ILPP2/443-429/14-4/SJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z 4 kwietnia 2014 r. (data wpływu 11 kwietnia 2014 r.) uzupełnionym pismem z 24 czerwca 2014 r. (data wpływu 30 czerwca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przekazania części nieruchomości (lokalu mieszkalnego) w nieodpłatne użyczenie - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności przekazania części nieruchomości (lokalu mieszkalnego) w nieodpłatne użyczenie. Wniosek został uzupełniony 30 czerwca 2014 r. poprzez podpis drugiej osoby upoważnionej do występowania w imieniu Wnioskodawcy, doprecyzowanie opisu sprawy, własne stanowisko oraz potwierdzenie uiszczenia dodatkowej opłaty za wydanie interpretacji indywidualnej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - Firma M. Sp. z o.o. jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest obróbka metalu oraz nakładanie powłok na metale. W związku z prowadzoną działalnością Spółka nabyła w roku 2012 na podstawie Faktur VAT nieruchomości. W związku z powyższym dokonano obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z ww. Faktur. Wśród zakupionych nieruchomości znajduje się budynek mieszkalny. W budynku tym znajduje się lokal mieszkalny oraz pomieszczenia inne niż mieszkalne wykorzystywane przez Spółkę do działalności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. W bieżącym roku została podpisana umowa nieodpłatnego użyczenia lokalu mieszkalnego z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, która jest pracownikiem firmy i jednocześnie wspólnikiem oraz Członkiem Zarządu.

Jak wskazał Zainteresowany w uzupełnieniu do wniosku, w odpowiedzi na pytanie Organu, koszty typu: opłaty za energię elektryczną, wodę, wywóz nieczystości związane z przedmiotowym lokalem mieszkalnym ponosi Spółka, dla Spółki nie są one kosztami podatkowymi, jak również Spółka nie dokonuje odliczenia podatku VAT od tych wydatków. Na korzystającego z ww. lokalu nie są przenoszone dodatkowe koszty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przekazanie części nieruchomości (lokalu mieszkalnego) w nieodpłatne użyczenie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeśli tak, to w jakiej wysokości.

Zdaniem Wnioskodawcy, oddanie lokalu mieszkalnego do używania na podstawie umowy użyczenia, w której jest mowa o nie czerpaniu pożytków przez korzystającego, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego użyczenie jest bezpłatną formą używania rzeczy, w tym przypadku lokalu mieszkalnego. Natomiast, w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Gdyby jednak okazało się, że oddanie lokalu mieszkalnego do nieodpłatnego używania należałoby opodatkować podatkiem od towarów i usług, to Spółka uważa, iż powinna to być stawka VAT podstawowa, czyli 23%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 oraz - w przypadku świadczenia usług - w art. 8 ust. 2 ustawy.

I tak, na mocy art. 8 ust. 2 ustawy - za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

Z powyższego przepisu wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

* w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa - użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),

* w przypadku świadczenia usług - świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Za usługi świadczone do celów innych niż działalność gospodarcza należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej. Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy, jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze regulacje zawarte w art. 252 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121) - rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków (użytkowanie).

Użytkowanie jest ograniczonym prawem rzeczowym o najszerszej treści uprawnień, zatem stanowi największe obciążenie prawa własności. Ustanawia się je w sytuacji, gdy występuje potrzeba korzystania przez osobę trzecią z cudzej rzeczy w szerokim zakresie. Użytkowanie występuje pod dwoma postaciami: użytkowanie odpłatne i użytkowanie nieodpłatne.

Przez umowę użyczenia, w świetle regulacji ustawy - Kodeks cywilny - art. 710-719 - użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy.

Powyższe oznacza, że oddanie do bezpłatnego używania na podstawie umowy użyczenia jest nieodpłatnym świadczeniem usług.

Analizując zatem treść powołanego art. 8 ust. 2 pkt 2 zauważyć należy, że dla ustalenia czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu na mocy cytowanego wyżej przepisu istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jest jednak od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują.

Wyjaśnić należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że podstawowym przedmiotem działalności Wnioskodawcy (czynnego podatnika podatku VAT) jest obróbka metalu oraz nakładanie powłok na metale. W związku z prowadzoną działalnością Spółka nabyła w roku 2012 na podstawie Faktur VAT nieruchomości i w związku z powyższym dokonano obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z ww. Faktur. Wśród zakupionych nieruchomości znajduje się budynek mieszkalny, w którym znajduje się lokal mieszkalny oraz pomieszczenia inne niż mieszkalne wykorzystywane przez Spółkę do działalności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. W bieżącym roku Wnioskodawca podpisał umowę nieodpłatnego użyczenia lokalu mieszkalnego z osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, która jest pracownikiem firmy i jednocześnie wspólnikiem oraz Członkiem Zarządu. Koszty typu: opłaty za energię elektryczną, wodę, wywóz nieczystości związane z przedmiotowym lokalem mieszkalnym ponosi Spółka, dla Spółki nie są one kosztami podatkowymi, jak również nie dokonuje odliczenia podatku VAT od tych wydatków. Na korzystającego z ww. lokalu nie są przenoszone dodatkowe koszty.

Treść powołanych wyżej przepisów wskazuje, że aby uznać dane świadczenie za opodatkowane podatkiem VAT musi ono być odpłatne, w myśl art. 8 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bądź też nieodpłatne, ale spełniające warunki wynikające z art. 8 ust. 2 ustawy.

Przepis art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy zawęża się wyłącznie do tych spośród usług nieodpłatnych, które spełniają dwa warunki w nim wymienione. Po pierwsze dotyczy tylko użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, a po drugie tylko tych sytuacji, w których podatnikowi przysługiwało prawo obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zapłaconego przy nabyciu przedmiotowych towarów. Innymi słowy przepis powyższy znajduje zastosowanie jedynie do tych usług nieodpłatnych, wskazanych w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy, które służą celom innym niż działalność gospodarcza podatnika, a podatnikowi przysługiwało w związku z nimi prawo do odliczenia podatku naliczonego. Jeśli któryś z wymienionych warunków nie jest spełniony, nie może być mowy o potraktowaniu usługi świadczonej nieodpłatnie jako usługi odpłatnej.

Jak wskazała Spółka, w 2014 r. została podpisana umowa nieodpłatnego użyczenia części nieruchomości (lokalu mieszkalnego) w nieodpłatne użyczenie osobie fizycznej będącej pracownikiem firmy Wnioskodawcy i jednocześnie wspólnikiem oraz Członkiem Zarządu. Ponadto, Spółka nie przenosi na korzystającego z przedmiotowego lokalu dodatkowych kosztów tj.: opłat za energię elektryczną, wodę, wywóz nieczystości - koszty te ponosi Spółka (nie są one dla Zainteresowanego kosztami podatkowymi).

Jednakże z treści wniosku nie wynika, aby użyczenie części nieruchomości (lokalu mieszkalnego) odbywało się w związku z działalnością gospodarczą. W przedmiotowej sprawie niewątpliwie mamy do czynienia z sytuacją użycia towarów (nieruchomości) stanowiących część przedsiębiorstwa Zainteresowanego do celów innych niż działalność gospodarcza, tj. do celów osobistych pracownika Spółki. Od nabycia przedmiotowego lokalu Zainteresowanemu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy zakupie ww. nieruchomości. Z uwagi na powyższe zostały wypełnione przesłanki określone w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy i opisana czynność nieodpłatnego użyczenia lokalu mieszkalnego na rzecz pracownika Wnioskodawcy, stanowić będzie czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy - stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Zatem, zwolnione od podatku od towarów i usług są usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek wyłącznie na cele mieszkalne, natomiast usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze niemieszkalnym opodatkowane są stawką podatku w wysokości 23%.

Reasumując, przekazanie przez Spółkę części nieruchomości (lokalu mieszkalnego) w nieodpłatne użyczenie, zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże korzysta ze zwolnienia od podatku - na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

Tutejszy Organ informuje ponadto, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisanym stanie faktycznym, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa - rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.