ILPP2/4512-1-795/15-4/JK - Prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z budową wodociągów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy przedstawione we wniosku z dnia 21 października 2015 r. (data wpływu 26 października 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 28 stycznia 2016 r. (data wpływu 1 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania wykonanej czynności i stawki podatku VAT; momentu powstania obowiązku podatkowego oraz w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z budową wodociągów - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 października 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania wykonanej czynności i stawki podatku VAT; momentu powstania obowiązku podatkowego oraz w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z budową wodociągów. Wniosek został uzupełniony 1 lutego 2016 r. o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Gmina jest czynnym podatnikiem VAT. Na terenie Gminy działalność (...) prowadzi "A". W wyniku tej działalności w latach wcześniejszych jak i obecnie powstają szkody w mieniu Gminy.

W związku z tym w dniu 13 sierpnia 2002 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy "A" a Gminą. Przedmiotem tego porozumienia jest m.in. określenie wartości, zasad, trybu i terminu naprawienia szkody powstałej w mieniu Gminy a spowodowanej ruchem zakładu "A", który prowadzi do likwidacji stacji i sieci wodociągowej oraz udziału "A" w naprawieniu tej szkody.

W wyniku wzajemnych ustaleń w dniu 22 stycznia 2015 r. spisano notatkę służbową, w której uzgodniono, że "A" za wykonanie sieci wodociągowej w miejscowości B. zapłaci Gminie połowę kwoty, jaką Gmina zapłaciła wykonawcy za wybudowanie sieci wodociągowej.

Ponadto następne finansowanie wodociągów strony ustaliły na rok 2016. W chwili obecnej nie określono, w jakiej wysokości "A" będzie finansowała kolejne prace dotyczące budowy wodociągów.

Inwestorem przebudowy sieci wodociągowej była Gmina. W związku z finasowaniem połowy kosztów wybudowania wyżej wymienionych sieci wodociągowych, jak i tych w przyszłości na "A" nie są przenoszone żadne prawa. Gmina pozostaje właścicielem sieci wodociągowej, którą oddaje w nieodpłatne użytkowanie ZGKiM.

Sieć wodociągowa w miejscowości B. była budowana etapami. Ostatecznie do użytku została oddana 23 września 2014 r. Sieć wodociągowa w C. została wybudowana w 2015 r. i oddana 29 kwietnia 2015 r.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, że:

1. Kwotę jaką otrzyma Gmina w związku z powstałą szkodą nie jest odszkodowaniem.

2. Jak już wcześniej wykazano w dniu 13 sierpnia 2002 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy "A" a Gminą. Przedmiotem tego porozumienia jest m.in. określenie wartości, zasad, trybu i terminu naprawienia szkody powstałej w mieniu Gminy a spowodowanej ruchem zakładu "A", który prowadzi do likwidacji stacji i sieci wodociągowej oraz udziału "A" w naprawieniu tej szkody. W porozumieniu tym nie ustalono szczegółowo, kiedy i w jakich miejscowościach dojdzie do przebudowy sieci wodociągowej. Kolejne etapy realizowane były na mocy obustronnych uzgodnień spisanych w formie notatek służbowych. Informacja o finansowaniu przebudowy w B i mieście C pojawia się w notatce sporządzonej w dniu 21 maja 2014 r. Natomiast w notatce służbowej z dnia 22 stycznia 2015 r. uzgodniono szczegółowo, że "A" za wykonanie sieci wodociągowej w miejscowości B oraz w C zapłaci Gminie połowę kwoty, jaką Gmina zapłaciła wykonawcy za wybudowanie sieci wodociągowej.

We wniosku informowano, że sieć wodociągowa w miejscowości B była budowana etapami. Ostatecznie do użytku została oddana 23 września 2014 r. Sieć wodociągowa w B została wybudowana w 2015 r. i oddana 29 kwietnia 2015 r.

Uzupełniając te informacje Gmina dodaje, że prace w miejscowości B zostały rozpoczęte 2 czerwca 2014 r., natomiast prace w B zostały rozpoczęte 15 kwietnia 2015 r.

Wobec powyższego na moment poniesienia wydatków Gmina posiadała informację, że dojdzie do rozliczenia wydatków w sposób opisany we wniosku. Planowane rozliczenie wydatków nie było jednak rozpatrywane na gruncie podatku VAT.

3. Gmina nabywała towary i usługi związane z budową wodociągów w swoim imieniu i na rzecz Gminy.

W związku z tym, że wydatki związane z budową sieci nie były/nie będą ponoszone w imieniu i na rzecz "A" Gmina nie umieszczała ich przejściowo w ewidencji na potrzeby podatku VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Gmina powinna wystawić dla "A" refakturę ze stawką VAT 23% za wykonanie sieci wodociągowej na podstawie faktur wystawionych przez wykonawcę.

2. Czy Gmina ma prawo odliczyć VAT od faktur dotyczących budowy wodociągów, które są współfinansowane przez "A".

3. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy - w chwili refakturowania, czy też w momencie, gdy Gmina otrzymała od wykonawcy Sieci wodociągowej fakturę kończącą budowę.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Zgodnie z art. 7 ustawy o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.) - zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. Zadania własne obejmują m.in. wodociągi i zaopatrzenie w wodę.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uważa się za podatników organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Gmina stoi na stanowisku, że w związku z zawartym porozumieniem pomiędzy "A" a Gminą nawiązany został stosunek cywilno-prawny, który rodzi obowiązek wystawienia refaktury ze stawką VAT 23%.

Niestety nie są nam znane interpretacje organów podatkowych wydane w podobnej kwestii. Natomiast znane są Wnioskodawcy interpretacje odnoszące się do realizacji zadań własnych przez organy władzy publicznej a wydane przez:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 30 czerwca 2015 r. sygnatura IPTPP1/4512-252/15-2/MSu,

* Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 9 lipca 2015 r. sygnatura IBPP3/4512-303/15/ASz.

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi potwierdzałaby stanowisko Wnioskodawcy stosownie do art. 15 ust. 6. Natomiast interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nie potwierdzałaby stanowiska Zainteresowanego, w stosunku do art. 15 ust. 6.

Ad. 2

Gmina stoi na stanowisku, że ma prawo odliczyć podatek VAT.

Wystawiając refakturę dla "A" Gmina występuje w roli podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy. W związku z tym ma prawo do odliczenia podatku VAT na gruncie art. 86 ust. 1 w związku z wykonywaniem czynnościami opodatkowanych. Zdaniem Gminy ma ona prawo do odliczenia podatku naliczonego w tej części, w jakiej refakturujemy usługę dla "A" - to jest w 50%. Odnosząc to do stanu faktycznego - przysługiwałaby Gminie korekta podatku naliczonego dotycząca wydatków na budowę sieci wodociągowej za poszczególne miesiące roku 2014 (w drodze korekt deklaracji VAT-7) wynikające bezpośrednio z art. 86 ust. 13 ustawy. Również odliczenie to przysługiwałoby w bieżącym roku.

Natomiast w odniesieniu do stanu przyszłego - odliczenie przysługiwałoby w rozliczeniu za okres, w którym powstanie obowiązek podatkowy od nabytych towarów i usług na podstawie faktur dokumentujących transakcję, lub w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych.

Zdaniem Zainteresowanego powyższe stanowisko co do możliwości odliczenia podatku VAT potwierdza interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie sygnatura IPPP3/443-654/12 -4/KT z 5 października 2012 r.

Ad. 3

Na mocy porozumienia z 13 sierpnia 2002 r. "A" zobowiązuje się do sfinansowania budowy części sieci wodociągowej w miejscowości B oraz w miejscowości C. Budowa sieci w miejscowości B zakończyła się 23 września 2014 r., w miejscowości C 30 kwietnia 2015 r.

Trwają rozmowy, że kolejne współfinansowanie budowy sieci wodociągowych ze względu na przerwanie ich przez prace kopalni ma mieć miejsce w 2016 r.

Zgodnie z wzajemnymi ustaleniami pomiędzy "A" a Gminą uzgodniono, że zapłata za finansowanie sieci wodociągowej w B nastąpi w 2015 r.

Gmina stoi na stanowisku, że obowiązek podatkowy występuje w chwili refakturowania, a nie faktycznego wykonania usługi, tj. wybudowania sieci wodociągowej.

Stanowisko to potwierdza zdaniem Wnioskodawcy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 października 2012 r. sygn. akt I FSK 65/12.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W świetle art. 8 ust. 2a ustawy - w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Powołany przepis dotyczy sytuacji, w której podatnik kupuje usługę, a następnie w "stanie nieprzetworzonym" odsprzedaje ją swojemu kontrahentowi. W związku z tym podatnik z jednej strony występuje jako odbiorca usługi, a z drugiej jako podmiot świadczący usługi, które co do zasady podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Świadczenie takich usług powinno zostać zatem opodatkowane VAT według stawki właściwej dla danego rodzaju usługi.

Jak wynika z art. 2 pkt 22 ustawy - przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy dla uznania, że dostawa towarów czy świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą.

Należy stwierdzić, że czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz dostawcy towarów lub świadczącego usługę oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.

A zatem, pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W przedmiotowej sprawie - jak wskazała Gmina - nabywa ona towary i usługi związane z budową wodociągów w swoim imieniu i na swoją rzecz. Ponadto, inwestorem przebudowy sieci wodociągowej była Gmina. W związku z finasowaniem połowy kosztów wybudowania przedmiotowych sieci wodociągowych, na "A" nie są przenoszone żadne prawa. Gmina pozostaje właścicielem sieci wodociągowej, którą oddaje w nieodpłatne użytkowanie ZGKiM.

Zatem, w przedmiotowej sprawie nie wystąpi odpłatne wydanie towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, bowiem jak wskazał Wnioskodawca w związku z otrzymaną przez Gminę kwotą nie są przenoszone na "A" żadne prawa. Nie jest również spełniony warunek art. 8 ust. 2a ustawy, ponieważ jak wskazała Gmina wydatki związane z budową sieci wodociągowej były ponoszone w imieniu i na rzecz Gminy, tzn. że nie były ponoszone na rzecz "A" Tym samym Wnioskodawca nie wystąpił jako świadczący usługę na rzecz "A". Oznacza to, że po stronie Gminy w przedmiotowej sprawie nie doszło również do odpłatnego świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Zatem, w przedmiotowej sprawie "A" nie jest beneficjentem jakiegokolwiek świadczenia (nie dochodzi na jej rzecz do dostawy towarów ani do wykonania usługi).

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

Tym samym, mając na uwadze powyższy przepis wskazać należy, że faktura VAT dokumentuje dostawę towarów i świadczenie usług.

W związku z tym, że w przedmiotowej sprawie nie dochodzi ani do dostawy towarów ani do świadczenia usług, Wnioskodawca nie ma podstaw do wystawienia faktury VAT.

Ponadto, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy zauważyć, że na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz.Urz.UE.L Nr 347, s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji. W każdych okolicznościach podmioty prawa publicznego są uważane za podatników w związku z czynnościami określonymi w załączniku I, chyba że niewielka skala tych działań sprawia, że mogą być one pominięte.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Przymiot podatnika podatku od towarów i usług przypisany jest, oprócz osobie fizycznej czy prawnej, również wyodrębnionej jednostce organizacyjnej samodzielnie wykonującej działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza możliwość podejmowania decyzji, a zarazem posiadanie odpowiedniego stopnia odpowiedzialności za podjęte decyzje, w tym za szkody poniesione wobec osób trzecich, jak również ponoszenie przez podmiot ryzyka gospodarczego.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia organu władzy publicznej, jak i urzędów obsługujących te organy odwołując się jedynie do odrębnych przepisów nakładających obowiązek realizacji zadań o charakterze publicznym na te organy.

Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 4 grudnia 2001 r. sygn. akt SK 18/00 pojęcie "władzy publicznej" w rozumieniu art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) obejmuje wszystkie władze w sensie konstytucyjnym - ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.

Należy podkreślić, że pojęcia organu państwa oraz organu władzy publicznej nie są tożsame. W pojęciu "władzy publicznej" mieszczą się bowiem także inne instytucje niż państwowe lub samorządowe, o ile wykonują funkcje władzy publicznej w wyniku powierzenia czy przekazania im tych funkcji przez organ władzy państwowej lub samorządowej. Wykonywanie władzy publicznej dotyczy wszelkich form działalności państwa, samorządu terytorialnego i innych instytucji publicznych, które obejmują bardzo zróżnicowane formy aktywności.

Pojęcie "działania" organu władzy publicznej nie zostało konstytucyjnie zdefiniowane. W pojęciu tym mieszczą się zarówno zachowania czynne tego organu, jak i zaniechania. W zakresie działań czynnych organu władzy publicznej mieszczą się indywidualne rozstrzygnięcia, np. decyzje, orzeczenia i zarządzenia.

W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1515, z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym).

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest czynnym podatnikiem VAT. Na terenie Gminy działalność górniczą prowadzi "A" W wyniku tej działalności w latach wcześniejszych jak i obecnie powstają szkody w mieniu Gminy.

W związku z tym w dniu 13 sierpnia 2002 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy "A" a Gminą. Przedmiotem tego porozumienia jest m.in. określenie wartości, zasad, trybu i terminu naprawienia szkody powstałej w mieniu Gminy a spowodowanej ruchem zakładu górniczego "A", który prowadzi do likwidacji stacji i sieci wodociągowej oraz udziału "A" w naprawieniu tej szkody.

W porozumieniu tym nie ustalono szczegółowo, kiedy i w jakich miejscowościach dojdzie do przebudowy sieci wodociągowej. Kolejne etapy realizowane były na mocy obustronnych uzgodnień spisanych w formie notatek służbowych. Informacja o finansowaniu przebudowy w B i mieście C pojawia się w notatce sporządzonej w dniu 21 maja 2014 r. Natomiast w notatce służbowej z dnia 22 stycznia 2015 r. uzgodniono szczegółowo, że "A" za wykonanie sieci wodociągowej w miejscowości B oraz w C zapłaci Gminie połowę kwoty, jaką Gmina zapłaciła wykonawcy za wybudowanie sieci wodociągowej.

W wyniku wzajemnych ustaleń w dniu 22 stycznia 2015 r. spisano notatkę służbową, w której uzgodniono, że "A" za wykonanie sieci wodociągowej w miejscowości B oraz w C zapłaci Gminie połowę kwoty, jaką Gmina zapłaciła wykonawcy za wybudowanie sieci wodociągowej.

Ponadto następne finansowanie wodociągów strony ustaliły na rok 2016. W chwili obecnej nie określono, w jakiej wysokości "A" będzie finansowała kolejne prace dotyczące budowy wodociągów.

Inwestorem przebudowy sieci wodociągowej była Gmina. W związku z finasowaniem połowy kosztów wybudowania wyżej wymienionych sieci wodociągowych, jak i tych w przyszłości na "A" nie są przenoszone żadne prawa. Gmina pozostaje właścicielem sieci wodociągowej, którą oddaje w nieodpłatne użytkowanie ZGKiM.

Na moment poniesienia wydatków Gmina posiadała informację, że dojdzie do rozliczenia wydatków w sposób opisany we wniosku. Planowane rozliczenie wydatków nie było jednak rozpatrywane na gruncie podatku VAT.

Gmina nabywała towary i usługi związane z budową wodociągów w swoim imieniu i na rzecz Gminy.

W związku z tym, że wydatki związane z budową sieci nie były/nie będą ponoszone w imieniu i na rzecz "A" Gmina nie umieszczała ich przejściowo w ewidencji na potrzeby podatku VAT.

Kwota jaką otrzyma Gmina w związku z powstałą szkodą nie jest odszkodowaniem.

Wnioskodawca ma wątpliwości dotyczące kwestii opodatkowania podatkiem VAT wpłaty dokonanej przez "A" na rzecz Wnioskodawcy na podstawie porozumienia określającego wartości, zasady, tryb i termin naprawienia szkody.

W zakresie w jakim Wnioskodawca realizuje zadania własne, będzie stanowił organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Realizowana przez Wnioskodawcę inwestycja należy do zakresu zadań publicznych. Tym samym realizowane przez niego czynności związane są z wykonywaniem zadań publicznych.

Należy zatem przyjąć, że realizacja zadania nie będzie miała charakteru, ani celu polegającego na prowadzeniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Z wniosku wynika, że "A" nie odniesie bezpośrednich korzyści z budowy sieci wodociągowych.

W przypadku przedmiotowej wpłaty dokonanej przez "A" na rzecz Wnioskodawcy na podstawie zawartego porozumienia trudno mówić o tym, że Wnioskodawca wykonuje czynności na rzecz "A" dla celów zarobkowych. W omawianej sprawie nie można mówić o ekwiwalentności świadczeń, a zawarte porozumienia mają na celu jedynie uregulowanie kwestii partycypowania przez "A" w poniesionych przez Gminę wydatkach związanych z budową sieci wodociągowych.

Zatem, Wnioskodawca, realizując przedstawione we wniosku zadania inwestycyjne w zakresie budowy sieci wodociągowych, nie będzie działał w charakterze podatnika VAT.

Mając powyższe ustalenia na uwadze należy stwierdzić, że wpłata dokonana przez "A" na rzecz Wnioskodawcy nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tym samym nie ma podstaw do wystawienia przez Wnioskodawcę faktury VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w ww. zakresie jest nieprawidłowe.

Kwestia powstania obowiązku podatkowego uregulowana jest przepisem art. 19a ustawy.

Jednak mając na uwadze powyższe rozstrzygnięcie, pytanie Wnioskodawcy w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego stało się bezprzedmiotowe.

Wątpliwości Gminy dotyczą również prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dotyczących budowy sieci wodociągowych które są współfinansowane przez "A".

W powyższej kwestii należy wyjaśnić, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy - w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym - nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W myśl art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od ciężaru podatku VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnień do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa odliczenia podatku naliczonego nie płacąc podatku należnego.

Warunek zachowania związku zakupów z działalnością opodatkowaną, jest również akcentowany w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z dnia 6 kwietnia 1995 r., w sprawie C-4/94, BLP Group plc v. Commissioners of Customs Excise, TSUE stwierdził, że powstanie prawa do odliczenia podatku jest uzależnione od bezpośredniego i niezwłocznego związku z transakcjami opodatkowanymi (ang. direct and immediate link with the taxable transactions).

W kontekście powyższego, odnosząc się do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego, należy przywołać art. 168 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r., zgodnie z którym, jeżeli towary i usługi wykorzystywane są na potrzeby opodatkowanych transakcji podatnika, podatnik jest uprawniony, w państwie członkowskim, w którym dokonuje tych transakcji, do odliczenia - od kwoty VAT, którą jest zobowiązany zapłacić - VAT należnego lub zapłaconego w tym państwie członkowskim od towarów i usług, które zostały mu dostarczone lub które mają być mu dostarczone przez innego podatnika.

Należy zauważyć, że z ugruntowanego orzecznictwa TSUE wynika, że aby podmiot miał prawo do odliczenia VAT, musi on być podatnikiem w rozumieniu przepisów dyrektywy, a po drugie - towary i usługi powinny być używane do celów transakcji podlegających opodatkowaniu (zob. np. wyrok z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie C-137/02, pkt 24).

Powyższe potwierdzają również postanowienia pkt 8-9 wyroku w sprawie C-97/90 Lennartz, w których TSUE stwierdził, że prawo do odliczeń powstaje w momencie, gdy podlegający odliczeniu podatek staje się wymagalny. W konsekwencji o istnieniu tego prawa do odliczeń może zadecydować jedynie charakter, w jakim osoba występuje w danym czasie. Zgodnie z art. 17 (2) szóstej dyrektywy, o ile podatnik, działający w tym charakterze, używa towarów dla celów czynności podlegających opodatkowaniu, jest on uprawniony do odliczania podatku należnego lub zapłaconego od takich towarów. Jeżeli towary nie są używane do celów działalności gospodarczej podatnika w rozumieniu art. 4, lecz do celów prywatnej konsumpcji, nie powstaje żadne prawo do odliczeń.

Jak już wykazano, czynność przekazania środków finansowych przez "A" w związku z powstałą szkodą, w wyniku której Gmina zmuszona była do budowy nowej sieci wodociągowej, nie stanowi zapłaty za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy. Ponadto, budowa wodociągów należy do zadań własnych Gminy, a tym samym Gmina w stosunku do tej czynności nie występuje jako podatnik podatku VAT (art. 15 ust. 1, 2 i 6 ustawy).

Mając na uwadze uregulowania zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, należy stwierdzić, że Gmina, nabywając towary i usługi celem wytworzenia Inwestycji, o której mowa we wniosku i którą zamierza oddać nieodpłatnie w używanie ZGKiM, nie nabywa ich do działalności gospodarczej i tym samym nie będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT.

Tym samym należy wskazać, że po oddaniu sieci wodociągowych w nieodpłatne używanie, Inwestycja ta nie będzie używana przez Wnioskodawcę do jego działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Dokonując zatem oceny stanowiska Gminy, w kontekście powołanych wyżej regulacji prawnych oraz argumentów należy stwierdzić należy, że w rozpatrywanej sytuacji nie znajdzie zastosowania cytowany na wstępie art. 86 ust. 1 ustawy, bowiem jak już wskazano wyżej obniżenie podatku należnego o podatek naliczony może nastąpić jedynie na ściśle określonych przez ustawodawcę zasadach, a jedną z podstawowych przesłanek pozytywnych jest niewątpliwy i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Mając powyższe ustalenia na uwadze należy stwierdzić, że Wnioskodawca dokonując zakupów towarów i usług związanych z budową sieci wodociągowych nie będzie ich nabywał do działalności gospodarczej i nie będzie działał w charakterze podatnika VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, a tym samym nie spełnił przesłanki z art. 86 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji, Wnioskodawcy, nie przysługuje/nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony związany z wydatkami na nabycie towarów i usług dotyczących planowanej inwestycji.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.