ILPP2/443-36/12-4/AKr

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2011 r. (data wpływu 3 stycznia 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 16 marca 2012 r. (data wpływu 20 marca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 stycznia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 20 marca 2012 r. o doprecyzowanie opisanego zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wykonuje obowiązki Komornika. Prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikom, w którym egzekucja - zgodnie z wnioskiem wierzyciela - skierowana została do nieruchomości. W ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego planowane jest przeprowadzenie publicznej licytacji nieruchomości dłużnika. W przypadku uzupełnienia przez licytanta warunków licytacyjnych (zapłaty ceny) uzyska on (zdarzenie przyszłe) prawo do przysądzenia prawa własności nieruchomości oznaczonej jako: działka gruntu, o pow. 1,53 ha położona zabudowana budynkami gospodarczymi dla której urządzona jest księga wieczysta.

W ramach dotychczasowych czynności egzekucyjnych ustalono następujące okoliczności: zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dokonywanej w trybie egzekucji dostawy nieruchomości będącej własnością dłużnika.

Ustalono ponadto, że nieruchomość stanowi wspólność dłużników na prawach wspólności małżeńskiej. Nieruchomość w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego przeznaczona jest w części pod zabudowę jednorodzinną, w części jest działką rolną, w części przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową i usługi nieuciążliwe. Ustalono jednocześnie, że dłużnik prowadzi działalność gospodarczą jako właściciel od dnia 1 września 2001 r. Dłużnik składa deklaracje miesięczne VAT-7. Urząd Skarbowy nie posiada żadnych innych informacji o dłużniku, w szczególności czy w stosunku do przedmiotowej nieruchomości dłużnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT-7 przy jej nabyciu i czy dłużnik dokonywał nakładów na nieruchomość przewyższających 30% wartości początkowej nieruchomości. Natomiast dłużnik był podatnikiem od towarów i usług zarejestrowanym w Urzędzie Skarbowym w okresie od dnia 22 lipca 1993 r. do dnia 15 maja 1999 r. i rozliczał się w okresach miesięcznych VAT-7. Urząd Skarbowy nie posiada informacji o prawie do odliczenia podatku VAT przy nabyciu przedmiotowej nieruchomości oraz o poniesieniu nakładów przewyższających 30% wartości początkowej nieruchomości bądź o skorzystaniu z prawa do odliczenia podatku VAT od tych nakładów, gdyż akta podatkowe uległy zniszczeniu.

Zapytanie organu egzekucyjnego przedstawia się następująco: czy w przypadku przeprowadzania skutecznej licytacji i uzupełnienia przez nabywcę warunków licytacyjnych skutkującego przysądzeniem prawa własności nieruchomości komornik sądowy jako płatnik zobowiązany jest do naliczenia i odprowadzenia podatku VAT z tytułu sprzedaży wyżej opisanej nieruchomości w przedstawionym stanie faktycznym.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, iż:

Ad.1.

Przedmiotem sprzedaży jest działka gruntu o pow. 1,53 ha położona w miejscowości zabudowana budynkami gospodarczymi dla której urządzona jest księga wieczysta.

Ad.2.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż opisanej nieruchomości będzie objęta zwolnieniem przedmiotowym z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 Ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przekonaniu organu egzekucyjnego, jako płatnika podatku opisane zdarzenie przyszłe polegające na przeniesieniu prawa własności w drodze sądowego postępowania egzekucyjnego łączy się z obowiązkiem zapłaty podatku VAT.

Na powyższe wskazuje fakt, że zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w przypadku dostawy terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane i przeznaczone pod zabudowę następuje zwolnienie z obowiązku zapłaty podatku. A contrario dostawa terenów niezabudowanych przeznaczonych pod zabudowę i - jak ma to miejsce w przedmiotowej sprawie - skutkować będzie obowiązkiem naliczenia i odprowadzenia podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Podatnikami - stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy - są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - mocą ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Podstawowa stawka podatku - w myśl art. 41 ust. 1 ustawy - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jednocześnie zaznacza się, że w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, przewidziane zostały zwolnienia od podatku oraz obniżone stawki.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

W świetle wyżej przytoczonego przepisu, kluczowym dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynku jest ustalenie, kiedy nastąpiło jego pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Przez pierwsze zasiedlenie - art. 2 pkt 14 ustawy - rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

Z powyższego wynika, że przez pierwsze zasiedlenie należy rozumieć objęcie we władanie budynku, budowli lub ich części przez pierwszego nabywcę lub pierwszego użytkownika. Przedmiotowa nieruchomość nie musi być faktycznie zamieszkała, lecz winna być przejęta przez nabywcę do użytkowania. Wydanie przedmiotowego obiektu nabywcy winno nastąpić w ramach wykonania przez sprzedającego czynności podlegających opodatkowaniu.

Z powyższej definicji wynika, iż oddanie do użytkowania powinno nastąpić w ramach czynności podlegających opodatkowaniu, a za takie należy rozumieć sprzedaż, a także najem oraz dzierżawę.

Ponadto, należy wskazać, iż sformułowanie "w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu" - dotyczy czynności wymienionych w art. 5 obecnie obowiązującej ustawy i dokonanych w okresie jej obowiązywania, jak również dokonanych pod rządami ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 z późn. zm.). Zatem nie dotyczy dostaw dokonywanych przez podmioty wykonujące działalność przed dniem 5 lipca 1993 r.

Należy zauważyć, iż w przypadku, gdy nie ma zastosowania zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, należy sprawdzić zakres zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10a, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem, że:

Warunku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a lit. b - stosowanie do art. 43 ust. 7a ustawy - nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat.

Wskazać również należy, iż w myśl art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

Kwestię opodatkowania dostawy gruntu, na którym posadowione zostały budynki lub budowle rozstrzyga przepis art. 29 ust. 5 ustawy, w myśl którego, w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. A zatem grunty zabudowane podlegają opodatkowaniu według stawki właściwej dla budynku lub budowli, które się na nim znajdują.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że co do zasady grunt będący przedmiotem sprzedaży podlega opodatkowaniu według takiej stawki podatku od towarów i usług, jaką opodatkowane są budynki lub budowle na nim posadowione. Oznacza to, że w sytuacji, gdy budynki, budowle lub ich części korzystają ze zwolnienia od podatku VAT, również sprzedaż gruntu będzie korzystała ze zwolnienia od podatku.

Z opisanego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca wykonuje obowiązki Komornika Sądowego. Prowadzi postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikom w którym egzekucja - zgodnie z wnioskiem wierzyciela - skierowana została do nieruchomości. W ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego planowane jest przeprowadzenie publicznej licytacji nieruchomości. W przypadku uzupełnienia przez licytanta warunków licytacyjnych (zapłaty ceny) uzyska on (zdarzenie przyszłe) prawo do przysądzenia prawa własności nieruchomości oznaczonej jako: działka gruntu o pow. 1,53 ha. W ramach dotychczasowych czynności egzekucyjnych ustalono następujące okoliczności: zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dokonywanej w trybie egzekucji dostawy nieruchomości będącej własnością dłużnika. Ustalono ponadto, że nieruchomość stanowi wspólność dłużników na prawach wspólności małżeńskiej. Nieruchomość w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego przeznaczona jest w części pod zabudowę jednorodzinną, w części jest działką rolną, w części przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową i usługi nieuciążliwe. Ustalono jednocześnie, że pierwszy dłużnik prowadzi działalność gospodarczą jako właściciel od dnia 1 września 2001 r. i składa deklaracje miesięczne VAT-7. Natomiast drugi dłużnik był podatnikiem od towarów i usług zarejestrowanym w Urzędzie Skarbowym w okresie od dnia 22 lipca 1993 r. do dnia 15 maja 1999 r. i rozliczał się w okresach miesięcznych VAT-7. Przedmiotowa działka jest zabudowana budynkami gospodarczymi. Nieruchomość została nabyta na podstawie umowy sprzedaży do majątku objętego wspólnością ustawową małżeńską. Do 1995 r. nieruchomość była wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej, w takim też celu został nabyta, nie była udostępniana odpłatnie innym osobom. Dłużnicy dokonywali ulepszenia przekraczającego 30% wartości początkowej nieruchomości - ulepszenia zakończono w 1992 r. Dłużnicy nie skorzystali z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Nieruchomość po ulepszeniach nie była udostępniana osobom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych i nie była wykorzystywana do czynności opodatkowanych VAT przez co najmniej 5 lat.

Stosownie do art. 18 ustawy, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 z późn. zm.), oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

W myśl art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego, do obliczenia i pobierania od podatnika podatku i wpłacania go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Jak wynika zatem z przytoczonego przepisu komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od towarów i usług od dostawy dokonywanej w trybie egzekucji. Charakter płatnika komornik sądowy będzie posiadał zarówno gdy przedmiotem ww. egzekucji będą rzeczy ruchome jak i nieruchomości. Przytoczony przepis wskazuje na fakt, iż komornicy sądowi są płatnikami podatku VAT od dostawy dokonanej w trybie egzekucji, w sytuacji gdy wykonywane są czynności egzekucyjne. Za czynności te, uważa się każde formalne, oparte na przepisach procesowych działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Odnosząc regulacje zawarte w art. 15 ust. 1 i ust. 2 do art. 18 ustawy, wskazać należy, iż w przypadku gdy właściciel nieruchomości jest podatnikiem podatku od towarów i usług, wówczas komornik jest płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości.

Z przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego informacji wynika, że dłużnikiem - współwłaścicielem nieruchomości jest zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług, z kolei drugi ze wspólników był zarejestrowanym podatnikiem w okresie od dnia 22 lipca 1993 r. do dnia 15 maja 1999 r., a ponadto nieruchomość została nabyta do prowadzenia działalności gospodarczej i była w takim też celu wykorzystywana do 1995 r.

Egzekucja z nieruchomości, zgodnie z art. 921 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.), należy do komornika sądowego, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

Zatem w przedmiotowej sprawie komornik wystąpi jako płatnik podatku VAT w stosunku do zbywanych nieruchomości.

Mając na uwadze powyższe uregulowania oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że sprzedaż przez Wnioskodawcę w drodze licytacji nieruchomości zabudowanej budynkami gospodarczymi nie korzysta ze zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. W przedmiotowej sprawie pierwsze zasiedlenie nie miało jeszcze miejsca bowiem nabyta przez dłużników oraz ulepszona przed dniem 5 lipca 1993 r. nieruchomość zabudowana nie spełnia przesłanki pierwszego zasiedlenia, gdyż w tym okresie nie obowiązywały przepisy ustawy.

Jednakże w niniejszej sprawie przy nabyciu ww. nieruchomości dłużnikom nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, ponadto nie ponosili oni wydatków na jej ulepszenie w stosunku do których mieli prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, zatem zbycie przedmiotowej nieruchomości korzysta ze zwolnienia od podatku, w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

Reasumując, przy sprzedaży przedmiotowej nieruchomości zabudowanej w drodze licytacji, Wnioskodawca będzie mógł korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy. Dotyczy to również sprzedaży gruntu na którym posadowione są budynki gospodarcze, zgodnie z art. 29 ust. 5 ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.