ILPP4/443-19/11-4/EWW - Opodatkowanie usług pośrednictwa finansowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22 grudnia 2010 r. (data wpływu 24 grudnia 2010 r.) uzupełnionym pismem z dnia 4 marca 2011 r. (data wpływu 7 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku pożyczki finansowej - jest prawidłowe.

W dniu 24 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku pożyczki finansowej. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 4 marca 2011 r. (data wpływu 7 marca 2011 r.) o pełnomocnictwo osoby upoważnionej do występowania w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego oraz o doprecyzowanie stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca został założony w celu wybudowania i eksploatacji odcinka autostrady Z. Głównym przedmiotem jego działalności jest budowa dróg oraz wykonywanie robót ogólnobudowlanych w zakresie obiektów mostowych i budynków. Wśród dodatkowych przedmiotów działalności, jaką może podejmować Spółka, wskazano także pośrednictwo finansowe pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane (65 23 wg PKD 2004).

Zainteresowany jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (VAT). Dnia 30 października 2000 r. zawarł on umowę z X (dalej Pożyczkobiorca), na mocy której powierzył Pożyczkobiorcy bieżące utrzymanie i obsługę poboru opłat za przejazd autostradą.

Dodatkowo w dniu 26 sierpnia 2002 r. zawarto umowę pożyczki, na mocy której Wnioskodawca udzielił pożyczki Pożyczkobiorcy (dalej Pożyczka). Środki uzyskane na podstawie umowy pożyczki zostały przeznaczone na zakup przez Pożyczkobiorcę wyposażenia/środków trwałych niezbędnych do realizacji usług utrzymania oraz eksploatacji autostrady (m.in. poboru opłat za przejazd na rzecz Spółki).

Pożyczka została wypłacona w trzech transzach, stanowiących równowartość w PLN następujących kwot w EUR: 3.180 tys. EUR w 2002 r., 2.712 tys. EUR w 2003 r. oraz 1.300 tys. EUR w 2004 r.

Wynagrodzenie Zainteresowanego za udzieloną Pożyczkę stanowią odsetki.

Nie udziela on w ramach bieżącej działalności innych pożyczek. Mogą jednak zdarzyć się pojedyncze przypadki udzielenia finansowania zewnętrznym podmiotom.

Aktywa zaangażowane w przedmiotową transakcję stanowią stosunkowo niewielką część całości aktywów Spółki wykorzystywanych do działalności gospodarczej.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, iż usługi udzielania pożyczek będące przedmiotem pytania, według obowiązującej do dnia 31 grudnia 2010 r. dla celów podatku od towarów i usług Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), zaliczane są do kategorii "Usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe" (PKWiU 65.2) i oznaczone zostały symbolem 65.22.10-00.00.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka w ramach transakcji udzielenia Pożyczki działa jako podatnik VAT i w związku z tym, czy powinna wykazywać odsetki jako obrót zwolniony z VAT, na podstawie przepisów w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2010 r....

Zdaniem Wnioskodawcy, w ramach przedmiotowej transakcji, występuje on w charakterze podatnika VAT i tym samym powinien wykazać obrót zwolniony z tytułu odsetek od Pożyczki dla celów VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 tejże ustawy.

Niezależnie od powyższego, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu VAT, podmiot działający w zakresie tej czynności musi występować w charakterze podatnika VAT. Stosownie zaś do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Przy czym, zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z podstawową zasadą powszechności opodatkowania VAT, co do zasady, wszelkie operacje gospodarcze podejmowane przez podmiot będący czynnym podatnikiem VAT w ramach prowadzonej działalności i spełniające kryteria zaklasyfikowania ich jako dostawy towarów lub świadczenia usług, powinny być uznane za czynności podlegające VAT.

W świetle powyższego, mając na uwadze status Spółki jako podatnika VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, stoi ona na stanowisku, iż w przedmiotowej transakcji udzielenia Pożyczki występuje w charakterze podatnika VAT.

Jednocześnie, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 3 Załącznika nr 4 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2010 r.), usługi pośrednictwa finansowego (w tym udzielania pożyczek) korzystają ze zwolnienia od podatku VAT.

Stanowisko Zainteresowanego znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów skarbowych. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 18 września 2009 r. (sygn. IPPP1-443-715/09-2/JB) stwierdził, iż "Udzielenie (...) pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym. Udzielenie zatem pożyczki przez podatnika podatku VAT jest czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług".

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 16 października 2009 r. (sygn. ITPP2/443-628/09/EŁ) w której uznał, iż "Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Bowiem udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie były wpisane do umowy Spółki oraz nie były wykazane w Krajowym Rejestrze Sądowym".

Mając na uwadze wyżej przywołane przepisy ustawy o VAT oraz interpretacje organów skarbowych, zdaniem Zainteresowanego, w ramach transakcji udzielenia pożyczki na rzecz Pożyczkobiorcy, działa on jako podatnik VAT i w konsekwencji powinien wykazać odsetki od Pożyczki jako obrót zwolniony z VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z postanowień art. 8 ust. 1 ustawy wynika, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powołanych przepisów wynika, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca będący czynny podatnikiem podatku od towarów i usług, udzielił pożyczki swojemu kontrahentowi. Wynagrodzenie Zainteresowanego z tytułu udzielenia pożyczki stanowią odsetki.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT.

Zatem w niniejszej sytuacji, odsetki stanowią wynagrodzenie Zainteresowanego z tytułu udzielenia pożyczki.

W świetle powyższego, udzielenie pożyczki przez Wnioskodawcę na rzecz pożyczkobiorcy, należy uznać za świadczenie usługi, zgodnie z cyt. art. 8 ust. 1 ustawy. Bowiem udzielenie pożyczki przez podatnika podatku VAT jest czynnością mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Artykuł 8 ust. 3 ustawy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 maja 2004 r. wskazywał, iż usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych.

Przepis ten otrzymał nowe brzmienie od dnia 1 stycznia 2008 r. zgodnie z którym, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Od dnia 1 grudnia 2008 r. w myśl art. 8 ust. 3 ustawy, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Zatem, usługi są identyfikowane na podstawie przepisów o statystyce publicznej. Prawidłowa pod względem klasyfikacji statystycznych identyfikacja usług stanowi warunek niezbędny do określenia wysokości opodatkowania na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym, istotnym w przedmiotowej sprawie jest właściwe zaklasyfikowanie do odpowiedniego symbolu PKWiU wykonywanej przez Spółkę usługi.

Klasyfikacją, do której odwołują się przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, jest Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU). Zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 z późn. zm.), do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług, do dnia 31 grudnia 2010 r. stosowało się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 42, poz. 264 z późn. zm.).

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie ich od podatku.

Artykuł 43 ust. 1 pkt 1 ustawy wskazuje, iż zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W załączniku tym, pod pozycją nr 3 wymienione zostały usługi pośrednictwa finansowego o symbolu PKWiU Sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

Użycie przez ustawodawcę "ex" przy grupowaniu PKWiU, korzystającym ze zwolnienia od podatku od towarów i usług oznacza, że dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, iż usługi udzielania pożyczek będące przedmiotem pytania, według obowiązującej do dnia 31 grudnia 2010 r. dla celów podatku od towarów i usług Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), zaliczane są do kategorii "Usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe" (PKWiU 65.2) i oznaczone zostały symbolem 65.22.10-00.00.

Z powyższego wynika, iż w zakresie usług pośrednictwa finansowego mieści się opisana przez Wnioskodawcę usługa udzielenia pożyczki, która korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy.

Reasumując, Spółka w ramach transakcji udzielenia pożyczki działała jako podatnik podatku od towarów i usług, zatem odsetki z tego tytułu powinna wykazać jako obrót zwolniony od podatku VAT, na podstawie przepisów obowiązujących w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 grudnia 2010 r.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Informuje się także, iż w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w zakresie zwolnienia od podatku pożyczki finansowej. Natomiast w pozostałych zakresach wydane zostały odrębne interpretacje indywidualne z dnia 28 marca 2011 r. nr ILPP4/443-19/11 5/EWW, ILPP4/443-19/11-6/EWW oraz ILPP4/443-19/11-7/EWW.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.