ILPP4/443-27/12-5/BA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 16 stycznia 2012 r. (data wpływu 19 stycznia 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 3 kwietnia 2012 r. (data wpływu 6 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwrotu podatku - jest prawidłowe.

W dniu 19 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwrotu podatku. Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 3 kwietnia 2012 r. (data wpływu 6 kwietnia 2012 r.) o doprecyzowanie opisu sprawy, przeformułowanie pytania oraz własne stanowisko.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą jako podatnik VAT, którą w czerwcu 2011 r. zlikwidował. W chwili obecnej jest on rolnikiem zwolnionym od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku VAT. Zainteresowany posiada z żoną małe gospodarstwo rolne (9,20 ha). Zamierza on rozpocząć nową działalność gospodarczą - otwarcie punktu gastronomicznego (smażalnia ryb). Pod koniec 2012 r. lub na początku 2013 r. (w zależności od terminu ukończenia budowy inwestycji), działalność ta będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Od miesiąca marca 2012 r., czyli jeszcze przed rozpoczęciem działalności, Wnioskodawca rozpocznie inwestycję polegającą na budowie budynku gastronomicznego, jak również dokona zakupów niezbędnych środków trwałych. Zostanie to sfinansowane częściowo ze środków własnych, częściowo z kredytu inwestycyjnego a częściowo z dotacji z agencji restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa. Przez cały 2012 r. Zainteresowany będzie ponosił nakłady na inwestycje związane z późniejszą działalnością gospodarczą.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, może on zostać zgłoszony do podatku od towarów i usług jako zwykła osoba (złożyć VAT-R - art. 96 ustawy o VAT). Działalność gospodarczą Zainteresowany otworzy dopiero po ukończeniu inwestycji, bo jak nie ma budynku to nie ma gdzie jej prowadzić. Zainteresowany może rozliczyć VAT od zakupionych materiałów i od faktur wykonawców budowy przed otwarciem działalności gospodarczej - art. 86 ustawy o podatku VAT. Jest to kwota niemała i po części zrekompensuje zaciągnięty kredyt (raty, prowizja, odsetki).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: z 2011 r. Dz. U. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Artykuł 15 ust. 2 ustawy stanowi, iż działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy).

Z powyższego wynika, że związek zakupu z czynnością podlegającą opodatkowaniu jest jednym z podstawowych warunków, które musi spełnić podatnik, aby mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony. Powyższy przepis wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Terminy, w których powstaje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego ustawodawca określił w art. 86 ust. 10-13 ustawy.

Stosownie do postanowień art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-5 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 86 ust. 11 ustawy, jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Zatem, realizację prawa do odliczenia podatku naliczonego ustawodawca uzależnia i łączy ściśle ze spełnieniem warunku formalnego, jakim jest otrzymanie faktury. Czynności otrzymania faktury przypisano bowiem w ustawie charakter konstytuujący prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Natomiast, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego - art. 86 ust. 13 ustawy.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, tj. odnoszących się do zakupów, które muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, jak i niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

W oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Artykuł 96 ust. 1 stanowi, iż podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Zgodnie z art. 96 ust. 3 ustawy, podmioty wymienione w art. 15, zwolnione od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 i art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne.

Stosownie do art. 96 ust. 4 ustawy, naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT czynnego" (...).

Artykuł 96 ust. 5 ustawy stanowi, że jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni - do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:

Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.

Jednocześnie ustawodawca na podstawie art. 99 ust. 1 ustawy nałożył na podatników, o których mowa w art. 15, obowiązek składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowych za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (...).

Z kolei stosownie do art. 99 ust. 3 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1, inni niż podatnicy rozliczający się metodą kasową, mogą również składać deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 2, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa (...).

Z powyżej cytowanego art. 88 ust. 4 ustawy nie wynika, by do nabycia uprawnienia do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego koniecznym było posiadanie statusu podatnika VAT czynnego w momencie otrzymania faktury zakupowej. Bowiem podatnik nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status podatnika VAT czynnego (podatnik musi posiadać taki status w momencie realizacji uprawnienia).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadził działalność gospodarczą jako podatnik VAT, którą w czerwcu 2011 r. zlikwidował. W chwili obecnej jest on rolnikiem zwolnionym od podatku VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy. Zainteresowany posiada z żoną małe gospodarstwo rolne (9,20 ha). Zamierza on rozpocząć nową działalność gospodarczą - otwarcie punktu gastronomicznego (smażalnia ryb). Pod koniec 2012 r. lub na początku 2013 r. (w zależności od terminu ukończenia budowy inwestycji), działalność ta będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Od miesiąca marca 2012 r., czyli jeszcze przed rozpoczęciem działalności, Wnioskodawca rozpocznie inwestycję polegającą na budowie budynku gastronomicznego, jak również dokona zakupów niezbędnych środków trwałych. Zostanie to sfinansowane częściowo ze środków własnych, częściowo z kredytu inwestycyjnego a częściowo z dotacji z agencji restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa. Przez cały 2012 r. Zainteresowany będzie ponosił nakłady na inwestycje związane z późniejszą działalnością gospodarczą. Jest on zainteresowany odliczeniem podatku naliczonego oraz zwrotem podatku z tytułu wydatków inwestycyjnych za okres od m-ca marca 2012 r. Wnioskodawca złoży aktualizację zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług i zostanie zarejestrowany jako czynny podatnik VAT. Status podatnika VAT czynnego uzyska od dnia 1 maja 2012 r. Zakupy towarów i usług w związku z planowaną inwestycją będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. Będzie on posiadał faktury VAT dokumentujące poniesione wydatki. Na ww. fakturach jako nabywca będzie widniał on, czyli Zainteresowany.

W świetle przedstawionego stanu prawnego, prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy były związane z przyszłą działalnością opodatkowaną, a warunek rejestracji jest niezbędny wyłącznie do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego. W złożonym zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R, podatnik winien wskazać okres rozliczeniowy, od którego jako podatnik VAT czynny chce korzystać z możliwości odliczenia podatku naliczonego, związanego z poniesionymi wydatkami.

Należy rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. Jego realizacja następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej, wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia i aby skutecznie zrealizować już powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć - najpóźniej przed skorzystaniem z tego prawa - wszelkie przesłanki negatywne, w tym brak rejestracji, który uniemożliwia identyfikowanie go jako podatnika.

Tym samym należy stwierdzić, iż ustawa nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją, o ile występują przesłanki, że zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania bieżącej lub przyszłej działalności opodatkowanej. Niemniej ustawodawca narzucił podatnikom, chcącym dokonać odliczenia podatku VAT od poczynionych nabyć, obowiązek rejestracji jako podatnika VAT czynnego.

Jak poinformował Zainteresowany, złoży on aktualizację zgłoszenia rejestracyjnego i zostanie zarejestrowany jako czynny podatnik VAT od dnia 1 maja 2012 r.

W świetle powyższego, należy stwierdzić, iż Wnioskodawca może uzyskać status podatnika VAT czynnego przed rozpoczęciem działalności gospodarczej oraz będzie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT otrzymanych przed aktualizacją zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R, a dokumentujących nabycie towarów i usług z zamiarem wykorzystania ich do prowadzenia przyszłej działalności opodatkowanej podatkiem VAT, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy. Zainteresowany ma prawo ująć faktury wystawione za okres od miesiąca marca 2012 r. w deklaracji VAT-7 złożonej za miesiąc maj 2012 r., stosownie do art. 86 ust. 11 ustawy.

W przypadku gdy kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy - art. 87 ust. 1 ustawy.

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

W myśl art. 87 ust. 2 ustawy, zwrot różnicy podatku, z zastrzeżeniem ust. 6, następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach. Jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć ten termin do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia podatnika dokonywanego w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej. Jeżeli przeprowadzone przez organ czynności wykażą zasadność zwrotu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, urząd skarbowy wypłaca podatnikowi należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia płatności podatku lub jego rozłożenia na raty.

Natomiast zgodnie z ust. 5a powołanego artykułu, w przypadku gdy podatnik nie wykonał w okresie rozliczeniowym czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz czynności wymienionych w art. 86 ust. 8 pkt 1, podatnikowi przysługuje, na jego umotywowany wniosek złożony wraz z deklaracją podatkową, zwrot kwoty podatku naliczonego, podlegającego odliczeniu od podatku należnego w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą na terytorium kraju lub poza tym terytorium, w terminie 180 dni od dnia złożenia rozliczenia, z zastrzeżeniem art. 86 ust. 19. Na pisemny wniosek podatnika urząd skarbowy dokonuje zwrotu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, w terminie 60 dni, jeżeli podatnik złoży w urzędzie skarbowym zabezpieczenie majątkowe. Przepisy ust. 2 zdanie drugie i trzecie, ust. 2a i ust. 4a-4f stosuje się odpowiednio.

Stosownie do art. 86 ust. 19 ustawy, jeżeli w okresie rozliczeniowym podatnik nie wykonywał czynności opodatkowanych na terytorium kraju oraz nie wykonywał czynności poza terytorium kraju kwotę podatku naliczonego może przenieść do rozliczenia na następny okres rozliczeniowy.

Zauważyć należy, iż przepis art. 86 ust. 19 oraz art. 87 ust. 5a ustawy pozwala podatnikom którzy w danym okresie w ogóle nie dokonywali żadnych czynności ani w kraju, ani za granicą na uzyskanie zwrotu bezpośredniego podatku naliczonego.

Zwrot następuje na umotywowany wniosek podatnika złożony wraz z deklaracją podatkową.

Podstawową przesłanką jest sam fakt wystąpienia u podatnika, który nie dokonywał w danym okresie żadnych czynności dających prawo do odliczenia, kwoty podatku naliczonego, której to kwoty nie przeniósł na następny okres rozliczeniowy.

W konsekwencji, w przypadku gdy Zainteresowany nie dokona w danym okresie rozliczeniowym żadnych czynności dających prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego i kwoty tego podatku nie przeniesie na następny okres rozliczeniowy, na podstawie art. 87 ust. 5a ustawy, będzie uprawniony do złożenia umotywowanego wniosku wraz z złożoną deklaracją podatkową o zwrot podatku naliczonego w terminie 180 dni kwoty podatku naliczonego. Jednakże na pisemny wniosek Wnioskodawcy urząd skarbowy dokona zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w terminie 60 dni, jeżeli w urzędzie skarbowym złoży on zabezpieczenie majątkowe.

Dodatkowo tut. Organ informuje, że w sytuacji gdy w danym okresie rozliczeniowym u Zainteresowanego wystąpi podatek należny, wówczas w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego będzie w danym okresie wyższa od kwoty podatku należnego, ma on prawo do zwrotu różnicy na rachunek bankowy zgodnie z art. 87 ust. 2 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie tut. Organ wskazuje, iż wniosek w części dotyczącej konieczności zgłoszenia działalności gospodarczej przed rozpoczęciem budowy budynku gastronomicznego został rozstrzygnięty pismem z dnia 29 marca 2012 r. nr ILPP4/443-27/12-3/BA.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.