ILPP2/443-605/13-2/AKr

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej przedstawione, we wniosku z dnia 13 czerwca 2013 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Poznaniu 27 czerwca 2013 r., data wpływu do Biura KIP w Lesznie 1 lipca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności realizowanych w ramach konsorcjum oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego:

* w części dotyczącej realizacji Projektu finansowanego z własnych środków obrotowych Wnioskodawcy - jest nieprawidłowe,

* w części dotyczącej realizacji Projektu finansowanego z dotacji - jest prawidłowe.

W dniu 27 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności realizowanych w ramach konsorcjum oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT, producentem armatury przemysłowej. Wnioskodawca zawarł z publiczną uczelnią wyższą (dalej: Politechnika) umowę konsorcjum naukowego, o którym mowa w art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki. Zgodnie z definicją ustawową przez konsorcjum naukowe rozumie się "grupę jednostek organizacyjnych, w której skład wchodzi co najmniej jedna jednostka naukowa oraz co najmniej jeden przedsiębiorca, albo co najmniej dwie jednostki naukowe, podejmującą na podstawie umowy wspólne przedsięwzięcie obejmujące badania naukowe, prace rozwojowe lub inwestycje służące potrzebom badań naukowych lub prac rozwojowych". Wnioskodawca oraz Politechnika powołali konsorcjum w celu ubiegania się o dofinansowanie, a następnie wspólnej realizacji projektu pod nazwą "Opracowanie innowacyjnej koncepcji produktowych (...)" którego zwieńczeniem ma być opracowanie innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie armatury przemysłowej (dalej Projekt).

Konsorcjum otrzymało dofinansowanie na realizację Projektu; została zawarta umowa o wykonanie i finansowanie Projektu, której stronami jest Centrum (...) oraz Wnioskodawca i Politechnika (działający jako konsorcjum naukowe). Centrum (...) (dalej: "C") jest agencją wykonawczą w rozumieniu ustawy o finansach publicznych powołaną i regulowaną ustawą z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Centrum (...). Zgodnie z art. 29 powołanej wyżej ustawy o "C", do zadań "C" należy pobudzanie inwestowania przez przedsiębiorców w działalność badawczo-rozwojową, w szczególności przez:

Zgodnie z ustalonymi zasadami finansowania Projektu, konsorcjum naukowe otrzyma bezzwrotne wsparcie finansowe ze środków publicznych na realizację Projektu w wysokości przeszło połowy budżetu Projektu. Zgodnie z umową konsorcjum, pozostała część budżetu Projektu zostanie pokryta ze środków obrotowych Wnioskodawcy.

Wnioskodawca pełni rolę lidera konsorcjum, a do jego zadań należy m.in. reprezentowanie wszystkich członków konsorcjum przed "C" i koordynacja działań konsorcjantów. Lider działający w imieniu konsorcjum jest traktowany jako jeden z wykonawców projektu, który jest dodatkowo uprawniony do rozdysponowania środków udzielanych przez "C" całemu konsorcjum. Nie jest uprawniony do przyznawania dofinansowania, zatem środki jakie lider przesyła dalej pozostałym konsorcjantom stanowią w dalszym ciągu środki dofinansowania udzielonego przez "C". Na rachunek bankowy Wnioskodawcy wpływają transze dofinansowania (transze zaliczkowe z których należy się następnie rozliczyć) przelewane przez "C". Następnie Wnioskodawca przelewa środki na rachunek Politechniki, która wydatkuje je zgodnie z ustalonym budżetem w toku realizacji Projektu. Politechnika w projekcie nie występuje jako podwykonawca lidera (Wnioskodawcy), a jako równorzędny wykonawca. W ramach realizacji Projektu członkowie konsorcjum nie są uprawnieni do zlecania sobie nawzajem świadczenia usług w rozumieniu przyjętym w praktyce obrotu gospodarczego.

Ponadto Wnioskodawca przelewa na rachunek Politechniki również własne środki obrotowe, które stanowią wkład własny konsorcjum do budżetu Projektu. Przelewy następują w wykonaniu postanowień umowy konsorcjum i zawartej obok umowy konsorcjum naukowego umowy, na podstawie której Wnioskodawca zleca Politechnice wykonanie pracy będącej przedmiotem Projektu. Zlecenia wykonania poszczególnych prac czy zadań nie powodują jednak zmiany charakteru relacji wiążących Wnioskodawcę oraz Politechnikę - podmioty wiąże umowa konsorcjum, zatem Politechnika wykonując prace na zlecenie Wnioskodawcy nie występuje jako usługodawca w rozumieniu cywilnoprawnym. Zgodnie z zasadami dysponowania dofinansowaniem ustalonymi przez "C", strony umowy konsorcjum nie mogą występować względem siebie jako podwykonawcy.

Umowa konsorcjum przewiduje postanowienia na wypadek powstania w ramach realizacji Projektu przedmiotów prawa własności przemysłowej lub utworów prawa autorskiego: prawa do nich przysługują Wnioskodawcy i Politechnice wspólnie, w proporcjach odpowiadających zaangażowaniu finansowemu lub innemu zaangażowaniu, w tym niefinansowemu. Za wkład finansowy uważa się dofinansowanie otrzymane przez stronę ze środków publicznych w ramach wspólnie realizowanego projektu, (poziom dofinansowania w zakresie poszczególnych zadań powinien być zgodny z wnioskiem o dofinansowanie Projektu) oraz wkład własny i koszty niekwalifikowane ponoszone na cele projektu. Każda ze stron jest uprawniona do korzystania z całości utworu na potrzeby prowadzonej przez siebie działalności na każdym polu eksploatacji, o którym mowa w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, bez zgody drugiej strony, o ile tylko korzystanie to nie czyni niemożliwym lub znacząco nie utrudnia korzystania z tego prawa przez drugą stronę. W celu usunięcia wątpliwości strony ustalają, że w przypadku Wnioskodawcy korzystanie z powstałych utworów prawa autorskiego lub przedmiotów prawa własności przemysłowej na potrzeby własnej działalności, obejmuje również korzystanie z ww. efektów prac przez spółki zależne Wnioskodawcy na zasadach przez niego określonych. Strony postanawiają również, że Politechnika bez pisemnej zgody Wnioskodawcy do czasu wygaśnięcia praw do powstałych utworów prawa autorskiego lub przedmiotów prawa własności przemysłowej nie może zezwolić podmiotom trzecim na jakiekolwiek gospodarcze wykorzystanie ww. efektów prac.

Jeżeli w wyniku realizacji prac powstaną rozwiązania mogące stanowić przedmiot praw własności intelektualnej oraz w przypadku powstania rozwiązań noszących znamiona przedmiotów praw własności przemysłowej, strony są zobligowane do poinformowania się wzajemnie o zaistnieniu takiej sytuacji i jednocześnie podejmą działania zabezpieczające informacje przed ujawnieniem, do czasu zgłoszenia organowi właściwemu do nadania prawa ochronnego. Do wiedzy chronionej (know-how), wytworzonej w związku z realizacją niniejszej umowy innej niż przedmioty prawa własności przemysłowej, uznanej jako tajemnica, w zakresie własności i korzystania z niej stosuje się uregulowania analogiczne jak dla przedmiotów własności przemysłowej i utworów w sensie prawa autorskiego.

W przypadku pozytywnego zakończenia Projektu, Wnioskodawca zamierza wykorzystywać gospodarczo jego efekty w toku wytwarzania produktów oferowanych przez Wnioskodawcę. Uzyskanie dotacji nie będzie znajdywało odzwierciedlenia w cenie produktów Wnioskodawcy. Otrzymana dotacja nie stanowi dopłaty do ceny towarów lub usług i w całości posłuży sfinansowaniu działań w ramach Projektu.

"C" nie będzie przysługiwało żadne prawo dotyczące efektów realizacji Projektu, jak również "C" nie będzie osiągało żadnych korzyści z efektów realizacji Projektu. "C" jest jedynie agencją wykonawczą zarządzającą publicznymi środkami przeznaczonymi m.in. na rozwój innowacyjności gospodarki. Zawarcie umowy pomiędzy "C" a członkami Konsorcjum o wykonanie i finansowanie Projektu ma na celu jedynie uregulowanie zasad gospodarowania i rozliczania publicznych środków zaangażowanych w realizację Projektu. Konsorcjum jest zobowiązane do rozliczenia wydatków na realizację Projektu pod kątem uznania ich za koszty kwalifikowane pod rygorem obowiązku zwrotu dofinansowania. Przelew środków (zarówno uprzednio otrzymanych od "C", jak pochodzących ze środków obrotowych Wnioskodawcy) dokonywany przez Wnioskodawcę na rachunek Politechniki na poczet realizacji Projektu sam w sobie nie stanowi kosztu kwalifikowanego Projektu. Dopiero rozdysponowanie tymi środkami przez Politechnikę analizowane i rozliczane jest pod kątem kwalifikowalności kosztów.

Politechnika jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wzajemne rozliczenie Projektu pomiędzy Politechniką a Wnioskodawcą, tj. środki przelewane przez Wnioskodawcę na rachunek Politechniki na poczet realizacji Projektu podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji czy Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia VAT naliczonego w przypadku, gdy Politechnika udokumentuje wzajemne rozliczenie fakturą.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast na mocy art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT, w tym również:

Celem zawiązania konsorcjum naukowego jest wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia naukowo-gospodarczego, które przekracza możliwość jednego podmiotu. Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową, zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem. Zawierając umowę konsorcjum podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz. Co do zasady, konsorcja nie mają również wspólnego majątku, chociaż mogą mieć wspólny rachunek rozliczeniowy, a wszystkie formy płatności regulowane są przez podmiot reprezentujący konsorcjum.

Oznacza to, że z punktu widzenia VAT każdy z członków konsorcjum jest odrębnym podatnikiem. Podatnikiem nie jest samo konsorcjum.

Stosownie do postanowień art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót (...).

Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Przepis ten oznacza zatem, że do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wlicza się tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które mają bezpośredni wpływ na kwotę należną (cenę) z tytułu dostawy lub świadczenia usługi.

Podstawą oceny zasadności opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, jest zatem stwierdzenie, czy są one dokonywane w celu sfinansowania czy też dofinansowania konkretnej dostawy lub usługi. Innymi słowy z powyższych unormowań wynika, iż w sytuacji, gdy podatnik - w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług - otrzymuje od innego podmiotu jakiekolwiek dofinansowanie (dotację, subwencję), stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, jako np. pokrycie części ceny lub rekompensata z powodu obniżenia ceny, tego rodzaju dofinansowanie stanowi również - obok ceny - uzupełniający ją element podstawy opodatkowania z tytułu tej dostawy lub świadczenia. Aby jednak tak było, dofinansowanie musi być bezpośrednio związane z dostawą konkretnego towaru lub świadczeniem konkretnej usługi.

Natomiast w przypadku braku takiego związku bezpośredniego, dofinansowanie ogólne na pokrycie niezdefiniowanych wprost kosztów działalności nie podlega opodatkowaniu.

Dla określenia, czy dane dotacje są, czy też nie są opodatkowane istotne są szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania. Kryterium uznania dotacji za zwiększającą obrót stanowi zatem stwierdzenie, iż dotacja dokonywana jest w celu sfinansowania konkretnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Natomiast dotacje, których nie można powiązać z konkretnymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, nie stanowią obrotu w rozumieniu przepisu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, czyli nie zwiększają podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze przedstawiony wyżej opis, powołane przepisy oraz argumentację, zdaniem Wnioskodawcy, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane zdaną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności nie podlega opodatkowaniu.

Wobec tego należy stwierdzić, iż skoro przedmiotowa dotacja jest przekazywana przez Wnioskodawcę na rachunek Politechniki na pokrycie ogólnych kosztów związanych z realizacją przez nią projektu rozwojowego finansowanego "C" nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy:

* wzajemne rozliczenie Projektu pomiędzy Politechniką a Wnioskodawcą, tj. środki przelewane przez Wnioskodawcę na rachunek Politechniki na poczet realizacji Projektu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,

* udokumentowanie wzajemnego rozliczenia Projektu fakturą nie jest poprawne,

* Wnioskodawca nie będzie miał prawa do odliczenia VAT naliczonego w przypadku, gdy Politechnika udokumentuje wzajemne rozliczenie fakturą.

Przedstawione wyżej stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 22 grudnia 2011 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy o sygn. ITPP1/443-1267/11/AJ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie opodatkowania czynności realizowanych w ramach konsorcjum oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego:

* w części dotyczącej realizacji Projektu finansowanego z własnych środków obrotowych Wnioskodawcy - jest nieprawidłowe,

* w części dotyczącej realizacji Projektu finansowanego z dotacji - jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu, niebędące dostawą towarów.

Zauważyć jednak należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze (art. 29 ust. 2 ustawy).

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT, producentem armatury przemysłowej. Wnioskodawca zawarł z publiczną uczelnią wyższą (dalej: Politechnika) umowę konsorcjum naukowego, o którym mowa w art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki. Wnioskodawca oraz Politechnika powołali konsorcjum w celu ubiegania się o dofinansowanie, a następnie wspólnej realizacji projektu pod nazwą "Opracowanie innowacyjnej koncepcji produktowych (...)" którego zwieńczeniem ma być opracowanie innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie armatury przemysłowej (dalej Projekt).

Konsorcjum otrzymało dofinansowanie na realizację Projektu; została zawarta umowa o wykonanie i finansowanie Projektu, której stronami jest Centrum (...) oraz Wnioskodawca i Politechnika (działający jako konsorcjum naukowe). Centrum (...) (dalej: "C") jest agencją wykonawczą w rozumieniu ustawy o finansach publicznych powołaną i regulowaną ustawą z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Centrum (...).

Zgodnie z ustalonymi zasadami finansowania Projektu, konsorcjum naukowe otrzyma bezzwrotne wsparcie finansowe ze środków publicznych na realizację Projektu w wysokości przeszło połowy budżetu Projektu. Zgodnie z umową konsorcjum, pozostała część budżetu Projektu zostanie pokryta ze środków obrotowych Wnioskodawcy.

Wnioskodawca pełni rolę lidera konsorcjum, a do jego zadań należy m.in. reprezentowanie wszystkich członków konsorcjum przed "C" i koordynacja działań konsorcjantów. Lider działający w imieniu konsorcjum jest traktowany jako jeden z wykonawców projektu, który jest dodatkowo uprawniony do rozdysponowania środków udzielanych przez "C" całemu konsorcjum. Nie jest uprawniony do przyznawania dofinansowania, zatem środki jakie lider przesyła dalej pozostałym konsorcjantom stanowią w dalszym ciągu środki dofinansowania udzielonego przez "C". Na rachunek bankowy Wnioskodawcy wpływają transze dofinansowania (transze zaliczkowe z których należy się następnie rozliczyć) przelewane przez "C". Następnie Wnioskodawca przelewa środki na rachunek Politechniki, która wydatkuje je zgodnie z ustalonym budżetem w toku realizacji Projektu. Politechnika w projekcie nie występuje jako podwykonawca lidera (Wnioskodawcy), a jako równorzędny wykonawca. W ramach realizacji Projektu członkowie konsorcjum nie są uprawnieni do zlecania sobie nawzajem świadczenia usług w rozumieniu przyjętym w praktyce obrotu gospodarczego.

Wnioskodawca przelewa na rachunek Politechniki również własne środki obrotowe, które stanowią wkład własny konsorcjum do budżetu Projektu. Przelewy następują w wykonaniu postanowień umowy konsorcjum i zawartej obok umowy konsorcjum naukowego umowy, na podstawie której Wnioskodawca zleca Politechnice wykonanie pracy będącej przedmiotem Projektu. Zlecenia wykonania poszczególnych prac czy zadań nie powodują jednak zmiany charakteru relacji wiążących Wnioskodawcę oraz Politechnikę - podmioty wiąże umowa konsorcjum, zatem Politechnika wykonując prace na zlecenie Wnioskodawcy nie występuje jako usługodawca w rozumieniu cywilnoprawnym. Zgodnie z zasadami dysponowania dofinansowaniem ustalonymi przez "C", strony umowy konsorcjum nie mogą występować względem siebie jako podwykonawcy.

Umowa konsorcjum przewiduje postanowienia na wypadek powstania w ramach realizacji Projektu przedmiotów prawa własności przemysłowej lub utworów prawa autorskiego: prawa do nich przysługują Wnioskodawcy i Politechnice wspólnie, w proporcjach odpowiadających zaangażowaniu finansowemu lub innemu zaangażowaniu, w tym niefinansowemu. Za wkład finansowy uważa się dofinansowanie otrzymane przez stronę ze środków publicznych w ramach wspólnie realizowanego projektu, (poziom dofinansowania w zakresie poszczególnych zadań powinien być zgodny z wnioskiem o dofinansowanie Projektu) oraz wkład własny i koszty niekwalifikowane ponoszone na cele projektu. Każda ze stron jest uprawniona do korzystaniaz całości utworu na potrzeby prowadzonej przez siebie działalności na każdym polu eksploatacji, o którym mowa w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, bez zgody drugiej strony, o ile tylko korzystanie to nie czyni niemożliwym lub znacząco nie utrudnia korzystania z tego prawa przez drugą stronę. W celu usunięcia wątpliwości strony ustalają, że w przypadku Wnioskodawcy korzystanie z powstałych utworów prawa autorskiego lub przedmiotów prawa własności przemysłowej na potrzeby własnej działalności, obejmuje również korzystanie z ww. efektów prac przez spółki zależne Wnioskodawcy na zasadach przez niego określonych. Strony postanawiają również, że Politechnika bez pisemnej zgody Wnioskodawcy do czasu wygaśnięcia praw do powstałych utworów prawa autorskiego lub przedmiotów prawa własności przemysłowej nie może zezwolić podmiotom trzecim na jakiekolwiek gospodarcze wykorzystanie ww. efektów prac.

Jeżeli w wyniku realizacji prac powstaną rozwiązania mogące stanowić przedmiot praw własności intelektualnej oraz w przypadku powstania rozwiązań noszących znamiona przedmiotów praw własności przemysłowej, strony są zobligowane do poinformowania się wzajemnie o zaistnieniu takiej sytuacji i jednocześnie podejmą działania zabezpieczające informacje przed ujawnieniem, do czasu zgłoszenia organowi właściwemu do nadania prawa ochronnego. Do wiedzy chronionej (know-how), wytworzonej w związku z realizacją niniejszej umowy innej niż przedmioty prawa własności przemysłowej, uznanej jako tajemnica, w zakresie własności i korzystania z niej stosuje się uregulowania analogiczne jak dla przedmiotów własności przemysłowej i utworów w sensie prawa autorskiego.

W przypadku pozytywnego zakończenia Projektu, Wnioskodawca zamierza wykorzystywać gospodarczo jego efekty w toku wytwarzania produktów oferowanych przez Wnioskodawcę. Uzyskanie dotacji nie będzie znajdowało odzwierciedlenia w cenie produktów Wnioskodawcy. Otrzymana dotacja nie stanowi dopłaty do ceny towarów lub usług i w całości posłuży sfinansowaniu działań w ramach Projektu.

"C" nie będzie przysługiwało żadne prawo dotyczące efektów realizacji Projektu, jak również "C" nie będzie osiągało żadnych korzyści z efektów realizacji Projektu. "C" jest jedynie agencją wykonawczą zarządzającą publicznymi środkami przeznaczonymi m.in. na rozwój innowacyjności gospodarki. Zawarcie umowy pomiędzy "C" a członkami Konsorcjum o wykonanie i finansowanie Projektu ma na celu jedynie uregulowanie zasad gospodarowania i rozliczania publicznych środków zaangażowanych w realizację Projektu.

W związku z tak przedstawionymi okolicznościami sprawy Zainteresowany powziął wątpliwości czy wzajemne rozliczenia pomiędzy Wnioskodawcą a Politechniką podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a w konsekwencji czy Wnioskodawca będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego w przypadku, gdy Politechnika udokumentuje wzajemne rozliczenie fakturą.

W odniesieniu do powyższego, wskazać należy, że umowa konsorcjum nie występuje ani w obowiązującym na terytorium Polski prawie cywilnym, ani podatkowym. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów). Stosownie do art. 353¹¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Centrum (...).

Wskazać należy, że konsorcjum jest umową gospodarczą co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy solidarnym ponoszeniu ryzyka. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że dwóch lub więcej wspólników przedsięwzięcia jest związanych ustaleniami umownymi oraz owe ustalenia umowne ustanawiają sprawowanie współkontroli. Celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy przekracza możliwości jednego podmiotu. Przedsiębiorcy w konsorcjum wybierają spośród siebie lidera - konsorcjanta - wytypowanego spośród uczestników konsorcjum, który prowadzi rozliczenia gospodarcze.

Zawarcie umowy o wspólne przedsięwzięcie gospodarcze - umowy konsorcjum-nie ma na celu powstania nowego swoistego podmiotu gospodarczego, lecz stanowi porozumienie stron w zakresie realizacji wspólnego celu gospodarczego. Przedsiębiorcy działający w ramach konsorcjum są odrębnymi podatnikami podatku VAT, a zatem do wzajemnych rozliczeń powinni stosować ogólne reguły wynikające z ustawy o VAT.

Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Konsorcjum nie jest jednak podmiotem gospodarczym, nie posiada osobowości prawnej ani podmiotowości prawnej, nie musi być rejestrowane, ani mieć odrębnej nazwy czy też siedziby. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową, zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem. Zawierając umowę konsorcyjną podmioty mogą określić, kto będzie reprezentował konsorcjum na zewnątrz. Co do zasady, konsorcja nie mają również wspólnego majątku, chociaż mogą mieć wspólny rachunek rozliczeniowy, a wszystkie formy płatności regulowane są przez firmę lub osobę reprezentującą konsorcjum.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika m.in., że Wnioskodawca przelewa na rachunek Politechniki własne środki obrotowe, które stanowią wkład własny konsorcjum do budżetu Projektu. Przelewy następują w wykonaniu postanowień umowy konsorcjum i zawartej obok umowy konsorcjum naukowego umowy, na podstawie której Wnioskodawca zleca Politechnice wykonanie pracy będącej przedmiotem Projektu. Umowa konsorcjum przewiduje na wypadek powstania w ramach realizacji Projektu przedmiotów prawa własności przemysłowej lub utworów prawa autorskiego: prawa do nich przysługują Wnioskodawcy i Politechnice wspólnie, w proporcjach odpowiadających zaangażowaniu finansowemu lub innemu zaangażowaniu, w tym niefinansowemu.

Odnośnie rozliczenia podatku VAT przez uczestników konsorcjum, stwierdzić należy, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Oznacza to, że z punktu widzenia VAT każdy z członków konsorcjum jest odrębnym podatnikiem. Podatnikiem nie jest samo konsorcjum. Dlatego też podmioty działające w ramach konsorcjum powinny do wzajemnych rozliczeń stosować ogólne zasady w zakresie wystawiania faktur VAT dokumentujących wykonywane przez nich czynności.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy prawa podatkowego oraz zasady funkcjonowania konsorcjum, w tym zasadę odrębności podatników, uczestnicy konsorcjum uprawnieni są do fakturowania wzajemnych świadczeń.

Przedstawiony opis sprawy oraz zapisy umowy dotyczące wzajemnych rozliczeń w części dotyczącej finansowania wspólnego przedsięwzięcia z własnych środków obrotowych Wnioskodawcy przelewanych na rachunek Politechniki wskazują, że każda ze stron będzie działać w zakresie realizacji zadań w ramach umowy konsorcjum jako samodzielny i niezależny przedsiębiorca. Na powyższą kwalifikację nie ma wpływu fakt, że podstawowym celem ustanowienia konsorcjum jest wspólna realizacja projektu pn. "Opracowanie innowacyjnej koncepcji produktowych (...)". W omawianym przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług nie jest konsorcjum, lecz każda ze stron. Na uczestnikach konsorcjum ciąży zatem obowiązek podatkowy w przypadku wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Wobec tego, wynikające z postanowień umownych konsorcjum zachowanie Politechniki (wykonanie pracy będącej przedmiotem Projektu na zlecenie Wnioskodawcy, za którą Wnioskodawca przelewa na rachunek Politechniki własne środki obrotowe) stanowi, określone w art. 8 ust. 1 ustawy, odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W rezultacie wzajemne rozliczenia pomiędzy Politechniką a Wnioskodawcą w części dotyczącej realizacji Projektu z własnych środków obrotowych Wnioskodawcy podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z wniosku wynika również, że Wnioskodawca, jako lider konsorcjum, otrzymuje bezzwrotne wsparcie finansowe ze środków publicznych na realizację Projektu. Środki te przesłane dalej pozostałym konsorcjantom stanowią w dalszym ciągu środki dofinansowania udzielonego przez "C". Otrzymana dotacja przeznaczona jest na pokrycie ogólnych kosztów związanych z realizacją projektu rozwojowego finansowanego przez "C".

Wskazać należy, że analiza cyt. art. 29 ust. 1 ustawy jednoznacznie wskazuje, że włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to celowa dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie ceny konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc obrotem ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dla określenia, czy dane dotacje mają, czy też nie bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług, a co za tym idzie czy podlegają opodatkowaniu istotne są zatem szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności - nie podlega opodatkowaniu.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że skoro otrzymane od "C" dofinansowanie w formie dotacji przekazywane jest przez Wnioskodawcę Politechnice na pokrycie kosztów związanych z realizacją Projektu, to nie jest dopłatą do ceny świadczonych usług lub dostarczanych towarów, zatem nie stanowi obrotu (podstawy opodatkowania), o którym mowa w art. 29 ust. 1 ustawy. W rezultacie wzajemne rozliczenia pomiędzy Politechniką a Wnioskodawcą w części dotyczącej realizacji Projektu ze środków sfinansowanych otrzymaną dotacją nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego - na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy - stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Zatem, w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. "niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego". Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W omawianej sprawie - jak wskazano wyżej - realizacja Projektu finansowanego z własnych środków obrotowych Wnioskodawcy przekazanych Politechnice podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Natomiast wzajemne rozliczenia pomiędzy Politechniką a Wnioskodawcą w części dotyczącej realizacji Projektu ze środków sfinansowanych otrzymaną dotacją nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, w tym ostatnim przypadku, wystawiona przez Politechnikę faktura dokumentuje czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Wnioskodawca nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku od towarów i usług, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy stwierdzić należy, że Wnioskodawca nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego w części dotyczącej realizacji Projektu sfinansowanego dotacją, w przypadku, gdy Politechnika udokumentuje wzajemne rozliczenia fakturą. Jednakże Zainteresowany ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktury otrzymanej od Politechniki dokumentującej wzajemne rozliczenia w części dotyczącej realizacji Projektu sfinansowanego z własnych środków obrotowych Wnioskodawcy.

Tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisywanym stanie faktycznym, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.