ILPP4/443-176/14-2/ISN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 7 kwietnia 2014 r. (data wpływu 9 kwietnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przejęcia przez Wnioskodawcę pozaumownych relacji z klientami Zbywającego - jest prawidłowe.

W dniu 9 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przejęcia przez Wnioskodawcę pozaumownych relacji z klientami Zbywającego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Zainteresowany jest zarejestrowanym (także na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych) podatnikiem VAT czynnym - spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Wnioskodawca należy do grupy kapitałowej, w skład której wchodzą podmioty mające siedzibę w różnych krajach europejskich, w tym w Niemczech (zwanej dalej "Grupą"). Spółki należące do Grupy są samodzielnymi podmiotami gospodarczymi prowadzącymi działalność w swoim imieniu oraz na swój rachunek.

Z uwagi na restrukturyzację działalności Grupy, zaplanowane zostało zamknięcie zakładu produkcyjnego w Niemczech należącego do jednej ze spółek Grupy, mającej swoją siedzibę w Niemczech (niemiecki podatnik VAT czynny, zarejestrowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych, nieposiadający w Polsce siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, zwany dalej "Zbywającym"). Działalność Zbywającego polega głównie na produkcji i sprzedaży opakowań foliowych na rynkach europejskich, w szczególności w Niemczech, Danii i Holandii. Celem restrukturyzacji jest przede wszystkim obniżenie kosztów działalności Grupy, czego skutkiem ma być zwiększenie konkurencyjności spółek należących do Grupy.

W efekcie powyższych zmian Wnioskodawca ma przejąć całość działalności zamykanego zakładu Zbywającego w Niemczech, z czym wiązać się będzie m.in.:

* zakup maszyn od Zbywającego przez Zainteresowanego,

* odpłatne przejęcie przez Spółkę relacji z klientami, do których Zbywający dostarczał towary oraz świadczył usługi znajdujące się w jego ofercie (zwane dalej przejęciem "pozaumownych relacji z klientami" lub "relacji z klientami").

W skład przedmiotu nabycia nie będzie wchodzić nazwa przedsiębiorstwa Zbywającego, nieruchomości, prawa wynikające z najmu nieruchomości, wierzytelności przysługujące Zbywającemu, prawa z licencji, znaków towarowych i innych podobnych praw materialnych. Wnioskodawca nie przejmie także pracowników Zbywającego.

W wyniku dokonanego przeniesienia działalności Zainteresowany będzie dostarczał towary znajdujące się dotychczas w ofercie Zbywającego zarówno do klientów będących do tej pory kontrahentami Zbywającego, jak i klientów nowo pozyskanych.

Przejęcie pozaumownych relacji z dotychczasowymi klientami Zbywającego nastąpi w dwóch etapach:

* I - w którym zostaną przeniesione relacje z 4 klientami Zbywającego,

* II - w którym zostaną przeniesione relacje z pozostałymi klientami Zbywającego (ponad 40).

Na zlecenie Wnioskodawcy dokonana została wycena wartości rynkowej pozaumownych relacji z klientami Zbywającego, na podstawie której Spółka nabędzie od Zbywającego za wynagrodzeniem przedmiotowe relacje z klientami.

Z tytułu nabycia przez Zainteresowanego pozaumownych relacji z klientami (w ramach I etapu) Zbywający w dniu 28 lutego 2014 r. wystawił na rzecz Wnioskodawcy fakturę VAT na kwotę odpowiadającą wartości rynkowej relacji z 4 klientami Zbywającego (wynikającą z ww. wycen wartości rynkowej). Po przeprowadzeniu II etapu przejęcia Zainteresowany zapłaci na rzecz Zbywającego drugą część umówionego wynagrodzenia, a Zbywający wystawi z tego tytułu fakturę VAT na Wnioskodawcę. Na dzień złożenia wniosku II etap przejęcia pozaumownych relacji z klientami nie został jeszcze przeprowadzony.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przejęcie za wynagrodzeniem przez Spółkę pozaumownych relacji z klientami Zbywającego będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług przez Zbywającego, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, które powinno być rozliczone przez Wnioskodawcę na zasadach importu usług (art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług)... (zaistniały stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe)

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, za odpłatne świadczenie, o którym mowa art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z powyższej definicji wynika, że ustawodawca wprowadził otwarty katalog czynności stanowiących odpłatne świadczenie usług; za usługę należy uznać każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów usług.

Przez świadczenie usług trzeba będzie zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, na które składać się może zarówno działanie, jak i zaniechanie, z wyłączeniem przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel i innych przypadków świadczeń stanowiących dostawę towarów, o których mowa w art. 7 ww. ustawy.

W przedmiotowym przypadku Wnioskodawca nabędzie za wynagrodzeniem od Zbywającego m.in. relacje z klientami, czyli w praktyce bazę jego klientów, a co za tym idzie możliwość dostarczania towarów, które znajdują się w ofercie Zainteresowanego do szerszego kręgu odbiorców. W opinii Wnioskodawcy, takie zachowanie się Zbywającego należy uznać za świadczenie z jego strony, gdyż przekazuje on Spółce pewien zasób posiadanej przez siebie wiedzy (dotyczącej potencjalnych nabywców towarów).

Biorąc pod uwagę powyższe, z uwagi na to, że strony z tytułu świadczenia Zbywającego przewidziały zapłatę wynagrodzenia przez Wnioskodawcę, to w jego opinii, odpłatne zbycie przez Zbywającego relacji z klientami stanowi odpłatne świadczenie usług na rzecz Spółki (w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów). W konsekwencji powyższego, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 28b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nastąpi import usług, który powinien zostać rozliczony przez Zainteresowanego zgodnie z właściwymi przepisami ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów - w myśl art. 7 ust. 1 ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast na mocy art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów w myśl art. 7 ustawy. Każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi zatem co do zasady usługę w rozumieniu ustawy, niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, nabywca jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia;

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało jako usługa, opodatkowaniu podatkiem VAT.

Usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Aby świadczenie usługi podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi mieć miejsce również odpłatność, tj. musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi, a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym, zaś usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek świadczenia usługi oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności. Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usługi a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść na rzecz świadczącego usługę i jeżeli świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

Taka definicja świadczenia usług jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem VAT wszelkich transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym (także na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych) podatnikiem VAT czynnym. Zainteresowany należy do grupy kapitałowej, w skład której wchodzą podmioty mające siedzibę w różnych krajach europejskich, w tym w Niemczech (zwanej dalej "Grupą"). Spółki należące do Grupy są samodzielnymi podmiotami gospodarczymi prowadzącymi działalność w swoim imieniu oraz na swój rachunek.

Z uwagi na restrukturyzację działalności Grupy, zaplanowane zostało zamknięcie zakładu produkcyjnego w Niemczech należącego do jednej ze spółek Grupy, mającej swoją siedzibę w Niemczech (niemiecki podatnik VAT czynny, zarejestrowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych, nieposiadający w Polsce siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, zwany dalej "Zbywającym"). Działalność Zbywającego polega głównie na produkcji i sprzedaży opakowań foliowych na rynkach europejskich, w szczególności w Niemczech, Danii i Holandii. Celem restrukturyzacji jest przede wszystkim obniżenie kosztów działalności Grupy, czego skutkiem ma być zwiększenie konkurencyjności spółek należących do Grupy.

W efekcie ww. zmian Wnioskodawca ma przejąć całość działalności zamykanego zakładu Zbywającego w Niemczech, z czym wiązać się będzie m.in.:

* zakup maszyn od Zbywającego przez Zainteresowanego,

* odpłatne przejęcie przez Spółkę relacji z klientami, do których Zbywający dostarczał towary oraz świadczył usługi znajdujące się w jego ofercie (zwane dalej przejęciem "pozaumownych relacji z klientami" lub "relacji z klientami").

W skład przedmiotu nabycia nie będzie wchodzić nazwa przedsiębiorstwa Zbywającego, nieruchomości, prawa wynikające z najmu nieruchomości, wierzytelności przysługujące Zbywającemu, prawa z licencji, znaków towarowych i innych podobnych praw materialnych. Wnioskodawca nie przejmie także pracowników Zbywającego.

W wyniku dokonanego przeniesienia działalności Zainteresowany będzie dostarczał towary znajdujące się dotychczas w ofercie Zbywającego zarówno do klientów będących do tej pory kontrahentami Zbywającego, jak i klientów nowo pozyskanych.

Przejęcie pozaumownych relacji z dotychczasowymi klientami Zbywającego nastąpi w dwóch etapach:

* I - w którym zostaną przeniesione relacje z 4 klientami Zbywającego,

* II - w którym zostaną przeniesione relacje z pozostałymi klientami Zbywającego (ponad 40).

Na zlecenie Wnioskodawcy dokonana została wycena wartości rynkowej pozaumownych relacji z klientami Zbywającego, na podstawie której Spółka nabędzie od Zbywającego za wynagrodzeniem przedmiotowe relacje z klientami. Z tytułu nabycia przez Zainteresowanego pozaumownych relacji z klientami (w ramach I etapu) Zbywający w dniu 28 lutego 2014 r. wystawił na rzecz Wnioskodawcy fakturę VAT na kwotę odpowiadającą wartości rynkowej relacji z 4 klientami Zbywającego (wynikającą z ww. wycen wartości rynkowej). Po przeprowadzeniu II etapu przejęcia Zainteresowany zapłaci na rzecz Zbywającego drugą część umówionego wynagrodzenia, a Zbywający wystawi z tego tytułu fakturę VAT na Wnioskodawcę. Na dzień złożenia wniosku II etap przejęcia pozaumownych relacji z klientami nie został jeszcze przeprowadzony.

Z powyższego wynika, że Zainteresowany nabędzie za wynagrodzeniem od Zbywającego relacje z klientami, czyli w praktyce bazę jego klientów. Takie zachowanie się Zbywającego należy uznać za świadczenie z jego strony, gdyż przekazuje on Wnioskodawcy - za wynagrodzeniem - pewien zasób posiadanej przez siebie wiedzy (dotyczącej potencjalnych nabywców towarów).

Zatem czynność przeniesienia na Zainteresowanego relacji z klientami Zbywającego stanowi/stanowić będzie świadczenie usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy #61485; podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Artykuł 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca spełnia definicję podatnika wskazaną w cytowanym powyżej art. 28a ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy - miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W przedmiotowej sprawie wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy zastrzeżenia nie mają zastosowania.

W związku z powyższym miejscem świadczenia, a tym samym miejscem opodatkowania usługi świadczonej przez Zbywającego na rzecz Zainteresowanego, jest/będzie Polska.

W myśl art. 2 pkt 9 ustawy - przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy - podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

o w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,

o w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Zbywający - niemiecki podatnik VAT czynny, zarejestrowany na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych - nie posiada w Polsce siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że Zainteresowany jako podatnik o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, zobowiązany jest do opodatkowania usługi nabywanej od Zbywającego zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego na terytorium kraju.

Tym samym Wnioskodawca jest zobowiązany do rozliczenia VAT z tytułu nabytej bazy klientów jako usługobiorca, na zasadzie importu usług.

Reasumując, przejęcie za wynagrodzeniem przez Spółkę pozaumownych relacji z klientami Zbywającego stanowi/będzie stanowiło odpłatne świadczenie usług przez Zbywającego, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, które powinno być rozliczone przez Wnioskodawcę na zasadach importu usług, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Informuje się, że kwestie dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych zostaną rozstrzygnięte w odrębnych pismach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.