ILPP2/443-455/11-2/MR - Możliwość opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży nieruchomości gruntowej niezabudowanej, przeznaczonej pod zabudowę w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 28 lutego 2011 r. (data wpływu 4 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowej niezabudowanej - jest prawidłowe.

W dniu 4 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowej niezabudowanej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca, będąc we wspólności małżeńskiej, udzielił wraz z żoną w dniu 21 października 2010 r. pożyczki w kwocie 1.300.000 zł osobie fizycznej. Pożyczka była oprocentowana w wysokości 2% w stosunku miesięcznym i została udzielona na okres trzech miesięcy. W celu zabezpieczenia wierzytelności Wnioskodawcy, pożyczkobiorca przeniósł na rzecz Wnioskodawcy i jego małżonki własność działki gruntowej niezabudowanej o pow. 4,4007 ha. W dniu udzieIenia pożyczki został sporządzony akt notarialny o nazwie "Umowa pożyczki oraz przeniesienia własności nieruchomości na zabezpieczenie". Nabycie nieruchomości zostało dokonane do majątku wspólnego pożyczkodawców. Zgodnie z zapisami ww. umowy Wnioskodawca wraz z małżonką zobowiązał się do powrotnego przeniesienia własności nieruchomości w terminie 7 dni od dokonania spłaty pożyczki. Zapis taki został ujawniony w księdze wieczystej prowadzonej przez właściwy dla położenia nieruchomości sąd. Strony umowy ustaliły również, że w przypadku upływu terminu do spłaty pożyczki nie zostanie ona spłacona, pożyczkobiorca wyraża zgodę na wykreślenie wzmianki o zwrotnym przeniesieniu prawa własności nieruchomości. Pożyczka nie została spłacona, w związku z tym Wnioskodawca podjął stosowne kroki mające na celu wykreślenie z działu III księgi wieczystej opisanej wyżej wzmianki. W efekcie, Wnioskodawca stanie sie wraz z małżonką właścicielem nieruchomości, która nie będzie obciążona żadnymi prawami osób trzecich.

Celem Wnioskodawcy nie było nabycie nieruchomości, a jedynie udzielenie pożyczki. Bieg wydarzeń spowodował, że Wnioskodawca nie otrzymał zwrotu pożyczonych pieniędzy i stał się wraz z małżonką właścicielem nieruchomości. W celu odzyskania zaangażowanych środków finansowych Wnioskodawca zamierza sprzedać nabytą nieruchomość osobie trzeciej.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług z uwagi na wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, polegających na wynajmowaniu lokali i nieruchomości o charakterze użytkowym. Innej działalności poza najmem, w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Wnioskodawca nie prowadzi.

Nabyte grunty są obecnie użytkowane jako grunty orne, jednak w uchwalonym przez miejscowy organ planie zagospodarowania przestrzennego grunty te ujęte są jako grunty przeznaczone pod zabudowę.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy planowana sprzedaż nieruchomości gruntowej niezabudowanej, o przeznaczeniu w miejscowym planie zagospodarowania jako grunty pod zabudowę, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w przypadku, gdy nie jest realizowana przez podatnika podatku od towarów i usług identyfikowanego dla tej transakcji.

Zdaniem Wnioskodawcy, jest on podatnikiem podatku od towarów i usług z uwagi na wykonywanie czynności najmu lokali i nieruchomości o charakterze użytkowym. Innej działalności w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, podlegającej opodatkowaniu, nie prowadzi.

Planowana sprzedaż nieruchomości, w ocenie Zainteresowanego, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku planowanej czynności nie wystąpi on w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy VAT. Zgodnie z tymi przepisami podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Wnioskodawca wszedł we współposiadanie wraz z małżonką przedmiotowej nieruchomości w wyniku zawarcia umowy pożyczki, w której przeniesienie własności nieruchomości miało charakter zabezpieczenia dla pożyczkodawcy. Po spłacie pożyczki miało nastąpić zwrotne przeniesienie własności. Trudno przyjąć więc, że Wnioskodawca nabył nieruchomość w celach handlowych. A tylko taki zamiar mógłby spowodować, że działałby w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Kwestie uznania osoby fizycznej za podatnika podatku od towarów usług były wielokrotnie przedmiotem sądowych rozstrzygnięć.

W wyroku siedmiu sędziów NSA z dnia 29 października 2007 r. (sygn. akt I FPS 3/07), sąd orzekł, że:

Innymi słowy, jeśli dana czynność wykonana została poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika czy wykonującego wolny zawód to w świetle art. 4 ust. 1 i 2 VI Dyrektywy z tytułu wykonania takiej czynności dany podmiot nie może być uznany za podatnika VAT i to bez względu na to, czy czynność tę wykonał jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy, czy też wielokrotnie.

Podkreślić przy tym należy, że zwłaszcza w przypadku działalności gospodarczej w zakresie handlu, zamiar częstotliwego wykonywania czynności ujawniony być musi już w momencie nabycia towaru, a nie w momencie jego sprzedaży. Nie można bowiem pominąć, że pod pojęciem "handel" należy rozumieć dokonywanie w sposób zorganizowany zakupów towarów handlowych w celu ich odsprzedaży.

Przepis art. 2 pkt 1 lit. a) Dyrektywy 2006/112/WE/Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE z 2006 r. L.347/1 i późn.) stanowi, że opodatkowaniu VAT podlegają następujące transakcje: odpłatna dostawa towarów na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze. W uzasadnieniu omawianego wyroku wskazano, że w VI Dyrektywie (zastąpionej powyższym aktem) brak jest przepisu uniemożliwiającego podatnikowi prowadzącemu działalność gospodarczą wyłączenie z systemu VAT części majątku przeznaczonego do celów prywatnych, i że decyzja w tym zakresie jest suwerenną decyzją samego podatnika. W ocenie Wnioskodawcy, planowana transakcja nie będzie miała charakteru zorganizowanej działalności handlowej i mimo, że jest on zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług, to dla tej transakcji nie będzie on identyfikowany jako podatnik.

W wyroku z dnia 27 października 2009 r. (sygn. akt I FSK 1043/08) NSA orzekł, że: "tylko taka aktywność handlowa obywatela jego majątkiem czyni go podatnikiem podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, która przybiera formę zawodową (profesjonalną), czyli stałą (powtarzalność czynności i zamiar ich dłuższej kontynuacji), a w konsekwencji zorganizowaną".

Jak więc widać z przytoczonych orzeczeń istotny jest zamiar i szeroki kontekst transakcji, a nie tylko sama czynność oceniana w oderwaniu od towarzyszących jej okoliczności.

Zaistniały stan faktyczny, jak też ugruntowana linia orzecznicza pozwalają, w ocenie Wnioskodawcy, na zaliczenie planowanej transakcji do czynności niepodlegających opodatkowaniu, z uwagi na fakt, iż nie wystąpi on w charakterze podatnika podatku od towarów i usług jako prowadzący zorganizowaną działalność handlową.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r., są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Przez dostawę towarów, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z uwagi na powyższe uregulowania, sprzedaż gruntu jest dostawą towarów.

Jednakże samo stwierdzenie, że podmiot dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu nie jest wystarczającą przesłanką, aby daną czynność opodatkować podatkiem od towarów i usług. Istotnym jest, aby podmiot działał w charakterze podatnika, a więc osoby prowadzącej działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Dodatkowo należy wskazać, że działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, bowiem związana jest z profesjonalnym obrotem gospodarczym. Nie jest natomiast działalnością handlową, a zatem i gospodarczą sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży i nie jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Aby zatem dostawę towarów (nawet jednorazową) uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary, czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

Podkreślić przy tym należy, że zwłaszcza w przypadku działalności gospodarczej w zakresie handlu, zamiar częstotliwego wykonywania czynności ujawniony być musi już w momencie nabycia towaru, a nie w momencie jego sprzedaży. Nie można pominąć, że pod pojęciem "handel" należy rozumieć dokonywany w sposób zorganizowany zakup towarów w celu ich odsprzedaży. Jeżeli zatem dana czynność została wykonana poza zakresem działań producenta, handlowca, usługodawcy, pozyskującego zasoby naturalne, rolnika, czy wykonującego wolny zawód to w świetle cytowanego powyżej art. 15 ust. 2 ustawy nie można podmiotu dokonującego dostawy uznać za podatnika VAT z tytułu wykonania takiej czynności i to bez względu na to, czy czynność tę wykonał jednorazowo ale w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy.

Taka właśnie sytuacja występuje w przypadku sprzedaży przez osobę fizyczną majątku prywatnego. Sprzedaż własnego majątku, który nie został nabyty z przeznaczeniem do działalności handlowej, zarówno w całości, jak i w częściach, jednemu lub wielu nabywcom, z zyskiem lub bez, nie może być uznana za działalność handlową ze skutkiem w postaci uznania tej osoby za podatnika VAT.

Z przedstawionych we wniosku informacji wynika, iż Wnioskodawca, będąc we wspólności małżeńskiej, udzielił wraz z żoną w dniu 21 października 2010 r. pożyczki w kwocie 1.300.000 zł osobie fizycznej. Pożyczka była oprocentowana w wysokości 2% w stosunku miesięcznym i została udzielona na okres trzech miesięcy. W celu zabezpieczenia wierzytelności Wnioskodawcy, pożyczkobiorca przeniósł na rzecz Wnioskodawcy i jego małżonki własność działki gruntowej niezabudowanej o pow. 4,4007 ha. W dniu udzieIenia pożyczki został sporządzony akt notarialny o nazwie "Umowa pożyczki oraz przeniesienia własności nieruchomości na zabezpieczenie". Nabycie nieruchomości zostało dokonane do majątku wspólnego pożyczkodawców. Zgodnie z zapisami ww. umowy Wnioskodawca wraz z małżonką zobowiązał się do powrotnego przeniesienia własności nieruchomości w terminie 7 dni od dokonania spłaty pożyczki. Zapis taki został ujawniony w księdze wieczystej prowadzonej przez właściwy dla położenia nieruchomości sąd. Strony umowy ustaliły również, że w przypadku upływu terminu do spłaty pożyczki, gdy nie zostanie ona spłacona, pożyczkobiorca wyraża zgodę na wykreślenie wzmianki o zwrotnym przeniesieniu prawa własności nieruchomości. Pożyczka nie została spłacona, w związku z tym Wnioskodawca podjął stosowne kroki mające na celu wykreślenie z działu III księgi wieczystej opisanej wyżej wzmianki. W efekcie, Wnioskodawca stanie się wraz z małżonką właścicielem nieruchomości, która nie będzie obciążona żadnymi prawami osób trzecich. Celem Wnioskodawcy nie było nabycie nieruchomości, a jedynie udzielenie pożyczki. W celu odzyskania zaangażowanych środków finansowych Wnioskodawca zamierza sprzedać nabytą nieruchomość osobie trzeciej.

Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług z uwagi na wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, polegających na wynajmowaniu lokali i nieruchomości o charakterze użytkowym. Innej działalności poza najmem, w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, Wnioskodawca nie prowadzi.

W świetle powołanych przepisów, należy stwierdzić, iż grunt spełnia definicję towarów wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju. Jednakże, w przedmiotowej sprawie, z uwagi na fakt, że celem Wnioskodawcy nie było nabycie nieruchomości a jedynie udzielenie pożyczki i wszedł on w jej posiadanie w związku z nieotrzymaniem zwrotu pożyczonych pieniędzy, nie można uznać go za podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w myśl art. 15 ustawy.

W przedmiotowej sprawie okoliczności towarzyszące transakcji sprzedaży nieruchomości gruntowej, nie wskazują iż miałaby być ona czyniona z zamiarem wykonywania w sposób częstotliwy. Wnioskodawca bowiem wszedł we współposiadanie wraz z małżonką przedmiotowej nieruchomości w wyniku zawarcia umowy pożyczki, w której przeniesienie własności nieruchomości miało charakter zabezpieczenia dla pożyczkodawcy. Po spłacie pożyczki miało nastąpić zwrotne przeniesienie własności. Trudno przyjąć więc, że Wnioskodawca nabył nieruchomość w celach handlowych. Bieg wydarzeń spowodował, że Wnioskodawca nie otrzymał zwrotu pożyczonych pieniędzy i stał się wraz z małżonką właścicielem przedmiotowej nieruchomości. W celu odzyskania zaangażowanych środków finansowych Wnioskodawca zamierza sprzedać nabytą nieruchomość osobie trzeciej.

Tym samym, należy uznać, iż planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż przedmiotowej nieruchomości nie będzie czynnością wykonywaną w sposób częstotliwy i nie może być uznana za istotę prowadzenia działalności gospodarczej.

Ponadto, planowana czynność nie przybiera formy zawodowej (profesjonalnej), czyli nie cechuje się stałością (powtarzalnością i zamiarem kontynuacji) i nie ma zorganizowanego charakteru.

Reasumując, Wnioskodawca dokonując planowanej sprzedaży nieruchomości gruntowej niezabudowanej nie będzie występował w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalność gospodarczej. Tym samym, czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ponadto, tut. Organ informuje, iż granice szczególnego postępowania podatkowego, którego celem jest uzyskanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, określa Zainteresowany występując z konkretnym pytaniem prawnym, wyłącznie w odniesieniu do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego przez niego, co wynika wprost z przepisu art. 14b § 1, 2 i 3 ustawy - Ordynacja podatkowa. Natomiast na podstawie art. 14c § 1 i § 2 tut. Organ dokonuje oceny stanowiska Wnioskodawcy.

W związku z powyższym, w niniejszej interpretacji odniesiono się wyłącznie do obowiązku opodatkowania sprzedaży nieruchomości gruntowej niezabudowanej. Ponadto, odpowiedzi na pytanie zawarte we wniosku udzielono wyłącznie w oparciu o przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego.

Zatem, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.