ILPP2/443-415/09-2/MN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 25 marca 2009 r. (data wpływu 30 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku należnego w związku ze zwrotem lub reklamacją towaru - jest prawidłowe.

W dniu 30 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie korekty podatku należnego w związku ze zwrotem lub reklamacją towaru.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, poprzez sieć własnych salonów, realizuje sprzedaż detaliczną towarów (okulary, oprawki okularów, szkła korekcyjne, soczewki kontaktowe, środki do pielęgnacji okularów oraz soczewek). Transakcje sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej każdorazowo ewidencjonowane są z zastosowaniem kas rejestrujących. Najważniejszym celem Spółki jest zadowolenie klienta, nawet jeśli klient zgłasza reklamację dotyczącą zakupionego towaru. Polityką Spółki jest przyjmowanie zwrotu towarów w ramach reklamacji, zarówno w przypadku przedłożenia przez klienta paragonu fiskalnego dokumentującego zakup towaru w salonie Spółki, jak również w przypadku braku paragonu fiskalnego, jeśli na podstawie posiadanej dokumentacji wewnętrznej Spółka jest w stanie ustalić, że klient dokonał zakupu jej towarów. Zwrot towaru potwierdzany jest w systemie informatycznym salonu dokumentem "Zwrot z paragonem" bądź dokumentem "Zwrot bez paragonu", na podstawie dokonanego wyboru transakcja ewidencjonowana jest w systemie sprzedaży. Sprzedawane przez Spółkę towary z reguły przygotowane są na zlecenie konkretnego klienta, którego dane (za zgodą klienta) Spółka archiwizuje w systemie informatycznym. Z uwagi na ów specyficzny charakter sprzedawanych towarów Spółka z reguły jest w stanie dokładnie ustalić, czy i kiedy nastąpiła sprzedaż reklamowanego/zwróconego towaru, wskazać kopię paragonu dotyczącego reklamowanej transakcji oraz określić ilości, ceny, stawki i kwoty podatku dotyczące transakcji, jak również miesiąc, za który rozliczono VAT należny, niezależnie od tego czy klient reklamujący zakupiony towar jest w posiadaniu paragonu fiskalnego. Po zidentyfikowaniu danych dotyczących reklamowanej transakcji, Spółka rejestruje transakcję zwrotu towaru w kasie fiskalnej, następnie generuje wewnętrzny dowód zwrotu towaru powołując się na numer zlecenia, pod którym zarejestrowano pierwotną transakcję sprzedaży. Dokument opatrzony jest podpisem klienta, potwierdzającym dokonanie zwrotu. Dotychczas Spółka dokonywała korekty (zmniejszenia) podatku należnego wyłącznie w przypadku posiadania zwróconego przez klienta paragonu fiskalnego. W przypadku braku paragonu fiskalnego, Spółka nie dokonywała zmniejszenia podatku należnego. Po przeanalizowaniu regulacji oraz interpretacji Izb Skarbowych Spółka zamierza dokonać zmiany sposobu postępowania w zakresie reklamacji/zwrotów towarów, w przypadku, kiedy klient nie zwraca paragonu fiskalnego. Jeśli Spółka, na podstawie posiadanych dokumentów i baz danych, jest w stanie wykazać, że reklamowana transakcja wystąpiła i rozliczono od niej podatek należny, Spółka zamierza dokonywać korekty obrotu i umniejszać podatek należny z tytułu uznanych reklamacji i zwróconych towarów, również wtedy, jeśli klient nie zwrócił paragonu fiskalnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy brak oryginalnego paragonu fiskalnego pozbawia Spółkę prawa do korekty podatku należnego od zwróconego towaru.

Zdaniem Wnioskodawcy, dopuszczalne jest dokonanie stosownej korekty podatku należnego w odniesieniu do zwróconego towaru, nawet w przypadku braku oryginalnego paragonu fiskalnego dokumentującego sprzedaż, w sytuacji, gdy jest on w stanie udowodnić, że dana transakcja została zawarta. Zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnych charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur. Z brzmienia powyższego przepisu wynika, że Spółka ma możliwość skorygowania obrotu m.in. o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów i uznanych reklamacji, pod warunkiem, że zwrot towaru lub reklamacja jest prawnie dopuszczalna i odpowiednio udokumentowana. Na Spółce ciąży tutaj obowiązek udowodnienia, ze transakcja nie doszła do skutku, bądź to w wyniku odstąpienia od umowy sprzedaży, bądź w wyniku uznania reklamacji. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie uzależniają pomniejszenia obrotu o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów, bądź uznanych reklamacji, od posiadania przez podatnika oryginału paragonu fiskalnego, potwierdzającego zakup towaru. Spółka stoi na stanowisku, że oryginał paragonu fiskalnego nie jest jedynym dokumentem, na podstawie którego można dowodzić stanu faktycznego mającego miejsce w rzeczywistości. Podobne stanowisko wielokrotnie prezentowały Organy Podatkowe, np.: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 5 listopada 2008 r., sygn. IPPP2/443-1248/08-2/MS oraz z dnia 9 kwietnia 2008 r., sygn. IPPP1-443-176/08-2/BS, a także Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 15 stycznia 2008 r., sygn. IBPP1/443-358/07/AW/KAN -1520/10/07 oraz w interpretacji z dnia 12 maja 2008 r., sygn. IBPP2/443 -121/08/ICz/KAN1437/08/02. Spółka uważa również, że stosowana przez nią ewidencja klientów i realizowanych zamówień, a w konsekwencji ustalenia tożsamości towarów pozwala na jednoznaczne udokumentowanie zawarcia transakcji. Tym samym, upoważnia to Spółkę do zmniejszenia obrotu o wartość zwróconego towaru i skorygowania podatku należnego od tej sprzedaży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zasady prowadzenia ewidencji przy pomocy kas rejestrujących określono w § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące oraz warunków ich stosowania (Dz. U. Nr 212, poz. 1338), zwanym dalej rozporządzeniem.

W myśl § 7 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2, są obowiązani dokonywać ewidencji każdej sprzedaży oraz wydruku paragonu fiskalnego lub faktury VAT z każdej sprzedaży, jak również wydawać oryginał wydrukowanego dokumentu nabywcy.

Stosownie do § 2 pkt 11 rozporządzenia, przez paragon fiskalny rozumie się wydrukowany dla nabywcy przez kasę w momencie sprzedaży dokument fiskalny z dokonanej sprzedaży.

Podkreślić należy, iż stosownie do treści § 2 pkt 10 rozporządzenia, istotą kasy fiskalnej jest posiadanie pamięci fiskalnej, tj.: urządzenia umożliwiającego trwały jednokrotny zapis danych pod kontrolą programu pracy kasy bez możliwości ich likwidacji oraz wielokrotny odczyt tych danych, które są nieusuwalne bez zniszczenia samego urządzenia. Cecha ta powoduje brak możliwości zarejestrowania na kasie fiskalnej zwrotu bądź reklamacji towarów. Zdarzenia tego typu winny być objęte odrębną ewidencją korekt, prowadzoną zgodnie z wymogami art. 109 ust. 3 ustawy.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na mocy art. 29 ust. 4 ustawy, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Z brzmienia ww. przepisu wynika, że możliwość pomniejszenia obrotu m.in. o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów może nastąpić pod warunkiem, że zwrot towaru jest prawnie dopuszczalny i zwroty te zostały udokumentowane. Obowiązkiem podatnika jest więc w rozumieniu tego przepisu odpowiednie udokumentowanie zwrotu wartości towaru w wyniku odstąpienia od umowy sprzedaży.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie uzależniają pomniejszenia obrotu o kwoty odpowiadające wartości zwróconych towarów od posiadania przez podatnika oryginału paragonu fiskalnego, potwierdzającego zakup towaru.

Paragon fiskalny stanowi dla nabywcy dowód dokonania zakupu (z którym wiążą się m.in. uprawnienia rękojmi i gwarancji), natomiast dla sprzedawcy bezsporne potwierdzenie tożsamości towaru w przypadku np. zwrotu towaru. W przypadku dokonania zwrotu towaru podatnik powinien zatrzymać paragon fiskalny. Zasadą jest więc dokonywanie korekty obrotu i podatku należnego przy jednoczesnym zwrocie (okazaniu) przez klienta paragonu fiskalnego.

Jednocześnie podkreślić należy, iż paragon fiskalny nie jest jedynym dokumentem przesądzającym o stanie faktycznym, który znajduje odzwierciedlenie w rzeczywistości. Dowodzenie zwrotu towaru, będącego podstawą dokonania korekty, na podstawie innych dokumentów aniżeli paragon fiskalny nie stoi w sprzeczności z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa podatkowego.

Wprawdzie obowiązujące przepisy prawa nie przewidują możliwości skorygowania sprzedaży i podatku należnego zaewidencjonowanego za pomocą kasy rejestrującej (tak jak jest to w przypadku faktur VAT), jednakże brak regulacji prawnych w tym zakresie, nie może pozbawić podatnika możliwości dokonania korekty, jeżeli możliwe jest wykazanie, że obrót z danej transakcji był inny niż kwota figurująca na paragonie bądź też dokonano zwrotu lub reklamacji zakupionego towaru. Zakaz zmiany treści paragonu jest jedynie warunkiem stosowania kas rejestrujących i nie może on zmieniać zasady wynikającej z art. 29 ust. 1 i 4 ustawy, bowiem obrotem jest kwota rzeczywiście należna, a nie kwota figurująca na paragonie fiskalnym.

Skoro kasa rejestrująca nie pozwala na korektę danych zapisanych w pamięci fiskalnej (tj. po wydrukowaniu paragonu), to korekta taka powinna być dokonywana za pomocą innych urządzeń księgowych. W takim przypadku należałoby prowadzić tzw. ewidencję korekt, z której musi dokładnie wynikać kwota korekty sprzedaży i podatku należnego przypisana do konkretnego paragonu. Ewidencja taka nie ma określonego wzoru, ale wskazane jest, aby zawierała co najmniej dane niezbędne do ustalenia przyczyn zaistniałej korekty, a zapisy w niej widniejące pozwalały na określenie prawidłowej kwoty obrotu i podatku należnego.

Trzeba bowiem mieć na uwadze, iż zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy, podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, poprzez sieć własnych salonów, realizuje sprzedaż detaliczną towarów. Transakcje sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej każdorazowo ewidencjonowane są z zastosowaniem kas rejestrujących. Polityką Spółki jest przyjmowanie zwrotu towarów w ramach reklamacji, zarówno w przypadku przedłożenia przez klienta paragonu fiskalnego dokumentującego zakup towaru w salonie Spółki, jak również w przypadku braku paragonu fiskalnego, jeśli na podstawie posiadanej dokumentacji wewnętrznej Spółka jest w stanie ustalić, że klient dokonał zakupu jej towarów. Sprzedawane przez Spółkę towary z reguły przygotowane są na zlecenie konkretnego klienta, którego dane Spółka archiwizuje w systemie informatycznym. Z uwagi na ów specyficzny charakter sprzedawanych towarów Spółka z reguły jest w stanie dokładnie ustalić, czy i kiedy nastąpiła sprzedaż reklamowanego/zwróconego towaru, wskazać kopię paragonu dotyczącego reklamowanej transakcji oraz określić ilości, ceny, stawki i kwoty podatku dotyczące transakcji jak również miesiąc, za który rozliczono VAT należny, niezależnie od tego czy klient reklamujący zakupiony towar jest w posiadaniu paragonu fiskalnego. Po zidentyfikowaniu danych dotyczących reklamowanej transakcji Spółka rejestruje transakcję zwrotu towaru w kasie fiskalnej, następnie generuje wewnętrzny dowód zwrotu towaru powołując się na numer zlecenia, pod którym zarejestrowano pierwotną transakcję sprzedaży. Dokument opatrzony jest podpisem klienta potwierdzającym dokonanie zwrotu.

Mając na uwadze przywołane przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, że zgromadzenie przez Wnioskodawcę dowodów stanowiących dowód przeciwny do dowodu, jakim jest zapis z kasy rejestrującej, przy uwzględnieniu wyjątkowego charakteru zdarzeń, może stanowić podstawę do skorygowania obrotu i kwot podatku należnego. Dowodzenie zwrotu towaru, będącego podstawą dokonania korekty, na podstawie innych dokumentów aniżeli oryginał paragonu fiskalnego, nie stoi w sprzeczności z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa podatkowego. W tym przypadku, ciężar dowodu znajduje się po stronie podatnika, który w prowadzonej przez siebie dokumentacji powinien posiadać dowody potwierdzające stan rzeczywisty i w sposób niebudzący wątpliwości wykazać fakt zwrotu towaru.

Reasumując stwierdzić należy, że Wnioskodawcy w związku z zaistniałymi zdarzeniami, przysługuje uprawnienie do korekty sprzedaży i podatku należnego w razie braku paragonu, jednakże pod warunkiem, że zdarzenia te zostały udokumentowane wiarygodnymi dowodami. Zdarzenia powodujące korektę obrotu i podatku należnego, powinny zostać uwidocznione w odrębnej specjalnie w tym celu prowadzonej ewidencji korekt.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.