ILPP2/443-50/09-5/TW

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 13 stycznia 2009 r. (data wpływu 15 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony - jest prawidłowe.

W dniu 15 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. 16 marca 2009 r. uzupełniono przedmiotowy wniosek o brakującą opłatę od wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 14 kwietnia 2005 r. Wnioskodawca złożył w Pierwszym Urzędzie Skarbowym w (...) zgłoszenie na druku VAT-Z o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług od dnia 1 kwietnia 2005 r. Do ww. zgłoszenia załączył oświadczenie, iż z dniem 1 kwietnia 2005 r. zawiesza działalność swojej firmy do odwołania.

Z uwagi na powyższe od kwietnia - jak wyjaśnia Wnioskodawca - nie powinien składać deklaracji VAT-7 i nie potrafi wyjaśnić dlaczego urząd wezwał go do złożenia pustych, tj. zerowych deklaracji VAT-7, których kopie posiada, jednakże bez potwierdzenia odbioru.

W okresie prowadzenia działalności gospodarczej rozliczaniem firmy zajmowała się córka mieszkająca z Zainteresowanym, która zmarła po ciężkiej chorobie. Dlatego też, nie wie on dlaczego powyższe deklaracje były wypełniane.

W miesiącu październiku 2006 r. Wnioskodawca wznowił działalność gospodarczą i dalej składał deklaracje VAT-7, w których wykazywał zarówno podatek należny jak i naliczony lecz nie był świadomy, że musi na nowo zarejestrować się dla potrzeb podatku VAT.

W miesiącu sierpniu 2007 r. Zainteresowany został wezwany do urzędu skarbowego w celu dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług na druku VAT-R.

Informuje on jednocześnie, iż deklaracje VAT-7 za okres od października 2006 r. do marca 2007 r. złożył przed ponownym zgłoszeniem rejestracyjnym, natomiast deklaracje za okres od kwietnia 2007 r. do września 2007 r. złożył dnia 28 listopada 2007 r., a więc już po dokonaniu zgłoszenia rejestracyjnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego za okres od października 2006 r. do września 2007 r., tj. przed rejestracją, ale już po rozpoczęciu działalności gospodarczej.

Zdaniem Wnioskodawcy, przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego, ponieważ jedną z podstawowych zasad podatku VAT jest jego neutralność. Europejski Trybunał Sprawiedliwości podkreślał wielokrotnie, że prawo do pomniejszania podatku należnego o naliczony, przed rejestracją dla celów VAT, posiada podatnik.

System odliczeń VAT ma bowiem - zgodnie z orzecznictwem ETS - na celu zwolnienie podatnika w całości od obciążeń VAT poniesionych w toku działalności.

Ponadto ETS stwierdził, że przedsiębiorcy mogą odliczać naliczony VAT zapłacony od momentu, w którym ta działalność rzeczywiści się rozpoczęła.

Zdaniem Strony, VI Dyrektywa nakłada na podatnika jedynie obowiązek poinformowania kiedy jego działalność się rozpoczyna, zmienia lub kończy.

Ponadto Wnioskodawca stwierdza, iż w miesiącu październiku 2006 r. poinformował właściwy urząd skarbowy o wznowieniu działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Wątpliwości Wnioskodawcy związane są z prawem do odliczenia podatku naliczonego w okresie od października 2006 r. do września 2007 r., tj. za okres przed dokonaniem zgłoszenia rejestracyjnego dla potrzeb podatku VAT.

Należy zatem wyjaśnić, iż w świetle obowiązujących przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, kwotę podatku naliczonego - zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy - stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7 suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z kolei przepis art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy - w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 listopada 2008 r. - stanowił, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstawało w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-4 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

W myśl obowiązującego w ww. okresie art. 86 ust. 11 ustawy, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, mógł obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za następny okres rozliczeniowy. Natomiast - na gruncie obowiązujących wówczas przepisów - jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 11, 12, 16 i 18, mógł on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego - art. 86 ust. 13 ustawy.

Dla określenia, czy Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od nabytych towarów i usług, niezwykle istotny jest charakter związku występującego między tymi zakupami, a prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Związek ten może mieć charakter bezpośredni, pośredni, jak również może dotyczyć takich czynności, które są niezbędne do funkcjonowania przedsiębiorstwa.

W przypadku spełnienia przesłanki określonej w art. 86 ust. 1 ustawy, kolejnym etapem do ustalenia prawa Zainteresowanego do dokonania odliczenia podatku naliczonego jest stwierdzenie, czy wydatki te stanowiły koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym.

Nieobowiązujący od 1 grudnia 2008 r. - w związku z wprowadzonymi przez przepisy ustawy z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1320), zmianami do ustawy o podatku od towarów i usług - przepis art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy stanowił, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.

Ponadto w oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 20.

Ww. art. 96 w ust. 1 stanowi, iż podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Z samej konstrukcji podatku od towarów i usług jako podatku od wartości dodanej, wynika prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, co zapewnia neutralność tego podatku dla czynnych podatników VAT. Wszelkie ograniczenia tego prawa wpływają na neutralność podatku, mogą zatem wynikać jedynie z wyraźnej regulacji ustawowej. Przepisy dotyczące rejestracji nie przewidują sankcji w postaci pozbawienia podatnika prawa do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony.

Treść cyt. wcześniej art. 88 ust. 4 ustawy nie wskazuje, aby do nabycia prawa do odliczenia podatku naliczonego konieczne było posiadanie statusu podatnika zarejestrowanego w momencie nabycia towarów lub usług.

Jednak status podatnika czynnego (zarejestrowanego) konieczny jest w momencie wykazywania odliczenia. Oznacza to, że podatnik w rozumieniu art. 15 ustawy, nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie ww. nabycia (otrzymania faktury), lecz aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status podatnika VAT czynnego (musi posiadać taki status w momencie realizacji uprawnienia). Prawo do obniżenia podatku należnego powstaje u wszystkich podatników, o ile wykażą, że zakupy były związane z bieżącą albo przyszłą działalnością opodatkowaną, a warunek rejestracji jest niezbędny do skorzystania przez podatnika z prawa do obniżenia podatku należnego.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Zainteresowany rejestrując się jako podatnik VAT czynny w roku 2007 nabył prawo, stosownie do art. 86 ust. 1 i 2 ustawy, do skorzystania z odliczenia podatku naliczonego.

Prawo to Wnioskodawca mógł (może) więc zrealizować na zasadach określonych w cyt. przepisach art. 86 ust. 10, 11 i 13 ustawy, o ile poniesione wydatki można było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym i nie zachodzą inne wyłączenia wskazane w art. 88 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.