ILPP5/443-244/13-2/KG

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 14 lutego 2014 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP5/443-244/13-2/KG

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia - brak daty sporządzenia wniosku (data wpływu 18 listopada 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania udzielenia pożyczki za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT oraz prawa do zastosowania zwolnienia od podatku dla ww. czynności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 listopada 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania udzielenia pożyczki za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT oraz prawa do zastosowania zwolnienia od podatku dla ww. czynności.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

"Z" Sp. z o.o. (dalej: Spółka, Wnioskodawca) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Głównym przedmiotem działalności Spółki jest przetwarzanie i konserwowanie owoców i warzyw (PKD 10.39.Z) oraz magazynowanie i przechowywanie pozostałych towarów (PKD 52.10.B).

Ponadto, zgodnie z późn. zm. obecnie wprowadzanymi przez Wnioskodawcę w umowie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, Spółka może świadczyć usługi finansowe. W szczególności Spółka kieruje obecnie do sądu rejestrowego wniosek o dopisanie do jej przedmiotu działalności usług sklasyfikowanych w PKD jako: 64.92 "pozostałe usługi udzielania kredytów" oraz 64.99 "Pozostałe usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych), gdzie indziej niesklasyfikowane", ponieważ taką działalność Spółka zamierza również prowadzić.

Spółka jest częścią niepodatkowej grupy kapitałowej, w której skład wchodzą podmioty zarejestrowane w Polsce jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług. Spółka zamierza udzielać powyższym podmiotom powiązanym, spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością, odpłatnych pożyczek. Nie jest wykluczone że Spółka będzie również otrzymywać pożyczki od podmiotów powiązanych. Umowy te zostałyby zawarte na terenie Polski i tu byłyby wykonywane. Oprocentowanie pożyczek opierałoby się na zasadach rynkowych i uwzględniałoby przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące zasad rozliczeń między podmiotami powiązanymi. Pożyczki zawierane będą w celu sfinansowania bieżącej działalności operacyjnej, tj. na zakup środków produkcji oraz spłatę zobowiązań. Forma i termin spłaty pożyczek będą ujęte przez Spółki każdorazowo w odpowiednich umowach pożyczki.

Na należne odsetki Spółka będzie swoim pożyczkobiorcom wystawiać faktury VAT i będzie ujmować je w odpowiednim rejestrze sprzedaży VAT. Za podstawę opodatkowania dla celów VAT Spółka przyjmie należne odsetki stanowiące wynagrodzenie z tytułu udzielonej pożyczki. Analogicznie, w przypadku gdy Spółka występować będzie jako pożyczkobiorca, będzie otrzymywać od podmiotów powiązanych, występujących jako pożyczkodawcy, faktury VAT.

W ramach udzielenia pożyczki między stronami może nie dojść do fizycznego przepływu środków pieniężnych. W to miejsce strony mogą dokonać umownego potrącenia prawa jednej ze stron do otrzymania środków pieniężnych ze wzajemnym roszczeniem drugiej strony o zapłatę ceny sprzedaży, związanym w szczególności z wcześniejszą transakcją kupna-sprzedaży lub świadczeniem usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy pożyczki udzielane przez Wnioskodawcę będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie będą korzystały ze zwolnienia na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, opodatkowanie podatkiem od towarów usług reguluje ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwana dalej ustawą o VAT. Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Stosownie do art. 5a ustawy o VAT, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Ustawa definiuje towary jako rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT). Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Ze wskazanych przepisów wynika, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o VAT. W przedmiotowej sytuacji, zdaniem Spółki, nie budzi wątpliwości, że działalność polegająca na udzielaniu oprocentowanych pożyczek stanowi odpłatne świadczenie usług. W tym przypadku bowiem:

* przedmiotem świadczenia nie są towary, lecz świadczenie polega na czasowym udostępnieniu środków pieniężnych;

* istnieje bezpośredni beneficjent świadczenia, czyli pożyczkobiorca;

* w zamian za czasowe udostępnienie środków pieniężnych umowa pożyczki przewiduje wynagrodzenie w postaci odsetek.

Jednak aby dana czynność była opodatkowana podatkiem od towarów i usług istotne jest również to, by była realizowana przez podmiot, który w związku z jej dokonywaniem posiada status podatnika podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT).

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Wykorzystanie własnego majątku w celu uzyskiwania z tego tytułu dochodu niewątpliwie mieści się w powyższej definicji. W przedmiotowej sytuacji nie ulega więc wątpliwości, że działalność Spółki jako pożyczkodawcy, będzie stanowić element prowadzonej przez nią działalności gospodarczej. W konsekwencji wymogi zawarte w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT będą spełnione i w związku z działalnością polegającą na udzielaniu pożyczek na rzecz innych podmiotów powiązanych Spółka występować będzie jako podatnik VAT.

Jednocześnie opisane w niniejszym wniosku zdarzenie przyszłe polegające na udzieleniu pożyczki przez Spółkę podmiotowi powiązanemu stanowić będzie odpłatne świadczenie usług w świetle ustawy o VAT.

Co do zasady, stosownie do art. 41 ust. 1 i w związku z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 23%. Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. Usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę zostały przedmiotowo zwolnione od opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Zwolnienie to ma charakter przedmiotowy, tj. zwalnia od podatku m.in. usługę udzielania pożyczek pieniężnych, bez względu na to, kto jej udziela. Regulacja ta stanowi implementację do krajowej ustawy zapisów Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U.UE.L 341). Jednocześnie do pożyczek udzielanych przez Spółkę nie będzie miało zastosowania wyłączenie ze zwolnienia przewidziane w art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, ponieważ udzielanie pożyczek nie jest tożsame z usługami ściągania długów, faktoringu, doradztwa czy usługą w zakresie leasingu.

Tym samym pożyczki udzielane przez Spółkę będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i jednocześnie będą korzystały ze zwolnienia na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Stanowisko, zgodnie z którym udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, w pełni akceptują organy podatkowe. Przykładowo:

* w interpretacji indywidualnej z 12 września 2013 r., sygn. ILPP2/443-552/13-2/MN, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym wykorzystanie majątku w celu uzyskiwania z tego tytułu dochodu, w tym również poprzez udzielanie pożyczki, należy uznać za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT. Co więcej, organ podatkowy potwierdził, że udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy;

* w interpretacji indywidualnej z 9 kwietnia 2013 r., sygn. ITPP1/443-39/13/TS, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wskazał, że udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet, gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak wynika z powyższych przepisów w obowiązującej ustawie o podatku od towarów i usług pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo uniwersalnie. Usługą jest świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy. Nie ma więc znaczenia osoba odbiorcy świadczenia. Usługami są zarówno świadczenia wykonane na rzecz konsumentów, jak i dla przedsiębiorców, a usługą będzie takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Powyższe oznacza, że świadczeniem usług podlegającym opodatkowaniu podatkiem VAT jest każde świadczenie odpłatne, które powoduje powstanie przysporzenia po stronie odbiorcy na skutek działania wykonawcy świadczenia.

Należy wyjaśnić, że przepis art. 8 ust. 1 ustawy jest niejako dopełnieniem art. 7 ust. 1 ustawy i ma na celu objęcie opodatkowaniem każdej transakcji wykonywanej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, która nie stanowi dostawy towarów, przez co realizowana jest w ten sposób zasada powszechności opodatkowania.

Zauważa się, że pojęcie usługi zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Powyższa definicja jest niewątpliwie szersza niż zakres tego pojęcia w potocznym jego rozumieniu. Taka konstrukcja definicji usług pozwala na objęcie zakresem przedmiotowym podatku VAT wszelkich transakcji wykonywanych w ramach działalności gospodarczej.

W tym miejscu warto podkreślić, że nie każde zaniechanie działania lub tolerowanie czynności uważane jest za świadczenie usług. Dla stwierdzenia, czy dana czynność albo brak podejmowania czynności stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej, należy ocenić przedmiotową transakcję w kontekście całego systemu podatku VAT, a w szczególności jego głównych założeń i celów. Podatek od wartości dodanej jest z założenia podatkiem nałożonym na konsumpcję towarów i usług. Chociaż płatnikiem podatku są wszystkie osoby zaangażowane w kolejne stadia transakcji gospodarczych, faktyczny i ostateczny ciężar podatku spoczywa jedynie na ostatecznym konsumencie. W świetle powyższych założeń opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów lub usług. W związku z powyższym zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi.

Z powyższego wynika, że usługa jest takim świadczeniem, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, beneficjent świadczenia odnoszący z niego korzyść. Ponadto świadczenie jest opodatkowane, jeżeli jest odpłatne, czyli odbywa się za wynagrodzeniem. Przy czym musi istnieć związek pomiędzy świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem, tj. ze stosunku prawnego musi wynikać korzyść otrzymującego świadczenie i związane z tą korzyścią wynagrodzenie.

Zatem dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność, co wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Można w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

I tak, w wyroku z dnia 15 lipca 1982 r. w sprawie Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 5 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Artykuł 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Pojęcie działalności gospodarczej zdefiniowane zostało również w art. 9 (1) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, s. 1 z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE. W myśl tego artykułu działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Spółka jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Głównym przedmiotem działalności Spółki jest przetwarzanie i konserwowanie owoców i warzyw (PKD 10.39.Z) oraz magazynowanie i przechowywanie pozostałych towarów (PKD 52.10.B). Ponadto, zgodnie z późn. zm. obecnie wprowadzanymi przez Wnioskodawcę w umowie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, Spółka może świadczyć usługi finansowe. W szczególności Spółka kieruje obecnie do sądu rejestrowego wniosek o dopisanie do jej przedmiotu działalności usług sklasyfikowanych w PKD jako: 64.92 "pozostałe usługi udzielania kredytów" oraz 64.99 "Pozostałe usługi finansowe (z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych), gdzie indziej niesklasyfikowane", ponieważ taką działalność Spółka zamierza również prowadzić. Spółka jest częścią niepodatkowej grupy kapitałowej, w której skład wchodzą podmioty zarejestrowane w Polsce jako czynni podatnicy podatku od towarów i usług. Spółka zamierza udzielać powyższym podmiotom powiązanym, spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością, odpłatnych pożyczek. Nie jest wykluczone że Spółka będzie również otrzymywać pożyczki od podmiotów powiązanych. Umowy te zostałyby zawarte na terenie Polski i tu byłyby wykonywane. Oprocentowanie pożyczek opierałoby się na zasadach rynkowych i uwzględniałoby przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dotyczące zasad rozliczeń między podmiotami powiązanymi. Pożyczki zawierane będą w celu sfinansowania bieżącej działalności operacyjnej, tj. na zakup środków produkcji oraz spłatę zobowiązań. Forma i termin spłaty pożyczek będą ujęte przez Spółki każdorazowo w odpowiednich umowach pożyczki. Na należne odsetki Spółka będzie swoim pożyczkobiorcom wystawiać faktury VAT i będzie ujmować je w odpowiednim rejestrze sprzedaży VAT. Za podstawę opodatkowania dla celów VAT Spółka przyjmie należne odsetki stanowiące wynagrodzenie z tytułu udzielonej pożyczki. W ramach udzielenia pożyczki między stronami może nie dojść do fizycznego przepływu środków pieniężnych. W to miejsce strony mogą dokonać umownego potrącenia prawa jednej ze stron do otrzymania środków pieniężnych ze wzajemnym roszczeniem drugiej strony o zapłatę ceny sprzedaży, związanym w szczególności z wcześniejszą transakcją kupna-sprzedaży lub świadczeniem usług.

Na tle powyższego Wnioskodawca ma wątpliwości czy udzielenie pożyczek stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, a jeśli tak, to czy czynność ta korzysta ze zwolnienia od podatku na postawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług. W przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek, podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, stanowi zapłata, którą świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać od usługobiorcy lub osoby trzeciej, czyli inaczej określając odsetki od udzielonej pożyczki (otrzymane, jak również niezapłacone, których termin zapłaty upłynął - czyli odsetki, które stały się wymagalne) oraz dodatkowe odsetki stanowiące wynagrodzenie za udzielenie pożyczki.

W związku z udzieloną pożyczką pobierane jest wynagrodzenie w postaci ustalonych odsetek i prowizji, czy innych opłat z tytułu udostępnionego kapitału. Opłaty te pobierane przez pożyczkodawcę są ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez pożyczkobiorcę. Zaznaczyć należy, że skoro czynność udzielenia pożyczki jest na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznana za świadczenie usług podlegające tej ustawie, zatem wszelkie opłaty związane z zawartą umową pożyczki podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz wskazane wyżej przepisy należy stwierdzić, że usługa, którą będzie świadczył Wnioskodawca, tj. odpłatne udzielanie pożyczek stanowi realizację istniejących pomiędzy stronami stosunków cywilnoprawnych. Stosunki te składają się z dwustronnych zobowiązań stron transakcji do wykonania skonkretyzowanych świadczeń - z jednej strony świadczenia Spółki (które w tym przypadku polega na udzieleniu pożyczki), a z drugiej strony świadczenia usługobiorcy w zamian za udostępnienie kapitału, tj. zapłaty wynagrodzenia w formie odsetek od udzielonej pożyczki, stanowiących wynagrodzenie za wyświadczoną przez Spółkę usługę. O odpłatnym charakterze usług Wnioskodawcy przesądza zatem istnienie po stronie usługobiorcy obowiązku spełnienia na jej rzecz świadczenia w zamian za tę usługę, tj. zapłaty wynagrodzenia (odsetek) w zamian za możliwość czasowego korzystania z kapitału udostępnionego przez Spółkę.

Ponadto należy wskazać, że przedmiotem działalności Spółki będą usługi finansowe (co - jak wskazano w opisie zdarzenia - zostanie potwierdzone stosownym wpisem w umowie spółki i KRS), a usługa udzielania pożyczki należy do usług finansowych. W związku z tym udzielając pożyczek w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółka będzie działać w charakterze podatnika VAT. Udzielanie pożyczek przez podatnika spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług.

W konsekwencji, na podstawie zaprezentowanych powyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, czynność udzielenia przez Spółkę pożyczek będzie stanowiła odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41 ustawy, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Ponadto, zgodnie z zapisem art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13 nie mają zastosowania do:

1.

czynności ściągania długów, w tym factoringu;

2.

usług doradztwa;

3.

usług w zakresie leasingu.

Powyższe regulacje stanowią implementację do krajowego porządku prawnego zapisów Dyrektywy 2006/112/WE. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Z brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, wyraźnie wynika, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych, zarówno tych wykonywanych przez banki, jak również świadczonych przez inne podmioty. Należy stwierdzić, że wymienione zwolnienie ma charakter przedmiotowy, gdzie przede wszystkim istotną przesłanką do skorzystania ze zwolnienia jest rodzaj świadczonej usługi - cechy, które ją wyróżniają. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że świadczenie przez Spółkę usług polegających na udzielaniu pożyczek, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże - w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy - korzystać będzie ze zwolnienia od tego podatku.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie uznania udzielenia pożyczki za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT oraz prawa do zastosowania zwolnienia od podatku dla ww. czynności. Natomiast, w kwestii dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnej zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem oraz własnym stanowiskiem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - w wydanej interpretacji rozpatrzone.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl