ILPP5/443-96/13-4/KG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej reprezentowanej przez pełnomocnika doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 7 maja 2013 r. (data wpływu 10 maja 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 lipca 2013 r. (data wpływu 8 lipca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności własnych od pierwotnego wierzyciela - jest prawidłowe.

W dniu 10 maja 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności własnych od pierwotnego wierzyciela. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 4 lipca 2013 r. o doprecyzowanie przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego oraz brakującą opłatę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - S.A. (dalej: Wnioskodawca albo Spółka) - jest zarejestrowany jako podatnik podatku od towarów i usług (podatku VAT) i wykonuje czynności opodatkowane tym podatkiem. Spółka specjalizuje się w dochodzeniu roszczeń pozostających w związku ze zdarzeniami ubezpieczeniowymi. Roszczenia te dotyczą zarówno szkody na osobie jak i szkody na majątku. W celu realizacji tych zadań Spółka dokonuje zakupu wierzytelności dotyczących szkody na majątku.

Na podstawie umowy przelewu wierzytelności (dalej jako "umowa przelewu") Wnioskodawca dokonuje zakupu wierzytelności od pierwotnego wierzyciela (cedenta), dla którego wierzytelność powstała w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (wierzytelność własna). Cedent jest podmiotem zarejestrowanym jako podatnik podatku VAT i wykonuje czynności opodatkowane tym podatkiem. Przedmiotem umowy jest cesja wierzytelności wynikająca z dochodzenia należności z tytułu szkody rzeczowej w pojeździe mechanicznym. Wierzytelność jest nabyta za własne środki finansowe, we własnym imieniu.

Z umowy przelewu wynika, że Spółka jako cesjonariusz nabywa wierzytelność za wskazaną cenę oraz przejmuje wierzytelność na swoje ryzyko.

Nabycie wierzytelności następuje w celu jej windykacji. Wierzytelność będzie dochodzona z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych - sprawcy zdarzenia, za szkodę powstałą w związku z ruchem tego pojazdu. Zgodnie z postanowieniami umowy przelewu, wraz z wierzytelnością na Spółkę przechodzą wszelkie związane z nią prawa. Prawa dotychczasowego wierzyciela (cedenta) przechodzą na Spółkę z chwilą uiszczenia przez Spółkę zapłaty określonej w umowie.

Zainteresowany zaznaczył, że w przyszłości Spółka planuje zawieranie transakcji o podobnej naturze i charakterze.

W piśmie z dnia 4 lipca 2013 r., stanowiącym uzupełnienie do wniosku, Zainteresowany wskazał co następuje:

1. Wierzytelności, o których mowa we wniosku, nie mają wartości nominalnej, ponieważ są to wierzytelności wynikające ze szkody rzeczowej. Spółka nabywa wskazane wierzytelności po cenie, która w ocenie Spółki jest niższa od kwoty, która zgodnie z szacunkami Spółki w przyszłości zostanie uzyskana od dłużnika (ubezpieczyciela zbywcy wierzytelności). Spółka jednocześnie przejmuje ryzyko ewentualnego braku wyegzekwowania wierzytelności albo wyegzekwowania wierzytelności w kwocie niższej niż cena zapłacona za wierzytelność.

2. W związku z zawarciem umowy przelewu wierzytelności (cesji wierzytelności), Spółka nie otrzyma od zbywcy wierzytelności przysporzenia majątkowego (wynagrodzenia) z tytułu uwolnienia wierzyciela (cedenta) od konieczności podejmowania czynności związanych z egzekwowaniem długu.

3. Cena, jaką Spółka płaci cedentowi odpowiada ekonomicznej wartości tych wierzytelności, intencją Spółki jest bowiem odzyskanie wierzytelności na swój rachunek z uzyskaniem korzyści.

4. Cena nabycia wierzytelności nie zawiera wynagrodzenia Wnioskodawcy.

5. W umowach nie zostaną zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umówionej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności.

6. Pomiędzy zbywcą wierzytelności a Spółką nie będzie istniał odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności.

7. Umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie ustanawiać upoważnienia dla Spółki do występowania wobec dłużnika, po to by wyegzekwować wierzytelność na rachunek zbywcy wierzytelności. Spółka będzie dochodzić wierzytelności na własny rachunek.

8. Nabyte wierzytelności stanowią w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne.

9. Nabywane wierzytelności wynikają ze szkody rzeczowej w związku z tym wysokość kwoty, która zostanie uzyskana od dłużnika (ubezpieczyciela zbywcy wierzytelności), jest niepewna i może być przedmiotem sporu z dłużnikiem, w tym sporu sądowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, zgodnie z którym nabycie wierzytelności własnych od pierwotnego wierzyciela nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, instytucja przelewu wierzytelności została przez ustawodawcę uregulowana treścią przepisów 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), dalej jako: "k.c.". Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Z § 2 cytowanego artykułu wynika, że wraz z wierzytelnością na nabywcę przechodzą wszelkie związane z nią prawa. Przeniesienie wierzytelności następuje w wyniku zawarcia umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności (art. 510 k.c.). Instytucja przelewu wierzytelności sprowadza się zatem do zawarcia umowy między wierzycielem a osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługujące mu wierzytelności. Skutki prawne omawianej umowy polegają na przejściu praw dotychczas przysługujących wierzycielowi na osobę nabywcy. Nie zmienia się jednak ani zakres uprawnienia wierzyciela wobec dłużnika, ani zakres zobowiązania dłużnika wobec wierzyciela. Jedynym skutkiem umowy cesji jest bowiem zmiana osoby wierzyciela - na miejsce dotychczasowego wchodzi cesjonariusz (nabywca). Tym samym stosunek zobowiązania, tj. jego właściwość i charakter, pozostaje bez zmian. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz w zamian za nabywaną wierzytelność zobowiązuje się do spełnienia określonego w umowie świadczenia na rzecz cedenta. Świadczenie uważa się za spełnione w chwili, gdy cesjonariusz zapłaci należną za cedowaną wierzytelność kwotę a cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza.

Analizując kwestię wskazaną przez Spółkę w pytaniu należy nadto określić definicję "wierzytelności własnych". Zdaniem Wnioskodawcy przez pojęcie to należy rozumieć wierzytelności powstałe u podatnika w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

Przechodząc do opodatkowania czynności nabycia wierzytelności własnych od wierzyciela pierwotnego, należy przede wszystkim wskazać, iż zakres opodatkowania podatkiem VAT został

określony w art. 5 ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju, wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. W art. 7 wskazano, że przez ",dostawę towarów" należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W art. 8 wskazano, że przez "świadczenie usług" należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

Zdaniem Wnioskodawcy nabycie wierzytelności własnych od wierzyciela pierwotnego, jako czynności wykraczające poza zakres przedmiotowy opodatkowania określony w art. 5 ustawy VAT, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Wierzytelność własna jest bowiem prawem majątkowym w rozumieniu k.c. i nie spełnia definicji towaru określonej art. 2 pkt 6 ustawy VAT.

W ocenie Wnioskodawcy nabycie takich wierzytelności na podstawie art. 509 i następne k.c. nie może być również uznane za świadczenie usług ściągania długów w rozumieniu pkt 5 poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy VAT. Jak bowiem słusznie zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 stycznia 2010 r., sygn. akt I FSK 1627/08, w takim przypadku "transakcja dotyczy jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza (...). Nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność za własne środki finansowe, skarżący wejdzie na miejsce dotychczasowego wierzyciela. Natomiast dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją. Jeżeli skarżący wyegzekwuje nabyty dług od dłużnika na swoją rzecz, trudno jest uznać, iż takie "ściągnięcie długu" konstytuuje jakąkolwiek usługę. Egzekwowanie własnych wierzytelności na swoją rzecz jest naturalnym elementem obrotu gospodarczego i usługi nie tworzy, nie można bowiem być jednocześnie usługobiorcą i usługodawcą." Podobne stanowisko wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale siedmiu sędziów z dnia 19 marca

2012 r., sygn. akt I FPS 5/11. W orzeczeniu tym, mającym kluczowe znaczenie dla rozpatrywanego w niniejszym wniosku pytania, stwierdzono, że transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), ze względu na fakt, że w takim przypadku nie mamy do czynienia ze zobowiązaniem się przez usługodawcę do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie."

Reasumując należy podkreślić, że nabycie wierzytelności własnej od pierwotnego wierzyciela na podstawie umowy przelewu wierzytelności zawartej w oparciu o art. 509 i następne k.c. nie stanowi usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Należy zauważyć, iż pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej. Pojęcie usługi według ustawy jest także szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU jako klasyfikacji, o której mowa w art. 5a ustawy.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, iż nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym, przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego.

Jednocześnie, skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Reasumując, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Powyższe oznacza, że zgodnie z ustawą, usługi o charakterze nieodpłatnym, jako niemieszczące się w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług co do zasady nie podlegają opodatkowaniu. Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 oraz w przypadku świadczenia usług - w art. 8 ust. 2 ustawy.

Zgodnie z treścią art. 8 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r., za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z powołanych przepisów wynika zatem, iż nie ma podstaw do opodatkowania usług świadczonych nieodpłatnie, lecz do celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

W przedmiotowej sprawie wyjaśnić również należy, iż wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z brzmieniem art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Jak stanowi art. 510 § 1 cyt. ustawy, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowany jako podatnik VAT i wykonuje czynności opodatkowane tym podatkiem. Spółka specjalizuje się w dochodzeniu roszczeń pozostających w związku ze zdarzeniami ubezpieczeniowymi. Roszczenia te dotyczą zarówno szkody na osobie jak i szkody na majątku. W celu realizacji tych zadań Spółka dokonuje zakupu wierzytelności dotyczących szkody na majątku. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności Wnioskodawca dokonuje zakupu wierzytelności od pierwotnego wierzyciela (cedenta), dla którego wierzytelność powstała w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (wierzytelność własna). Cedent jest podmiotem zarejestrowanym jako podatnik podatku VAT i wykonuje czynności opodatkowane tym podatkiem. Przedmiotem umowy jest cesja wierzytelności wynikająca z dochodzenia należności z tytułu szkody rzeczowej w pojeździe mechanicznym. Wierzytelność jest nabyta za własne środki finansowe, we własnym imieniu. Z umowy przelewu wynika, że Spółka jako cesjonariusz nabywa wierzytelność za wskazaną cenę oraz przejmuje wierzytelność na swoje ryzyko. Nabycie wierzytelności następuje w celu jej windykacji. Wierzytelność będzie dochodzona z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych - sprawcy zdarzenia, za szkodę powstałą w związku z ruchem tego pojazdu. Zgodnie z postanowieniami umowy przelewu, wraz z wierzytelnością na Spółkę przechodzą wszelkie związane z nią prawa. Prawa dotychczasowego wierzyciela (cedenta) przechodzą na Spółkę z chwilą uiszczenia przez Spółkę zapłaty określonej w umowie. W przyszłości Spółka planuje zawieranie transakcji o podobnej naturze i charakterze. Wierzytelności, o których mowa we wniosku, nie mają wartości nominalnej, ponieważ są to wierzytelności wynikające ze szkody rzeczowej. Spółka nabywa wskazane wierzytelności po cenie, która w ocenie Spółki jest niższa od kwoty, która zgodnie z szacunkami Spółki w przyszłości zostanie uzyskana od dłużnika (ubezpieczyciela zbywcy wierzytelności). Spółka jednocześnie przejmuje ryzyko ewentualnego braku wyegzekwowania wierzytelności albo wyegzekwowania wierzytelności w kwocie niższej niż cena zapłacona za wierzytelność. W związku z zawarciem umowy przelewu wierzytelności (cesji wierzytelności), Spółka nie otrzyma od zbywcy wierzytelności przysporzenia majątkowego (wynagrodzenia) z tytułu uwolnienia wierzyciela (cedenta) od konieczności podejmowania czynności związanych z egzekwowaniem długu. Cena, jaką Spółka płaci cedentowi odpowiada ekonomicznej wartości tych wierzytelności, intencją Spółki jest bowiem odzyskanie wierzytelności na swój rachunek z uzyskaniem korzyści. Cena nabycia wierzytelności nie zawiera wynagrodzenia Wnioskodawcy. W umowach nie zostaną zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umówionej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności. Pomiędzy zbywcą wierzytelności a Spółką nie będzie istniał odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności. Umowa sprzedaży wierzytelności nie będzie ustanawiać upoważnienia dla Spółki do występowania wobec dłużnika, po to by wyegzekwować wierzytelność na rachunek zbywcy wierzytelności. Spółka będzie dochodzić wierzytelności na własny rachunek. Nabyte wierzytelności stanowią w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne. Nabywane wierzytelności wynikają ze szkody rzeczowej w związku z tym wysokość kwoty, która zostanie uzyskana od dłużnika (ubezpieczyciela zbywcy wierzytelności), jest niepewna i może być przedmiotem sporu z dłużnikiem, w tym sporu sądowego.

Jak wynika z powyższego, Wnioskodawca dokonuje / zamierza dokonywać nabycia wierzytelności własnych od pierwotnego wierzyciela we własnym imieniu i na własny rachunek, wchodząc tym samym na miejsce dotychczasowego wierzyciela. Dalsze losy wierzytelności, tj. ich egzekucja na własny rachunek i we własnym imieniu, bądź ich ewentualna odsprzedaż jest naturalnym elementem obrotu gospodarczego. Nie można więc uznać, iż dochodzi w tym momencie do świadczenia jakiejkolwiek usługi, wobec braku drugiego podmiotu, tj. usługobiorcy i wiążącej strony umowy o wykonanie usługi i to za wynagrodzeniem za nią.

W przypadku umów cesji wierzytelności, gdy dochodzi do nabycia wierzytelności przez cesjonariusza od cedenta za umówioną cenę - np. mniejszą lub równą nominalnej wartości wierzytelności - i nie ustalono między stronami żadnego wynagrodzenia z tytułu tak określonej usługi nabycia wierzytelności, czynność ta - w sytuacji, gdy umowa jest zawarta na własne ryzyko cesjonariusza (nabywcy) - nie stanowiąc odpłatnej usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, nie podlega opodatkowaniu.

Stanowisko powyższe potwierdzone zostało w orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst przeciwko GFKL Financial Services AG, w którym TSUE stwierdził, że "Artykuł 2 pkt 1 i art. 4 szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku, należy interpretować w ten sposób, że podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnej usługi w rozumieniu art. 2 pkt 1 i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży".

Również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 19 marca 2012 r., sygn. akt I FPS 5/11 wskazał: "Przyjąć zatem należy, że podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli odwrotnie płynącego, niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia wymaga bowiem, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że do świadczenia takiej usługi dochodzi. Wobec tego należy dojść do wniosku, że żadna transakcja nabycia na własne ryzyko wierzytelności trudnej, po cenie niższej od jej wartości nominalnej, nie będzie mogła być zakwalifikowana jako świadczona przez nabywcę wierzytelności usługa w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u.".

Biorąc pod uwagę powyższe, treść powołanych przepisów oraz powołany wyżej wyrok TSUE i wyrok NSA należy stwierdzić, że w tym konkretnym przypadku, skoro - jak wskazał Wnioskodawca - cena, jaką zapłaci cedentowi wierzytelności odpowiada / będzie odpowiadać wartości ekonomicznej tychże wierzytelności, a w związku z zawarciem umowy przelewu (cesji) nie otrzyma od cedenta jakiegokolwiek wynagrodzenia, to w przedmiotowej sprawie nie dochodzi / nie dojdzie do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.

W zaistniałej sytuacji, Wnioskodawca nie dokona również nieodpłatnego świadczenia usług, zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy, podlegającym opodatkowaniu, bowiem treść wniosku nie wskazuje, by nabywane przez niego wierzytelności miały służyć do celów innych niż Jego działalność gospodarcza.

W związku z powyższym skoro nabywając wierzytelność Wnioskodawca nie uzyskuje / nie będzie uzyskiwał z tego tytułu jakiegokolwiek wynagrodzenia to opisana we wniosku transakcja dotyczy / będzie dotyczyć jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie świadczy / nie będzie świadczył usługi, a czynność ta nie podlega / nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności własnych od pierwotnego wierzyciela nie stanowi / nie będzie stanowić świadczenia usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy, w konsekwencji powyższego czynność ta nie podlega / nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nabycia wierzytelności własnych od pierwotnego wierzyciela. Odpowiedź na pytanie dotyczące stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie udzielona odrębnym pismem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.