ILPP4/443-446/14-2/EWW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22 sierpnia 2014 r. (data wpływu 27 sierpnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oraz dokumentowania usług świadczonych przez Spółkę na rzecz Podmiotu A z siedzibą w Niemczech - jest prawidłowe.

W dniu 27 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oraz dokumentowania usług świadczonych przez Spółkę na rzecz Podmiotu A z siedzibą w Niemczech.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Podmiot A z siedzibą na terytorium Niemiec jest udziałowcem Spółki. Podmiot A obsługiwał klientów z polskiego rynku przed powstaniem Spółki. W momencie powstania Spółki obsługę klientów z polskiego rynku generalnie przejęła Spółka. Pomiędzy Spółką a Podmiotem A istnieje porozumienie o podziale rynku, na którym dokonywana jest przez nie sprzedaż materiałów, towarów i produktów, w związku z którym np. polski rynek (klienci z terytorium Polski)"należy" do Spółki. Porozumienie przewiduje, że w sytuacji kiedy Podmiot A będzie realizował transakcje na terytorium przypadającym Spółce, tj. w Polsce, Spółce będzie należna z tego tytułu prowizja. W związku z tym faktem Podmiot A, w sytuacjach kiedy dochodzi do takich transakcji, płaci Spółce prowizję.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy Spółka zobowiązana jest do wystawiania faktur z tytułu otrzymywanej prowizji. Czy transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

Zdaniem Wnioskodawcy, jest on zobowiązany do wystawiania faktur z tytułu otrzymywanej prowizji, a transakcja nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce, tj. faktury powinny zostać wystawione ze "stawką" "NP".

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem podlegają:

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na potrzeby stosowania przepisów dotyczących miejsca świadczenia usług, ustawodawca w art. 28a ustawy, zdefiniował pojęcie podatnika. Zgodnie z punktem 1 tego artykułu, ilekroć jest mowa o podatniku #8210; rozumie się przez to:

W myśl postanowień art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28I, 28j i 28n.

W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba lub stałe miejsce zamieszkania, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności (ust. 2 ww. artykułu).

Zgodnie z ust. 3 tegoż artykułu, w przypadku gdy usługobiorca nie posiada siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności, o którym mowa w ust. 2, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym zwykle prowadzi on działalność lub w którym ma on miejsce zwykłego pobytu.

Stosownie do art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

Jeżeli zatem Spółka wykonuje usługi pośrednictwa w imieniu i na rzecz niemieckiego kontrahenta #8210; Podmiotu A, dotyczące dostawy towarów przez firmę niemiecką z terytorium Niemiec dla polskiego odbiorcy, to zgodnie z wyżej przytoczonymi przepisami, miejscem świadczenia tej usługi będzie terytorium Niemiec. Zatem usługa ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT na terenie Polski wg polskich przepisów podatkowych.

Pomimo braku opodatkowania przedmiotowej usługi na terenie Polski dokonana transakcja powinna być udokumentowana fakturą, zgodnie z art. 106b ust. 1 cyt. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

Przez terytorium kraju - stosownie do art. 2 pkt 1 ustawy - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy - przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Takie szerokie określenie zakresu przedmiotowego pojęcia odpłatnego świadczenia usług, skutkuje objęciem jego zakresem zarówno czynności, które w sposób oczywisty stanowią świadczenie usług, jak również cały szereg innych świadczeń, czynności, zachowań, których efektem jest odpłatne przysporzenie/korzyść dla jednej ze stron czynności wskutek działania bądź zaniechania działania przez inną stronę #8210; przy jednoczesnym spełnieniu warunku nie uznania tychże czynności za odpłatną dostawę towarów w myśl art. 7 ustawy.

W tym kontekście należy zatem stwierdzić, że ze świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy mamy do czynienia w sytuacji, w której dana czynność/zachowanie/zdarzenie posiada następujące cechy:

* stanowi świadczenie dające się wyodrębnić spośród innych czynności dokonywanych przez dany podmiot;

* świadczenie to może mieć charakter czynny lub bierny #8210; tj. może polegać zarówno na podejmowaniu danych czynności/działań jak również na powstrzymywaniu/zaniechaniu tychże czynności/działań czy też ich tolerowaniu. W tym kontekście należy podkreślić, że aby dane powstrzymywanie się od działania czy tolerowanie danej czynności mogło zostać uznane za usługę w rozumieniu ustawy, muszą zostać spełnione następujące warunki:

o zobowiązanie to wynikać powinno z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego, w szczególności, podstawą do świadczenia przez dany podmiot usługi polegającej na powstrzymywaniu się od dokonania danej czynności lub jej tolerowaniu powinny być wzajemne porozumienia umowne zawarte pomiędzy świadczeniobiorcą i świadczeniodawcą;

o dodatkowo, musi istnieć konkretny podmiot/strona będący bezpośrednim beneficjentem powyższego zobowiązania. Omawiany warunek oznacza w szczególności, że dana usługa polegająca na powstrzymaniu się od danej czynności lub też tolerowaniu danej sytuacji jest świadczona na rzecz określonego podmiotu oraz jest możliwe wskazanie korzyści powstających po jego stronie wskutek wykonania tejże usługi;

o zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania danej czynności lub tolerowania danej sytuacji musi być odpłatne, tj. na skutek danej czynności/zachowania następuje odpłatne przysporzenie po jednej ze stron czynności, np. w formie wynagrodzenia za wykonanie usług. Odpłatność oznacza wykonanie czynności (świadczenia usług) za wynagrodzeniem. Odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Zatem pod pojęciem odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu świadczącego usługę do żądania od odbiorcy usługi lub osoby trzeciej, zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego);

o nie stanowi dostawy towarów zdefiniowanej w odrębnych przepisach ustawy.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Podmiot A, posiadający siedzibę na terytorium Niemiec, obsługiwał klientów z polskiego rynku przed powstaniem Spółki. W momencie powstania Spółki obsługę klientów z polskiego rynku generalnie przejęła Spółka. Pomiędzy Spółką a Podmiotem A istnieje porozumienie o podziale rynku na którym dokonywana jest przez nie sprzedaż materiałów, towarów i produktów, w związku z którym np. polski rynek (klienci z terytorium Polski)"należy" do Spółki. Porozumienie przewiduje, że w sytuacji kiedy Podmiot A będzie realizował transakcje na terytorium przypadającym Spółce, tj. w Polsce, Spółce będzie należna z tego tytułu prowizja. W związku z tym, Podmiot A w sytuacjach kiedy dochodzi do takich transakcji, płaci Spółce prowizję.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie Spółka świadczy na rzecz Podmiotu A odpłatne usługi polegające na tolerowaniu dokonywanych przez ten Podmiot czynności na obszarze Polski, czyli terytorium, które zgodnie z zawartym porozumieniem stanowi obszar działalności Spółki. Na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy stronami, Spółka toleruje przypadki, w których Podmiot A realizuje transakcje dostawy materiałów, towarów i produktów na terytorium przypadającym Spółce, co należy uznać za świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy. Podmiot A jest więc beneficjentem usług realizowanych przez Spółkę na jego rzecz, w wyniku których ma możliwość dokonania transakcji na terytorium Polski i osiągnięcia pewnych wymiernych korzyści z tego tytułu. Prowizja, którą w takich sytuacjach podmiot A wypłaca Spółce, stanowi wynagrodzenie za świadczenie przez nią ww. usług.

Tym samym spełnione są warunki, aby opisane powyżej tolerowanie przez Spółkę transakcji realizowanych przez Podmiot A na obszarze Polski uznać za odpłatne świadczenie usług, w myśl art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Zgodnie z art. 28a ustawy na potrzeby stosowania przepisów regulujących miejsce świadczenia przy świadczeniu usług:

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 15 ust. 2 ustawy - działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przepis art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalenia miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że nabywca usług - podmiot A z siedzibą w Niemczech spełnia definicję podatnika, w myśl art. 28a ustawy.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Od wskazanej powyżej zasady ogólnej ustawodawca przewidział cały szereg odstępstw, na podstawie których miejsce świadczenia pewnych usług - ściśle określonych w przepisach - ustala się w sposób szczególny.

Należy stwierdzić jednak, że odnośnie usług tolerowania określonej sytuacji świadczonych przez Spółkę na rzecz niemieckiego Podmiotu A, zastrzeżenia wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy nie mają zastosowania. Zatem miejsce świadczenia powyższych usług wykonywanych na rzecz tego Podmiotu winno być ustalane na podstawie zasady ogólnej wyrażonej w tym przepisie.

Tak więc miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania usług będących przedmiotem sprawy jest terytorium Niemiec, gdzie ich nabywca (Podmiot A) posiada siedzibę. Tym samym ww. usługi nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

I tak, zgodnie z art. 106a ustawy - przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy - podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106e ust. 1 pkt 1-18 ustawy - faktura powinna zawierać:

Na mocy art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy - faktura może nie zawierać w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. a - danych określonych w ust. 1 pkt 10 i 12-14.

Artykuł 106e ust. 1 pkt 18 ustawy wskazuje na obowiązek umieszczania na fakturze wyrazów "odwrotne obciążenie". Przy czym przepisy nie sprzeciwiają się umieszczaniu na fakturach dodatkowych adnotacji, zatem możliwe jest także umieszczenie na nich określenia "NP", jako informacji, że transakcja nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju.

Na podstawie powyższych przepisów, na Spółce ciąży obowiązek udokumentowania usług świadczonych przez nią odpłatnie na rzecz Podmiotu A. Zatem Spółka zobowiązana jest do wystawiania z tego tytułu faktur, zgodnie z polskimi regulacjami prawnymi.

Stanowisko Spółki dotyczące wystawiania faktur oraz miejsca opodatkowania wykonywanych usług uznano za prawidłowe, pomimo że - zdaniem tut. Organu - nie świadczy ona usług pośrednictwa, o których mowa w stanowisku własnym Spółki.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.