ILPP2/4512-1-133/16-2/MN - VAT w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczek.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 16 lutego 2016 r. (data wpływu 22 lutego 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 22 lutego 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności udzielenia pożyczek.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Spółka zajmuje się sprzedażą papierowych materiałów reklamowych oraz artykułów biurowych. Spółka, w związku z prowadzoną działalnością, jest zarejestrowana jako czynny podatnik podatku VAT.

W listopadzie 2015 r. Spółka udzieliła dwóch pożyczek pieniężnych - jedną prezesowi zarządu Spółki, drugą innej osobie fizycznej (dalej: Pożyczkobiorcy). Pożyczki zostały udzielone na podstawie podpisanych pomiędzy Spółką a Pożyczkobiorcami umów pożyczek, ze środków pieniężnych Spółki wygenerowanych w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej. Obie pożyczki mają charakter odpłatny, czyli Spółce z tytułu udzielonych pożyczek przysługuje wynagrodzenie w postaci odsetek.

Wcześniej Spółka nie udzielała pożyczek i nie prowadziła działalności w tym zakresie. Spółka zakłada, że w przyszłości, w przypadku posiadania nadwyżki środków finansowych, może udzielić kolejnej pożyczki bądź pożyczek, również odpłatnych.

Spółka, zarówno w umowie Spółki, jak i we wpisie w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: KRS), w zakresie swojej działalności nie ma wpisanego do przedmiotu działalności udzielania pożyczek ani też innej podobnej działalności finansowej.

Udzielane przez Spółkę pożyczki (jak również ewentualne pożyczki mające być udzielone w przyszłości) stanowią dla Spółki działalność mającą charakter poboczny względem działalności podstawowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy udzielenie przez Spółkę pożyczek podlega regulacjom ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.; dalej: ustawa o VAT) i stanowi odpłatne świadczenie usług, które podlega zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

2. Czy w przyszłości, w przypadku udzielenia przez Spółkę pożyczki, usługa będzie podlegać regulacjom ustawy o VAT, stanowiąc odpłatne świadczenie usług zwolnione od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, zarówno udzielone już pożyczki, jak również ewentualne udzielenie pożyczek w przyszłości, podlega regulacjom ustawy o VAT i stanowi odpłatne świadczenie usług w rozumieniu tej ustawy, korzystające ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

UZASADNIENIE - pytanie nr 1

Aby dana czynność była opodatkowana podatkiem VAT musi być wykonana przez podatnika działającego w odniesieniu do tej czynności w charakterze podatnika VAT. Zgodnie z art. 15 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT. W przedmiotowej sytuacji Spółka wykorzystuje swój majątek (środki pieniężne wypracowane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej) w sposób ciągły w celach zarobkowych (udzieliła pożyczek w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek). Na zasadzie analogii można taką sytuację przyrównać do oddania w używanie innego składnika majątku, którym mogą być np. nieruchomości w zamian za ustalony czynsz.

Analiza powyższych przepisów prowadzi do wniosku, że wykorzystywanie majątku osoby prawnej w celu uzyskania dochodu w postaci odsetek od udzielonych pożyczek należy uznać za prowadzenie działalności gospodarczej, niezależnie od częstotliwości udzielania pożyczek. Takie podejście potwierdza m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej wydanej 22 października 2015 r. (sygn. IBPP2/4512-752/15/EK), w której stwierdzono: "Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług". Podobne stanowisko znajduje się również w interpretacji indywidualnej z 11 lutego 2015 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPP1/443-1058/14 -3/JSK): "Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy".

Fakt, że udzielanie pożyczek nie stanowi głównej działalności Spółki nie zmienia klasyfikacji tych usług jako usług świadczonych przez podatnika podatku VAT w tym zakresie wykorzystującego swój majątek dla celów zarobkowych.

Brak wpisu w umowie Spółki bądź w KRS usług udzielania pożyczek jako działalności prowadzonej przez Spółkę nie powinien mieć wpływu na klasyfikację danej czynności jako podlegającej regulacjom ustawy o VAT. Zakres wpisu w KRS lub umowie Spółki ma charakter wyłącznie techniczny i nie powinien wpływać na konsekwencje podatkowe zawarcia umów pożyczek. W innym przypadku podmioty mogłyby świadomie nie wpisywać w stosownych rejestrach prowadzonej faktycznie działalności i tym samym unikać opodatkowania podatkiem VAT. Ważny jest zatem obiektywny charakter prowadzonej działalności, a nie fakt jej formalnego zarejestrowania. Prawidłowość takiego podejścia potwierdzają liczne interpretacje indywidualne wydawane w analogicznych sytuacjach:

* interpretacja indywidualna z 11 lutego 2015 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPP1/443-1058/14-3/JSK): "Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym";

* interpretacja indywidualna z 12 września 2013 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPP2/443-552/13-2/MN): "(...) udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można bowiem zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet, gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym";

* interpretacja indywidualna z 28 lutego 2013 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (sygn. IPPP1/443-56/13-2/IGo): "Zatem, co wskazuje również Wnioskodawca a z czym należy się zgodzić, udzielenie pożyczek podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a fakt, iż udzielanie pożyczek nie jest wymienione w umowie spółki Wnioskodawcy jako jego działalność, taka działalność nie jest również wpisana do KRS, nie przesądza, iż udzielone pożyczki nie będą prawnie skuteczne lub udzielone poza prowadzoną działalnością gospodarczą. Polski ustawodawca nie uzależnia opodatkowania pożyczki od wpisu do odpowiednich rejestrów (...)".

Podsumowując powyższe, Spółka udzielając pożyczek działała w charakterze podatnika VAT świadcząc odpłatną usługę na rzecz Pożyczkobiorców, opodatkowaną podatkiem VAT.

Zgodnie natomiast z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Z kolei, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. W konsekwencji, za odpłatne świadczenie usług należy uznać każde świadczenie, inne niż dostawa towarów, które charakteryzuje się tym, że jedna strona umowy (stosunku prawnego) w zamian za otrzymane wynagrodzenie zobowiązuje się do wykonania świadczenia na rzecz drugiej strony. Ponadto, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem a otrzymanym z tego tytułu wynagrodzeniem.

Zdaniem Spółki, w przedstawionym stanie faktycznym, wszystkie powyższe cechy niezbędne dla uznania usługi udzielenia pożyczek za odpłatne świadczenie usług zgodnie z art. 8 ustawy o VAT, zostały spełnione. Udzielenie przez Spółkę pożyczek niewątpliwe stanowi świadczenie ze strony Spółki na rzecz osób fizycznych w postaci udostępnienia własnych środków pieniężnych. Z kolei, w zamian za to świadczenie Spółka otrzymuje korzyści w postaci odsetek stanowiących wynagrodzenie bezpośrednio powiązane z udzieleniem przez Spółkę pożyczek.

Podsumowując, w opisanej sytuacji:

* istnieje określony stosunek prawny (umowa pożyczki) łączący strony transakcji;

* można zidentyfikować beneficjenta świadczenia (Pożyczkobiorcy mogą korzystać ze środków pieniężnych udostępnionych przez Spółkę);

* można zidentyfikować wzajemne świadczenia ekwiwalentne (możliwość czasowego korzystania z przekazanych środków pieniężnych w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek).

Z kolei, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Powyższe zwolnienie jest zwolnieniem o charakterze przedmiotowym, co oznacza, że niezależnie od statusu pożyczkodawcy czy też pożyczkobiorcy, zwolniona od podatku VAT jest czynność udzielenia pożyczek. W szczególności, bez znaczenie pozostaje okoliczność, że pożyczkodawca nie jest instytucją bankową ani finansową.

W związku z powyższym, zdaniem Spółki, udzielenie przez nią pożyczek jako podlagające regulacjom ustawy o VAT, korzystało z powyższego zwolnienia od podatku VAT.

UZASADNIENIE - pytanie nr 2

Pytanie nr 2 odnosi się do analogicznej sytuacji jak pytanie nr 1, z tym, że do stanu przyszłego. W konsekwencji, Spółka w zakresie pytania nr 2 stoi na takim samym stanowisku jak zaprezentowane w stanowisku odnoszącym się do pytania nr 1, czyli w sytuacji udzielenia przez Spółkę pożyczki w przyszłości, pożyczka taka będzie podlegała regulacjom ustawy o VAT i będzie korzystała ze zwolnienia wynikającego z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

UZASADNIENIE do powyższego stanowiska jest analogiczne jak uzasadnienie przedstawione w uzasadnieniu do pytani nr 1 złożonego wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia;

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.