ILPP4/4512-1-402/15-3/BA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 8 grudnia 2015 r. (data wpływu do Biura KIP w Bielsku-Białej 10 grudnia 2015 r., data wpływu do Biura KIP w Lesznie 15 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wskazania, czy Wnioskodawca będzie świadczył usługi zgodnie z art. 8 ustawy w związku z uczestnictwem w Systemie 1 - jest prawidłowe.

W dniu 10 grudnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wskazania, czy Wnioskodawca będzie świadczył usługi zgodnie z art. 8 ustawy w związku z uczestnictwem w Systemie 1.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

"A" S.A. (dalej: "Wnioskodawca" lub "Spółka" lub "A") jest spółką akcyjną podlegającą w Polsce opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania oraz zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT i prowadzi działalność podlegającą opodatkowaniu VAT. Głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest produkcja cementu. Spółka należy do grupy kapitałowej (dalej: "Grupa").

Spółka zamierza przystąpić do dwóch systemów zarządzania środkami pieniężnymi oraz przepływami pieniężnymi typu cash pooling (dalej: "System 1" oraz "System 2", łącznie "Systemy"). Do Systemu 1, oprócz Wnioskodawcy, będą należeć inne spółki będące polskimi rezydentami podatkowymi i należące do Grupy (dalej pojedynczo: "Uczestnik Systemu 1" lub łącznie: "Uczestnicy Systemu 1") oraz H AC (dalej: "H") jako poręczyciel Systemu 1. Spółka H. posiada siedzibę w Niemczech i jest pośrednim udziałowcem Wnioskodawcy oraz pozostałych Uczestników Systemu 1. H. jest zarejestrowanym podatnikiem VAT w Niemczech.

Przystąpienie przez Spółkę do umów zarządzania płynnością finansową ma na celu zapewnienie optymalnego korzystania ze środków finansowych w ramach Grupy, tym samym umocnienia konkurencyjności Grupy na rynku.

i) Umowa Cash Pooling 1

Wnioskodawca oraz inne spółki z Grupy będące polskimi rezydentami podatkowymi zamierzają zawrzeć z podmiotem trzecim - bankiem z siedzibą w Polsce (dalej: "Bank") Umowę Świadczenia Usługi Optymalizacji Zarządzania Płynnością w Formie Limitów Dziennych (ang. Daylight Overdraft Liquidity Management Agreement, dalej: "Umowa Cash Pooling 1").

W oparciu o Umowę Cash Pooling 1, Bank świadczyć będzie - na rzecz Wnioskodawcy oraz poszczególnych spółek z Grupy objętych Systemem 1 - usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową w formie odnawialnych limitów dziennych, mające na celu ułatwienie Wnioskodawcy oraz poszczególnym spółkom z Grupy codzienne wspólne zarządzanie środkami pieniężnymi.

Dodatkowo, Bank zawrze z Wnioskodawcą oraz H., spółką będącą niemieckim rezydentem podatkowym, umowę kredytową (ang. Facility Agreement) (dalej: "Umowa kredytowa") na podstawie której Bank przyzna Wnioskodawcy oraz H. limit kredytowy (dalej: "Limit Kredytowy") o ustalonej maksymalnej wysokości, który będzie mógł być wykorzystany w ramach Systemu 1 oraz Systemu 2 (jako kredyt w Głównym Rachunku Płynności Systemu 1 lub Systemu 2).

Na mocy Umowy Cash Pooling 1 Wnioskodawca będzie pełnił rolę tzw. agenta upoważnionego do wykonywania określonych czynności prawnych w imieniu pozostałych Uczestników Systemu 1, w tym ich reprezentowania we wszystkich sprawach dotyczących realizacji wskazanej Umowy (dalej: "Agent"). Czynności, które będą podejmowane przez Wnioskodawcę w roli Agenta obejmą między innymi:

* podpisywanie z Bankiem i innymi Uczestnikami Systemu 1 (w imieniu danego Uczestnika) oraz Poręczycielem (w imieniu Poręczyciela) aneksów do Umowy Cash Poolingu 1;

* zamknięcie rachunku w imieniu uczestnika Systemu 1 poprzez złożenie odpowiedniej dyspozycji do Banku;

* uzgodnienie zmian do Umowy Cash Poolingu 1 w imieniu Uczestnika Systemu 1;

* porozumienie z Bankiem co do wysokości oprocentowania stosowanego przez Bank w odniesieniu do sald rachunków związanych z funkcjonowaniem Systemu 1;

* reprezentowanie Uczestników Systemu 1 oraz Poręczyciela we wszystkich sprawach dotyczących tej Umowy.

Czynności realizowane przez Wnioskodawcę w roli Agenta będą wykonywane nieodpłatnie. Jego rola jako Agenta w zakresie Umowy będzie ograniczać się przede wszystkim do funkcji technicznej sprowadzającej się do posiadania przez niego Głównego Rachunku Płynności służącego do przeprowadzania transakcji zarządzania środkami pieniężnymi przez Bank, a także reprezentowania Uczestników wobec Banku.

Faktycznej realizacji Umowy, poprzez realizację operacji pomiędzy kontami bankowymi Uczestników oraz Głównym Rachunkiem Płynności i Rachunkiem Głównym, dokonuje Bank świadczący usługi na rzecz wszystkich Uczestników Systemu.

Dla przeprowadzenia rozliczeń w ramach Umowy Cash Pooling 1 każdy z Uczestników Systemu 1 będzie wykorzystywać bieżące rachunki bankowe prowadzone przez Bank (dalej: "Rachunek Uczestnika Systemu 1" lub łącznie: "Rachunki Uczestników Systemu 1"). Wnioskodawca posiadać będzie trzy rachunki bankowe: Rachunek Główny, Rachunek Uczestnika Systemu 1 (będące rachunkami bieżącymi Wnioskodawcy) oraz Główny Rachunek Płynności.

Zgodnie z treścią Umowy Cash Pooling 1, Bank udzieli każdemu Uczestnikowi Systemu 1 dziennego limitu zadłużenia w Rachunku Uczestnika Systemu 1 (w ustalonej zgodnie z Umową wysokości, dalej: "Limit Dzienny"). Przy czym Rachunek Główny i Rachunek Uczestnika Systemu 1 Wnioskodawcy objęte będą wspólnym Limitem Dziennym. Limit ten będzie odnawialny i będzie mógł być wykorzystany przez Uczestnika Systemu 1 poprzez złożenie Bankowi dyspozycji przelewów.

Bank będzie wykonywał przelewy pod warunkiem, że w wyniku realizacji tych zleceń nie dojdzie do przekroczenia określonych w Umowie Cash Poolingu 1 limitów, tj.:

* nie zostanie przekroczony Limit Dzienny przyznany danemu Uczestnikowi Systemu 1,

* suma sald dodatnich Rachunków Uczestników Systemu 1 oraz salda Głównego Rachunku Płynności należącego do Wnioskodawcy pomniejszona o wykorzystane Limity Dzienne i wykorzystaną kwotę Limitu Kredytowego będzie większa lub równa dostępnej kwocie Limitu Kredytowego oraz

* saldo Głównego Rachunku Płynności Wnioskodawcy nie będzie ujemne.

W związku z powyższym wykonywanie płatności z odpowiednich rachunków będzie możliwe nawet w przypadku braku środków zgromadzonych przez danego Uczestnika Systemu 1 na moment zlecania płatności, pod warunkiem, że realizacja płatności nie spowoduje przekroczenia ustalonych limitów. Zadłużanie się do wysokości Limitu Dziennego oznacza ujemne saldo na rachunku bankowym danego Uczestnika Systemu 1 i jest równoznaczne z powstaniem zobowiązania Uczestnika Systemu 1 w stosunku do Banku.

Bank ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikłą na skutek nieterminowego lub nieprawidłowego przeprowadzenia rozliczenia zleceń płatniczych, o których mowa powyżej, chyba że nieterminowe lub nieprawidłowe przeprowadzenie takiego rozliczenia było następstwem okoliczności niezależnych od Banku, w szczególności na skutek zadziałania siły wyższej. Zakres odpowiedzialności Banku ogranicza się wyłącznie do szkody rzeczywistej, nie obejmuje utraconych korzyści.

Limit Dzienny powinien zostać spłacony przez danego Uczestnika Systemu 1 w całości przed końcem dnia, w którym nastąpiło wykorzystanie środków pieniężnych. Wpływy na Rachunek danego Uczestnika Systemu 1 będą w pierwszej kolejności księgowane na poczet zaciągniętego zadłużenia wobec Banku w ramach Limitu Dziennego. Niespłacone wobec Banku zobowiązania z tytułu wykorzystanego Limitu Dziennego w wyznaczonym terminie staną się natychmiast wymagalne. W takiej sytuacji zostanie zainicjowany proces subrogacji w rozumieniu art. 518 § 1 Kodeksu Cywilnego z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) (dalej: "k.c.").

W sytuacji gdy dany Uczestnik Systemu 1 nie spłaci Limitu Dziennego w wyznaczonym terminie na rzecz Banku, Bank obciąży Rachunek innego Uczestnika Systemu 1 (którego saldo będzie dodatnie) w celu spłaty zadłużenia tego pierwszego w ramach mechanizmu subrogacji. Zgodnie z art. 518 § 1 k.c. Uczestnik Systemu 1, którego Rachunek został obciążony (tekst jedn.: który spłacił wierzyciela - Bank) nabędzie spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty. W rezultacie, w wyniku subrogacji Bank zostanie zaspokojony, natomiast w prawa i obowiązki dotychczasowego wierzyciela wstąpi Uczestnik Systemu 1, którego Rachunek został obciążony na rzecz Banku. Dłużnik (Uczestnik Systemu 1, który miał ujemne saldo i którego zobowiązanie zostało uregulowane przez innego Uczestnika Systemu 1) będzie zobowiązany do spłaty zaciągniętego finansowania wraz z odsetkami na rzecz Uczestnika Systemu 1, który spłacił Bank. Każdy z Uczestników Systemu 1, w tym Wnioskodawca, wyrazi zgodę w Umowie Cash Pooling 1 na:

* spłatę przez Wnioskodawcę zadłużenia innego Uczestnika Systemu 1 z tytułu niespłaconego Limitu Dziennego wobec Banku zgodnie z przepisami k.c. o subrogacji (Wnioskodawca wejdzie wówczas z mocy prawa w prawa i obowiązki dotychczasowego wierzyciela tj. Banku, a inny Uczestnik Systemu 1 będzie zobowiązany spłacić to zobowiązanie wobec Wnioskodawcy),

* spłatę zadłużenia Wnioskodawcy z tytułu niespłaconego Limitu Dziennego wobec Banku przez innego Uczestnika (lub Uczestników) Systemu 1 zgodnie z przepisami k.c. o subrogacji (inny Uczestnik Systemu 1 wstąpi wówczas z mocy prawa w prawa i obowiązki dotychczasowego wierzyciela, tj. Banku, a Wnioskodawca będzie zobowiązany spłacić swoje zadłużenie na rzecz innego Uczestnika Systemu 1).

Planowana subrogacja nie będzie nosiła znamion umowy sprzedaży, zamiany czy przelewu wierzytelności i będzie stanowiła czynność cywilnoprawną podlegającą art. 518 § 1 k.c.

Umowa Cash-Pooling będzie formą tzw. zero-balancing cash poolingu. Spółki z saldami dodatnimi przed końcem dnia staną się wierzycielami spółek z saldami ujemnym, przed końcem dnia. Na początek kolejnego dnia funkcjonowania usługi, salda żadnego rachunku Uczestnika Systemu 1, Rachunku Głównego 1 (tekst jedn.: Rachunku Wnioskodawcy) ani Głównego Rachunku Płynności 1 nie będą odwracane.

W przypadku gdy suma sald poszczególnych Rachunków Uczestników Systemu 1 będzie danego dnia dodatnia:

a. Bank obciąży Rachunek Główny i uzna Główny Rachunek Płynności kwotą odpowiadającą sumie wszystkich sald Rachunków Uczestników Systemu 1 (w tym Rachunku Głównego);

b. Bank uzna Rachunki Uczestników Systemu 1 (z wyłączeniem Rachunku Głównego oraz Głównego Rachunku Płynności) w kwotach odpowiadających ich ujemnym saldom i obciąży Rachunek Główny tymi kwotami, przy użyciu rachunku technicznego Banku;

c. Bank obciąży Rachunki Uczestników Systemu 1 (z wyłączeniem Rachunku Głównego oraz Głównego Rachunku Płynności) w kwotach odpowiadających ich dodatnim saldom i uzna odpowiednio Rachunek Główny, przy użyciu rachunku technicznego Banku.

W przypadku gdy suma sald na wszystkich Rachunkach Uczestników Systemu 1 i Rachunku Głównym będzie ujemna, Bank dokona odpowiednich rozliczeń zgodnie z mechanizmem przedstawionym powyżej, tj. Bank obciąży wówczas Główny Rachunek Płynności i uzna Rachunek Główny bezwzględną sumą sald wszystkich Rachunków Uczestników Systemu 1 oraz dokona odpowiednich rozliczeń przy użyciu rachunku technicznego Banku.

Uczestnik Systemu 1, którego zadłużenie z tytułu zaciągniętego Limitu Dziennego zostało spłacone przez innego Uczestnika Systemu 1, będzie powiększane o odsetki, naliczane zgodnie z Umową Cash Pooling 1 i płatne na rzecz Uczestnika Systemu 1, który wstąpił w prawa dotychczasowego wierzyciela (Banku). Odsetki mogą podlegać kapitalizacji zgodnie z Umową. Bank będzie odpowiedzialny za naliczanie tych odsetek na koniec każdego okresu rozliczeniowego według oprocentowania uzgodnionego między stronami (w ramach Umowy Cash Poolingu 1).

Bank będzie udostępniał raporty przedstawiające dzienne salda wzajemnych zobowiązań oraz dzienne odsetki od wzajemnych zobowiązań. Raporty te będą dostarczane Uczestnikom Systemu 1 w sposób i w czasie wskazanym w Umowie Cash Poolingu 1.

ii) Umowa Cash Pooling 2

A przystąpi także do Systemu 2, do którego będzie należeć H.

W związku z powyższym, Wnioskodawca oraz H. zamierzają zawrzeć z Bankiem umowę zarządzania wspólną płynnością finansową (tekst jedn.: Umowę Świadczenia Usługi Optymalizacji Zarządzania Płynnością w Formie Limitów Dziennych - ang. Daylight Overdraft Liquidify Management Agreement, dalej: "Umowa Cash Pooling 2"). Mechanizm działania Umowy Cash Pooling 2 w dużym stopniu odzwierciedla mechanizmy zawarte w Umowie Cash Pooling 1 opisane powyżej, z tym że Agentem będzie H. i H. będzie też posiadała Główny Rachunek oraz Główny Rachunek Płynności do Systemu 2.

Również w przypadku Umowy Cash Poolingu 2, Bank świadczyć będzie - na rzecz Wnioskodawcy oraz H. - usługi kompleksowego zarządzania wspólną płynnością finansową w formie limitów dziennych, mające na celu ułatwienie Wnioskodawcy i H. codzienne zarządzanie środkami pieniężnymi.

W ramach Systemu 2, Wnioskodawca będzie posiadać jeden rachunek bieżący, który będzie miał udostępniony Limit Dzienny. Wnioskodawca w ramach swojego rachunku bieżącego oraz H. w ramach swojego rachunku bieżącego będą mogli wykonywać płatności w ciągu każdego dnia funkcjonowania usługi. Wykonywanie płatności z odpowiednich rachunków będzie możliwe również w przypadku braku środków zgromadzonych na moment zlecania płatności, pod warunkiem, że realizacja płatności nie spowoduje przekroczenia ustalonych limitów, w tym Limitu Dziennego danego rachunku oraz nie spowoduje ujemnego bilansu na Głównym Rachunku Płynności w Systemie 2.

Analogicznie jak w przypadku Systemu 1, Wnioskodawcy oraz H. będzie przysługiwał odnawialny Limit Dzienny, który powinien zostać spłacony w całości najpóźniej do końca dnia, w którym nastąpiło wykorzystanie środków pieniężnych. Brak spłaty w terminie będzie skutkować natychmiastową wymagalnością Limitu Dziennego i rozpoczęciem mechanizmu subrogacji działającego analogicznie jak w Systemie 1. W zależności od stanu salda rachunków Wnioskodawcy i H., podmiot posiadający saldo dodatnie jako nowy wierzyciel wstąpi w prawa dotychczasowego wierzyciela czyli Banku, za zgodą podmiotu z saldem ujemnym. W konsekwencji, podmiot z saldem ujemnym będzie zobowiązany do spłaty zaciągniętego finansowania wraz z odsetkami na rzecz podmiotu z saldem dodatnim. Odmiennie niż w Systemie 1 Bank nie będzie odpowiedzialny za naliczanie odsetek na koniec każdego okresu rozliczeniowego. W związku z tym Bank nie będzie przekazywał Uczestnikom Systemu 2 raportów odsetkowych za dany okres. Strony Systemu 2 będą ustalać i naliczać należne odsetki od przejętych wierzytelności we własnym zakresie, na wyłączne wzajemne ryzyko. H. ani A nie będą otrzymywać wynagrodzenia za czynności wykonywane w związku z zawarciem Umowy Cash Pooling 2.

Za czynności wykonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową na podstawie Umowy Cash Pooling 1 oraz Umowy Cash Pooling 2 Bank będzie pobierał wynagrodzenie zgodnie z ustaleniami zawartymi w tych Umowach.

Ponadto, pomiędzy wykonywaniem czynności w ramach Systemu 1 oraz Systemu 2 będzie dochodzić do transferu środków między rachunkami Wnioskodawcy funkcjonującymi w ramach Systemów (dalej: "Dyspozycja"). Dyspozycja jest zleceniem przeksięgowania odpowiednio:

i. salda Głównego Rachunku Płynności w ramach Umowy Cash Poolingu 1 na rachunek Wnioskodawcy w Umowie Cash Poolingu 2, w przypadku gdy wspomniane saldo Głównego Rachunku Płynności jest dodatnie, lub

ii. salda rachunku Wnioskodawcy w Umowie Cash Poolingu 2 na Główny Rachunek Płynności w Umowie Cash Poolingu 1, w przypadku gdy saldo wspomnianego Głównego Rachunku Płynności jest ujemne.

Ponadto, Spółka informuje, że w odniesieniu do pozostałych potencjalnych Uczestników opisywanej struktury, do tut. Organu (lub innych organów zgodnie z ich właściwością) zostaną złożone stosowne wnioski o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego przez pozostałych Uczestników.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca świadczy na rzecz Uczestników Systemu 1 (...) usługi w rozumieniu ustawy o VAT w związku z uczestnictwem w Systemie 1.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności realizowane przez Uczestników Systemu 1 (w tym Spółki jako Agenta) w związku z uczestnictwem w Systemie 1 nie będą stanowić świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT i w konsekwencji pozostaną poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT. Wnioskodawca nie będzie zatem świadczył usług dla pozostałych Uczestników Systemu 1 w związku z uczestnictwem w Systemie 1.

UZASADNIENIE do pytania

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

* odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

* eksport towarów;

* import towarów na terytorium kraju;

* wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

* wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT. Z kolei przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W konsekwencji, świadczenie które nie stanowi dostawy towarów powinno być traktowane jako świadczenie usług w myśl przepisów ustawy o VAT.

Umowa Cash Poolingu 1 nie przewiduje żadnej dostawy towarów. W konsekwencji, czynności wykonywane przez Spółkę w ramach Umowy Cash Poolingu 1 mogą podlegać opodatkowaniu VAT jedynie jeśli będą stanowić świadczenie usług.

Definicja świadczenia usług jest bardzo szeroka celem spełnienia postulatu powszechności VAT. Jednakże zgodnie z przepisami ustawy o VAT, świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy tej ustawy jeżeli spełnione są łącznie następujące kryteria:

* podmiot działa w charakterze podatnika VAT;

* usługi są dokonywane odpłatnie (wyjątek stanowią usługi dotyczące nieodpłatnych czynności, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT);

* istnieje bezpośredni beneficjent usługi, który jako odbiorca świadczenia odnosi z tego tytułu korzyści;

* istnieje bezpośredni związek pomiędzy daną usługą a otrzymanym z tego tytułu wynagrodzeniem.

Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonywaniem działa jako podatnik podatku VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są m.in. osoby prawne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zgodnie z kolejnym ustępem tego przepisu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Usługa zarządzania płynnością finansową (cash-pooling) stanowi usługę finansową oferowaną przez banki, która nie została uregulowana prawnie przez polskiego ustawodawcę. W praktyce, to Bank jako usługodawca, a więc podmiot organizujący operacje konsolidacji środków pieniężnych podmiotów uczestniczących w strukturze cash poolingu posiada status podatnika VAT.

W ocenie Spółki, w przedmiotowej strukturze cash poolingu nie dojdzie do świadczenia usług przez niego w rozumieniu art. 8 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Podstawowym celem Systemu 1 będzie świadczenie kompleksowych usług finansowych przez Bank, przy bardzo ograniczonym zaangażowaniu podmiotów biorących udział w Systemie 1. To Bank będzie podmiotem wykonującym czynności związane z obsługą Systemu 1, takich jak dokonywanie operacji przepływów pieniężnych pomiędzy Rachunkami Uczestników Systemu 1 Rachunkiem Głównym oraz Głównym Rachunkiem Płynności A czy naliczanie odsetek.

Rola Uczestnika, w tym Wnioskodawcy, w Systemie 1 będzie miała charakter pasywny i w dużej mierze będzie polegać na udostępnianiu przez niego własnych środków pieniężnych w ramach Systemu 1. Innymi słowy, działania które będą podejmowane przez Spółkę będą przede wszystkim miały na celu umożliwienie wykonania usługi przez Bank. Pewne dodatkowe czynności realizowane przez Wnioskodawcę jako Agenta wskazane w zdarzeniu przyszłym (między innymi podpisywanie z Bankiem i innymi Uczestnikami Systemu 1 aneksów do Umowy Cash Poolingu 1 oraz reprezentowanie Uczestników Systemu 1 we wszystkich sprawach dotyczących tej Umowy) nie stanowią czynności opodatkowanych VAT. Będą one miały charakter techniczny i pomocniczy w odniesieniu do usługi świadczonej przez Bank i będą wykonywane nieodpłatnie, tj. Spółka nie uzyska wynagrodzenia z tego tytułu.

Uczestnicy Systemu 1 mogą co prawda otrzymywać odsetki od wierzytelności przejętych w drodze subrogacji zgodnie z zasadami opisanymi w zdarzeniu przyszłym. Jednakże odsetki te będą naliczane od zobowiązania danego Uczestnika Systemu 1, które powstało wobec Banku. Bank będzie podmiotem udzielającym finansowania (Limitu Dziennego).

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Pomimo tego, że Wnioskodawca w roli Agenta będzie wykonywać pewne czynności nieodpłatnie, jednakże nie będzie ich wykonywać na cele osobiste ani na cele osobiste innych Uczestników Systemu 1. W konsekwencji, art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania w przypadku zdarzeń przyszłych będących przedmiotem niniejszej sprawy.

Z uwagi na cechy charakterystyczne zaprezentowanego Systemu należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie w roli usługodawcy będzie występował Bank, który wykonywał będzie czynności wchodzące w skład kompleksowej usługi bankowej, i z tytułu wykonywania tej usługi będzie otrzymywał wynagrodzenie. Czynności wykonywane przez Spółkę nie stanowią odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

W opisanej sytuacji, podejmowane przez Wnioskodawcę w ramach Umowy Cash Pooling 1 czynności nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, gdyż nie będą one służyć do celów innych niż jego działalność gospodarcza.

Stanowisko Spółki, że dodatkowe czynności realizowane w charakterze Agenta w ramach struktury cash poolingu pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT zostało zaprezentowane przez organy podatkowe między innymi w następujących interpretacjach indywidualnych:

* " (...) Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash poolingu należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika przedmiotowej usługi, nie będą stanowić odpłatnego świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia przez Bank usługi cash poolingu. W związku z powyższym, nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca z tego tytułu nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. Reasumując, Wnioskodawca uczestnicząc w systemie cash poolingu organizowanym przez Bank, nie będzie świadczył usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, a będzie jedynie usługobiorcą usługi świadczonej przez Bank" (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 4 maja 2015 r., sygn. IPTPP2/4512-51/15-4/PRP);

* " (...) Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę, jako uczestnika niniejszej usługi i jednocześnie tzw. Agenta, umożliwiające bankowi dokonywanie odpowiednich operacji związanych z wykonywaniem umowy cash-poolingu, nie stanowią odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie czynności pomocnicze, konieczne dla efektywnego wyświadczenia przez Bank usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca - Agent nie będzie otrzymywał żadnego wynagrodzenia od pozostałych uczestników Struktury. W opisanej sytuacji, podejmowane przez Wnioskodawcę w ramach Umowy czynności nie będą również stanowiły nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Wnioskodawcy" (interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 9 marca 2015 r., sygn. IBPP2/443-1265/14/Icz).

Powyższe stanowisko znalazło również potwierdzenie między innymi w następujących interpretacjach indywidualnych:

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. IBPP2/4542-715/15/WN;

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 lipca 2015 r., sygn. IPPP1/4512-573/15-2/EK;

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 czerwca 2015 r., sygn. IPPP1/4512-574/15-2/AW;

* interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 23 lutego 2015 r., sygn. IPPP1/4512-20/15-4/IGo.

Wnioskodawca jest świadomy, że przedstawione powyżej interpretacje indywidualne nie posiadają waloru ochronnego w stosunku do Spółki, jednak ze względu na tożsamość stosowanych regulacji prawa podatkowego, stanowią one potwierdzenie ugruntowanej linii interpretacyjnej organów podatkowych i jako takie mogą zostać potraktowane jako wskazówka interpretacyjna w opisanym zdarzeniu przyszłym przedstawionym w złożonym wniosku.

Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że czynności realizowane przez niego oraz pozostałych Uczestników Systemu 1 w związku z uczestnictwem w Systemie 1 nie stanowią świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT i w konsekwencji pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT. W rezultacie Spółka nie będzie świadczyła usług w rozumieniu ustawy o VAT na rzecz Uczestników Systemu 1 w związku z uczestnictwem w Systemie 1.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl przepisu art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Należy zaznaczyć, że nie każde działanie, powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę, w rozumieniu przepisów ustawy. Aby tak się stało muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało - jako usługa - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacona kwota stanowi rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Ponadto, zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicje odpłatnego świadczenia usług.

Stosownie do treści art. 8 ust. 2 ustawy - za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Zatem dla ustalenia, czy konkretna, nieodpłatna czynność podlega opodatkowaniu w związku z uznaniem jej za odpłatne świadczenie usług, istotny jest cel jej świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisuje się w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - w myśl ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka zamierza przystąpić do systemu zarządzania środkami pieniężnymi oraz przepływami pieniężnymi typu cash pooling ("System 1"). Do Systemu 1, oprócz Wnioskodawcy, będą należeć inne spółki będące polskimi rezydentami podatkowymi i należące do Grupy ("Uczestnicy Systemu 1") oraz H. jako poręczyciel Systemu 1. Spółka H. posiada siedzibę w Niemczech i jest pośrednim udziałowcem Wnioskodawcy oraz pozostałych Uczestników Systemu 1. H. jest zarejestrowanym podatnikiem VAT w Niemczech. Przystąpienie przez Spółkę do umów zarządzania płynnością finansową ma na celu zapewnienie optymalnego korzystania ze środków finansowych w ramach Grupy, tym samym umocnienia konkurencyjności Grupy na rynku. Wnioskodawca oraz inne spółki z Grupy będące polskimi rezydentami podatkowymi zamierzają zawrzeć z podmiotem trzecim - bankiem z siedzibą w Polsce - Umowę Świadczenia Usługi Optymalizacji Zarządzania Płynnością w Formie Limitów Dziennych. W oparciu o Umowę Cash Pooling 1, Bank świadczyć będzie - na rzecz Spółki oraz poszczególnych spółek z Grupy objętych Systemem 1 - usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową w formie odnawialnych limitów dziennych, mające na celu ułatwienie Wnioskodawcy oraz poszczególnym spółkom z Grupy codzienne wspólne zarządzanie środkami pieniężnymi.

Na mocy Umowy Cash Pooling 1 Spółka będzie pełniła rolę tzw. agenta upoważnionego do wykonywania określonych czynności prawnych w imieniu pozostałych Uczestników Systemu 1, w tym ich reprezentowania we wszystkich sprawach dotyczących realizacji wskazanej Umowy. Czynności, które będą podejmowane przez Wnioskodawcę w roli Agenta obejmą między innymi:

* podpisywanie z Bankiem i innymi Uczestnikami Systemu 1 (w imieniu danego Uczestnika) oraz Poręczycielem (w imieniu Poręczyciela) aneksów do Umowy Cash Poolingu 1;

* zamknięcie rachunku w imieniu uczestnika Systemu 1 poprzez złożenie odpowiedniej dyspozycji do Banku;

* uzgodnienie zmian do Umowy Cash Poolingu 1 w imieniu Uczestnika Systemu 1;

* porozumienie z Bankiem co do wysokości oprocentowania stosowanego przez Bank w odniesieniu do sald rachunków związanych z funkcjonowaniem Systemu 1;

* reprezentowanie Uczestników Systemu 1 oraz Poręczyciela we wszystkich sprawach dotyczących tej Umowy.

Jak wskazała Spółka - jej rola jako Agenta w zakresie Umowy będzie ograniczać się przede wszystkim do funkcji technicznej, sprowadzającej się do posiadania przez niego Głównego Rachunku Płynności służącego do przeprowadzania transakcji zarządzania środkami pieniężnymi przez Bank, a także reprezentowania Uczestników wobec Banku. Faktycznej realizacji Umowy, poprzez realizację operacji pomiędzy kontami bankowymi Uczestników oraz Głównym Rachunkiem Płynności i Rachunkiem Głównym, dokonuje Bank świadczący usługi na rzecz wszystkich Uczestników Systemu.

Zatem należy stwierdzić, że spełniony zostanie pierwszy warunek pozwalający na uznanie ww. czynności, za świadczenie usług przez Wnioskodawcę na rzecz Uczestników Systemu 1. Ponieważ w następstwie świadczonych czynności, staną się oni bezpośrednim beneficjentami tych świadczeń.

Ponadto Spółka poinformowała, że czynności realizowane przez nią jako Agenta wskazane w zdarzeniu przyszłym będą wykonywane nieodpłatnie, tj. nie uzyska on wynagrodzenia z tego tytułu.

Tym samym należy stwierdzić, że nie zostanie spełniona przesłanka dotycząca wynagrodzenia za wykonywane czynności. W sytuacji bowiem, gdy w zamian za określone świadczenie wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Uczestników Systemu 1 nie otrzyma on wynagrodzenia, nie będzie można mówić o świadczeniu wzajemnym ze strony danego nabywcy.

Reasumując, opisane powyżej czynności wykonywane przez Spółkę na rzecz Uczestników Systemu 1, nie będą stanowiły odpłatnego świadczenia usług w myśl art. 8 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy - za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że ww. czynności nie będzie można uznać również za odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w cyt. powyżej art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, gdyż treść sprawy nie wskazuje, by miały one służyć do celów innych niż działalność gospodarcza Spółki.

Reasumując, Wnioskodawca nie będzie świadczył na rzecz Uczestników Systemu usług w rozumieniu ustawy w związku z uczestnictwem w Systemie 1.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Spółki. Inne kwestie wynikające z opisu sprawy oraz stanowiska własnego, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Dodatkowo tut. Organ wskazuje, że zgodnie z treścią art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Zatem, interpretacje indywidualne prawa podatkowego wydawane są wyłącznie na wniosek zainteresowanego i tylko w jego indywidualnej sprawie. Zainteresowanym jest każdy, kto złoży wniosek w sprawie indywidualnej, która jego dotyczy. W związku z tym zaznacza się, że niniejsza interpretacja odnosi się tylko i wyłącznie do Spółki i nie ma zastosowania do pozostałych Uczestników Systemu 1.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej - składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (zdarzeniem przyszłym) podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Natomiast odnośnie powołanych przez Spółkę interpretacji indywidualnych Dyrektorów Izb Skarbowych, należy zauważyć, że są one rozstrzygnięciami w indywidualnych sprawach, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko do nich się zawężają, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Tut. Organ informuje także, że w zakresie wskazania, czy Wnioskodawca będzie nabywał i świadczył usługi zgodnie z art. 8 ustawy w związku z uczestnictwem w Systemie 2 została wydana interpretacja indywidualna dnia 17 lutego 2016 r. nr ILPP4/4512-1-402/15-4/BA, natomiast w zakresie wskazania, czy Wnioskodawca będzie nabywał od Uczestników Systemu 1 usługi w rozumieniu ustawy w związku z uczestnictwem w Systemie 1 zostało wydane postanowienie dnia 17 lutego 2016 r. nr ILPP4/4512-1-402/15-5/BA.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.