ILPP4/443-758/11-3/BA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 8 listopada 2011 r. (data wpływu 14 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczki otrzymywanej od podmiotu zagranicznego - jest prawidłowe.

W dniu 14 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczki otrzymywanej od podmiotu zagranicznego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej: Spółka) prowadzi działalność w zakresie usług leasingu, finansowania i najmu samochodów oraz kompleksowych usług zarządzania flotą samochodową. W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, Spółka zawarła z podmiotem powiązanym - bankiem (...), mającym siedzibę we Francji (dalej: Pożyczkodawca) umowy odpłatnej pożyczki pieniężnej. Odpłatnością za udostępnienie Spółce kapitału są odsetki płatne przez nią na rzecz Pożyczkodawcy. Wszelkie ustalenia pomiędzy stronami odnośnie warunków udzielenia pożyczki oraz wynagrodzenia należnego Pożyczkodawcy z tytułu udzielenia Spółce pożyczki zostały zawarte w umowach pożyczki. Pożyczkodawca jest właścicielem 100% akcji udziałowca Spółki. Jest ona podatnikiem VAT czynnym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym opisie sprawy, w związku z zapłatą przez Spółkę odsetek na rzecz Pożyczkodawcy, zobowiązana ona będzie do wykazania importu usług zwolnionych z VAT w składanej przez siebie deklaracji VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z zapłatą przez niego odsetek na rzecz Pożyczkodawcy, zobowiązany on będzie do wykazania importu usług zwolnionych z VAT w składanej przez siebie deklaracji VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 8 ust. 1 tejże ustawy definiuje zaś świadczenie usług, jako "każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów".

Zatem aby zaistniało opodatkowane VAT świadczenie usług, muszą wystąpić łącznie następujące okoliczności:

* występuje świadczenie ze strony świadczeniodawcy, działającego w charakterze podatnika VAT na rzecz świadczeniobiorcy,

* świadczenie to ma charakter odpłatny,

* nie stanowi ono dostawy towarów.

W opinii Spółki, czynność udzielania pożyczek stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, jako że:

* w przypadku czynności udzielenia pożyczki występuje świadczenie w postaci udostępnienia Spółce przez Pożyczkodawcę określonej kwoty pieniędzy na umówiony czas;

* dokonując tej czynności Pożyczkodawca - Bank realizuje działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a w szczególności udzielenie pożyczek stanowi element prowadzonej przezeń działalności gospodarczej mającej na celu osiągnięcie zysku w postaci odsetek. W tym kontekście, dla celów rozliczeń transgranicznego świadczenia usług, Pożyczkodawca będący profesjonalną instytucją finansową w zakresie udzielania niniejszych pożyczek traktowany jest jako podatnik. Spółka pragnie zwrócić uwagę, iż zgodnie z art. 28a pkt 1 lit. a) ustawy o VAT, "ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to: podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności";

* udzielenie pożyczki Spółce to czynność o charakterze odpłatnym - Pożyczkodawca otrzyma bowiem wynagrodzenie za udostępnienie kapitału pożyczkobiorcy w postaci odsetek. Można zatem stwierdzić, że udzielenie pożyczki ma charakter świadczenia wzajemnego - Pożyczkodawca zobowiązuje się do udostępnienia za wynagrodzeniem kapitału pożyczkobiorcy, ten zaś ma możliwość korzystania z udostępnionych środków;

* nie stanowi ono dostawy towarów - Spółka pragnie zwrócić uwagę, iż pieniądze nie stanowią na gruncie VAT towarów, a tym samym ich odpłatne udostępnianie nie może być uznane za dostawę towarów za wynagrodzeniem.

Powyższe znalazło potwierdzenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (dalej: WSA) we Wrocławiu z dnia 23 marca 2008 r., sygn. I SA/Wr 1748/97. W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że"na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą VAT, udzielenie pożyczki za wynagrodzeniem w postaci odsetek z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowane jest jako świadczenie usługi".

Podobną opinię wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacjach indywidualnych:

* z dnia 16 marca 2011 r., sygn. IPPP1-443-40/11-2/IGo: "biorąc pod uwagę stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz powołane przepisy, należy stwierdzić, że usługa udzielenia pożyczek stanowi czynność podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ustawy o VAT, przy czym od dnia 1 stycznia 2011 r. korzysta ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 powołanej ustawy";

* z dnia 10 listopada 2010 r., sygn. IPPP1-443-881/10-4/PR: "czynność udzielenia przedmiotowych pożyczek, zarówno na rzecz podmiotów powiązanych spółek córek jak i członków zarządu wypełnia dyspozycje przepisu art. 8 ust. 1 oraz art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, tj. należy je uznać za odpłatne świadczenie usługi, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

W związku z powyższym, w ocenie Spółki, czynność udzielenia pożyczki, dokonana za wynagrodzeniem w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przez podmiot, którego podstawowa działalność obejmuje udzielanie pożyczek stanowić będzie odpłatne świadczenie usług w rozumieniu VAT".

Analizowane świadczenie usług jest czynnością o charakterze transgranicznym, tj. taką, w której świadczący usługę i usługobiorca są podmiotami z siedzibą w innych państwach członkowskich.

Miejsce świadczenia w tym przypadku określa się na podstawie art. 28b ustawy o VAT, zgodnie z którym "miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania (...)". Na gruncie tego przepisu, miejscem świadczenia usług udzielenia pożyczki na rzecz Spółki przez Pożyczkodawcę będzie Polska.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, przez import usług rozumie się "świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4".

Z kolei art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT określa, iż "podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizycznej (...) będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju".

Zgodnie z tym przepisem, skoro miejscem świadczenia jest terytorium Polski, a usługodawcą jest podmiot zagraniczny, na gruncie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT, w związku z zaciągnięciem pożyczki Spółka będzie zobowiązana do rozliczenia importu usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, "zwalnia się od podatku (...) usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę".

W świetle powyższego przepisu, zwolnieniu od podatku podlegają w szczególności usługi udzielania pożyczek pieniężnych.

Zgodnie z treścią art. 720 § 1 Kodeksu Cywilnego: "Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości".

Zdaniem Spółki, nie budzi żadnej wątpliwości, iż analizowane świadczenie nabyte przez nią spełnia przytoczoną powyżej definicję pożyczki, a więc również że czynność ta korzysta ze zwolnienia z VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, w związku z zapłatą przez Spółkę odsetek na rzecz Pożyczkodawcy, zobowiązana będzie ona do rozliczenia VAT z tytułu importu usług zwolnionych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. z 2011 r. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z postanowień art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Wobec powyższego należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie usług leasingu, finansowania i najmu samochodów oraz kompleksowych usług zarządzania flotą samochodową. W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą Spółka zawarła z podmiotem powiązanym - bankiem (...), mającym siedzibę we Francji (dalej: Pożyczkodawca) umowy odpłatnej pożyczki pieniężnej. Odpłatnością za udostępnienie Zainteresowanemu kapitału są odsetki płatne przez niego na rzecz Pożyczkodawcy. Wszelkie ustalenia pomiędzy stronami odnośnie warunków udzielenia pożyczki oraz wynagrodzenia należnego Pożyczkodawcy z tytułu udzielenia Wnioskodawcy pożyczki, zostały zawarte w umowach pożyczki. Pożyczkodawca jest właścicielem 100% akcji udziałowca Spółki, która jest podatnikiem VAT czynnym.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowić będzie więc odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT.

Zatem w niniejszej sytuacji, odsetki, jakie uiszczać będzie Zainteresowany z tytułu zaciągniętej pożyczki, stanowić będą wynagrodzenie Pożyczkodawcy za jej udzielenie.

W świetle powyższego, udzielenie pożyczki przez podmiot zagraniczny na rzecz podatnika polskiego (Wnioskodawcy), należy uznać za świadczenie usługi przez Pożyczkodawcę, zgodnie z cyt. art. 8 ust. 1 ustawy.

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z analizy sprawy wynika, że Spółka spełnia definicję podatnika, zawartą w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j i art. 28n.

Po dokonaniu analizy informacji zawartych we wniosku stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy zastrzeżenia nie mają zastosowania, zatem miejsce świadczenia usługi będącej przedmiotem pytania, ustalane będzie na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w tym przepisie.

Reasumując, miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania usługi świadczonej przez kontrahenta zagranicznego na rzecz Zainteresowanego, będzie Polska.

Stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy).

Natomiast zgodnie z art. 17 ust. 3 ustawy, przepis ust. 1 pkt 4 stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, również osoba prawna niebędąca takim podatnikiem, zarejestrowana jako podatnik VAT UE, zgodnie z art. 97.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż Wnioskodawca zobowiązany będzie do opodatkowania importu usługi, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium Polski.

Podstawowa stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże w myśl art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział także stawki obniżone oraz zwolnienia od podatku.

I tak, art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy stanowi, iż zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Odnosząc powyższe do przedstawionego opisu sprawy stwierdzić należy, że pożyczka pieniężna udzielona Zainteresowanemu przez podatnika zagranicznego, z tytułu importu której będzie on zobowiązany do jej rozliczenia, korzystać będzie ze zwolnienia od podatku, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, iż stanowisko Spółki, zgodnie z którym zobowiązana ona będzie do wykazania importu usługi zwolnionej od podatku w składanej przez siebie deklaracji VAT, uznać należy za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do wyroku sądu administracyjnego oraz interpretacji indywidualnych powołanych przez Zainteresowanego stwierdzić należy, iż stanowią one rozstrzygnięcia w indywidualnych sprawach i tylko do nich się zawężają.

W przedmiotowej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w zakresie opodatkowania pożyczki otrzymywanej od podmiotu zagranicznego. Stan faktyczny w zakresie opodatkowania pożyczki otrzymywanej od podmiotu zagranicznego, został rozstrzygnięty w odrębnej interpretacji indywidualnej z dnia 8 lutego 2012 r. nr ILPP4/443 -758/11-2/BA.

Ponadto informuje się, iż w zakresie dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.