ILPP2/4512-1-203/16-3/SJ - Ustalenie możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. "Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w tym obiektów szkolnych".

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy, przedstawione we wniosku z dnia - brak daty sporządzenia wniosku (data wpływu 21 marca 2016 r.) uzupełnionym pismem z 28 kwietnia 2016 r. (data wpływu 28 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. "Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w tym obiektów szkolnych (...)" - jest prawidłowe.

W dniu 21 marca 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu pn. "Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w tym obiektów szkolnych (...)". Wniosek uzupełniono 28 kwietnia 2016 r. o wskazanie adresu elektronicznego do doręczeń.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina zamierza złożyć do Urzędu Marszałkowskiego Województwa wniosek o dofinansowanie projektu pn. "Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w tym obiektów szkolnych (...)". Projekt będzie finansowany z konkursu Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym, Poddziałanie 3.2.1. Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020.

Przedmiotem projektu będzie częściowa refundacja poniesionych kosztów prac termomodernizacyjnych.

W ramach projektu planowane jest wykonanie następujących prac w budynku Szkoły Podstawowej: ocieplenia ścian zewnętrznych, ścian piwnic, stropodachu, wymianę opierzenia, parapetów, rynien i rur spustowych, instalacji odgromowej, podniesienie istniejących attyk/murów ogniowych i kominów do wysokości zgodnej z obowiązującymi przepisami, montaż we wszystkich oknach nawietrzników automatycznych, zamiana kotła na olej opałowy na kocioł kondensacyjny, regulacja pogodowa i czasowa, montaż paneli fotowoltaicznych, wymiana istniejącego oświetlenia na oświetlenie energooszczędne typu LED.

Prace planowane są na rok 2017. W okresie od stycznia do grudnia 2017 r. nastąpi na terenie gminy centralizacja VAT. Nie przewiduje się dokonywania czynności związanych z opodatkowaniem VAT na terenie Szkoły Podstawowej w D. Z efektów przeprowadzonych w związku z termomodernizacją prac korzystać będzie młodzież szkolna. W wyniku realizacji projektu beneficjent nie przewiduje osiągnięcia jakichkolwiek przychodów.

Budynek Szkoły Podstawowej jest własnością Gminy. Gmina jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT od 1 stycznia 2010 r. Faktury będą wystawiane na Gminę. Do łącznych kosztów powyższych prac zaliczyć należy koszty dokumentacji projektowych i odbiorów technicznych. Szkoła Podstawowa realizuje zadania z zakresu edukacji, które są zadaniami niepodlegającymi opodatkowaniu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z realizacją projektu pn. "Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w tym obiektów szkolnych (...)" Gmina będzie miała możliwość obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zdaniem Wnioskodawcy, nie będzie można obniżyć kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją opisanego w niniejszym wniosku projektu.

Inwestycje opisywane we wniosku nie mają związku z czynnościami opodatkowanymi VAT. Gmina nie będzie miała przychodów z realizacji opisywanego projektu. Projekt dotyczy placówki oświatowej - Szkoły Podstawowej. Gmina realizuje zadania z zakresu edukacji publicznej na podstawie delegacji ustawowej wynikającej z ustawy o samorządzie gminnym (art. 7 ust. 1 pkt 8 Ustawy o samorządzie gminnym - Dz. U. z 2015 r. poz. 1515) oraz Ustawy o systemie oświaty (art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - Dz. U. z 2015 r. poz. 2156). Jest to zadanie własne Gminy.

Uchwałą z dnia 24 czerwca 2013 r. (I FPS 1/13) NSA uznał za konieczne wprowadzenie centralizacji podatku VAT w samorządach. Komunikat Ministra Finansów z dnia 15 stycznia 2016 r. określa termin - do którego należy dokonać centralizacji - do 1 stycznia 2017 r. Gdy nastąpi centralizacja Szkoła Podstawowa w D. nadal nie będzie dokonywać czynności opodatkowanych podatkiem VAT. Gmina nie będzie miała więc prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z realizacją opisywanej inwestycji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Na wstępie tut. Organ wskazuje, że 29 września 2015 r. zapadł wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-276/14, zgodnie z którym gminna jednostka organizacyjna, której działalność nie spełnia kryterium samodzielności w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE, nie może być uznana za podatnika podatku od wartości dodanej odrębnie od gminy, w której skład jednostka ta wchodzi.

Ponadto, należy podkreślić, że w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 października 2015 r. sygn. akt I FPS 4/15, rozstrzygnięto bardzo szczegółowo, że pomimo większego niż jednostki budżetowe stopnia samodzielności zakładu budżetowego, nie może on być uznany za odrębnego od Gminy podatnika VAT, gdyż nie jest wystarczająco samodzielny. NSA wskazał również na orzeczenie TSUE z 29 września 2015 r. w sprawie C-276/14 Gmina Wrocław i podkreślił, że w wyroku tym TSUE udzielił bardzo szczegółowych wskazówek dotyczących warunków, jakie muszą spełniać publiczne jednostki organizacyjne aby mogły one być uznane za podatników VAT czynnych, tj. działanie we własnym imieniu i na własny rachunek, ponoszenie ryzyka gospodarczego, brak hierarchicznego podporządkowania itp. NSA zwrócił uwagę na fakt, że dla oceny, czy samorządowy zakład budżetowy jest podmiotem samodzielnym należy zbadać to, czy ten zakład przy realizacji jego zadań jest podporządkowany Gminie.

Z powyższego wynika, że samorządowy zakład budżetowy w myśl przytoczonych przepisów oraz zgodnie z wyrokiem NSA nie może być traktowany jako odrębny podatnik od jednostki samorządu terytorialnego, która go utworzyła.

Jednak, aby zapewnić samorządom czas na przygotowanie się do nowego modelu rozliczeń, 29 września 2015 r. Ministerstwo Finansów wydało komunikat w sprawie objętej wyrokiem TSUE, w którym wskazano, że stosowany model rozliczeń może być kontynuowany do połowy 2016 r. W dniu 16 grudnia 2015 r. Ministerstwo Finansów wprowadziło zmianę do komunikatu polegającą na przedłużeniu terminu ostatecznej centralizacji na dzień 1 stycznia 2017 r.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą - w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy - kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zatem, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy - nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Natomiast, w świetle unormowań prawa wspólnotowego, w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z przedstawionych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

W oparciu o art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446) - gmina wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 powołanej ustawy - do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. Zadania własne obejmują m.in. sprawy: edukacji publicznej (art. 7 ust. 1 pkt 8 ustawy o samorządzie gminnym) oraz utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych (art. 7 ust. 1 pkt 15 cyt. ustawy).

Ponadto w tym miejscu należy przytoczyć przepis art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156, z późn. zm.), zgodnie z którym - zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli, w tym z oddziałami integracyjnymi, przedszkoli specjalnych oraz innych form wychowania przedszkolnego, o których mowa w art. 14a ust. 1a, szkół podstawowych oraz gimnazjów, w tym z oddziałami integracyjnymi, z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych, szkół artystycznych oraz szkół przy zakładach karnych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, należy do zadań własnych gmin.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina (zarejestrowany podatnik podatku VAT) zamierza złożyć do Urzędu Marszałkowskiego Województwa wniosek o dofinansowanie projektu pn. "Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w tym obiektów szkolnych (...)". Projekt będzie finansowany z konkursu, Działanie 3.2 Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym, Poddziałanie 3.2.1. Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020. Przedmiotem projektu będzie częściowa refundacja poniesionych kosztów prac termomodernizacyjnych. W ramach projektu planowane jest wykonanie następujących prac w budynku Szkoły Podstawowej: ocieplenia ścian zewnętrznych, ścian piwnic, stropodachu, wymianę opierzenia, parapetów, rynien i rur spustowych, instalacji odgromowej, podniesienie istniejących attyk/murów ogniowych i kominów do wysokości zgodnej z obowiązującymi przepisami, montaż we wszystkich oknach nawietrzników automatycznych, zamiana kotła na olej opałowy na kocioł kondensacyjny, regulacja pogodowa i czasowa, montaż paneli fotowoltaicznych, wymiana istniejącego oświetlenia na oświetlenie energooszczędne typu LED. Prace planowane są na rok 2017. Nie przewiduje się dokonywania czynności związanych z opodatkowaniem VAT na terenie Szkoły Podstawowej. Z efektów przeprowadzonych w związku z termomodernizacją prac korzystać będzie młodzież szkolna. W wyniku realizacji projektu beneficjent nie przewiduje osiągnięcia jakichkolwiek przychodów. Budynek Szkoły Podstawowej jest własnością Gminy. Faktury będą wystawiane na Gminę. Do łącznych kosztów powyższych prac zaliczyć należy koszty dokumentacji projektowych i odbiorów technicznych. Szkoła Podstawowa realizuje zadania z zakresu edukacji, które są zadaniami niepodlegającymi opodatkowaniu.

Ponadto jak wskazała Gmina, w okresie od stycznia do grudnia 2017 r. nastąpi na terenie gminy centralizacja VAT.

Przy tak postawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy Gmina ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją ww. inwestycji.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT, w ramach działalności gospodarczej, do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Prace związane z modernizacją budynku Szkoły Podstawowej odbywać się będą w ramach władztwa publicznego i Gmina wykonując to zadanie działać będzie jako organ administracji publicznej i może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym. W takim ujęciu Gmina bez wątpienia nie może być uznana za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, gdyż realizuje ona w tym zakresie zadania własne służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie występuje. Z całokształtu działań Wnioskodawcy związanych z zakupionymi towarami i usługami wynika, że nabycie tych towarów i usług nie ma w ogóle związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy (realizacja zadań własnych Gminy).

Tym samym, nabycie towarów i usług w ramach realizacji projektu nie będzie miało związku z czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Zatem, w omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione.

W konsekwencji, w związku z realizacją projektu pn.: "Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w tym obiektów szkolnych (...)", Gmina nie będzie miała możliwości obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.