ILPP2/443-461/11-4/MR - Możliwość zwolnienia od podatku VAT świadczonych usług pośrednictwa przy zawieraniu umów leasingu oraz umów pożyczek.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2, § 6 i § 10 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 14 lutego 2011 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Poznaniu 2 marca 2011 r., data wpływu do Biura KIP w Lesznie 7 marca 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26 maja 2011 r. (data wpływu 30 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług pośrednictwa przy zawieraniu umów pożyczek - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku świadczonych usług pośrednictwa przy zawieraniu umów pożyczek. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 26 maja 2011 r. (data wpływu 30 maja 2011 r.) o doprecyzowanie opisu stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na pośrednictwie w podpisywaniu umów leasingu i umów pożyczek. Usługi świadczy dla Firmy S. Sp. z o.o. Po zawarciu umowy pożyczki przez klienta Zainteresowany wystawia dla Firmy S. Sp. z o.o. fakturę na prowizję za doprowadzenie do podpisania umowy pożyczki i stosuje stawkę podatku VAT zwolnioną, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca poinformował, że na podstawie umowy o współpracy wykonywane są poniższe czynności w zakresie zawierania pożyczek:

* pozyskiwanie kontrahentów dla Spółki S. poprzez nawiązywanie kontaktów handlowych z dostawcami środków trwałych oraz podmiotami zainteresowanymi sfinansowaniem zakupów,

* przygotowywanie dokumentów niezbędnych do realizacji procesu sprzedaży w tym przedstawianie oferty produktowej, negocjowanie warunków finansowych, negocjowanie warunków spłaty, negocjowanie zapisów umowy, doradztwo finansowo-prawne,

* podpisywanie umów pożyczek z kontrahentem w imieniu i na rzecz Spółki S.,

* koordynowanie procesu finalizacji kontraktu w tym: kontrola dostawy, transportu, fakturowania, kontrola wypłaty środków z udzielonej pożyczki.

Oprócz tego zawarta umowa obejmuje podejmowanie powyższych czynności w zakresie pośrednictwa w zawieraniu umów:

* leasingu finansowego i operacyjnego (udział w sprzedaży około 2%),

* cesji wierzytelności (udział w sprzedaży około 15%).

Umowa pożyczki podpisywana jest pomiędzy dwoma stronami: Pożyczkobiorcą (kontrahent) z jednej strony oraz Pożyczkodawcą (Spółka S.) z drugiej. Umowa pożyczki przygotowywana jest przez firmę Wnioskodawcy i podpisywana fizycznie przez jej pracowników bezpośrednio u Klienta. Podpis również widnieje na umowie w miejscu "stwierdzam, że osoby uprawnione złożyły podpisy w mojej obecności".

W ramach prowadzonej działalności Zainteresowany nie wykonuje czynności ściągania długów oraz factoringu (chyba, że definicja factoringu obejmuje również pośrednictwo w zawieraniu umów cesji wierzytelności). W ofercie posiada usługę cesji wierzytelności. Na dzień dzisiejszy firma Wnioskodawcy pośredniczyła w podpisaniu jednej takiej transakcji, lecz niewykluczone, że w najbliższym czasie będą następne.

W ramach prowadzonej działalności Zainteresowany wykonuje czynności usługi doradztwa - działalność finansowa jest nierozerwalnie związana z udzielaniem Klientom pewnych wskazówek dotyczących finansowania. Przedstawiciel finansowy jest więc swoistego rodzaju doradcą prawno-finansowym. Jeżeli analizować doradztwo pod tym kątem to tak - firma Wnioskodawcy udziela doradztwa. Nie pobiera jednak, żadnego dodatkowego wynagrodzenia za świadczenie tego typu usług.

Warunkiem wypłaty wynagrodzenia uzależnionym od działań firmy jest doprowadzenie do finalizacji transakcji poprzez zakończenie wszystkich etapów sprzedaży:

* wyszukanie kontrahenta oraz przedstawienie mu oferty produktów,

* negocjacja warunków umowy,

* przygotowanie umowy oraz podpisanie jej w siedzibie kontrahenta,

* koOrdynacja procesu dostawy,

* podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego urządzenia,

* kontrola nad wypłatą środków z pożyczki na konto Pożyczkobiorcy lub Dostawcy.

Warunkiem wypłaty wynagrodzenia uzależnionego od działań Pożyczkobiorcy jest:

* podpisanie umowy pożyczki wraz z ustanowieniem niezbędnych zabezpieczeń,

* dokonanie opłaty wstępnej (jeżeli taka zaistniała),

* odbiór przedmiotu finansowania potwierdzony protokołem zdawczo-odbiorczym.

Spełnienie wszystkich etapów transakcji jest podstawą do wypłaty wynagrodzenia, ale najistotniejszym - kończącym całą procedurę umożliwiającym wypłatę wynagrodzenia jest wypłata środków z umowy pożyczki na konto pożyczkobiorcy lub dostawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż usługi - prowizja za pośrednictwo przy zawieraniu umów pożyczek korzysta ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Zdaniem Wnioskodawcy, prowizja za pośrednictwo w podpisywaniu umów pożyczek jest zwolniona od podatku od towarów i usług VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Towary - to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii - art. 2 pkt 6 ustawy.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na mocy art. 5a ustawy, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

W art. 41 ust. 1 ustawy postanowiono, iż stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a pkt 1 ustawy, wprowadzonym art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianach niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578) zmienionym art. 9 pkt 1 ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726) w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476 z późn. zm.). Przepisy nowelizacji uchylają załącznik nr 4 do ustawy, zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku i przenoszą uregulowania dotyczące tej tematyki do treści ustawy. Zasadnicze znaczenie ma w tym przypadku dodanie do art. 43 ustawy punktów 38-41, regulujących zwolnienia od podatku działalności finansowej. Ponadto, przy określaniu zakresu zwolnień, które dotychczas były ujęte w załączniku nr 4 do ustawy, odstąpiono od ich identyfikacji przy pomocy klasyfikacji statystycznych określając ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów. Zasadniczym powodem odejścia od stosowania klasyfikacji statystycznych przy określaniu zakresu zwolnień od podatku było zapewnienie pełniejszej implementacji przepisów unijnych, w szczególności Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, str. 1 z późn. zm.).

Na podstawie art. 135 ust. 1 lit. b) i d) Dyrektywy 2006/112/We Rady z dnia państwa członkowskie zwalniają:

* udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę,

* transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Jednocześnie w myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam w sobie stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ustawy).

Stosownie do treści art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

Z treści art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, iż prawodawca zwolnił od podatku również usługi pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych. Działalność pośrednictwa finansowego dotyczy działalności wykonywanej przez pośrednika, który nie zajmuje miejsca jakiejkolwiek strony umowy dotyczącej produktu finansowego. Powinna to być usługa wykonana na rzecz strony umowy oraz opłacona przez nią jako odrębna działalność pośrednictwa. Pośrednictwo to ma zatem na celu dokonanie wszelkich niezbędnych czynności, które umożliwiłyby zawarcie przez obie strony umowy, przy czym pośrednik nie realizuje w stosunku do treści umowy żadnego własnego interesu.

W orzeczeniu z dnia 13 grudnia 2001 r. C-235/00 w sprawie Commissioners of Customs Excise v. CSC Financial Services Ltd. ETS analizował kwestie uznania usług za usługi pośrednictwa. W tym zakresie Trybunał wskazał, że z pośrednictwem mamy do czynienia w przypadku podmiotu, który nie jest żadną ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego. Pośrednictwo jest zatem odrębnym aktem mediacji stanowiącym usługę wynagradzania przez stronę zasadniczej umowy. Celem pośrednictwa jest uczynienie wszystkiego co możliwe, aby strony zawarły umowę.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na pośrednictwie w podpisywaniu umów leasingu i umów pożyczek, usługi świadczy na rzecz Sp. z o.o. Po zawarciu umowy pożyczki przez klienta Zainteresowany wystawia dla tej Spółki fakturę na prowizję za doprowadzenie do podpisania umowy pożyczki i stosuje stawkę podatku VAT zwolnioną, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Na podstawie umowy o współpracy wykonywane są poniższe czynności w zakresie zawierania pożyczek:

* pozyskiwanie kontrahentów dla Spółki z o.o. poprzez nawiązywanie kontaktów handlowych z dostawcami środków trwałych oraz podmiotami zainteresowanymi sfinansowaniem zakupów,

* przygotowywanie dokumentów niezbędnych do realizacji procesu sprzedaży w tym przedstawianie oferty produktowej, negocjowanie warunków finansowych, negocjowanie warunków spłaty, negocjowanie zapisów umowy, doradztwo finansowo-prawne,

* podpisywanie umów pożyczek z kontrahentem w imieniu i na rzecz Spółki z o.o.,

* koordynowanie procesu finalizacji kontraktu w tym: kontrola dostawy, transportu, fakturowania, kontrola wypłaty środków z udzielonej pożyczki.

Oprócz tego zawarta umowa obejmuje podejmowanie powyższych czynności w zakresie pośrednictwa w zawieraniu umów:

* leasingu finansowego i operacyjnego (udział w sprzedaży około 2%),

* cesji wierzytelności (udział w sprzedaży około 15%).

Umowa pożyczki podpisywana jest pomiędzy dwoma stronami: Pożyczkobiorcą (kontrahent) z jednej strony oraz Pożyczkodawcą (Spółka z o.o.) z drugiej. Umowa pożyczki przygotowywana jest przez firmę Wnioskodawcy i podpisywana fizycznie przez jej pracowników bezpośrednio u Klienta.

W ramach prowadzonej działalności Zainteresowany nie wykonuje czynności ściągania długów oraz factoringu. W swojej ofercie firma posiada usługę cesji wierzytelności.

Warunkiem wypłaty wynagrodzenia uzależnionych od działań firmy jest doprowadzenie do finalizacji transakcji poprzez zakończenie wszystkich etapów sprzedaży. Warunkiem wypłaty wynagrodzenia uzależnionego od działań Pożyczkobiorcy jest: podpisanie umowy pożyczki wraz z ustanowieniem niezbędnych zabezpieczeń, dokonanie opłaty wstępnej (jeżeli taka zaistniała), odbiór przedmiotu finansowania potwierdzony protokołem zdawczo-odbiorczym.

Warunkiem wypłaty wynagrodzenia uzależnionym od działań firmy jest doprowadzenie do finalizacji transakcji poprzez zakończenie wszystkich etapów sprzedaży:

* wyszukanie kontrahenta oraz przedstawienie mu oferty produktów,

* negocjacja warunków umowy,

* przygotowanie umowy oraz podpisanie jej w siedzibie kontrahenta,

* koOrdynacja procesu dostawy,

* podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego urządzenia,

* kontrola nad wypłatą środków z pożyczki na konto Pożyczkobiorcy lub Dostawcy.

Warunkiem wypłaty wynagrodzenia uzależnionego od działań Pożyczkobiorcy jest:

* podpisanie umowy pożyczki wraz z ustanowieniem niezbędnych zabezpieczeń,

* dokonanie opłaty wstępnej (jeżeli taka zaistniała),

* odbiór przedmiotu finansowania potwierdzony protokołem zdawczo-odbiorczym.

Spełnienie wszystkich etapów transakcji jest podstawą do wypłaty wynagrodzenia, ale najistotniejszym - kończącym całą procedurę umożliwiającym wypłatę wynagrodzenia jest wypłata środków z umowy pożyczki na konto Pożyczkobiorcy lub Dostawcy.

Z art. 2 pkt 1 VI Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku - 77/388/EWG - Dz. U. z 1977 r. UE L 145.1 z późn. zm.), który definiuje zakres zastosowania tej dyrektywy wynika, że każde świadczenie powinno być zwykle uznawane za odrębne i niezależne oraz że czynność złożona z jednego świadczenia w aspekcie gospodarczym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie pogarszać funkcjonalności systemu podatku VAT, co oznacza, iż należy poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem określenia, czy podatnik zapewnia konsumentowi, rozpatrywanemu jako przeciętny konsument, kilka odrębnych świadczeń głównych, czy jednolite świadczenie (wyrok z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 CPP, Rec. str. 1-973, pkt 29).

W tym kontekście jednolite świadczenie ma miejsce zwłaszcza w przypadku, gdy kilka elementów należy uznać za konstytutywne dla świadczenia głównego, podczas gdy, odwrotnie, jedno lub więcej świadczeń powinno być postrzegane jako jedno lub więcej świadczeń pomocniczych dzielących los prawny świadczenia głównego. Dane świadczenie należy uznać za pomocnicze względem świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi dla klientów celu samego w sobie, lecz środek służący jak najlepszemu skorzystaniu ze świadczenia głównego (wyroki z dnia 22 października 1998 r. w sprawach połączonych C-308/96 i C-94/97 Madgett i Baldwin, Rec. str. 1-6229, pkt 24, oraz ww. wyrok w sprawie CPP, pkt 30).

Z opisu sprawy wynika, iż pośrednictwo w świadczeniu umowy pożyczki jest jednym z elementów świadczonej usługi, na którą składają się również, jak wskazał Wnioskodawca:

* wyszukanie kontrahenta oraz przedstawienie mu oferty produktów,

* negocjacja warunków umowy,

* przygotowanie umowy oraz podpisanie jej w siedzibie kontrahenta,

* koOrdynacja procesu dostawy,

* podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego urządzenia,

* kontrola nad wypłatą środków z pożyczki na konto Pożyczkobiorcy lub Dostawcy.

* odbiór przedmiotu finansowania potwierdzony protokołem zdawczo-odbiorczym.

Powyższe elementy mają bezpośredni związek z umową leasingu operacyjnego lub finansowego lub z dostawą towarów.

W związku z powyższym, w ocenie tut. Organu prowizja za pośrednictwo przy zawieraniu umów pożyczek z uwagi na fakt, że stanowi element świadczenia usług, które mają związek z umowami leasingu operacyjnego lub finansowego lub dostawą towarów, nie korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy - jest opodatkowana 23% stawką podatku VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź we po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.