ILPP2/443-586/13-3/AKr

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 24 czerwca 2013 r. (data wpływu 26 czerwca 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26 czerwca 2013 r. (data wpływu 26 czerwca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* uznania Wnioskodawcy za podatnika w odniesieniu do czynności przeniesienia na inny podmiot autorskich praw majątkowych do wartości niematerialnych i prawnych będących efektem realizacji projektu - jest nieprawidłowe,

* opodatkowania czynności przeniesienia przez Wnioskodawcę na inny podmiot autorskich praw majątkowych do wartości niematerialnych i prawnych będących efektem realizacji projektu - jest prawidłowe.

W dniu 26 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika w odniesieniu do czynności przeniesienia na inny podmiot autorskich praw majątkowych do wartości niematerialnych i prawnych będących efektem realizacji projektu oraz opodatkowania czynności przeniesienia przez Wnioskodawcę na inny podmiot autorskich praw majątkowych do wartości niematerialnych i prawnych będących efektem realizacji projektu. Wniosek został uzupełniony 26 czerwca 2013 r. o dokument potwierdzający dokonanie opłaty do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Instytut "A" (dalej: Instytut) jest jednostką naukową Polskiej Akademii Nauk funkcjonującą na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz. U. 96, poz. 619 z późn. zm.). W ramach Instytutu działa jednostka organizacyjna - P (...) (dalej: "P" lub Wnioskodawca).

Zgodnie ze statutem Instytutu do zadań "P" należy:

"Prowadzenie (...) prac badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych w zakresie sieci nowych generacji, gridów, portali, usług i aplikacji dla społeczeństwa informacyjnego oraz budowanie, zarządzanie i operowanie miejską i krajową siecią komputerową, a także centrum komputerów dużej mocy oraz świadczenie usług w tym zakresie dla wszystkich użytkowników, a przede wszystkim dla poznańskiego środowiska naukowego".

Cele powyższe "P" realizuje poprzez działalność na wielu płaszczyznach. Po pierwsze, Wnioskodawca jest operatorem sieci komputerowej "B", której budowa została sfinansowana z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (dawniej Ministerstwa Nauki i Informatyzacji) oraz środków własnych Wnioskodawcy. Sieć jest ciągle rozbudowywana, na co Wnioskodawca przeznacza środki własne oraz środki pozyskiwane z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Zadaniem sieci jest połączenie wyższych uczelni, jednostek badawczych, szkół, jednostek administracji oraz innych instytucji zlokalizowanych na obszarze Poznania zapewniając im usługi dostępu do usług sieciowych, Internetu oraz transmisji danych w zamkniętych sieciach korporacyjnych. Wyższym uczelniom oraz jednostkom badawczym sieć "B" zapewnia dostęp do Europejskiej Sieci Naukowej (...) oraz do usług realizowanych w tej sieci dla europejskiego środowiska naukowego. Działalność ta finansowana jest częściowo z dotacji podmiotowej przyznawanej co roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2010 r. Nr 96, poz. 615), a częściowo z opłat wnoszonych przez usługobiorców. Opłaty te stanowią wynagrodzenie za usługę i są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, o którym mowa w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: w Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.; dalej: "Ustawa VAT").

"P" jest również operatorem Ogólnopolskiej (...), która została zbudowana z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (dawniej Ministerstwo Nauki i Informatyzacji) oraz środków własnych. Głównym celem powstania i funkcjonowania sieci "C" było i jest połączenie jednostek badawczych i szkół wyższych na terenie całego kraju (łącznie 22 jednostki). Jednostki te na terenie kraju są operatorami miejskich sieci komputerowych oraz centrów komputerów dużej mocy, których celem jest obsługa lokalnych środowisk akademickich i naukowych. Zasady funkcjonowania sieci "C", zarządzania siecią, a także zasady pokrywania kosztów jej funkcjonowania określa umowa Konsorcjum "C", której stronami są wspomniane wyżej jednostki.

Na sieć "C" składają się:

Elementem niezbędnym do realizacji funkcji sieci "C" są miejskie sieci komputerowe, które umożliwiają użytkownikom końcowym dostęp do zasobów i usług sieci "C".

Jednostki Wiodące wnoszą wpłaty, których uiszczenie jest warunkiem korzystania przez daną Jednostkę z infrastruktury kablowej i zasobów sieci "C". Wpłaty te są wnoszone na podstawie umów zawartych przez Wnioskodawcę z poszczególnymi Jednostkami Wiodącymi. Wpłaty te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o którym mowa w Ustawie VAT.

W ramach realizacji zadania statutowego polegającego na wspieraniu rozwoju lokalnego i ogólnokrajowego środowiska naukowego "P" zajmuje się również rozbudową i udostępnianiem zasobów Komputerów Dużej Mocy (KDM). Zasoby te obejmują wyspecjalizowane systemy obliczeniowe o różnych architekturach (wieloprocesorowe SMP oraz klastry - tightly coupled), połączonych szybkimi sieciami lokalnymi (I (...), G (...) oraz F (...)). W ramach podnoszenia poziomu wiedzy użytkowników, Wnioskodawca prowadzi szkolenia m.in. z wykorzystania narzędzi programistycznych oraz standardów programistycznych. Centrum KDM aktywnie pomaga użytkownikom w procesie optymalizacji oprogramowania oraz udziela szeroko pojętej pomocy w zakresie prowadzonych obliczeń. Zasoby obliczeniowe oraz usługi składowania danych są wykorzystywane przez wiele jednostek naukowych w Polsce, głównie jednak przez środowisko poznańskie. Zasoby przede wszystkim wykorzystywane są w dyscyplinach: chemia, fizyka, matematyka, informatyka i konstrukcje inżynierskie. "P" udostępnia także zasoby KDM użytkownikom zaangażowanym w polskich projektach oraz projektach współfinansowanych przez Unię Europejską.

Koszty utrzymania zasobów KDM są pokrywane z dotacji podmiotowej przyznawanej co roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2010 r. Nr 96, poz. 615). "P" może udostępniać zasoby KDM także na cele komercyjne, pod warunkiem, że nie wpływa to na jakość usług świadczonych na potrzeby środowiska naukowego. W takim przypadku usługi świadczone są odpłatnie, a należności z tego tytułu są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, o którym mowa w Ustawie VAT.

Bazując na bogatym doświadczeniu związanym z utrzymywaniem i zarządzaniem e-infrastrukturą dedykowaną dla środowiska naukowego, "P" realizuje cały szereg projektów badawczo naukowych. Projekty te realizowane są samodzielnie przez Wnioskodawcę lub w ramach zawieranych doraźnie konsorcjów. "P" może być liderem konsorcjum lub tylko jego członkiem, wówczas rolę lidera konsorcjum pełni inna jednostka.

Prowadzone projekty naukowo badawcze finansowane są ze środków zewnętrznych (w tym dotacji) otrzymywanych na podstawie umów o dofinansowanie zawieranych pomiędzy instytucją finansującą lub współfinansującą dany projekt, a Wnioskodawcą lub konsorcjum, którego Wnioskodawca jest liderem lub członkiem. Funkcję instytucji finansującej w zależności od projektu pełnią: Komisja Europejska działająca w ramach Programów Ramowych, Unia Europejska działająca w ramach funduszy strukturalnych np. poprzez Program Innowacyjna Gospodarka (POIG) lub Program Kapitał Ludzki (POKL), czy też Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego działające bezpośrednio lub poprzez Narodowe Centrum Nauki lub Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Warunkiem podpisania umowy o dofinansowanie projektu jest wygranie przez Wnioskodawcę konkursu ogłaszanego przez instytucję finansującą. Umowa o dofinansowanie precyzyjnie określa prawa i obowiązki stron oraz warunki wypłaty środków na sfinansowanie projektu. Środki te są przeznaczone na pokrycie części lub całości kosztów ponoszonych w związku z realizacją projektu.

Efektem realizacji części projektów badawczo-naukowych są raporty prezentujące zdobytą dzięki badaniom nową wiedzę. Jednak w przypadku coraz większej ilości projektów realizowanych przez Wnioskodawcę efektem realizacji projektów jest powstanie wartości niematerialnych i prawnych o różnym stopniu zaawansowania, począwszy od prototypów, a skończywszy na gotowych do wdrożenia produktach. W zależności od podpisanej umowy o dofinansowanie projektu, autorskie prawa majątkowe do wytworzonych w ramach projektu wartości niematerialnych i prawnych po zakończeniu projektu pozostają w całości własnością Wnioskodawcy albo są przenoszone na inny podmiot uczestniczący w projekcie. Podmiotem tym może być instytucja finansująca lub lider konsorcjum projektu.

Umowa o dofinansowanie każdego projektu określa, czy autorskie prawa majątkowe pozostają przy twórcy czy też są przenoszone i w jakim zakresie na inny podmiot (instytucję finansującą lub lidera konsorcjum projektu). Jeśli autorskie prawa majątkowe są przenoszone na inny podmiot to umowa o dofinansowanie określa, czy przeniesienie tych praw odbywa się w ramach kwoty dofinansowania projektu określonej w umowie, czy też przeniesienie tych praw odbywa się nieodpłatnie. Konsekwencją takich postanowień zawartych w umowie o dofinansowanie są odpowiednie postanowienia umów zawartych pomiędzy liderem konsorcjum realizującym dany projekt a pozostałymi uczestnikami konsorcjum.

Poza wyżej wspomnianymi rodzajami działalności, "P" prowadzi działalność w zakresie udostępniania zasobów i aplikacji sieciowych. Ponadto, "P" wytwarza i oferuje także aplikacje mające zastosowania w sieciach należących do klientów. Działalność ta jest prowadzona tylko pod warunkiem, że nie wpływa ujemnie na usługi świadczone na rzecz środowiska naukowego, a wszelkie uzyskane w ten sposób dochody są przeznaczane na sfinansowanie bieżących kosztów utrzymania zasobów i rozwój potencjału naukowego Wnioskodawcy. Tego typu usługi są świadczone odpłatnie i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o którym mowa w Ustawie VAT.

Aby móc realizować zadania związane z infrastrukturą sieciową zgodnie z przepisami prawa, Wnioskodawca został wpisany do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych pod numerem 1973 dnia 14 kwietnia 2005 r. jako wykonujący następujące działania: dostarczanie sieci telekomunikacyjnej (sieć transmisji danych); świadczenie usług telekomunikacyjnych (usługa dzierżawy łączy telekomunikacyjnych, usługa transmisji danych oraz usługa zapewniania dostępu do sieci Internet). Instytut, między innymi udostępniając odpłatnie zasoby sieciowe, wykonuje działalność gospodarczą, w związku z czym jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 96 Ustawy VAT, z siedzibą w Polsce.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy jeżeli - w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca:

to Wnioskodawca występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 Ustawy VAT.

2. Jeśli odpowiedź na pytanie nr 1 jest twierdząca, a jednocześnie przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie (tekst jedn.: instytucję finansującą lub lidera konsorcjum projektu) następuje zgodnie z umową o dofinansowanie w kwocie przyznanej dotacji na realizację projektu, to czy taka czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

3. Jeśli odpowiedź na pytanie nr 1 jest twierdząca, a przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie (tekst jedn.: instytucję finansującą lub lidera konsorcjum projektu) następuje zgodnie z umową o dofinansowanie nieodpłatnie, to czy taka czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

W przedstawionym stanie faktycznym, jeżeli Wnioskodawca przenosi autorskie prawa majątkowe do wartości niematerialnych i prawnych, będących efektem realizacji projektu, na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie, realizując w ten sposób zawartą umowę o dofinansowanie projektu i jednocześnie przeniesienie tych praw następuje stosownie do postanowień umowy o dofinansowanie w ramach kwoty dofinansowania albo nieodpłatnie, to Wnioskodawca nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 Ustawy VAT, a tym samym czynność przeniesienia praw autorskich na inny podmiot uczestniczący w projekcie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów usług.

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 lit. c Dyrektywa 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L z 2006 r. Nr 347, poz. 1, z późn. zm., dalej: "Dyrektywa VAT") opodatkowaniu VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze. Oznacza to, że istotnym warunkiem opodatkowania podatkiem VAT każdego świadczenia usług jest wykonanie takiego świadczenia przez podatnika podatku VAT, który ponadto wykonując tą konkretną czynność musi działać w charakterze takiego podatnika.

Co prawda, przy definiowaniu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT polski ustawodawca w art. 5 Ustawy VAT nie wymaga, aby czynność odpłatnego świadczenia usług była wykonana przez podatnika podatku VAT działającego w takim charakterze przy dokonywaniu tego świadczenia, nie oznacza to jednak, iż warunek wykonania usługi przez podatnika podatku VAT w celu uznania danej czynności za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT nie musi być spełniony. Dokonując bowiem wykładni prowspólnotowej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT należy uznać, iż czynność odpłatnego świadczenia usługi będzie podlegać opodatkowaniu dopiero wówczas, gdy czynność ta będzie wykonywana przez podatnika podatku VAT działającego w charakterze takiego podatnika przy wykonywaniu tej usługi.

Podobne stanowisko w tej sprawie prezentują sądy administracyjne.

Przykładowo, w orzeczeniu z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/2007 Naczelny Sąd Administracyjny przedstawił następujący pogląd:

" (...) Ustawa o podatku od towarów i usług, stanowiąc w art. 5 ust. 1 pkt 1, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, nie zawiera przepisu identycznego jak zastosowany w art. 2 ust. 1 VI Dyrektywy, co przesądza, że w tym zakresie pozostaje ona w sprzeczności z przepisami VI Dyrektywy. Brak ten niewątpliwie musi być usuwany w drodze prowspólnotowej wykładni ustawy krajowej.

Ani formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług."

W ten sam sposób orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 9 lutego 2010 r., sygn. I SA/Po 1015/09, uznając, że: "Ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, ani nawet formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności - bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika od towarów i usług".

Czynnością opodatkowaną podatkiem VAT będzie więc odpłatne świadczenie usług pod tym jednak warunkiem, że świadczenie to zostanie wykonane przez podatnika VAT działającego w charakterze takiego podatnika przy wykonywaniu tego konkretnego świadczenia. Oznacza to, że nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT wykonanie czynności, która podlega opodatkowaniu VAT przez podmiot niewystępujący w danym przypadku w charakterze podatnika VAT, nawet jeśli jest on zarejestrowanym podatnikiem VAT z innego tytułu.

Mając na uwadze powyższe, w pierwszej kolejności należy ocenić, czy Wnioskodawca przenosząc autorskie prawa majątkowe do wartości niematerialnych i prawnych, będących efektem realizacji projektu, na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie, realizując w ten sposób zawartą umowę o dofinansowanie projektu, występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 Ustawy VAT.

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 Ustawy VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei w myśl przepisu ust. 2, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Definicja ta wskazuje, że dany podmiot będzie uznany za podatnika VAT wyłącznie w odniesieniu do czynności opodatkowanych, które będzie wykonał w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu Ustawy VAT. Wykonywanie określonych czynności, będących czy to dostawą towarów czy też świadczeniem usług, które nie są wykonywane w ramach działalności gospodarczej, nie jest działaniem w charakterze podatnika, a w konsekwencji nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (por. Bartosiewicz Adam, VAT. Komentarz, Opublikowano: LEX, 2013, nr 140704).

Powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym.

Przykładowo, Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 13 listopada 2012 r., sygn. I FSK 1573/11, podkreślił, że: "Artykuł 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. powinny być rozumiane w ten sposób, że warunkiem sine qua non uznania, że dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług jest ustalenie, że działa on jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik lub jako osoba wykonująca wolny zawód, a ani formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do tej konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług."

Jak już wspomniano, sam formalny status podmiotu świadczącego usługę nie jest wystarczającą przesłanką do tego, by uznać, że podmiot ten jest podatnikiem VAT w odniesieniu do tej konkretnej czynności a tym samym, że czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Zawsze więc od okoliczności danej konkretnej sprawy będzie zależało, czy podmiot dokonujący określonej czynności działa w charakterze podatnika VAT w odniesieniu do tej konkretnej czynności, czy też nie. Nie będzie przy tym wystarczająca sama ocena okoliczności związanych z dokonywaniem czynności np. przeniesienia praw. Konieczne jest bowiem również ustalenie i ocena okoliczności, które towarzyszyły powstaniu praw, będących przedmiotem przeniesienia.

Pojęcie podatnika VAT jest więc nierozerwalnie związane z wykonywaniem działalności gospodarczej. Aby więc ustalić, czy w danym stanie faktycznym określony podmiot występuje jako podatnik VAT, konieczne będzie przeanalizowanie zakresu podejmowanych przez niego działań i ustalenie, czy poprzez swoje działania podmiot prowadzi samodzielną działalność gospodarczą w myśl definicji z przepisu art. 15 ust. 2 Ustawy VAT a tym samym, czy działa w charakterze podatnika VAT.

Zgodnie z definicją zawartą w przywoływanym już przepisie art. 15 ust. 2 Ustawy VAT, działalność gospodarcza obejmuje m.in. wszelką działalność usługodawców; w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Niewątpliwie usługodawcą będzie podmiot, który świadczy usługi. Istotne jest również to, by usługi te były świadczone za konkretnym wynagrodzeniem.

Jednak jak już zaznaczono, aby móc uznać dany podmiot za działający w charakterze podatnika VAT, istotne jest również to, by prowadzonej przez niego działalności gospodarczej móc przypisać wymóg samodzielności. Art. 15 ust. 1 Ustawy VAT wskazuje bowiem na podmioty prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą. Niezależne, samodzielnie prowadzenie działalności gospodarczej oznacza działanie we własnym zakresie i na własne ryzyko. Z kolei działanie w warunkach ryzyka gospodarczego oznacza działanie w niepewności, np. co do popytu, konkurencji czy ostatecznego rezultatu własnego przedsiębiorstwa (por. Janusz Zubrzycki, Leksykon VAT 2006, Wydawnictwo Unimex). Nie można działalności danego podmiotu przypisać warunku samodzielności, gdy podmiot ten nie ponosi kosztów wykonywanej działalności i gdy jego wynagrodzenie nie jest uzależnione on ekonomicznego ryzyka.

Mając na uwadze powyższe, jak i przedstawiony we wniosku stan faktyczny, jeżeli Wnioskodawca przenosi autorskie prawa majątkowe do wartości niematerialnych i prawnych, będących efektem realizacji projektu, na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie, realizując w ten sposób zawartą umowę o dofinansowanie projektu i jednocześnie przeniesienie tych praw następuje stosownie do postanowień umowy o dofinansowanie w ramach kwoty dofinansowania albo nieodpłatnie, to Wnioskodawca nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 Ustawy VAT.

Podkreślić należy, że "P" realizując projekt jest jednym z uczestników konsorcjum powołanym do realizacji wspólnego przedsięwzięcia. Wnioskodawca w ramach programu jest odpowiedzialny za podjęcie określonych zadań a po ich wykonaniu zobowiązany będzie przenieść prawa autorskie do zrealizowanych efektów. Podejmowane przez PCSS działania nie mają jednak charakteru samodzielnej działalności gospodarczej w powyżej przywołanym rozumieniu Ustawy VAT a przy wytworzeniu wartości niematerialnych i prawnych w ramach realizacji projektu "P" nie towarzyszył zamiar osiągnięcia jakiegokolwiek zysku mającego wymiar finansowy.

Zauważyć należy, że działając w projekcie Wnioskodawca nie podejmuje żadnego ryzyka gospodarczego. Jego działania są ukierunkowane wyłącznie na osiągnięcie wspólnego celu; nie jest przy tym istotne, czy zrealizowany projekt będzie przynosił Wnioskodawcy jakiekolwiek korzyści ekonomiczne. Wnioskodawca nie otrzymuje również wynagrodzenia, które byłoby uzależnione od ekonomicznego ryzyka. Fakt, że inne podmioty będą w przyszłości korzystały z efektów pracy Wnioskodawcy w żaden sposób nie przełoży się na zyski "P". W związku z realizacją tego zadania "P" przysługuje bowiem wyłącznie refundacja poniesionych przez siebie kosztów. Kwotą tej refundacji objęte jest również przeniesienie praw do efektów realizacji projektu na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie. Zwrot kosztów zostanie dokonany przez jednego z uczestników konsorcjum, działającego jako pośrednik w przepływie środków unijnych należnych Wnioskodawcy za realizację przypisanych zadań lub przez instytucję finansującą. Przy czym w niektórych przypadkach umowa określa, że przeniesienie praw do efektów realizacji projektu następuje nieodpłatnie a nie w ramach kwoty dofinansowania.

Jednocześnie dodać należy, że Wnioskodawca przenosi prawa majątkowe na jeden z podmiotów uczestniczących w konsorcjum. Nie można uznać, że "P" działa w ramach konsorcjum jako usługodawca prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu Ustawy VAT. Celem konsorcjum jest wspólna realizacja określonego przedsięwzięcia (projektu) a wszystkie działania uczestników tego konsorcjum są nakierowane na osiągnięcie tego jednego wspólnego celu a nie na wykonywanie wobec siebie wzajemnych usług. Nie można uznać w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, że "P" działa jako usługodawca również dlatego, że Wnioskodawca nie otrzymuje żadnego skonkretyzowanego wynagrodzenia za przeniesienie praw majątkowych od podmiotu na rzecz którego prawa te zostaną przeniesione. Umowa określa jedynie, że przeniesienie tych praw nastąpi nieodpłatnie albo w ramach kwoty dofinansowania, czyli ze środków unijnych pokrywających koszty realizacji projektu. Nie można uznać kwoty dofinansowania, która stanowi w swojej istocie zwrot kosztów, za wynagrodzenie za usługę. Uczestnicy konsorcjum nie wyodrębnili bowiem w ramach kwoty dofinansowania ewentualnej kwoty wynagrodzenia za przeniesienie tych praw, która miałaby być należna Wnioskodawcy z tego tytułu.

Mając na uwadze powyższe, w przedstawionym stanie faktycznym, jeżeli Wnioskodawca przenosi autorskie prawa majątkowe do wartości niematerialnych i prawnych, będących efektem realizacji projektu, na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie (tekst jedn.: instytucję finansującą lub lidera konsorcjum projektu), realizując w ten sposób zawartą umowę o dofinansowanie projektu i jednocześnie przeniesienie tych praw następuje stosownie do postanowień umowy o dofinansowanie w ramach kwoty dofinansowania albo nieodpłatnie, to Wnioskodawca nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 Ustawy VAT a tym samym czynność przeniesienia praw autorskich na inny podmiot uczestniczący w projekcie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ad. 2

Jak już wskazano, w ocenie Wnioskodawcy, przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie (tekst jedn.: instytucję finansującą lub lidera konsorcjum projektu) zgodnie z umową o dofinansowanie w kwocie przyznanej dotacji na realizację projektu, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ponieważ Wnioskodawca dokonując tej czynności nie działa w charakterze podatnika VAT (nie wykonuje bowiem samodzielnej działalności gospodarczej).

Nie mniej, w przypadku uznania przez organ podatkowy, że PCSS działa w charakterze podatnika VAT wykonując czynność przedstawioną we wniosku (tekst jedn.: przeniesienia autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej), wskazać należy, że czynność ta również nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem VAT.

Stosowanie do postanowień art. 5 ust. 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 cyt. ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W art. 29 Ustawy VAT wskazane jest, że podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z powyższych uregulowań wynika zatem, iż podlegający opodatkowaniu obrót (rozumiany jako kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę podatku należnego, gdzie kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy), zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę towaru dostarczanego lub usług świadczonych przez podatnika. Otrzymanie dotacji nie stanowi samo w sobie żadnej czynności, ani też zdarzenia opodatkowanego. Dotacje podlegają bowiem opodatkowaniu jako składnik ceny czynności, z którą są związane.

Dokonana analiza wskazuje, iż jeśli dotacja, subwencja lub inna dopłata o podobnym charakterze przekazywana jest w celu sfinansowania dostawy konkretnych towarów lub świadczenia konkretnych usług - istnieje bezpośredni związek między otrzymaną dopłatą a dostawą towarów lub świadczeniem usług i ich ceną - to stanowi ona obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy VAT i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jeżeli więc podatnik otrzyma dotację, która ma bezpośredni związek z konkretną dostawą lub usługą i która ma wpływ na cenę dostarczanych towarów lub świadczonych usług to dotacja taka stanowi obok ceny jednoznacznie uzupełniający ją element podstawy opodatkowania.

W takiej sytuacji mamy do czynienia z dotacją przedmiotową, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Jeżeli jednak podatnik otrzyma dotację, subwencję lub dopłatę o podobnym charakterze na finansowanie kosztów działalności wpływ takiej dotacji na cenę towaru lub usługi o ile zostanie stwierdzony, będzie wyłącznie pośredni. Taka dotacja, subwencja lub dopłata nie jest związana z konkretną dostawą lub usługą i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. A zatem dotacje podmiotowe lub dotacje przeznaczone na pokrycie kosztów działalności, które nie są uzależnione od ilości i wartości dostarczanych towarów lub świadczonych usług, nie zwiększają podstawy opodatkowania z tytułu podatku od towarów i usług, a tym samym nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Wnioskodawca, w przedstawionym stanie faktycznym będzie otrzymywał środki finansowe na sfinansowanie kosztów realizacji projektu. Środki przyznanego dofinansowania w całości pokryją koszty realizacji projektu. Prawa autorskie będą przenoszone na jeden z podmiotów uczestniczących w konsorcjum lub instytucję finansującą w kwocie dofinansowania. Ponadto za wykonanie powierzonych zadań w ramach projektu nie została ustalona jakakolwiek cena stanowiąca wynagrodzenie dla Wnioskodawcy. Brak jest zatem w przedstawionej sytuacji elementu bezpośredniego związku otrzymanej dotacji z ceną konkretnej, świadczonej usługi.

Podsumowując, w przedstawionym przyszłym stanie faktycznym, należy uznać, iż środki finansowe otrzymane na realizację projektu nie mają bezpośredniego wpływu na cenę, tym samym nie stanowią obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, a więc nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji w ocenie Wnioskodawcy przeniesienie na rzecz innego podmiotu uczestniczącego w projekcie (tekst jedn.: na jeden z podmiotów uczestniczących w konsorcjum lub instytucję finansującą) praw autorskich do wytworzonych w ramach projektu wartości niematerialnych i prawnych w okolicznościach wskazanych w opisie stanu faktycznego nie wiąże się z koniecznością opłacenia przez Wnioskodawcę podatku od towarów i usług, jak również nie wiąże się z koniecznością zwiększenia obrotu przez Wnioskodawcę w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy VAT zdanie czwarte.

Ad. 3

Jak już wskazano, w ocenie Wnioskodawcy, przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie zgodnie z umową o dofinansowanie nieodpłatnie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ponieważ Wnioskodawca dokonując tej czynności nie działa w charakterze podatnika VAT (nie wykonuje bowiem samodzielnej działalności gospodarczej).

Nie mniej, w przypadku uznania przez organ podatkowy, że PCSS działa w charakterze podatnika VAT wykonując nieodpłatnie czynność przedstawioną we wniosku, wskazać należy, że czynność ta również nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie bowiem z przepisem art. 8 ust. 2 Ustawy VAT za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Powyższe oznacza, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlegać będzie jedynie takie nieodpłatne świadczenie usług, które jest dokonywane do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika. W konsekwencji, w przypadku uznania przez organ podatkowy, że PCSS przenosząc prawa majątkowe do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inne podmioty uczestniczące w tym projekcie działa w charakterze podatnika VAT, a tym samym czynność tą wykonuje w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, powyższa przesłanka nie będzie spełniona. Nie podlega bowiem opodatkowaniu podatkiem VAT nieodpłatne świadczenie usług dokonywane do celów związanych z działalnością gospodarczą podatnika.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości powyższego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w części dotyczącej uznania Wnioskodawcy za podatnika w odniesieniu do czynności przeniesienia na inny podmiot autorskich praw majątkowych do wartości niematerialnych i prawnych będących efektem realizacji projektu jest nieprawidłowe, natomiast w części dotyczącej opodatkowania czynności przeniesienia przez Wnioskodawcę na inny podmiot autorskich praw majątkowych do wartości niematerialnych i prawnych będących efektem realizacji projektu jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, pod pojęciem towarów rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W wyżej powołanym przepisie mowa jest o czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do rozporządzania rzeczą jak właściciel (prawo do wyzbycia się, obciążania, korzystania z nabytych rzeczy). Chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w przepisach ustawy w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

I tak, stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze (art. 29 ust. 2 ustawy).

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że Instytut "A" (dalej: Instytut) jest jednostką naukową Polskiej Akademii Nauk. W ramach Instytutu działa jednostka organizacyjna - P (...) (dalej: "P" lub Wnioskodawca). Zgodnie ze statutem Instytutu do zadań "P" należy: "Prowadzenie (...) prac badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych w zakresie sieci nowych generacji, gridów, portali, usług i aplikacji dla społeczeństwa informacyjnego oraz budowanie, zarządzanie i operowanie miejską i krajową siecią komputerową, a także centrum komputerów dużej mocy oraz świadczenie usług w tym zakresie dla wszystkich użytkowników, a przede wszystkim dla poznańskiego środowiska naukowego".

Cele powyższe "P" realizuje poprzez działalność na wielu płaszczyznach. Wnioskodawca jest operatorem sieci komputerowej "B" której budowa została sfinansowana z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (dawniej Ministerstwa Nauki i Informatyzacji) oraz środków własnych Wnioskodawcy. Sieć jest ciągle rozbudowywana, na co Wnioskodawca przeznacza środki własne oraz środki pozyskiwane z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Zadaniem sieci jest połączenie wyższych uczelni, jednostek badawczych, szkół, jednostek administracji oraz innych instytucji zlokalizowanych na obszarze Poznania zapewniając im usługi dostępu do usług sieciowych, Internetu oraz transmisji danych w zamkniętych sieciach korporacyjnych. Wyższym uczelniom oraz jednostkom badawczym sieć "B" zapewnia dostęp do Europejskiej Sieci Naukowej (...) oraz do usług realizowanych w tej sieci dla europejskiego środowiska naukowego. Działalność ta finansowana jest częściowo z dotacji podmiotowej przyznawanej co roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a częściowo z opłat wnoszonych przez usługobiorców. Opłaty te stanowią wynagrodzenie za usługę i są opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

"P" jest również operatorem Ogólnopolskiej (...), która została zbudowana z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (dawniej Ministerstwo Nauki i Informatyzacji) oraz środków własnych. Głównym celem powstania i funkcjonowania sieci "C" było i jest połączenie jednostek badawczych i szkół wyższych na terenie całego kraju (łącznie 22 jednostki). Jednostki te na terenie kraju są operatorami miejskich sieci komputerowych oraz centrów komputerów dużej mocy, których celem jest obsługa lokalnych środowisk akademickich i naukowych. Zasady funkcjonowania sieci "C", zarządzania siecią, a także zasady pokrywania kosztów jej funkcjonowania określa umowa Konsorcjum "C", której stronami są wspomniane wyżej jednostki.

Na sieć "C" składają się:

Elementem niezbędnym do realizacji funkcji sieci "C" są miejskie sieci komputerowe, które umożliwiają użytkownikom końcowym dostęp do zasobów i usług sieci "C".

Jednostki Wiodące wnoszą wpłaty, których uiszczenie jest warunkiem korzystania przez daną Jednostkę z infrastruktury kablowej i zasobów sieci "C". Wpłaty te są wnoszone na podstawie umów zawartych przez Wnioskodawcę z poszczególnymi Jednostkami Wiodącymi. Wpłaty te podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o którym mowa w Ustawie VAT.

W ramach realizacji zadania statutowego polegającego na wspieraniu rozwoju lokalnego i ogólnokrajowego środowiska naukowego 'P" zajmuje się również rozbudową i udostępnianiem zasobów Komputerów Dużej Mocy (KDM). Zasoby te obejmują wyspecjalizowane systemy obliczeniowe o różnych architekturach (wieloprocesorowe SMP oraz klastry - tightly coupled), połączonych szybkimi sieciami lokalnymi (I (...), G (...) oraz F (...)). W ramach podnoszenia poziomu wiedzy użytkowników, Wnioskodawca prowadzi szkolenia m.in. z wykorzystania narzędzi programistycznych oraz standardów programistycznych. Centrum KDM aktywnie pomaga użytkownikom w procesie optymalizacji oprogramowania oraz udziela szeroko pojętej pomocy w zakresie prowadzonych obliczeń. Zasoby obliczeniowe oraz usługi składowania danych są wykorzystywane przez wiele jednostek naukowych w Polsce, głównie jednak przez środowisko poznańskie. Zasoby przede wszystkim wykorzystywane są w dyscyplinach: chemia, fizyka, matematyka, informatyka zaangażowanym w polskich projektach oraz projektach współfinansowanych przez Unię Europejską. Koszty utrzymania zasobów KDM są pokrywane z dotacji podmiotowej przyznawanej co roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. PCSS może udostępniać zasoby KDM także na cele komercyjne, pod warunkiem, że nie wpływa to na jakość usług świadczonych na potrzeby środowiska naukowego. W takim przypadku usługi świadczone są odpłatnie, a należności z tego tytułu są opodatkowane podatkiem od towarów i usług, o którym mowa w Ustawie VAT.

Bazując na bogatym doświadczeniu związanym z utrzymywaniem i zarządzaniem e-infrastrukturą dedykowaną dla środowiska naukowego, "P" realizuje cały szereg projektów badawczo naukowych. Projekty te realizowane są samodzielnie przez Wnioskodawcę lub w ramach zawieranych doraźnie konsorcjów. "P" może być liderem konsorcjum lub tylko jego członkiem, wówczas rolę lidera konsorcjum pełni inna jednostka. Prowadzone projekty naukowo badawcze finansowane są ze środków zewnętrznych (w tym dotacji) otrzymywanych na podstawie umów o dofinansowanie zawieranych pomiędzy instytucją finansującą lub współfinansującą dany projekt, a Wnioskodawcą lub konsorcjum, którego Wnioskodawca jest liderem lub członkiem. Funkcję instytucji finansującej w zależności od projektu pełnią: Komisja Europejska działająca w ramach Programów Ramowych, Unia Europejska działająca w ramach funduszy strukturalnych np. poprzez Program Innowacyjna Gospodarka (POIG) lub Program Kapitał Ludzki (POKL), czy też Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego działające bezpośrednio lub poprzez Narodowe Centrum Nauki lub Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Warunkiem podpisania umowy o dofinansowanie projektu jest wygranie przez Wnioskodawcę konkursu ogłaszanego przez instytucję finansującą. Umowa o dofinansowanie precyzyjnie określa prawa i obowiązki stron oraz warunki wypłaty środków na sfinansowanie projektu. Środki te są przeznaczone na pokrycie części lub całości kosztów ponoszonych w związku z realizacją projektu.

Efektem realizacji części projektów badawczo-naukowych są raporty prezentujące zdobytą dzięki badaniom nową wiedzę. Jednak w przypadku coraz większej ilości projektów realizowanych przez Wnioskodawcę efektem realizacji projektów jest powstanie wartości niematerialnych i prawnych o różnym stopniu zaawansowania, począwszy od prototypów, a skończywszy na gotowych do wdrożenia produktach. W zależności od podpisanej umowy o dofinansowanie projektu, autorskie prawa majątkowe do wytworzonych w ramach projektu wartości niematerialnych i prawnych po zakończeniu projektu pozostają w całości własnością Wnioskodawcy albo są przenoszone na inny podmiot uczestniczący w projekcie. Podmiotem tym może być instytucja finansująca lub lider konsorcjum projektu.

Umowa o dofinansowanie każdego projektu określa, czy autorskie prawa majątkowe pozostają przy twórcy, czy też są przenoszone i w jakim zakresie na inny podmiot (instytucję finansującą lub lidera konsorcjum projektu). Jeśli autorskie prawa majątkowe są przenoszone na inny podmiot to umowa o dofinansowanie określa, czy przeniesienie tych praw odbywa się w ramach kwoty dofinansowania projektu określonej w umowie, czy też przeniesienie tych praw odbywa się nieodpłatnie. Konsekwencją takich postanowień zawartych w umowie o dofinansowanie są odpowiednie postanowienia umów zawartych pomiędzy liderem konsorcjum realizującym dany projekt a pozostałymi uczestnikami konsorcjum.

Poza wyżej wspomnianymi rodzajami działalności, "P" prowadzi działalność w zakresie udostępniania zasobów i aplikacji sieciowych. Ponadto, "P" wytwarza i oferuje także aplikacje mające zastosowania w sieciach należących do klientów. Działalność ta jest prowadzona tylko pod warunkiem, że nie wpływa ujemnie na usługi świadczone na rzecz środowiska naukowego, a wszelkie uzyskane w ten sposób dochody są przeznaczane na sfinansowanie bieżących kosztów utrzymania zasobów i rozwój potencjału naukowego Wnioskodawcy. Tego typu usługi są świadczone odpłatnie i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o którym mowa w Ustawie VAT.

Aby móc realizować zadania związane z infrastrukturą sieciową zgodnie z przepisami prawa, Wnioskodawca został wpisany do rejestru przedsiębiorców telekomunikacyjnych pod numerem 1973 dnia 14 kwietnia 2005 r. jako wykonujący następujące działania: dostarczanie sieci telekomunikacyjnej (sieć transmisji danych); świadczenie usług telekomunikacyjnych (usługa dzierżawy łączy telekomunikacyjnych, usługa transmisji danych oraz usługa zapewniania dostępu do sieci Internet). Instytut, między innymi udostępniając odpłatnie zasoby sieciowe, wykonuje działalność gospodarczą, w związku z czym jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 96 Ustawy VAT, z siedzibą w Polsce.

W związku z tak przedstawionymi okolicznościami sprawy Wnioskodawca powziął wątpliwości, czy przenosząc autorskie prawa majątkowe do wartości niematerialnych i prawnych będących efektem realizacji projektu na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie, występuje jako podatnik podatku od towarów i usług.

W odniesieniu do powyższego, wskazać należy, że umowa konsorcjum nie występuje ani w obowiązującym na terytorium Polski prawie cywilnym, ani podatkowym. Wyjątkiem jest prawo bankowe, które wymienia konsorcjum bankowe. Zawieranie takich porozumień jest jednak dopuszczalne (w ramach swobody umów). Stosownie do art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Konsorcjum jest umową gospodarczą co najmniej dwóch przedsiębiorców, zawartą w celu realizacji wspólnego przedsięwzięcia, dla odniesienia wspólnych korzyści, przy solidarnym ponoszeniu ryzyka. Wspólne przedsięwzięcia charakteryzuje to, że dwóch lub więcej wspólników przedsięwzięcia jest związanych ustaleniami umownymi oraz owe ustalenia umowne ustanawiają sprawowanie współkontroli. Ustalenia te mogą dotyczyć różnych kwestii, zgodnie z zasadą swobody umów wyrażoną w art. 353¹ k.c. np. zasad reprezentacji, sposobu rozliczeń danego przedsięwzięcia, podziału robót, udziału w zyskach i stratach, itp. Jak wskazano celem zawiązania konsorcjum jest najczęściej wspólne działanie w realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na potencjał finansowy lub też szeroki zakres przedmiotowy przekracza możliwość jednego podmiotu.

Umowa konsorcjum z reguły wiąże podmioty na czas określony najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, do którego zostało powołane. Podmioty tworzące konsorcjum zachowują niezależność w działaniach nieobjętych umową zaś w działaniach konsorcjum realizują wspólną politykę finansową objętą porozumieniem. Przedsiębiorcy w konsorcjum wybierają spośród siebie lidera - konsorcjanta - wytypowanego spośród uczestników konsorcjum, który prowadzi rozliczenia gospodarcze.

Konsorcjum, jeśli wolą jego uczestników nie jest powołanie np. w formie spółki osobowej, nie jest żadnym z podmiotów wskazanych w ustawie. Oznacza to, że z punktu widzenia VAT każdy z członków konsorcjum jest odrębnym podatnikiem podatku VAT.

Określony w ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że świadczenie usług podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danego świadczenia. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej czynności mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Wskazać należy, że definicja "działalności gospodarczej" ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Aczkolwiek ustawa nie wyraża tego wprost, przyjąć należy, że działalnością gospodarczą jest w zasadzie tylko ta aktywność, która wykonywana jest zawodowo, w sposób profesjonalny. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności. Nie działa on wówczas w charakterze odpowiednio: producenta, handlowca, usługodawcy, rolnika, wykonującego wolny zawód.

Ponadto, pojęcie "działalności gospodarczej" ma charakter wspólnotowy. Jest to pojęcie zasadnicze dla konstrukcji podatku od towarów i usług. Działalnością gospodarczą jest wszelka działalność, w ramach której wykonywane może być każde świadczenie. Generalny charakter działalności gospodarczej podkreśla także fakt, że dla statusu podatnika nie ma znaczenia gdzie jest prowadzona działalność gospodarcza. Definicja ma zakres globalny i znajduje zastosowanie, gdziekolwiek osoba ma siedzibę, bądź gdziekolwiek działa.

Jak wynika bezpośrednio z brzmienia przepisu art. 15 ust. 1 ustawy, uznanie aktywności danego podmiotu za działalność gospodarczą nie jest uzależnione od celu takiej działalności ani od jej rezultatu.

Podkreślić należy, że działalność gospodarcza nie musi być prowadzona w celu osiągnięcia zysku. Pozwala to w szczególności na uznanie za podatnika VAT różnego rodzaju organizacji o charakterze non-profit, organów administracji publicznej itd., czyli wszelkich podmiotów, które nie działają w celu uzyskania zysku.

Zaznacza się, iż działalność gospodarcza w rozumieniu VAT nie musi być działalnością o charakterze zarobkowym.

Z opisu sprawy wynika, że zgodnie ze statutem Instytutu do zadań Wnioskodawcy należy: "Prowadzenie (...) prac badawczo-rozwojowych i wdrożeniowych w zakresie sieci nowych generacji, gridów, portali, usług i aplikacji dla społeczeństwa informacyjnego oraz budowanie, zarządzanie i operowanie miejską i krajową siecią komputerową, a także centrum komputerów dużej mocy oraz świadczenie usług w tym zakresie dla wszystkich użytkowników, a przede wszystkim dla poznańskiego środowiska naukowego".

Wnioskodawca bazując na bogatym doświadczeniu związanym z utrzymywaniem i zarządzaniem e-infrastrukturą dedykowaną dla środowiska naukowego realizuje cały szereg projektów badawczo naukowych. Projekty te realizowane są samodzielnie przez Wnioskodawcę lub w ramach zawieranych doraźnie konsorcjów. "P" może być liderem konsorcjum lub tylko jego członkiem, wówczas rolę lidera konsorcjum pełni inna jednostka.

Efektem realizacji części projektów badawczo-naukowych są raporty prezentujące zdobytą dzięki badaniom nową wiedzę. Jednak w przypadku coraz większej ilości projektów realizowanych przez Wnioskodawcę efektem realizacji projektów jest powstanie wartości niematerialnych i prawnych o różnym stopniu zaawansowania, począwszy od prototypów, a skończywszy na gotowych do wdrożenia produktach. W zależności od podpisanej umowy o dofinansowanie projektu, autorskie prawa majątkowe do wytworzonych w ramach projektu wartości niematerialnych i prawnych po zakończeniu projektu pozostają w całości własnością Wnioskodawcy albo są przenoszone na inny podmiot uczestniczący w projekcie. Podmiotem tym może być instytucja finansująca lub lider konsorcjum projektu.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że Wnioskodawca (działający zgodnie ze statutem) przenosząc autorskie prawa majątkowe do wartości niematerialnych i prawnych będących efektem realizacji projektu na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie działa jako podatnik podatku od towarów i usług, gdyż przekazanie to następuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, zgodnie z wyżej przedstawioną wykładnią tego przepisu.

Z wniosku wynika, że warunkiem umowy o dofinansowanie projektu jest wygranie przez Wnioskodawcę konkursu ogłoszonego przez instytucje finansującą. Umowa o dofinansowanie precyzyjnie określa prawa i obowiązki stron oraz warunki wypłaty środków na sfinansowanie projektu. Środki te są przeznaczone na pokrycie części lub całości kosztów ponoszonych w związku z realizacją projektu.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą uznania za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług przeniesienia - zgodnie z umową o dofinansowanie w kwocie przyznanej dotacji na realizację projektu - autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie (tekst jedn.: instytucję finansującą lub lidera konsorcjum projektu).

Wskazać należy, że analiza cyt. art. 29 ust. 1 ustawy jednoznacznie wskazuje, że włączenie do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze ma miejsce tylko wówczas, gdy jest to celowa dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana bezpośrednio z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. Do podstawy opodatkowania zaliczane są tylko takie dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze, które są bezpośrednio przeznaczone na dofinansowanie ceny konkretnego towaru czy też konkretnego rodzaju usługi. Nie jest więc obrotem ogólna dotacja (subwencja, inna dopłata o podobnym charakterze) uzyskana przez podatnika, niezwiązana z dostawą towaru lub świadczeniem usługi. W przypadku natomiast, gdy podatnik otrzyma dofinansowanie, które będzie związane z dostawą lub świadczeniem usług, jako pokrycie części ceny konkretnego świadczenia lub rekompensatę z tytułu wykonania określonego świadczenia po cenach obniżonych, płatność taka będzie zaliczana do podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dla określenia, czy dane dotacje mają bezpośredni wpływ na cenę świadczonych usług, a co za tym idzie czy podlegają opodatkowaniu istotne są zatem szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Zatem, podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwiększa się tylko o takie dotacje, które w sposób bezwzględny i bezpośredni są związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli jednak taki bezpośredni związek nie występuje, dofinansowanie ogólne - na pokrycie kosztów działalności - nie podlega opodatkowaniu.

W rezultacie należy stwierdzić, że przyznane Wnioskodawcy dofinansowanie nie spełnia warunków wynikających z art. 29 ust. 1 ustawy, a tym samym nie stanowi obrotu opodatkowanego podatkiem VAT. W konsekwencji przeniesienie - zgodnie z umową o dofinansowanie w kwocie przyznanej dotacji na realizację projektu - autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie (tekst jedn.: instytucję finansującą lub lidera konsorcjum projektu) nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z wniosku wynika również, że przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie (tekst jedn.: instytucję finansującą lub lidera konsorcjum projektu) może nastąpić nieodpłatnie.

Z cyt. przepisu art. 8 ust. 2 ustawy wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

Dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy art. 8 ust. 2 ustawy, istotne jest zatem ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Aby nieodpłatne świadczenie uznać za odpłatne świadczenie usług, a zatem za podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, musi być ono świadczone na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika.

Z treści wniosku wynika, że czynność przeniesienia autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie realizowana jest w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej wykonywanej zgodnie ze statutem oraz zawieranymi umowami o dofinansowanie projektu.

W konsekwencji należy uznać, że w tej sytuacji nie ma zastosowania przepis art. 8 ust. 2 ustawy. Wobec powyższego, nieodpłatne przeniesienie autorskich praw majątkowych do efektu projektu w postaci wartości niematerialnej i prawnej na inny podmiot uczestniczący w tym projekcie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.