ILPP2/443-768/12-3/MN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 lipca 2012 r. (data wpływu 24 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego - jest prawidłowe.

W dniu 24 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Spółka jest właścicielem sieci sklepów detalicznych i prowadzi działalność (jako czynny podatnik VAT) w wielu lokalizacjach na terytorium Polski. Spółka jest pracodawcą - zatrudnia więcej niż 20 pracowników. W związku ze stanem zatrudnienia, Spółka jest zobowiązana do utworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej: Fundusz, ZFŚS), zgodnie z regulacjami ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm., dalej: ustawa o ZFŚS). Administratorem Funduszu, zgodnie z regulacjami wyżej wymienionej ustawy, jest Spółka.

Zasady przyznawania pracownikom (oraz innym uprawnionym osobom) świadczeń z ZFŚS zostały uregulowane w regulaminie ZFŚS funkcjonującym w Spółce. W szczególności, z ZFŚS finansowane są liczne świadczenia, w tym między innymi: karty (...) (umożliwiające korzystanie z różnego rodzaju obiektów sportowych), badania profilaktyczne dla mężczyzn i kobiet, wyjazdy do sanatorium, wyjazdy kolonijne dla dzieci pracowników, ubezpieczenia dla dzieci zmarłych pracowników, bilety do kina itp. We wskazanych przypadkach usługi są finansowane z Funduszu i nabywane są przez Spółkę od podmiotów trzecich na podstawie stosownej faktury VAT.

Spółka wskazuje, iż nabycie kart (...) jest jedynie częściowo finansowane z Funduszu, bowiem pracownik we własnym zakresie dopłaca dane, ustalone przez pracodawcę z usługodawcą (podmiotem trzecim) kwoty, bezpośrednio na rzecz takiego usługodawcy. W takich przypadkach faktury wystawiane przez usługodawcę na Spółkę odnoszą się jedynie do faktycznego wydatku ponoszonego w tym zakresie przez Spółkę (tekst jedn.: do wartości, która finansowana jest przez Spółkę ze środków Funduszu), natomiast część finansowana przez pracownika/osobę uprawnioną regulowana jest przez tą osobę bezpośrednio na rzecz usługodawcy (ewentualne faktury VAT/paragony fiskalne dokumentujące tą część wydatku wystawiane są przez usługodawcę bezpośrednio na rzecz pracownika/osoby uprawnionej, z pominięciem Spółki).

Spółka rozważa również zmianę zasad funkcjonowania Funduszu, tj. prowadzenie Funduszu wspólnie dla kilku podmiotów powiązanych ze Spółką (prowadzenie wspólnej działalności socjalnej finansowanej ze środków Funduszu dla Spółki oraz kilku innych podmiotów, której podstawą będzie w szczególności stosowna umowa cywilnoprawna zawarta między zaangażowanymi stronami). Rozwiązanie to ma pozwolić na lepsze zaspokojenie potrzeb socjalnych wszystkich osób uprawnionych do otrzymywania świadczeń w ramach Funduszu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1. Spółka stoi na stanowisku, iż nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem przez nią usług na potrzeby działalności socjalnej finansowanej z ZFŚS.

Ad. 2. Dodatkowo, w ocenie Spółki, analogiczne konsekwencje na gruncie VAT (jeśli chodzi o podatek naliczony) powstaną dla Spółki w sytuacji, gdy Spółka będzie administrowała Funduszem utworzonym dla kilku podmiotów (w tym dla samej Spółki). Jej zdaniem, fakt prowadzenia przez nią wspólnej działalności socjalnej dla kilku podmiotów (a nie tylko dla samej Spółki), zgodnie z przepisami ustawy o ZFŚS, nie modyfikuje wskazanego przez Spółkę sposobu rozliczania przedmiotowej działalności socjalnej w kontekście opodatkowania VAT. Tym samym, nie będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu tych usług.

Ad. 1. Zgodnie z brzmieniem art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, co do zasady w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. W związku z powyższym, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik VAT oraz gdy towary i usługi, których dotyczy podatek naliczony, są wykorzystywane przez tego podatnika do czynności opodatkowanych VAT. Przedstawiona wyżej zasada wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego (i) przez podmiot, który nie występuje jako podatnik VAT oraz (ii) gdy podatek ten związany jest z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Tym samym, skoro wskazane "działania" Spółki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT (Spółka nie występuje w tym przypadku jako podatnik VAT), to nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu usług sfinansowanych z ZFŚS, "przekazywanych" następnie na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu.

Podobne podejście prezentowane jest w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Ministra Finansów, jak również w orzeczeniach sądów administracyjnych. Przykładowo, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z dnia 12 maja 2010 r. (sygn. akt I SA/Lu 42/10) wskazał: "administrując funduszem, podatnik - pracodawca wykonuje jedynie czynności administracyjno-techniczne, które pozostają poza całkowitą sferą jego aktywności i działalności gospodarczej. Stąd też uzasadnione jest stanowisko, iż skoro jego działalność w tym zakresie jest nieopodatkowana, nie przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu poniesionych na rzecz pracowników wydatków sfinansowanych z ZFŚS (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT)".

W związku z powyższym, zdaniem Spółki, nie przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem przez nią usług na potrzeby działalności socjalnej finansowanej z ZFŚS.

Ad. 2. Spółka podkreśla, iż regulacje art. 9 ustawy o ZFŚS przewidują możliwość prowadzenia wspólnej działalności socjalnej przez kilka podmiotów na warunkach określonych w umowie sporządzonej w tym celu. W takim przypadku prowadzenie wspólnej działalności socjalnej odbywa się na zasadach określonych w ustawie o ZFŚS.

Wobec powyższego, prowadzenie przez podatnika czynności w zakresie administrowania ZFŚS dla kilku podmiotów, odbywa się na analogicznych zasadach i ma analogiczne skutki jak prowadzenie przedmiotowej działalności samodzielnie przez dany podmiot.

W konsekwencji, w ocenie Spółki, analogiczne konsekwencje na gruncie VAT (na gruncie podatku naliczonego) do konsekwencji wskazanych w punkcie 1 powyżej powstaną dla Spółki w sytuacji, gdy Spółka będzie administrowała Funduszem utworzonym dla kilku podmiotów (w tym dla samej Spółki). Jej zdaniem, fakt prowadzenia przez nią wspólnej działalności socjalnej dla kilku podmiotów (a nie dla samej Spółki), zgodnie z przepisami ustawy o ZFŚS, nie modyfikuje wskazanego przez Spółkę sposobu rozliczania przedmiotowej działalności socjalnej w zakresie podatku VAT. Tym samym, nie będzie jej przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu tych usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na mocy art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20 (art. 88 ust. 4 ustawy).

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Powyższe wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Z opisu sprawy wynika, iż Spółka jest zobowiązana do utworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, zgodnie z regulacjami ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.). Administratorem Funduszu, zgodnie z regulacjami wyżej wymienionej ustawy, jest Spółka. Zasady przyznawania pracownikom (oraz innym uprawnionym osobom) świadczeń z ZFŚS zostały uregulowane w regulaminie ZFŚS funkcjonującym w Spółce. W szczególności, z ZFŚS finansowane są liczne świadczenia, w tym między innymi: karty (...) (umożliwiające korzystanie z różnego rodzaju obiektów sportowych), badania profilaktyczne dla mężczyzn i kobiet, wyjazdy do sanatorium, wyjazdy kolonijne dla dzieci pracowników, ubezpieczenia dla dzieci zmarłych pracowników, bilety do kina itp. We wskazanych przypadkach usługi są finansowane z Funduszu i nabywane są przez Spółkę od podmiotów trzecich na podstawie stosownej faktury VAT. Spółka wskazuje, iż nabycie kart (...) jest jedynie częściowo finansowane z Funduszu, bowiem pracownik we własnym zakresie dopłaca dane, ustalone przez pracodawcę z usługodawcą (podmiotem trzecim) kwoty, bezpośrednio na rzecz takiego usługodawcy. W takich przypadkach faktury wystawiane przez usługodawcę na Spółkę odnoszą się jedynie do faktycznego wydatku ponoszonego w tym zakresie przez Spółkę (tekst jedn.: do wartości, która finansowana jest przez Spółkę ze środków Funduszu), natomiast część finansowana przez pracownika/osobę uprawnioną regulowana jest przez tą osobę bezpośrednio na rzecz usługodawcy (ewentualne faktury VAT/paragony fiskalne dokumentujące tą część wydatku wystawiane są przez usługodawcę bezpośrednio na rzecz pracownika/osoby uprawnionej, z pominięciem Spółki).

Z opisu sprawy wynika ponadto, iż Spółka rozważa również zmianę zasad funkcjonowania Funduszu, tj. prowadzenie Funduszu wspólnie dla kilku podmiotów powiązanych ze Spółką (prowadzenie wspólnej działalności socjalnej finansowanej ze środków Funduszu dla Spółki oraz kilku innych podmiotów, której podstawą będzie w szczególności stosowna umowa cywilnoprawna zawarta między zaangażowanymi stronami). Rozwiązanie to ma pozwolić na lepsze zaspokojenie potrzeb socjalnych wszystkich osób uprawnionych do otrzymywania świadczeń w ramach Funduszu.

W interpretacji indywidualnej wydanej w przedmiotowej sprawie w dniu 24 października 2012 r. Nr ILPP2/443-768/12-2/MN dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT usług finansowanych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) wskazano, iż Wnioskodawca nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy. W związku z tym, działalność socjalna wykonywana przez niego jako administratora ZFŚS (tekst jedn.: nabywanie usług, jak również ich udostępnianie uprawnionym osobom) - bez względu na to, czy świadczenie jest w całości, czy też w części finansowane ze środków ZFŚS - nie podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym, w świetle art. 8 ustawy, Spółka nie jest zobowiązana naliczać VAT w związku z nieodpłatnym korzystaniem przez pracowników (inne uprawnione osoby) z usług finansowanych z ZFŚS. Powyższe wnioski dotyczące opodatkowania przedmiotowych czynności na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług będą miały zastosowanie również w sytuacji, gdy Spółka będzie administrowała Funduszem utworzonym dla kilku podmiotów (w tym dla samej Spółki).

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług, uwarunkowane jest tym, aby nabywane usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W przedmiotowej sprawie warunek ten nie został spełniony, gdyż przedmiotowe świadczenia nie są związane z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Bowiem, skoro działalność Wnioskodawcy w zakresie administrowania funduszem socjalnym nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (nie występuje Wnioskodawca w tym przypadku jako podatnik podatku od towarów i usług), to nie przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymywanych z tytułu nabycia przedmiotowych usług.

Reasumując, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymywanych faktur, dokumentujących zakupy usług realizowane na potrzeby działalności socjalnej finansowanej z ZFŚŚ, ponieważ nie są spełnione przesłanki wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - przedmiotowe usługi nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT, gdyż Wnioskodawca w tym zakresie nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług. Powyższe wnioski dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego będą miały zastosowanie również w sytuacji, gdy Spółka będzie administrowała Funduszem utworzonym dla kilku podmiotów (w tym dla samej Spółki).

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym - w odniesieniu do prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu usług na potrzeby działalności socjalnej finansowanej z ZFŚŚ,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji - w odniesieniu do prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu usług na potrzeby działalności socjalnej finansowanej z ZFŚŚ, oraz w sytuacji, gdy Spółka będzie administrowała Funduszem utworzonym dla kilku podmiotów (w tym dla samej Spółki).

W pozostałym zakresie dotyczącym podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie z dnia 24 października 2012 r. Nr ILPP2/443-768/12-2/MN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.