ILPP2/4512-1-529/15-3/EN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z 30 czerwca 2015 r. (data wpływu 6 lipca 2015 r.) uzupełnionym pismem z 6 lipca 2015 r. (data wpływu 10 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej wpłat za pobyt w ośrodku pielęgnacyjno-opiekuńczym - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 lipca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej wpłat za pobyt w ośrodku pielęgnacyjno-opiekuńczym. Wniosek uzupełniono pismem z 6 lipca 2015 r. (data wpływu 10 lipca 2015 r.), w którym poinformowano o uiszczeniu opłaty oraz dołączono dowód wpłaty za wydanie interpretacji indywidualnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca działa na podstawie z dnia ustawy 15 kwietnia o działalności leczniczej (Dz. U. z 2011 r. Nr 112, poz. 654). W swojej działalności statutowej Zainteresowany realizuje świadczenia zdrowotne w oparciu o umowy zawarte z oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia oraz świadczenia zdrowotne na zasadach komercyjnych. W ramach prowadzonej działalności statutowej Stowarzyszenie prowadzi Ośrodek pielęgnacyjno-opiekuńczy. Przedmiotem działalności jest całodobowa opieka medyczna, opiekuńcza i pielęgniarska z zakwaterowaniem i wyżywieniem pacjentów. Czynności podejmowane w jednostce mają za zadanie zapewnienie pacjentom realizacji podstawowych czynności życiowych oraz zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego. Finansowanie usług świadczonych przez Ośrodek odbywa się ze środków NFZ oraz w części ze świadczeń emerytalnych lub rentowych pacjentów. W przypadku świadczeń realizowanych na zasadach komercyjnych, całość zapłaty za pobyt finansowana jest przez pacjenta lub jego rodzinę. Rozliczenia miesięczne z NFZ odbywają się na podstawie wystawionej faktury za wykonane świadczenia zdrowotne dla NFZ zgodnie z podpisaną umową. Wpłaty od pacjentów lub ich rodzin za pobyt w Ośrodku dokonywane są przelewem bankowym na rachunek Stowarzyszenia w sposób umożliwiający dokładne określenie, którego pacjenta i za jaki okres pobytu dotyczą, jak również gotówką w Kasie Ośrodka na podstawie dokumentu k.p., który również umożliwia dokładne określenie za kogo opłata została pobrana i za jaki okres. Wszystkie wpłaty gotówkowe wprowadzane za pomocą dokumentu k.p. ewidencjonowane są w Raportach Kasowych za dany okres, w sposób umożliwiający ich kontrolę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

W związku z powyższym prosimy o odpowiedź na pytanie czy wpłaty dokonywane zarówno za pomocą przelewu bankowego, jak również wpłat gotówkowych powinny być ewidencjonowane dodatkowo za pomocą kasy rejestrującej.

Zdaniem Wnioskodawcy, ewidencja wpłat za pobyt zarówno przez bank jak i kasę jest wystarczająca nie wymaga dodatkowo ewidencji przy użyciu kasy rejestrującej. (Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, sprzedaż dotyczące szczególnych czynności).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...) - art. 7 ust. 1 ustawy.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki o rganizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy - przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Artykuł 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei, stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy - nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z treści art. 111 ust. 1 ustawy - który stanowi, że podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

W myśl art. 111 ust. 1a ustawy - do obrotu wykazywanego w ewidencji, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się kwoty podatku należnego.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, że obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem podstawowym kryterium decydującym o obowiązku stosowania ewidencji za pomocą kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Oznacza to, że nie podlega obowiązkowi prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.

Przedmiotowy obowiązek dotyczy bowiem również sytuacji, gdy czynności sprzedaży są zwolnione od podatku lub wykonuje je podatnik zwolniony od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy.

Powyższą tezę wspiera pośrednio art. 111 ust. 5 ustawy, zgodnie z którym w przypadku, gdy podatnik rozpoczął ewidencjonowanie obrotu w obowiązujących terminach i wykonuje wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub jest podatnikiem zwolnionym od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty określonej w ust. 4 na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, w terminie do 25. dnia od daty złożenia wniosku przez podatnika.

Na mocy delegacji ustawowej zawartej w art. 111 ust. 8 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa (...).

Kwestie dotyczące zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących niektórych czynności i niektórych grup podatników oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2014 r. poz. 1544) - zwane dalej rozporządzeniem.

Regulacje zawarte w ww. rozporządzeniu przewidują zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących ze względu na wysokość obrotu - do określonej tym przepisem wysokości obrotów (zwolnienie podmiotowe) oraz ze względu na rodzaj prowadzonej działalności - zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia (zwolnienie przedmiotowe).

W § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia wskazano, że zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r. podatników, u których kwota obrotu realizowanego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 20.000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli kwota obrotu z tego tytułu nie przekroczyła, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20.000 zł.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia - zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r. podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2014 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.

W przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 2, zwolnienie traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w kwocie 20.000 zł (§ 5 ust. 1 rozporządzenia).

W myśl § 5 ust. 2 rozporządzenia - w przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 2, zwolnienie traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności, w kwocie 20.000 zł.

Powyższe zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej ma charakter podmiotowy, tj. dotyczy podmiotu. Z powołanych przepisów wynika zatem, że obowiązek ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, jak również termin, w którym należy rozpocząć jego realizację, uzależniony jest ściśle od faktu dokonywania sprzedaży w rozumieniu ww. art. 2 pkt 22 ustawy.

Ponadto, zgodnie z zapisem § 2 ust. 1 rozporządzenia - zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.

Powyższe zwolnienie jest zwolnieniem przedmiotowym z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, tj. dotyczy przedmiotu działalności.

W poz. 38 tego załącznika wymieniono świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Analiza powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że aby podatnik miał możliwość skorzystania z prawa do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie § 2 ust. 1 rozporządzenia w powiązaniu z poz. 38 załącznika do rozporządzenia, muszą łącznie zostać spełnione następujące warunki:

Niewystąpienie jednego z nich oznacza brak możliwości zastosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Ponadto, stosownie do zapisu § 4 ww. rozporządzenia, zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i 3, nie stosuje się, bez względu na wysokość osiąganych obrotów przy dostawie towarów i świadczeniu usług w nim wymienionych.

I tak w § 4 pkt 2 rozporządzenia wskazano, że zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku świadczenia usług:

- z wyjątkiem świadczenia usług na warunkach określonych w poz. 35 załącznika do rozporządzenia przez podatnika, o którym mowa w art. 8 ust. 2a ustawy, oraz świadczenia usług, o których mowa w lit. i, świadczonych na pokładach samolotów lub w sposób określony w poz. 45 załącznika do rozporządzenia.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca (Stowarzyszenie) działa na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia o działalności leczniczej. W swojej działalności statutowej Zainteresowany realizuje świadczenia zdrowotne w oparciu o umowy zawarte z oddziałem Narodowego Funduszu Zdrowia oraz świadczenia zdrowotne na zasadach komercyjnych. W ramach prowadzonej działalności statutowej Stowarzyszenie prowadzi Ośrodek pielęgnacyjno-opiekuńczy. Przedmiotem działalności jest całodobowa opieka medyczna, opiekuńcza i pielęgniarska z zakwaterowaniem i wyżywieniem pacjentów. Czynności podejmowane w jednostce mają za zadanie zapewnienie pacjentom realizacji podstawowych czynności życiowych oraz zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego. Finansowanie usług świadczonych przez Ośrodek odbywa się ze środków NFZ oraz w części ze świadczeń emerytalnych lub rentowych pacjentów. W przypadku świadczeń realizowanych na zasadach komercyjnych, całość zapłaty za pobyt finansowana jest przez pacjenta lub jego rodzinę. Rozliczenia miesięczne z NFZ odbywają się na podstawie wystawionej faktury za wykonane świadczenia zdrowotne dla NFZ zgodnie z podpisaną umową. Wpłaty od pacjentów lub ich rodzin za pobyt w Ośrodku dokonywane są przelewem bankowym na rachunek Stowarzyszenia w sposób umożliwiający dokładne określenie, którego pacjenta i za jaki okres pobytu dotyczą, jak również gotówką w Kasie Ośrodka na podstawie dokumentu k.p., który również umożliwia dokładne określenie za kogo opłata została pobrana i za jaki okres. Wszystkie wpłaty gotówkowe wprowadzane za pomocą dokumentu k.p. ewidencjonowane są w Raportach Kasowych za dany okres, w sposób umożliwiający ich kontrolę.

W związku z powyższym Wnioskodawca ma wątpliwości czy wpłaty dokonywane zarówno za pomocą przelewu bankowego, jak również wpłat gotówkowych powinny być ewidencjonowane dodatkowo za pomocą kasy rejestrującej.

Zgodnie z art. 139 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 748, z późn. zm.), ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie - po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych - podlegają potrąceniu, z uwzględnieniem art. 141, następujące należności, z tytułu odpłatności za pobyt osób uprawnionych do świadczeń w domach pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych lub zakładach pielęgnacyjno-opiekuńczych - na wniosek dyrektorów tych placówek.

Biorąc pod uwagę powołane powyżej przepisy należy wskazać, że prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących na mocy § 2 ust. 1 w powiązaniu z poz. 38 ww. załącznika do rozporządzenia, przysługuje w sytuacji, gdy zapłata za świadczone usługi w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika, bez względu na rodzaj wykonywanej usługi. Istotne jest, aby było możliwe zidentyfikowanie transakcji, której zapłata dotyczy. Wyrażenie "w całości" odnosi się do poszczególnych usług świadczonych przez podatnika. Taka konstrukcja przepisu powoduje, że zwolnieniu nie podlega usługa, za którą zapłacono częściowo gotówką, a częściowo za pośrednictwem banku lub poczty. Warunkiem zwolnienia jest bowiem to, aby konkretna usługa została w całości zapłacona za pośrednictwem banku lub poczty oraz by było możliwe zidentyfikowanie transakcji, której zapłata dotyczy.

Wobec powyższego, przy zastosowaniu kasy rejestrującej należy ewidencjonować tylko tą część należności, którą wpłaca pacjent ośrodka pielęgnacyjno-opiekuńczego lub jego rodzina za świadczone usługi pielęgnacyjno-opiekuńcze gotówką w Kasie Ośrodka lub w sytuacji gdy część kwoty wpłacono za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika a część gotówką w Kasie Ośrodka.

W świetle powołanych przepisów należy podkreślić, że nie podlega obowiązkowi prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących dostawa towarów i świadczenie usług w części, w jakiej te czynności są opłacane przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej i rolnicy ryczałtowi.

Zatem nie podlegają ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej wpłaty za świadczone usługi pielęgnacyjno-opiekuńcze dokonywane przez NFZ oraz wpłaty ze świadczeń emerytalnych lub rentowych pacjentów dokonywane przez KRUS i ZUS.

Reasumując, o ile sprzedaż zrealizowana na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przekroczyła u Wnioskodawcy kwotę 20.000 zł i tym samym Wnioskodawca nie korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, to ma on obowiązek ewidencjonowania na kasie rejestrującej sprzedaż usług pielęgnacyjno-opiekuńczych, za które zapłaty dokonuje pacjent lub jego rodzina gotówką w Kasie Ośrodka oraz w sytuacji gdy część kwoty za pobyt w Ośrodku wpłacono za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika, a część gotówką w Kasie Ośrodka.

Natomiast nie podlegają ewidencjonowaniu na kasie rejestrującej wpłaty za usługi pielęgnacyjno-opiekuńcze dokonywane przez NFZ oraz wpłaty ze świadczeń emerytalnych lub rentowych pacjentów dokonywane przez KRUS i ZUS, bowiem dokonywane są przez inne podmioty niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej i rolnicy ryczałtowi.

Z kolei na mocy § 2 ust. 1 w związku z poz. 38 załącznika do rozporządzenia, korzysta ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania na kasie rejestrującej sprzedaż usług pielęgnacyjno-opiekuńczych, za które pacjent lub jego rodzina dokona zapłaty w całości za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności zapłata dotyczyła.

Tut. organ informuje ponadto, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Wnioskodawcy. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa - w wydanej interpretacji rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.