ILPP2/443-979/08-2/SJ - Czy podatnik prawidłowo określa miejsce świadczenia usług polegających w szczególności na organizacji powierzchni targowych poprzez opracowanie projektu, zgromadzenie materiałów, wykonanie plansz, montaż elementów, obsługę i dozór techniczny podczas trwania imprez targowych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Cywilnej reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2008 r. (data wpływu 27 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia usług związanych z organizacją targów i wystaw - jest prawidłowe.

W dniu 27 października 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia usług związanych z organizacją targów i wystaw.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność polegającą na świadczeniu m.in.: usług projektowania, montażu, budowy, wyposażania stoisk wystawienniczych. Przedmiot działalności, zgodnie z wpisem do ewidencji działalności gospodarczej, sklasyfikowany został pod grupowaniem PKD 74.87.A - "Działalność związana z organizacją targów i wystaw". Świadczone przez Spółkę usługi polegają w szczególności na organizacji powierzchni targowych poprzez opracowanie projektu, zgromadzenie materiałów, wykonywanie plansz, montaż elementów, obsługę i dozór techniczny podczas trwania imprez targowych, a następnie demontaż stoisk wystawienniczych. Wynajem samej powierzchni wystawienniczej, co do zasady, leży w gestii podmiotu zlecającego wykonanie zabudowy stoiska. Wśród kontrahentów Zainteresowanego znajdują się podmioty polskie oraz zagraniczne. Wobec powyższego, Spółka uważa, iż określając miejsce świadczenia ww. usług winna zastosować zasadę ogólną, wyrażoną w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.). W związku z powyższym Zainteresowany uznaje, iż miejscem świadczenia przedmiotowych usług - zarówno dla podmiotów krajowych, jak i zagranicznych - jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 tejże ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyłączeniem usług elektronicznych - art. 8 ust. 3 ww. ustawy.

W świetle powyższych przepisów, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatne świadczenie usług, jednakże aby ocenić w jakim kraju podlegają opodatkowaniu świadczone usługi należy jednoznacznie określić miejsce ich świadczenia.

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 27 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku świadczenia usług miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługę - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności; w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności - miejsce stałego zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-6 i art. 28.

Od powyższej ogólnej zasady określenia miejsca świadczenia usługi i tym samym miejsca opodatkowania wykonanej czynności przewidziano szereg odstępstw, w zależności od rodzaju wykonywanej usługi (art. 27 ust. 2-6 i art. 28 cyt. ustawy).

I tak, zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy, w przypadku gdy usługi, o których mowa w ust. 4, są świadczone na rzecz:

Natomiast art. 27 ust. 4 ww. ustawy zawiera katalog rodzaju usług, których miejscem świadczenia jest kraj nabywcy pod warunkiem świadczenia ich na rzecz podmiotów wymienionych w ust. 3 ww. art. 27 ustawy. Są to następujące rodzaje usług:

nbspnbspa) gazu w systemie gazowym,

nbspnbspb) energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym;

W niektórych przypadkach miejsce świadczenia może być uzależnione od miejsca faktycznego świadczenia usługi, np. w przypadku usług związanych z nieruchomościami.

Ad. 1

Dokonując wykładni ww. przepisów prawa podatkowego Zainteresowany stoi na stanowisku, iż usługa organizacji powierzchni targowych w postaci przygotowania projektu, zgromadzenia materiałów, wykonania plansz, montażu elementów, obsługi i dozoru technicznego podczas trwania imprezy targowej oraz demontażu zabudowy stoisk wystawienniczych - przy założeniu, że Spółka nie wynajmuje powierzchni wystawienniczej - nie została wymieniona w katalogu usług określonych w art. 27 ust. 4 ustawy o VAT, dla których określenie miejsca świadczenia stanowi odstępstwo od ogólnej zasady. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, miejscem świadczenia przedmiotowych usług jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności. Ponieważ najczęściej, zgodnie z umową, kontrahent zamawia "cały pakiet usług" (składający się z usług cząstkowych, tj.: przygotowanie projektu, zgromadzenie materiałów, wykonanie plansz, montaż elementów, obsługa i dozór techniczny podczas trwania imprezy targowej oraz demontaż zabudowy stoisk wystawienniczych), nie wydaje się zasadne, aby usługi cząstkowe traktować oddzielnie i opodatkować według odrębnych zasad. Podobne stanowisko zostało przedstawione w orzeczeniu C-349/96 Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), w którym organ stwierdził, "że w przypadku, gdy jedno lub więcej świadczeń ma charakter usług pomocniczych, usługi pomocnicze powinny podlegać opodatkowaniu w taki sam sposób jak usługa główna".

Ad. 2

Usługa świadczona przez Spółkę sklasyfikowana jest w grupowaniu PKD 74.87.A - "Działalność związana z organizacją targów i wystaw". Natomiast usługi reklamowe są objęte grupowaniem PKD 74.40Z. Wobec tego Zainteresowany stoi na stanowisku, iż świadczone przez niego usługi nie stanowią usług reklamowych, wymienionych w art. 27 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, które zgodnie z art. 27 ust. 3, podlegają opodatkowaniu w kraju nabywcy usługi.

Jednocześnie, zgodnie z definicją zawartą w Encyklopedii PWN, reklama to rodzaj komunikowania perswazyjnego, obejmujący techniki i działania podejmowane w celu zwrócenia uwagi na produkt, usługę lub ideę. Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie stanowią rodzaju komunikowania perswazyjnego, są to bowiem działania polegające na przygotowaniu stoiska wystawienniczego, jego aranżacji i zabudowy.

Ad. 3

Powołując się na pismo Ministra Finansów z dnia 10 maja 2005 r. Nr PP2-813 -1057/04/TW/BM6-12987, kompleksowe usługi organizowania wystaw, targów i kongresów, klasyfikowane w grupowaniu 74.84.15 Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. (Dz. U. Nr 42, poz. 264 z późn. zm.), gdy obejmują swoim zakresem jako usługę główną wynajem powierzchni wystawienniczej, a także pewne usługi powiązane z wynajmem tej powierzchni, dla celów określenia miejsca świadczenia, usługi te powinny być traktowane jako usługi zawiązane z nieruchomościami. Reguła ta ma zastosowanie w przypadku, gdy świadczona usługa ma charakter usługi kompleksowej i obejmuje swoim zakresem wynajem powierzchni wystawienniczej. Pomimo, iż działalność Spółki została sklasyfikowana pod Nr PKD 74.87.A - "Działalność związana z organizacją targów i wystaw", jej zdaniem kluczowe znaczenie w przedmiotowej sprawie ma wynajem powierzchni wystawienniczej, które leży w gestii podmiotu zlecającego Wnioskodawcy wykonanie zabudowy stoisk wystawienniczych. Jeśli zatem usługi składają się z usług cząstkowych, nie stanowiących kompleksowej usługi w zakresie organizowania wystaw i targów (Zainteresowany nie wynajmuje powierzchni wystawienniczej), których przedmiotem nie jest świadczenie niematerialnej usługi reklamy, miejsce ich świadczenia i opodatkowania powinno być określone w oparciu o regulacje zawarte w art. 27 ust. 1 ww. ustawy (zasada ogólna). Zgodnie z interpretacjami organów podatkowych (np. wyjaśnienie Urzędu Skarbowego Poznań -Jeżyce z dnia 25 maja 2005 r. Nr TP/443-27/05), do ustalenia miejsca świadczenia dla czynności związanych z zabudową i demontażem stoiska targowego, można stosować regulacje art. 27 ust. 1 ustawy, a więc miejscem świadczenia jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę.

Ad. 4

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę nie są związane z usługami wypożyczenia elementów składowych stoiska oraz jego wyposażenia, niezbędnych do zabudowy i wyposażenia stoiska targowego. Wobec powyższego, nie można również uznać przedmiotowych usług za usługi wynajmu rzeczy ruchomych, które zgodnie z art. 27 ust. 3 i ust. 4 pkt 6 tej ustawy, podlegają opodatkowaniu w miejscu siedziby lub stałego miejsca zamieszkania nabywcy.

Zadaniem Zainteresowanego, wykonywane przez niego usługi nie są objęte przepisami szczególnymi dotyczącymi miejsca świadczenia usług, określonymi w art. 27 ust. 2-6 i art. 28 ustawy o podatku od towarów i usług. Dlatego też, w przedmiotowej sprawie będzie miała zastosowanie ogólna zasada dotycząca miejsca świadczenia usług, wyrażona w art. 27 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którą usługi - świadczone zarówno dla podmiotów krajowych, jak i zagranicznych - polegające na organizacji powierzchni targowych w postaci przygotowania projektu, zgromadzenia materiałów, wykonania plansz, montażu elementów oraz dozoru technicznego podczas trwania imprezy targowej oraz demontażu zabudowy stoisk wystawienniczych, będą podlegały opodatkowaniu w miejscu, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę.

Skoro więc w katalogu usług określonym w art. 27 ust. 2-6 i art. 28 cyt. ustawy nie wymieniono usług organizacji wystaw, targów i kongresów, jak również wynajem powierzchni wystawienniczej nie stanowi części wykonywanej przez Spółkę usługi, należy uznać, iż miejscem świadczenia i tym samym miejscem opodatkowania przedmiotowych usług jest miejsce, gdzie świadczący usługę posiada siedzibę, a w przypadku posiadania stałego miejsca prowadzenia działalności, z którego świadczy usługi - miejsce, gdzie świadczący usługę posiada stałe miejsce prowadzenia działalności.

Na potwierdzenie słuszności swojego stanowiska Wnioskodawca powołał:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Tut. Organ informuje, iż z dniem 1 grudnia 2008 r. (z wyjątkami określonymi w art. 15 tej ustawy) weszła w życie ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1320). I tak, od dnia 1 grudnia 2008 r.:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.