ILPP4/443-500/13-3/BA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 22 października 2013 r. (data wpływu 25 października 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku towarów i usług w zakresie określenia miejsca świadczenia wykonywanych przez Wnioskodawcę usług oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi usługami - jest prawidłowe.

W dniu 25 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia miejsca świadczenia wykonywanych przez Wnioskodawcę usług oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi usługami.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest jednym z największych towarzystw leasingowych w Polsce, wchodzącym w skład niemieckiej grupy. Wnioskodawca specjalizuje się w długoterminowym finansowaniu przedsiębiorstw w zakresie leasingu maszyn i urządzeń. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca zawiera umowy leasingu, zarówno operacyjnego jak i finansowego (Umowy Leasingu), w których występuje jako leasingodawca (finansujący). Wnioskodawca planuje przeprowadzenie programu sekurytyzacji wierzytelności, obejmującego wierzytelności przysługujące Wnioskodawcy od leasingobiorców (korzystających), które wynikają z zawieranych przez Wnioskodawcę Umów Leasingu ("Wierzytelności"). Sekurytyzacją mogą być objęte zarówno Wierzytelności istniejące jak i przyszłe, wynikające zarówno z Umów Leasingu operacyjnego, jak i finansowego. Zgodnie z założeniami, planowana sekurytyzacja Wierzytelności zostanie przeprowadzona w 2014 r.

Przedmiotowy program sekurytyzacyjny będzie ustrukturyzowany w ten sposób, że Wnioskodawca, jako tzw. inicjator sekurytyzacji, będzie sprzedawał Wierzytelności do spółki celowej z siedzibą oraz rezydencją podatkową w Irlandii ("SPV"). Cena sprzedaży Wierzytelności odpowiadać będzie ich wartości nominalnej lub też będzie ona pomniejszona o odpowiednie dyskonto. Za przystąpienie do transakcji sekurytyzacji Wierzytelności Wnioskodawca płacił będzie SPV odpowiednie wynagrodzenie w formie prowizji. Nabycie Wierzytelności przez SPV zostanie sfinansowane ze środków pozyskanych przez SPV w wyniku emisji obligacji lub/i zaciągnięcia odpowiednich pożyczek/kredytów.

Zgodnie z założeniami, po sprzedaży Wierzytelności do SPV, Wnioskodawca będzie pełnił funkcje tzw. serwisera sekurytyzowanych Wierzytelności, a mianowicie będzie świadczył na rzecz SPV usługi administrowania Wierzytelnościami sprzedanymi do SPV. Usługi te obejmować mogą, w szczególności: monitorowanie stanu należności od poszczególnych dłużników, notyfikowanie dłużników o zaległych płatnościach, prowadzenie odpowiedniej ewidencji stanu należności od dłużników, przyjmowanie należności od dłużników, wysyłanie wezwań do zapłaty, podejmowanie starań celem wyegzekwowania należności od dłużników itd. Z tytułu przedmiotowej usługi, Wnioskodawcy będzie przysługiwało określone wynagrodzenie od SPV.

Wnioskodawca jest zarejestrowany w Polsce jako czynny podatnik VAT. SPV nie będzie posiadała w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV nie będzie również zarejestrowana dla celów polskiego podatku VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy usługi, które będą świadczone przez Wnioskodawcę w odniesieniu do administrowania Wierzytelnościami zbytymi do SPV, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce i w konsekwencji, czy Wnioskodawca, jako usługodawca, nie będzie zobowiązany do rozliczenia w Polsce podatku należnego VAT z tytułu ich świadczenia.

2. Czy obrót uzyskiwany przez Wnioskodawcę z tytułu świadczenia na rzecz SPV usług administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami będzie stanowił obrót uprawniający Wnioskodawcę do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu dokonywanych przez niego zakupów towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1.

Usługi świadczone przez niego w odniesieniu do administrowania Wierzytelnościami sprzedanymi do SPV nie będą opodatkowane w Polsce. W konsekwencji, Wnioskodawca jako usługodawca nie będzie zobowiązany do rozliczenia w kraju podatku należnego VAT z tytułu świadczenia przedmiotowych usług.

Zgodnie z art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku ich świadczenia na rzecz podatnika jest, co do zasady, miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Pod pojęciem podatnika w rozumieniu tego przepisu rozumie się (zgodnie z art. 28a):

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, po sprzedaży Wierzytelności przez Wnioskodawcę na rzecz SPV, Wnioskodawca będzie świadczył na rzecz SPV określone usługi administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami. Usługobiorcą przedmiotowej usługi świadczonej przez Wnioskodawcę będzie zatem SPV, czyli podmiot prowadzący działalność gospodarczą w Irlandii. Jednocześnie, SPV nie będzie posiadała w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV nie będzie również zarejestrowana dla celów polskiego podatku VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, miejscem świadczenia usług administrowania Wierzytelnościami świadczonymi przez Wnioskodawcę na rzecz SPV będzie państwo siedziby usługobiorcy - SPV, czyli Irlandia. W konsekwencji, przedmiotowe usługi nie będą opodatkowane polskim VAT, a Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do rozliczenia w Polsce podatku VAT należnego z tytułu świadczenia tych usług.

Wyżej przedstawione stanowisko znajduje pełne potwierdzenie, między innymi w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 marca 2011 r. (nr IPPP3/443-1279/10-2/IB) oraz w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 15 lipca 2013 r. (nr ITPP2/443-427/13/AW).

Ad 2.

Obrót uzyskiwany przez Zainteresowanego z tytułu świadczenia na rzecz SPV usług administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami będzie po stronie Wnioskodawcy obrotem uprawniającym do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu dokonywanych zakupów towarów i usług.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Z powyższego przepisu wynika, że podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w przypadku, gdy wykonując analogiczne czynności (tekst jedn.: świadcząc usługi administrowania wierzytelnościami, w omawianym przypadku) w kraju miałby prawo do odliczenia tego podatku. W skład usług administrowania Wierzytelnościami świadczonych przez Wnioskodawcę wchodzić może, w szczególności: monitorowanie stanu należności od poszczególnych dłużników, notyfikowanie dłużników o zaległych płatnościach, prowadzenie odpowiedniej ewidencji stanu należności od dłużników, przyjmowanie należności od dłużników, wysyłanie wezwań do zapłaty, podejmowanie starań celem wyegzekwowania należności od dłużników itd. Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji, gdyby miejscem świadczenia przedmiotowych usług było terytorium Polski, usługi te podlegałyby w Polsce opodatkowaniu według stawki podstawowej VAT i nie korzystałyby ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 i ust. 13 ustawy o VAT. Usługi te powinny być bowiem uznane za usługi ściągania długów, które są wyłączone ze zwolnienia zgodnie z art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy o VAT. Potwierdza to, między innymi, interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 lipca 2011 r. (nr IPPP2/443-441/11-3/MM).

Reasumując, w przypadku gdyby miejscem świadczenia omawianych usług było terytorium kraju, podlegałyby one opodatkowaniu VAT, a Wnioskodawcy przysługiwałoby na zasadach ogólnych prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu nabycia towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, obrót uzyskiwany z tytułu świadczenia usług administrowania Wierzytelnościami na rzecz SPV stanowił będzie po jego stronie obrót uprawniający do odliczenia podatku VAT naliczonego z tytułu dokonywanych zakupów towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Według art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Powołany powyżej przepis ustawy wskazuje, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji, a także przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Pojęcie usługi, według ustawy, jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się podatnika - nie będące dostawą towarów - na rzecz innego podmiotu.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Z opisu sprawy wynika, że program sekurytyzacyjny będzie ustrukturyzowany w ten sposób, że Wnioskodawca, jako tzw. inicjator sekurytyzacji, będzie sprzedawał Wierzytelności do spółki celowej z siedzibą oraz rezydencją podatkową w Irlandii. Cena sprzedaży Wierzytelności odpowiadać będzie ich wartości nominalnej lub też będzie ona pomniejszona o odpowiednie dyskonto. Za przystąpienie do transakcji sekurytyzacji Wierzytelności Zainteresowany płacił będzie SPV odpowiednie wynagrodzenie w formie prowizji. Nabycie Wierzytelności przez SPV zostanie sfinansowane ze środków pozyskanych przez SPV w wyniku emisji obligacji lub/i zaciągnięcia odpowiednich pożyczek/kredytów.

Zgodnie z założeniami, po sprzedaży Wierzytelności do SPV, Wnioskodawca będzie pełnił funkcje tzw. serwisera sekurytyzowanych Wierzytelności, a mianowicie będzie świadczył na rzecz SPV usługi administrowania Wierzytelnościami sprzedanymi do SPV. Usługi te obejmować mogą, w szczególności: monitorowanie stanu należności od poszczególnych dłużników, notyfikowanie dłużników o zaległych płatnościach, prowadzenie odpowiedniej ewidencji stanu należności od dłużników, przyjmowanie należności od dłużników, wysyłanie wezwań do zapłaty, podejmowanie starań celem wyegzekwowania należności od dłużników itd. Z tytułu przedmiotowych usług, Zainteresowanemu będzie przysługiwało określone wynagrodzenie od SPV. Wnioskodawca jest zarejestrowany w Polsce jako czynny podatnik VAT. SPV nie będzie posiadała w Polsce siedziby działalności gospodarczej, ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. SPV nie będzie również zarejestrowana dla celów polskiego podatku VAT.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy - na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy - działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Artykuł 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Z opisu sprawy wynika, że SPV spełnia definicję podatnika, wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy - miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Po dokonaniu analizy informacji przedstawionych w opisie sprawy stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy zastrzeżenia nie będą miały zastosowania, tak więc miejsce świadczenia usług administrowania sprzedanymi Wierzytelnościami, winno zostać ustalone na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w tym przepisie.

Zatem miejscem świadczenia usług wykonywanych przez Wnioskodawcę - stosownie do treści art. 28b ust. 1 ustawy - będzie miejsce w którym usługobiorca posiada siedzibę, a zatem Irlandia.

Podsumowując, usługi administrowania wierzytelnościami sprzedanymi do SPV, które będą świadczone przez Zainteresowanego, nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju, a w konsekwencji Wnioskodawca - jako usługodawca - nie będzie zobowiązany do rozliczenia w Polsce podatku należnego z tytułu ich świadczenia.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy - w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Artykuł 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy określa, że kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika, z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Jednak zgodnie z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy - podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o której mowa ust. 2, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.

Jak wynika z powyższego przepisu, warunkiem do odliczenia podatku naliczonego związanego z usługami świadczonymi poza terytorium kraju jest to, aby - hipotetycznie - w przypadku wykonywania tych samych usług w kraju podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Powołany przepis wymaga ponadto, aby podatnik posiadał dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju. Powinny to być przede wszystkim dokumenty potwierdzające dokonanie określonych czynności poza terytorium kraju, które będą jednocześnie opisywać te czynności.

Po dokonaniu analizy charakteru świadczonych przez Wnioskodawcę usług należy stwierdzić, że w sytuacji, gdyby miejscem świadczenia wykonywanych przez niego usług było terytorium Polski, usługi te podlegałyby w Polsce opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, w sytuacji gdy Zainteresowany będzie posiadał dokumenty, z których wynikać będzie związek odliczonego podatku z usługami wykonywanymi poza terytorium kraju, będzie miał on prawo do odliczenia podatku VAT z tytułu zakupu towarów i usług dotyczących świadczenia tych czynności, ponieważ kwoty te mógłby odliczyć gdyby usługi te były wykonywane na terytorium kraju.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W niniejszej interpretacji rozpatrzono wniosek w zakresie określenia miejsca świadczenia wykonywanych przez Wnioskodawcę usług oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi usługami. Natomiast w pozostałym zakresie wydana została w dniu 24 stycznia 2014 r. interpretacja indywidualna nr ILPP4/443-500/13-2/BA.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.