ILPP2/443-66/12-5/EN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 9 stycznia 2012 r. (data wpływu 13 stycznia 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 16 kwietnia 2012 r. (data wpływu 19 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla świadczonych przez Wnioskodawcę usług - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla świadczonych przez Wnioskodawcę usług. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 kwietnia 2012 r. (data wpływu 19 kwietnia 2012 r.), w którym doprecyzowano opis zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności oferuje spółkom polskim i zagranicznym (w tym nie będącym podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy o VAT) zamierzającym dokonać emisji (tekst jedn.: emitentom) akcji, obligacji lub innych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.) (dalej: ustawa o obrocie instrumentami finansowymi) (dalej: instrumenty finansowe) lub wprowadzić (tekst jedn.: wprowadzającym) instrumenty finansowe do zorganizowanego obrotu (dalej łącznie: Klienci) wykonanie szeregu prac związanych z przeprowadzeniem publicznej/niepublicznej oferty sprzedaży instrumentów finansowych i/lub wprowadzeniem ich do obrotu zorganizowanego.

Wprowadzenie instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedaż w drodze oferty publicznej dokonywane są zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 184, poz. 1539 z późn. zm.) (dalej: ustawa o ofercie publicznej) oraz Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 809/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie implementacji dyrektywy 2003/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady odnośnie informacji zawartych w prospektach emisyjnych, formy prospektu emisyjnego, zamieszczania informacji poprzez odwołania, publikacji prospektu emisyjnego oraz rozpowszechniania informacji o charakterze reklamowym (Dz. Urz. UE L 149 z dnia 30 kwietnia 2004 r., z późn. zm.) oraz zgodnie z innymi stosownymi przepisami prawa obowiązującymi na rynku kapitałowym. Sprzedaż instrumentów finansowych w drodze oferty niepublicznej odbywa się na warunkach określonych w aktach prawnych dotyczących poszczególnych instrumentów finansowych, np. w przypadku akcji - w ustawie z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych, w przypadku obligacji - w ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach.

Powyższe usługi świadczone są przez Wnioskodawcę na podstawie umów zawieranych z Klientami i/lub ich akcjonariuszami. Stroną tych umów lub podwykonawcą Wnioskodawcy może być również spółka z grupy kapitałowej Wnioskodawcy - DM (dalej: DM), która również świadczy na rzecz Klientów usługi w powyższym zakresie, a także inni doradcy. W niektórych sytuacjach umowa zawierana jest z Klientem przez DM, a Wnioskodawca realizuje usługi w charakterze podwykonawcy. W takiej sytuacji, zgodnie z umowami, część usług może być świadczona samodzielnie przez Wnioskodawcę, część - samodzielnie przez DM, zaś część - wspólnie przez Wnioskodawcę i DM.

Na podstawie powyższych umów, DM działając jako firma inwestycyjna w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, zajmuje się realizacją szeregu usług z zakresu organizacji i przeprowadzenia wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedaży w drodze oferty publicznej/niepublicznej, w zakresie jakim jest to koncesjonowane. DM posiada bowiem wymagane przepisami prawa zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego, w tym na oferowanie instrumentów finansowych (działalność maklerska w rozumieniu art. 69 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi).

Wszystkie wykonywane przez Wnioskodawcę i DM czynności realizowane są jednakże kompleksowo, w ramach jednej umowy zawieranej z Klientem i są podejmowane w jednym celu - sprzedaży instrumentów finansowych w drodze oferty publicznej/niepublicznej i/lub ich wprowadzenia do obrotu zorganizowanego. Mają one charakter komplementarny, zaś z perspektywy Klienta stanowią jednorodną usługę, niezależnie od tego czy świadczone są na podstawie umowy dwustronnej (Klient - Wnioskodawca) czy też umowy trójstronnej (Klient - Wnioskodawca - DM) oraz niezależnie od tego czy czynności te wykonuje Wnioskodawca, DM czy też obydwa podmioty wspólnie.

Zorganizowanie i przeprowadzenie publicznej/niepublicznej oferty i/lub wprowadzenie instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego obejmuje między innymi realizację następujących czynności:

Na podstawie umów o zorganizowanie i przeprowadzenie publicznej/niepublicznej oferty i/lub wprowadzenie instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedaży w drodze oferty publicznej/niepublicznej, najczęściej Wnioskodawca wykonuje te czynności z powyższej listy, w przypadku których nie jest wymagane posiadanie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej, jak np. opracowanie wyceny i analizy przedemisyjnej Klientów, przygotowanie dokumentacji wymaganej przepisami prawa w związku z przeprowadzeniem emisji instrumentów finansowych, w tym określonych części prospektu emisyjnego, etc.

W uzupełnieniu do wniosku wskazano:

Ad. 1

Zorganizowanie i przeprowadzenie publicznej/niepublicznej oferty i/lub wprowadzenie instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego obejmuje między innymi realizację następujących czynności:

DM (dalej: DM) jako, że posiada wymagane przepisami prawa zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego, działa jako firma inwestycyjna i zajmuje się realizacją szeregu usług z zakresu organizacji i przeprowadzenia wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedaży w drodze oferty publicznej/niepublicznej, w zakresie jakim jest to koncesjonowane.

Może on w praktyce wykonywać również czynności niewymagające posiadania ww. zezwolenia.

Natomiast Wnioskodawca, zarówno w ramach umów dwustronnych, jak też trójstronnych, wykonuje i będzie wykonywał te czynności z powyższej listy, w przypadku których nie jest wymagane posiadanie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej. tj.:

* opracowanie wyceny i analizy przedemisyjnej Klientów,

* przygotowanie dokumentacji wymaganej przepisami prawa w związku z przeprowadzeniem emisji instrumentów finansowych, w tym określonych części prospektu emisyjnego,

* wsparcie Klienta przy przygotowaniu prezentacji na spotkanie z analitykiem i na spotkania z wybranymi inwestorami,

* przygotowanie Klienta do spotkań z inwestorami,

* świadczenie bieżącego doradztwa w zakresie związanym bezpośrednio z wprowadzeniem instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedażą w drodze oferty publicznej/niepublicznej,

* współpraca z audytorem, doradcą prawnym, public relations i innymi doradcami zatrudnionymi przez Klienta do przygotowania ofert.

Niemniej jednak należy podkreślić, iż wszystkie wykonywane przez Wnioskodawcę i DM czynności realizowane są kompleksowo, w ramach jednej umowy zawieranej z Klientem i są podejmowane w jednym celu - sprzedaży instrumentów finansowych w drodze oferty publicznej/niepublicznej i/lub ich wprowadzenia do obrotu zorganizowanego.

Tym samym, wszystkie wymienione powyżej czynności wykonywane przez Wnioskodawcę są nieodłącznym elementem kompleksowej usługi przeprowadzenia publicznej/niepublicznej oferty sprzedaży instrumentów finansowych i/lub wprowadzenia ich do obrotu zorganizowanego, niezależnie od tego czy są one wykonywane przez Wnioskodawcę czy też przez DM. Są one wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z Klientem, będąc z jego punktu widzenia jedną usługą. Co istotne, Klient nie ma możliwości nabycia tych czynności niezależnie od pozostałych czynności wykonywanych przez DM, stanowią one bowiem jednorodny pakiet usług. Jednocześnie, bez wykonania tych czynności wskazanych jako wykonywanych przez Wnioskodawcę. DM nie byłby w stanie świadczyć usług polegających na zorganizowaniu i przeprowadzeniu wprowadzenia akcji do obrotu zorganizowanego oraz sprzedaży akcji w drodze oferty publicznej.

Ponadto, z perspektywy odbiorcy końcowego (Klienta) Wnioskodawca wykonuje czynności, które w przeciwnym przypadku wykonywałoby DM.

Ad. 2

Zarówno w przypadku umowy dwustronnej, jak też w przypadku umowy trójstronnej, Wnioskodawca świadczy/będzie świadczył przedmiotowe usługi na rzecz Klientów (ostatecznym odbiorcą usługi jest i będzie Klient). Klientami Wnioskodawcy nabywającymi przedmiotowe usługi są spółki polskie lub zagraniczne (w tym nie będące podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy VAT) zamierzające dokonać emisji akcji, obligacji lub innych instrumentów finansowych lub wprowadzić instrumenty finansowe do zorganizowanego obrotu.

Świadczone usługi z perspektywy Klienta stanowią jednorodną usługę, niezależnie od tego czy czynności te wykonuje Wnioskodawca, DM czy też obydwa podmioty wspólnie.

W dalszej części uzupełnienia Zainteresowany powołał na potwierdzenie swojego stanowiska interpretację z dnia 10 kwietnia 2012 r. wydaną dla DM.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy usługa zorganizowania i przeprowadzenia publicznej/niepublicznej oferty i/lub wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedaży w drodze oferty publicznej/niepublicznej, w zakresie w jakim jest świadczona przez Wnioskodawcę, jest opodatkowana podstawową stawką podatku VAT czy też jest zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT na gruncie obowiązujących przepisów ustawy VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, usługa organizacji i przeprowadzenia wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedaży w drodze oferty publicznej/niepublicznej, w zakresie w jakim jest świadczona przez Wnioskodawcę, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowa usługa, w zakresie w jakim jest świadczona przez Wnioskodawcę, podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT.

Zgodnie z art. 43 ust. 13 ustawy VAT, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT natomiast zwalnia z podatku VAT "usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie".

Zdaniem Wnioskodawcy, usługa polegająca na zorganizowaniu i przeprowadzeniu wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedaży w drodze oferty publicznej/niepublicznej stanowi usługę wskazaną w powyższym przepisie, tj. usługę, której przedmiotem są instrumenty finansowe wymienione w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi. Zgodnie bowiem z definicją instrumentów finansowych zawartą w art. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, instrumentami finansowymi są m.in. papiery wartościowe, a do tych ustawa w art. 3 pkt 1 lit. a zalicza również akcje w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych, oraz obligacje. Przedmiotem usług świadczonych przez Wnioskodawcę są również inne instrumenty finansowe wymienione w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi.

Ponadto, zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej:

Jak wynika z umów będących przedmiotem wniosku, w charakterze firmy inwestycyjnej w rozumieniu art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi działa DM, zajmując się organizacją dopuszczenia instrumentów finansowych Klientów do obrotu zorganizowanego i/lub przeprowadzeniem oferty publicznej, a także niepublicznej.

Potwierdzeniem prawidłowości zaprezentowanego stanowiska, zgodnie z którym usługi polegające na zorganizowaniu i przeprowadzeniu wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedaży w drodze oferty publicznej/niepublicznej podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT, może być interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 25 marca 2011 r. (sygn. IPPP1-443-13/11-2/AS), w której organ uznał, iż: wskazane usługi - przeprowadzenie publicznej oferty oraz wprowadzenie akcji do obrotu giełdowego, zaliczyć należy do usług pośrednictwa finansowego, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi. (...) Zatem usługi związane z przeprowadzeniem publicznej oferty oraz wprowadzeniem akcji do obrotu giełdowego spełniają przesłanki wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o podatku od towarów i usług w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. i korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 24 czerwca 2011 r. (sygn. IPPP2/443-428/11-3/MM) oraz przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 7 listopada 2011 r. (sygn. IBPP3/443-871/11/PK).

Natomiast Wnioskodawca, w związku ze świadczeniem przez DM usługi wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub przeprowadzeniem oferty publicznej/niepublicznej, wykonuje szereg czynności niezbędnych do stworzenia odpowiednich warunków do świadczenia tej usługi przez DM.

Przykładowo bowiem, dokonując opracowania wyceny i analizy przedemisyjnej Klientów, Wnioskodawca wykonuje czynności mające na celu przygotowanie Klienta do wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego, a w szczególności wskazanie wysokości kapitału możliwego do pozyskania w drodze emisji, wielkości i struktury oferty oraz czasu przeprowadzenia oferty. Tym samym, opracowanie wyceny i analizy przedemisyjnej jest nieodłącznym elementem przygotowania do wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub przeprowadzenia sprzedaży instrumentów finansowych w drodze oferty publicznej/niepublicznej przez DM.

Z kolei np. przygotowanie dokumentacji wymaganej przepisami prawa w związku z przeprowadzeniem emisji instrumentów finansowych, w tym określonych części prospektu emisyjnego, podyktowane jest wymogami ustawy o ofercie publicznej. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o ofercie publicznej, "oferta publiczna lub dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym wymaga sporządzenia prospektu emisyjnego, zatwierdzenia go przez Komisję (Komisję Nadzoru Finansowego - przyp. Wnioskodawcy) oraz udostępnienia go do publicznej wiadomości (...). Zatem czynności związane z przygotowaniem prospektu emisyjnego oraz zatwierdzeniem go przez Komisję Nadzoru Finansowego również są wykonywane przez Wnioskodawcę w ścisłym związku z organizacją przez DM wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub przeprowadzenia ich sprzedaży w drodze oferty publicznej.

Również wszelkie inne czynności wymienione w stanie faktycznym, w zakresie w jakim byłyby wykonywane przez Wnioskodawcę w związku z organizacją przez DM wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub przeprowadzeniem publicznej/niepublicznej oferty sprzedaży instrumentów finansowych, stanowią nieodłączny element kompleksowej usługi świadczonej przez DM na rzecz Klientów. Wszystkie wymienione w stanie faktycznym czynności są nieodłącznym elementem kompleksowej usługi wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub przeprowadzenia ich sprzedaży w drodze oferty publicznej/niepublicznej, niezależnie od tego czy są one wykonywane przez Wnioskodawcę czy też przez DM. Są one wykonywane na podstawie jednej umowy zawartej z Klientem, będąc z jego punktu widzenia jedną usługą. Tym samym, wszelkie czynności wymienione w stanie faktycznym, w zakresie w jakim są wykonywane przez Wnioskodawcę, związane są z podstawową działalnością DM i rozciągają się na istotne aspekty tej działalności. Zatem, w ocenie Wnioskodawcy, czynności te są na tyle kluczowe dla dokonywanych przez DM czynności związanych z emisją instrumentów finansowych przez Klientów, dopuszczeniem ich do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedażą w ofercie publicznej/niepublicznej, że powinny być uznane za istotny i niezbędny element tych czynności.

Istotne znaczenie ma również fakt, iż z perspektywy odbiorcy końcowego (Klienta) Wnioskodawca wykonuje czynności, które w przeciwnym przypadku wykonywałoby DM. W związku z tym należy uznać, iż usługi te są specyficzne dla usług świadczonych przez DM gwarantując prawidłowość czynności podejmowanych przez DM w ramach prowadzonej działalności, a jednocześnie są od nich odrębne.

Powyższe stanowisko jest, zdaniem Wnioskodawcy, uzasadnione w świetle dotychczasowego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE). Przykładowo, w wyroku z dnia 5 czerwca 1997 r. w sprawie Sparekassernes Datacenter (C-2/95), dotyczącej świadczenia przez SDC elektronicznych usług przetwarzania danych na rzecz banków, TSUE wskazał, że usługi finansowe objęte zwolnieniem obejmują także usługi świadczone przez inne podmioty niż bank i na rzecz innych podmiotów niż ostateczny odbiorca pod warunkiem, że analizowane w sposób szeroki tworzą samodzielną całość, wypełniając w rezultacie konkretne, istotne funkcje usług finansowych. ETS wskazał ponadto, że dla określenia czy usługa świadczona przez stowarzyszenie podlega zwolnieniu, kluczowe znaczenie ma zakres odpowiedzialności względem banku, w szczególności decydujące znaczenie może mieć czy odpowiedzialność ta jest ograniczona do aspektów technicznych czy też rozciąga się na konkretne, istotne aspekty transakcji.

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane przez TSUE także w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 CSC Financial Services czy też wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 Abbey National i lnscape lnvestment Fund.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, usługa organizacji i przeprowadzenia wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedaży w drodze oferty publicznej/niepublicznej, w zakresie w jakim jest świadczona przez Wnioskodawcę, spełnia dyspozycję art. 43 ust. 13 ustawy VAT, a zatem korzysta ze zwolnienia na podstawie tej regulacji w związku z regulacją art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwana dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do treści art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z okoliczności sprawy wynika, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności oferuje spółkom polskim i zagranicznym zamierzającym dokonać emisji (tekst jedn.: emitentom) akcji, obligacji lub innych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi lub wprowadzić (tekst jedn.: wprowadzającym) instrumenty finansowe do zorganizowanego obrotu wykonanie szeregu prac związanych z przeprowadzeniem publicznej/niepublicznej oferty sprzedaży instrumentów finansowych i/lub wprowadzeniem ich do obrotu zorganizowanego.

Powyższe usługi świadczone są przez Wnioskodawcę na podstawie umów zawieranych z Klientami i/lub ich akcjonariuszami. Stroną tych umów lub podwykonawcą Wnioskodawcy może być również spółka z grupy kapitałowej Wnioskodawcy - DM (dalej: DM), która również świadczy na rzecz Klientów usługi w powyższym zakresie, a także inni doradcy. W niektórych sytuacjach umowa zawierana jest z Klientem przez DM, a Wnioskodawca realizuje usługi w charakterze podwykonawcy. W takiej sytuacji, zgodnie z umowami, część usług może być świadczona samodzielnie przez Wnioskodawcę, część - samodzielnie przez DM, zaś część - wspólnie przez Wnioskodawcę i DM.

Na podstawie powyższych umów, DM działając jako firma inwestycyjna w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, zajmuje się realizacją szeregu usług z zakresu organizacji i przeprowadzenia wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedaży w drodze oferty publicznej/niepublicznej, w zakresie jakim jest to koncesjonowane. DM posiada bowiem wymagane przepisami prawa zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiej wydane przez Komisję Nadzoru Finansowego, w tym na oferowanie instrumentów finansowych (działalność maklerska w rozumieniu art. 69 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi).

Zdaniem Wnioskodawcy wszystkie wykonywane przez niego i DM czynności realizowane są kompleksowo, w ramach jednej umowy zawieranej z Klientem i są podejmowane w jednym celu - sprzedaży instrumentów finansowych w drodze oferty publicznej/niepublicznej i/lub ich wprowadzenia do obrotu zorganizowanego. Mają one charakter komplementarny, zaś z perspektywy Klienta stanowią jednorodną usługę, niezależnie od tego czy świadczone są na podstawie umowy dwustronnej (Klient - Wnioskodawca) czy też umowy trójstronnej (Klient - Wnioskodawca - DM) oraz niezależnie od tego czy czynności te wykonuje Wnioskodawca, DM czy też obydwa podmioty wspólnie.

Na podstawie umów o zorganizowanie i przeprowadzenie publicznej/niepublicznej oferty i/lub wprowadzenie instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedaży w drodze oferty publicznej/niepublicznej, najczęściej Wnioskodawca z całego katalogu usług wykonuje tylko te czynności w przypadku których nie jest wymagane posiadanie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej, tj.:

* opracowanie wyceny i analizy przedemisyjnej Klientów,

* przygotowanie dokumentacji wymaganej przepisami prawa w związku z przeprowadzeniem emisji instrumentów finansowych, w tym określonych części prospektu emisyjnego,

* wsparcie Klienta przy przygotowaniu prezentacji na spotkanie z analitykiem i na spotkania z wybranymi inwestorami,

* przygotowanie Klienta do spotkań z inwestorami,

* świadczenie bieżącego doradztwa w zakresie związanym bezpośrednio z wprowadzeniem instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedażą w drodze oferty publicznej/niepublicznej,

* współpraca z audytorem, doradcą prawnym, public relations i innymi doradcami zatrudnionymi przez Klienta do przygotowania ofert.

Istotnym na gruncie niniejszej sprawy jest rozstrzygnięcie, czy wykonywane przez Wnioskodawcę oraz jego podwykonawcę, tj. spółkę z grupy kapitałowej Wnioskodawcy - DM. czynności realizowane w ramach jednej umowy dwustronnej lub trójstronnej zawieranej z Klientem, które są podejmowane w jednym celu, tj. sprzedaży instrumentów finansowych w drodze oferty publicznej/niepublicznej i/lub ich wprowadzenia do obrotu zorganizowanego, można zakwalifikować jako świadczenie kompleksowej usługi.

Podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku (art. 29 ust. 1 ustawy).

Podstawę opodatkowania, w myśl art. 29 ust. 4 ustawy, zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Uregulowanie wynikające z art. 29 ust. 1 ustawy, stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 z późn. zm.). Stosownie do art. 73 powołanej Dyrektywy, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia. Przepis art. 73 Dyrektywy posługuje się pojęciem zapłaty (wynagrodzenia), którą dostawca lub świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać, a ustawodawca polski stanowi o obrocie, którym jest kwota należna z tytułu sprzedaży. Mimo różnic w nazewnictwie należy uznać, że pojęcia te sobie odpowiadają.

Ponadto, jak stanowi art. 78 ww. Dyrektywy, do podstawy opodatkowania wlicza się następujące elementy:

Państwa Członkowskie mogą uznać za koszty dodatkowe wydatki będące przedmiotem odrębnej umowy.

Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania.

Kwestia uznania kosztów dodatkowych za element zapłaty, a co za tym idzie - podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia zasadniczego, wiąże się ściśle z problemem opodatkowania tzw. świadczeń złożonych. Problem ten sprowadza się do pytania, czy w przypadku jednoczesnego dostarczania przez sprzedawcę różnych rodzajów świadczeń ściśle ze sobą związanych z punktu widzenia VAT dochodzi do jednej transakcji opodatkowanej, podstawą opodatkowania której jest łączna wartość wszystkich świadczeń czy też do szeregu transakcji opodatkowanych odrębnie przy zastosowaniu właściwych stawek podatku.

Aby móc wskazać, iż dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową), winna składać się z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne świadczenia pomocnicze. Natomiast usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać usługi głównej bez usługi pomocniczej.

Co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych. Zatem, z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej.

Stanowisko takie przedstawił również ETS w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r., nr C-349/96 stwierdzając, iż "Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej".

Z powyższego wynika zatem, że celem usługi pomocniczej tworzącej razem z usługą dominującą usługę złożoną jest lepsze wykorzystanie przez nabywcę usługi zasadniczej - dominującej.

Na podstawie powyższego stwierdzić należy, że usługa pomocnicza nie może realizować tego samego celu co usługa zasadnicza. Podstawową kwestią przy świadczeniach złożonych jest fakt, iż dokonuje tego jeden podmiot, co wynika wprost z przepisu art. 29 ust. 1 ustawy, z którego wynika, iż podstawą opodatkowania jest obrót należny sprzedawcy, a nie również innemu podmiotowi. I dopiero wówczas można rozpatrywać problem "świadczenia złożonego" w celu zastosowania jednakowego opodatkowania.

W przedmiotowej sprawie mamy przede wszystkim do czynienia ze świadczeniem szeregu usług, z których część wykonywana jest przez DM, a pozostałe (dla których nie jest wymagane posiadanie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej) wykonuje Wnioskodawca. Ponadto nabywcą tych usług jest ostateczny klient. Wszystkie te elementy opisu sprawy wskazują na dwa zlecenia dotyczące innego zakresu usług, co potwierdza, że wykonywane przez Zainteresowanego czynności mają charakter samoistny.

W dotychczasowej praktyce TSUE rozstrzygał różne problemy dotyczące usług pomocniczych względem finansowych. I tak wyrok z dnia 5 czerwca 1997 r. w sprawie C-2/95, dotyczył duńskiego stowarzyszenia banków Sparekassernes Datacenter (SDC). Podmiot ten świadczył usługi dla swych członków (banków), jak również na rzecz niektórych klientów. Dotyczyły one głównie przetwarzania danych, związanych z transferami, papierami wartościowymi czy kredytami. Była to zatem obsługa administracyjna członków SDC (zrzeszonych banków), ale złożona z kilku elementów. Stowarzyszenie banków nie było jednak związane żadną umową bezpośrednio z klientem banku, a dokumenty sporządzane przez SDC dostarczano klientom w imieniu banku (nie pojawiała się w nich nawet nazwa stowarzyszenia).

Trybunał analizując zakres zwolnienia, wskazał, że:

Oceniając konsekwencje wyroku, zauważa się, że TSUE konstruuje jednak wąski zakres zwolnienia usług pomocniczych do usług finansowych. Usługa pomocnicza może być bowiem zwolniona o tyle, o ile sama w dużym stopniu "staje się" usługą finansową, nie ograniczając się więc do czynności technicznej, ale prowadząc do przeniesienia środków finansowych i zmieniając sytuację prawną zainteresowanych podmiotów.

Jak wynika z regulacji art. 41 ust. 1 ustawy stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie natomiast z treścią art. 146a pkt 1 ustawy w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak w myśl art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 i Nr 131, poz. 763), z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Odnosząc treść przytoczonych przepisów do opisu sprawy wskazać należy, iż z uwagi na fakt, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi dla wykonywania, których nie jest wymagane posiadanie zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej (tekst jedn.: opracowanie wyceny i analizy przedemisyjnej Klientów, przygotowanie dokumentacji wymaganej przepisami prawa w związku z przeprowadzeniem emisji instrumentów finansowych, w tym określonych części prospektu emisyjnego, wsparcie Klienta przy przygotowaniu prezentacji na spotkanie z analitykiem i na spotkania z wybranymi inwestorami, przygotowanie Klienta do spotkań z inwestorami, świadczenie bieżącego doradztwa w zakresie związanym bezpośrednio z wprowadzeniem instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego i/lub ich sprzedażą w drodze oferty publicznej/niepublicznej, współpraca z audytorem, doradcą prawnym, public relations i innymi doradcami zatrudnionymi przez Klienta do przygotowania ofert) mogą mieć charakter samoistny, nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, tj. czynności polegającej na sprzedaży instrumentów finansowych w drodze oferty publicznej/niepublicznej i/lub ich wprowadzenia do obrotu zorganizowanego, to w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy.

Stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przy czym, w myśl art. 43 ust. 14 ustawy, przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Ponadto, jak wynika z przepisu art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Należy również wskazać, iż na podstawie art. 43 ust. 16 ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 41, nie ma zastosowania do usług dotyczących praw i udziałów odzwierciedlających:

Ww. przepis art. 43 ust. 13 ustawy, wprowadzający zwolnienie dla usług stanowiących część składową zwolnionych usług finansowych nie ma wprawdzie bezpośredniego odpowiednika w przepisach dyrektywy 2006/112/WE, jest jednak odzwierciedleniem tez wynikających z orzecznictwa TSUE odnoszącego się do kwestii zastosowania zwolnienia dla części składowej usługi finansowej wykonywanej przez podmiot trzeci.

Warunek wypełnienia specyficznych i istotnych funkcji usługi głównej przez usługę pomocniczą, uprawniający tą ostatnią do zwolnienia od podatku był przedmiotem wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs Excise v. CSC Financial Seryices Ltd. W wyroku tym TSUE stwierdził, iż w celu objęcia danej transakcji zwolnieniem dla transakcji dotyczącej papierów wartościowych musi ona prowadzić do powstania, zmiany lub ustania praw i obowiązków wynikających z papieru wartościowego, z pośrednictwem mamy do czynienia w przypadku podmiotu, który nie jest żadną ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego, jak również, iż usługi o charakterze administracyjnym, które nie zmieniają sytuacji prawnej lub finansowej stron, nie są objęte zwolnieniem przewidzianym dla usług finansowych.

Zauważyć należy, że zgodnie z celowościową wykładnią przepisów art. 43 ust. 13 ustawy, uwzględniającą orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w tym zakresie, zwolnieniu od podatku nie podlegają usługi stanowiące element (część składową) usługi finansowej lub ubezpieczeniowej, które nie są dla danej usługi finansowej lub ubezpieczeniowej właściwe - w znaczeniu: specyficzne (specyficzny - właściwy wyłącznie dla danej osoby, danego przedmiotu czy zjawiska).

W takim kontekście trudno uznać wykonywane przez Wnioskodawcę usługi za specyficzne jedynie dla usługi, której przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm.).

W świetle powyższego bez znaczenia pozostaje fakt, iż poszczególne usługi świadczone przez Wnioskodawcę są rzeczywiście niezbędne do wykonania usługi polegającej na sprzedaży instrumentów finansowych w drodze oferty publicznej/niepublicznej i/lub ich wprowadzenia do obrotu zorganizowanego. "Sam fakt, że jakiś istotny element jest niezbędny do zrealizowania transakcji zwolnionej z podatku, nie daje podstaw do konkluzji, że usługa, którą dany element reprezentuje, jest zwolniona z podatku" (C-2/95).

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, iż świadczone przez Zainteresowanego usługi nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 13 ustawy, na mocy którego zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Podkreślić należy, iż poszczególne czynności wykonywane przez Zainteresowanego mają charakter samoistny jednakże nie stanowią usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622 i Nr 131, poz. 763).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż niniejszą interpretację wydano w oparciu o założenie, że miejscem świadczenia usługi wykonywanej przez Zainteresowanego jest terytorium kraju.

Ponadto wskazać należy, iż powołana przez Stronę interpretacja indywidualna została wydana w indywidualnej sprawie i tylko do niej się zawęża, nie stanowiąc wykładni prawa.

W kwestii dotyczącej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla świadczonych przez Wnioskodawcę usług została wydana odrębna interpretacja indywidualna nr ILPP2/443-66/12-4/EN z dnia 27 kwietnia 2012 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.