ILPP2/443-394/08-5/ISN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Starostwa Powiatowego, przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2008 r. (data wpływu 5 maja 2008 r.), uzupełnionym pismem z dnia 4 czerwca 2008 r. (data wpływu 9 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji zamiany nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 5 maja 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania transakcji darowizny nieruchomości. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 4 czerwca 2008 r. (data wpływu 9 czerwca 2008 r.) o podpis osoby upoważnionej, brakującą opłatę oraz doprecyzowanie opisanego stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca będący jednostką samorządu terytorialnego jest właścicielem nieruchomości niezabudowanej z przeznaczeniem pod zabudowę, która zostanie przekazana w formie zamiany lub darowizny na rzecz Gminy - będącej również jednostką samorządu terytorialnego.

Czynność ta ma mieć charakter umowy cywilnoprawnej (Dz. U. z 2004 r. Nr 265, poz. 2603 z późn. zm.) - i zostanie usankcjonowana stosownym aktem notarialnym.

Zainteresowany nabył tę nieruchomość w formie decyzji administracyjnej z dniem 1 stycznia 1999 r. na podstawie art. 60 ust. 1 i 3 w związku z art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - "Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną" (Dz. U. Nr 133, poz. 872 z późn. zm.) oraz art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Artykuł 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług mówi, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a w myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do art. 7 ust. 2 pkt 2 przez dostawę rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności darowizny, ale tylko w sytuacji jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności w całości lub w części.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność zamiany należy uznać za odpłatną dostawę towarów, gdy w jej wyniku dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Zatem czynność zamiany nieruchomości gruntowej należy traktować na równi ze sprzedażą, gdyż istnieje możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego za tę czynność (art. 29 ust. 3). Skoro ww. czynność jest dostawą towarów, to tym samym podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Należy tu zastosować szczególne zasady ustalania podstawy opodatkowania. Przepis art. 29 ust. 3 ustawy o VAT mówi, że podstawą opodatkowania takiej dostawy jest wartość świadczenia obliczona na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świadczenia, pomniejszona o podatek VAT. Jeżeli zatem wartość operatu szacunkowego określa wartość rynkową działki, czyli cenę jej sprzedaży stosowanej w miejscowości położenia działki, to należy uznać, że podstawą opodatkowania VAT będzie wartość operatu pomniejszona o należny podatek VAT. W przypadku Wnioskodawcy dostawą (zamianą) gruntu jest działka przeznaczona pod zabudowę stąd czynność ta, jego zdaniem podlega opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 22%.

Zainteresowany uważa, że ww. transakcja zamiany nieruchomości nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych (art. 2 pkt 4a - tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68 poz. 450 z późn. zm.), ponieważ przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonywania ww. czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zamiana jest umową cywilnoprawną, na podstawie której każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy - art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zapis art. 604 Kodeksu cywilnego daje dyspozycję odpowiedniego stosowania do zamiany przepisów o sprzedaży. Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy.

Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna. Dopłata przez jedną ze stron do świadczenia, wynikająca z różnicy wartości rzeczy będącej przedmiotem zamiany nie zmienia charakteru umowy (chyba, że ze względu na jej wartość ma ona charakter ceny jak w umowie sprzedaży).

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, nie wynika, że odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową - zapłatą może być inny towar lub usługa, albo mieszaną zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatą, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tą czynność.

Zgodnie z przepisami art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle wskazanych unormowań organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy na gruncie podatku od towarów i usług występować mogą w dwojakim charakterze:

- podmiotów niebędących podatnikami, gdy realizują zadania nałożone na nich przepisami prawa, oraz

- podatników podatku od towarów i usług, gdy wykonują czynności na postawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium rozdziału stanowi zatem charakter wykonywanych czynności:

- czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników,

- czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują, że podmioty te są podatnikami podatku od towarów i usług, a realizowane przez nich odpłatne dostawy towarów i odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.

Zatem organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy są podatnikami w sferze ich aktywności cywilnoprawnej.

Z powyższych przepisów wynika, że dostawa towarów oraz świadczenie usług podlegają opodatkowaniu tylko wówczas, gdy są wykonywane przez podatnika podatku od towarów i usług działającego dla tych czynności w takim właśnie charakterze.

W przedmiotowej sprawie stwierdza się, że Powiat w zakresie czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Wobec czego zamiana nieruchomości, będzie po stronie Powiatu podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatna dostawa towaru dokonana przez podatnika podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż przedmiotem zamiany będzie nieruchomość przeznaczona pod zabudowę.

W związku z powyższym, nie znajdzie tu zastosowania art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, na mocy którego, zwolniona jest od podatku dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W związku z faktem, iż wyłączenia, o których mowa powyżej nie odnoszą się do przedstawionego stanu faktycznego należy stwierdzić, iż zamiana nieruchomości podlega opodatkowaniu 22% stawką podatku VAT.

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2 22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczonych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zgodnie z art. 29 ust. 3 ustawy, jeżeli należność jest określona w naturze, podstawą opodatkowania jest wartość rynkowa towaru lub usługi pomniejszona o kwotę podatku.

Z kolei zgodnie z definicją zawartą art. 2 pkt 27b lit. a) ustawy, przez wartość rynkową rozumie się całkowitą kwotę, jaką, w celu uzyskania w danym momencie danych towarów lub usług, nabywca lub usługobiorca na takim samym etapie sprzedaży jak ten, na którym dokonywana jest dostawa towarów lub świadczenie usług, musiałby, w warunkach uczciwej konkurencji, zapłacić niezależnemu dostawcy lub usługodawcy na terytorium kraju; w przypadku gdy nie można ustalić porównywalnej dostawy towarów lub świadczenia usług, przez wartość rynkową rozumie się, w odniesieniu do towarów - kwotę nie mniejszą niż cena nabycia towarów lub towarów podobnych, a w przypadku braku ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy.

Podstawą opodatkowania dla przedmiotowej transakcji zamiany nieruchomości przeznaczonej pod zabudowę jest zatem wartość rynkowa nieruchomości pomniejszona o kwotę podatku.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.), podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Jednakże od powyższej zasady - w art. 2 pkt 4 ww. ustawy - prawodawca wprowadził wyjątek, zgodnie z którym nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przez "podatek od towarów i usług" rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

W związku z powyższym biorąc pod uwagę fakt, iż przedmiotowa dostawa będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie znajdują tu zastosowania (art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej opodatkowania transakcji zamiany nieruchomości. Natomiast kwestia dotycząca opodatkowania transakcji darowizny nieruchomości została rozstrzygnięta w odrębnej interpretacji indywidualnej z dnia 4 sierpnia 2008 r. Nr ILPP2/443-394/08-4/ISN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.