ILPP2/4512-1-282/16-3/AKr

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 oraz art. 14r. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 21 kwietnia 2016 r. (data wpływu 5 maja 2016 r.) uzupełnionym pismem z 12 czerwca 2016 r. (data wpływu 20 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 5 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania sprzedaży nieruchomości. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony w dniu 20 czerwca 2016 r. o doprecyzowanie opisanego zdarzenia przyszłego oraz o własne stanowisko w sprawie.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Małżonkowie - Pani oraz Pan (dalej: Małżonkowie, Wnioskodawcy), w ramach małżeńskiej wspólności majątkowej, nabyli około 9 lat temu, tj. 29 czerwca 2007 r. (aktem notarialnym) do swojego majątku prywatnego udział wynoszący 1/2 w prawie własności nieruchomości budynkowej wraz z przynależnym gruntem (dalej: Nieruchomość). Nieruchomość nabyto od osób prywatnych, z ich prywatnego majątku. Transakcja zakupu Nieruchomości nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: podatek VAT).

Nieruchomość została wybudowana przed wielu laty, kiedyś była użytkowana przez uprzednich właścicieli, jednak od wielu lat nie jest już użytkowana z uwagi na zły stan techniczny.

Małżonek prowadzi co prawda działalność gospodarczą, niemniej Nieruchomość została nabyta do majątku prywatnego i stanowi wspólny majątek Małżonków w ramach majątkowej wspólności małżeńskiej Nieruchomości. Nie była wprowadzona do ewidencji środków trwałych. Pozostały udział w prawie własności Nieruchomości nabyło także powiązane rodzinnie z Małżonkami małżeństwo, także do swojego wspólnego majątku prywatnego.

Nieruchomość od nabycia, przez ww. nabywców nie była nigdy wykorzystywana w żaden sposób dla celów działalności gospodarczej Małżonka, nie była także wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych (wynajmu, dzierżawy, etc).

Przy zakupie Nieruchomości Małżonkom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, transakcja nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, pobrano natomiast podatek od czynności cywilnoprawnych, tzn. pobrał go jako płatnik Notariusz.

Nieruchomość nie była także ulepszana, nie przeprowadzano w niej remontów, rozbudowy, przebudowy, adaptacji, etc.

Małżonkowie obecnie zamierzają sprzedać Nieruchomość podmiotowi gospodarczemu (Spółce).

W uzupełnieniu do wniosku wskazano, że Nieruchomość została zakupiona za tzw. wolne środki (oszczędności) Małżonków wespół z rodziną (drugie małżeństwo), które akurat posiadali w 2007 r. Cena zaproponowana przez sprzedających była konkurencyjna, więc małżeństwa postanowiły przeznaczyć ww. oszczędności na Nieruchomość. Cel zakupu Nieruchomości nie był sprecyzowany (zamieszkanie, sprzedaż, etc.), od momentu zakupu jej stan jest niedostateczny, wymaga gruntownego remontu i modernizacji, by można było w Nieruchomości zamieszkać lub w inny sposób ją wykorzystać. Jest to tzw. pustostan, który wymaga podjęcia działań naprawczych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Małżonkowie będą opodatkowani z tytułu sprzedaży Nieruchomości podatkiem od towarów i usług oraz powstanie z tego tytułu zobowiązanie podatkowe.

Zdaniem Wnioskodawców (ostatecznie sprecyzowanym w uzupełnieniu do wniosku), sprzedaż Nieruchomości nie podlega pod ustawę o VAT (opodatkowaniu podatkiem VAT).

W przedstawionym stanie faktycznym Małżonkowie nabyli Nieruchomość do swojego majątku prywatnego, poza prowadzoną działalnością gospodarczą, nie była ona nigdy dla celów tej działalności w jakikolwiek sposób wykorzystywana. Sprzedaż także będzie dokonana ze wspólnego majątku prywatnego Małżonków. Ta okoliczność determinuje to, że sprzedaż Nieruchomości pozostaje poza zakresem zastosowania ustawy o VAT i nie powinna być opodatkowana tym podatkiem.

Niemniej, jeśli powyższe stanowisko Wnioskodawców uznane zostanie w wydanej interpretacji za nieprawidłowe, Strony wnoszą o uznanie, że ewentualna sprzedaż Nieruchomości będzie podlegała zwolnieniu przedmiotowemu z podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawców w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Według art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W wyroku NSA z 24 października 2011 r., sygn. I FPS 2/11, sąd rozstrzygnął, że: "W związku z tym sprzedaż udziału we współwłasności budynku, tak jak i udziału w prawie użytkowania wieczystego gruntu, prowadzi do przeniesienia na nabywcę takiego udziału prawa do rozporządzania tymi towarami tak jak właściciel.

W związku z tym na gruncie ustawy o VAT taka czynność nie może prowadzić do innych skutków prawnych niż sprzedaż towaru przez jedynego właściciela (użytkownika wieczystego), która niewątpliwie - w świetle art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - stanowi dostawę towarów bowiem w jej wyniku dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel".

Tym samym, sprzedaż udziału w prawie własności gruntu lub budowli należy traktować, jako dostawę towarów, zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, która mieści się w zakresie przedmiotowym opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W myśl art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 2082 z późn. zm.), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 tego Kodeksu, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Natomiast zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ww. Kodeksu zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Podkreślić należy, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które są konieczne do przyszłego wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług.

Natomiast nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W tym miejscu - dla wyjaśnienia zakresu zwykłego wykonywania prawa własności - konieczne jest sięgnięcie do zapisów prawa cywilnego, tj. ustawy - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 140 ustawy - Kodeks cywilny, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Wskazać należy, że rozporządzanie rzeczą jest drugim spośród wymienionych wyraźnie w art. 140 k.c. uprawnień właściciela do rozporządzania rzeczą (ius disponendi). Wymaga również podkreślenia, że ustawodawca nie definiuje używanego pojęcia rozporządzenia. Nie klasyfikuje też postaci rozporządzenia. W literaturze zaś podkreśla się zazwyczaj, że chodzi o uprawnienie do wyzbycia się własności i uprawnienie do obciążania prawa własności. Wyzbycie się własności w pierwszym rzędzie obejmuje dokonywaną (inter vivos) czynność przeniesienia własności, dalej zaś czynność rozporządzenia testamentowego (...) (Edward Gniewek "Kodeks cywilny, Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 140 k.c.).

Z powyższego wynika zatem, że dokonanie sprzedaży określonej rzeczy materialnej stanowi naturalny (oczywisty, podstawowy) element wykonywania prawa własności.

Z przedstawionych przepisów wynika więc, że jeśli osoby fizyczne dokonuje sprzedaży ze swojego majątku prywatnego nieruchomości, a czynność ta wykonywana jest jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, iż działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru ani też nie ma związku z działalnością gospodarczą, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ze wskazanych regulacji wynika, że dostawa nieruchomości, co do zasady, jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług. W świetle zaś definicji zawartej w art. 15 ustawy, dla uznania określonych zachowań danego podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter. Przy czym, taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Zatem dostawa towarów (w tym nieruchomości) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

W kontekście powyższego należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W oparciu o przedstawiony stan prawny stwierdzić należy, że jeśli osoba fizyczna dokonuje dostawy ze swojego majątku prywatnego nieruchomości, a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie, w okolicznościach wskazujących, że działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Podkreślenia wymaga, że wprawdzie pojęcie "majątku prywatnego" nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. "Majątek prywatny" to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Zaznaczyć należy również, iż nie ma przeszkód aby podatnik prowadzący działalność gospodarczą nabył nieruchomość do majątku prywatnego, który byłby wyłączony z systemu VAT i sprzedaż takiego majątku również nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem VAT. Należy mieć jednak na uwadze, że stwierdzenie czy dany przedmiot sprzedaży stanowi składnik majątku prywatnego, czy też jest związany z prowadzoną czy planowaną lub prowadzoną działalnością gospodarczą jest konsekwencją oceny prawnej dokonanej przez organ wydający interpretację, a nie elementem stanu faktycznego.

Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika bowiem, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania części nieruchomości w ramach majątku osobistego.

Z opisu sprawy wynika, że Małżonkowie w ramach małżeńskiej wspólności majątkowej, nabyli około 9 lat temu, tj. 29 czerwca 2007 r. do swojego majątku prywatnego udział wynoszący 1/2 w prawie własności nieruchomości budynkowej wraz z przynależnym gruntem (dalej: Nieruchomość). Nieruchomość nabyto od osób prywatnych, z ich prywatnego majątku. Transakcja zakupu Nieruchomości nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej: podatek VAT). Nieruchomość została wybudowana przed wielu laty, kiedyś była użytkowana przez uprzednich właścicieli, jednak od wielu lat nie jest już użytkowana z uwagi na zły stan techniczny. Małżonek prowadzi co prawda działalność gospodarczą, niemniej Nieruchomość została nabyta do majątku prywatnego i stanowi wspólny majątek Małżonków w ramach majątkowej wspólności małżeńskiej Nieruchomości. Nie była wprowadzona do ewidencji środków trwałych. Pozostały udział w prawie własności Nieruchomości nabyło także powiązane rodzinnie z Małżonkami małżeństwo, także do swojego wspólnego majątku prywatnego.

Nieruchomość od nabycia, przez ww. nabywców nie była nigdy wykorzystywana w żaden sposób dla celów działalności gospodarczej Małżonka, nie była także wykorzystywana do wykonywania czynności opodatkowanych (wynajmu, dzierżawy, etc).

Przy zakupie Nieruchomości Małżonkom nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, transakcja nie była opodatkowana podatkiem od towarów i usług, pobrano natomiast podatek od czynności cywilnoprawnych, tzn. pobrał go jako płatnik Notariusz. Nieruchomość nie była także ulepszana, nie przeprowadzano w niej remontów, rozbudowy, przebudowy, adaptacji, etc.

Małżonkowie obecnie zamierzają sprzedać Nieruchomość podmiotowi gospodarczemu (Spółce).

Nieruchomość została zakupiona za tzw. wolne środki (oszczędności) Małżonków wespół z rodziną (drugie małżeństwo), które akurat posiadali w 2007 r. Cena zaproponowana przez sprzedających była konkurencyjna, więc małżeństwa postanowiły przeznaczyć ww. oszczędności na Nieruchomość. Cel zakupu Nieruchomości nie był sprecyzowany (zamieszkanie, sprzedaż, etc.), od momentu zakupu jej stan jest niedostateczny, wymaga gruntownego remontu i modernizacji, by można było w Nieruchomości zamieszkać lub w inny sposób ją wykorzystać. Jest to tzw. pustostan, który wymaga podjęcia działań naprawczych.

Biorąc pod uwagę przywołane regulacje prawne w zakresie podatku od towarów i usług oraz opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że Wnioskodawcy dla czynności sprzedaży udziału w Nieruchomości nie będą działali w charakterze podatników podatku od towarów i usług, prowadzących działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Z zawartego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego nie wynika bowiem taka aktywność Wnioskodawców, która wskazywałaby na działalność zbliżoną do działalności podmiotów zajmujących się profesjonalnie obrotem nieruchomościami. Przedmiotowa Nieruchomość nigdy nie była w żaden sposób związana z prowadzoną przez Wnioskodawców działalnością gospodarczą.

Sprzedaż udziału w Nieruchomości będzie działaniem należącym do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym, będzie stanowić zwykłe wykonywanie prawa własności, a Wnioskodawcy zbywając Nieruchomość stanowiącą majątek prywatny będą korzystali z przysługującego im prawa do rozporządzania własnym majątkiem.

Reasumując należy uznać, że z tytułu transakcji zbycia Nieruchomości, która - jak wskazali Wnioskodawcy - w żaden sposób nie jest związana z dotychczas prowadzoną działalnością gospodarczą, Wnioskodawcy nie będą działali w charakterze podatników podatku od towarów i usług, prowadzących działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem planowana sprzedaż Nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Wnioskodawcy nie będą mieli obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu przedmiotowych transakcji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawców i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie tut. Organ informuje, że kwestie dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych zostały rozstrzygnięte odrębnym pismem z dnia 21 czerwca 2016 r., znak ILPB2/4511-1-622/16-3/TR.

Na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego przysługuje prawo do wniesienia skargi z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę na interpretację indywidualną wydaną na podstawie art. 14r. § 1 Ordynacji podatkowej wnosi się do sądu administracyjnego właściwego ze względu na siedzibę organu wydającego interpretację, czyli w niniejszej sprawie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.