ILPP2/443-207/13-4/MN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 marca 2013 r. (data wpływu 14 marca 2013 r.) uzupełnionym pismem z dnia 16 maja 2013 r. (data wpływu 20 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podstawy opodatkowania transakcji sprzedaży sieci wodociągowej - jest prawidłowe.

W dniu 14 marca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie podstawy opodatkowania transakcji sprzedaży sieci wodociągowej. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 16 maja 2013 r. (data wpływu 20 maja 2013 r.) o poświadczony za zgodność z oryginałem odpis pełnomocnictwa dla osoby występującej w imieniu Wnioskodawcy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca zawarł umowę z MPWiK, na podstawie której zobowiązał się do wybudowania i przekazania na rzecz MPWiK sieci wodociągowej, położonej na działkach należących do Gminy (zarządzanych przez MPWiK bądź dzierżawionych przez Wnioskodawcę). MPWiK z kolei zobowiązane jest do przejęcia sieci, a następnie do dostarczania wody za pośrednictwem tej sieci i wybudowanych przez Wnioskodawcę instalacji wewnętrznych i przyłączy do kompleksu edukacyjno-badawczego Wnioskodawcy - na podstawie odrębnych umów. Za przekazanie sieci MPWiK zapłacić ma na rzecz Wnioskodawcy 40% wartości sieci ustalonej na podstawie kosztorysu powykonawczego. Cena ta ma zostać powiększona o należny podatek VAT, przy czym w umowie zastrzeżono, iż kwota VAT wynosić ma nie więcej niż 40% wartości sieci ustalonej w § 2 ust. 4, tj. 67.238,12 zł netto. Zarówno Wnioskodawca, jak i MPWiK są czynnymi podatnikami VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, iż podstawą opodatkowania VAT transakcji sprzedaży sieci wodociągowej jest cena określona w umowie pomiędzy stronami, odpowiadająca 40% wartości sieci ustalonej na podstawie kosztorysu powykonawczego.

Zdaniem Wnioskodawcy, podstawą opodatkowania VAT w analizowanym przypadku jest cena netto określona w umowie zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a MPWiK. Bez wpływu na powyższą okoliczność pozostaje fakt, iż cena w przedmiotowym przypadku nie odzwierciedla rzeczywistej wartości rynkowej przedmiotu transakcji (sieci wodociągowej), odpowiadając 40% wartości wytworzenia tej sieci.

W ocenie Wnioskodawcy, analizowana transakcja ma charakter czynności opodatkowanej, gdzie podstawą opodatkowania jest, zgodnie z dyspozycją art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, obrót, a zatem ustalona przez strony cena.

Przepis ten stanowi bowiem, iż podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Wnioskodawca uważa, iż zacytowany powyżej przepis znajduje w przedmiotowym przypadku zastosowanie niezależnie od faktu, iż cena ustalona przez strony nie odzwierciedla rynkowej wartości przekazywanej sieci wodociągowej (stanowiąc 40% wartości wytworzenia tej sieci). Z jednej strony podkreślić należy, iż zawarcie umowy w przytoczonym brzmieniu z perspektywy Wnioskodawcy podyktowane jest koniecznością uzyskania infrastruktury służącej do zaopatrywania w wodę obiektu edukacyjno-badawczego Wnioskodawcy, co umożliwi prowadzenie działalności w tym obiekcie przez Wnioskodawcę.

Kluczową kwestią jeśli chodzi o prawidłowość zastosowania art. 29 ust. 1 ustawy o VAT w przedmiotowym przypadku jest jednak fakt, iż na gruncie ustawy o VAT brak jest podstaw do kwestionowania przez organy podatkowe cen ustalanych przez strony umów cywilnoprawnych - z wyjątkiem sytuacji, gdy pomiędzy tymi stronami istnieją związki kapitałowe i rodzinne w rozumieniu art. 32 ustawy o VAT.

Zgodnie z tym przepisem:

Bazując zatem na brzmieniu zacytowanego przepisu należy przyjąć, iż o ile pomiędzy sprzedającym a kupującym nie istnieją powiązania, o których mowa w art. 32 ustawy o VAT, wówczas - niezależnie od tego, jak dalece ustalona cena odbiega od wartości rynkowej przedmiotu sprzedaży - organy podatkowe nie mają podstaw do jej kwestionowania. Potwierdza to przykładowo interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 lutego 2011 r. sygn. ILPP1/443-1192/10-5/NS, w której czytamy: W przypadku sprzedaży Gminie lub gminnemu przedsiębiorstwu wodnokanalizacyjnemu dróg wewnętrznych oraz sieci wodociągowej i kanalizacyjnej za "symboliczną złotówkę", transakcja ta będzie podlegać opodatkowaniu jako odpłatna dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy. Natomiast, jeżeli sprzedaż przedmiotowych składników majątku Wnioskodawcy nastąpi po cenie ustalonej w umowie, to podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług stanowić będzie kwota należna z tytułu tej transakcji pomniejszona o kwotę należnego podatku, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek określonych w art. 32 ustawy. Kwotą należną będzie więc kwota określona w umowie, tj. np. 1 zł. Interpretacja ta potwierdza tym samym, iż przepisy ustawy o VAT nie ograniczają podatnika w swobodzie ustalania ceny, czyli możliwa jest sprzedaż po cenie niższej niż rzeczywista wartość tych towarów lub usług. Taka sytuacja nie różni się niczym od normalnej sprzedaży towaru z zyskiem. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży i nie ma znaczenia, że podatnik w danej chwili sprzedaje ten towar, bądź usługę za cenę znacznie niższą - natomiast wyjątek od powyższych zasad ogólnych zachodzi wyłącznie w sytuacjach wskazanych w art. 32 ustawy o VAT.

W analizowanym przypadku, pomiędzy sprzedającym - Wnioskodawcą a kupującym - MPWiK nie istnieją powiązania, o których mowa o w art. 32 ustawy o VAT. W konsekwencji, z punktu widzenia podatku VAT strony mają prawo do ustalenia ceny na dowolnym poziomie, zgodnie z uwarunkowaniami ekonomicznymi danego przypadku. W związku z tym, w przypadku, gdy jako cenę strony ustaliły 40% wartości wytworzenia sieci wodociągowej, kwota ta stanowić będzie podstawę opodatkowania VAT, zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z unormowaniem zawartym w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...) - art. 7 ust. 1 ustawy.

Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Kwestie dotyczące podstawy opodatkowania reguluje art. 29 ustawy. W myśl art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do art. 29 ust. 4 ustawy, podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie ograniczają podatnika w swobodzie ustalania ceny, czyli możliwa jest sprzedaż po cenie niższej niż rzeczywista wartość tych towarów i usług. Taka sytuacja nie różni się niczym od normalnej sprzedaży towaru z zyskiem. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży i nie ma znaczenia, że podatnik w danej chwili sprzedaje ten towar bądź usługę za cenę znacznie niższą.

Wyjątek od powyższych zasad ogólnych zachodzi w sytuacjach wskazanych w art. 32 ustawy.

Zgodnie z art. 32 ust. 1 ustawy, w przypadku gdy między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą istnieje związek, o którym mowa w ust. 2, oraz w przypadku gdy wynagrodzenie jest:

- organ podatkowy określa wysokość obrotu na podstawie wartości rynkowej pomniejszonej o kwotę podatku, jeżeli okaże się, że związek ten miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.

Przez wartość rynkową - jak stanowi art. 2 pkt 27b ustawy - rozumie się całkowitą kwotę, jaką, w celu uzyskania w danym momencie danych towarów lub usług, nabywca lub usługobiorca na takim samym etapie sprzedaży jak ten, na którym dokonywana jest dostawa towarów lub świadczenie usług, musiałby, w warunkach uczciwej konkurencji, zapłacić niezależnemu dostawcy lub usługodawcy na terytorium kraju; w przypadku gdy nie można ustalić porównywalnej dostawy towarów lub świadczenia usług, przez wartość rynkową rozumie się:

W myśl art. 32 ust. 2 ustawy, związek, o którym mowa w ust. 1, istnieje, gdy między kontrahentami lub osobami pełniącymi u kontrahentów funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne zachodzą powiązania o charakterze rodzinnym lub z tytułu przysposobienia, kapitałowym, majątkowym lub wynikające ze stosunku pracy. Związek ten istnieje także, gdy którakolwiek z wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne u kontrahentów.

Przez powiązania rodzinne, o których mowa w ust. 2, rozumie się małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia (art. 32 ust. 3 ustawy).

Według art. 32 ust. 4 ustawy, przez powiązania kapitałowe, o których mowa w ust. 2, rozumie się sytuację, w której jedna z osób lub jeden z kontrahentów posiada prawo głosu wynoszące co najmniej 5% wszystkich praw głosu lub dysponuje bezpośrednio lub pośrednio takim prawem.

Na mocy art. 32 ust. 5 ustawy, przepisy ust. 1-4 nie mają zastosowania w przypadku transakcji zawieranych pomiędzy podmiotami powiązanymi, w odniesieniu do których właściwy organ podatkowy, na podstawie ustawy - Ordynacja podatkowa, wydał decyzję o uznaniu prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi.

Mając na uwadze powyższe przepisy należy wskazać, iż dla zastosowania przez organ podatkowy szczególnej procedury określania obrotu, nie jest wystarczające spełnienie tylko niektórych powyższych przesłanek. Konieczne jest bowiem łączne spełnienie przesłanek:

* istnienie związku między kontrahentami,

* ustalenie ceny nieodpowiadającej cenie rynkowej w warunkach określonych w przepisach,

* wykazanie, że przyczyną ustalenia takiej ceny był związek pomiędzy kontrahentami.

Tym samym, aby mogło dojść do oszacowania obrotu, organ podatkowy musi wykazać, że wystąpienie którejkolwiek z wymienionych i omówionych powyżej okoliczności miało wpływ na wartość podstawy opodatkowania VAT naliczanej z tytułu dokonania danej dostawy towarów lub świadczenia usług.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca zawarł umowę z MPWiK, na podstawie której zobowiązał się do wybudowania i przekazania na rzecz MPWiK sieci wodociągowej, położonej na działkach należących do Gminy (zarządzanych przez MPWiK bądź dzierżawionych przez Wnioskodawcę). MPWiK z kolei zobowiązane jest do przejęcia sieci, a następnie do dostarczania wody za pośrednictwem tej sieci i wybudowanych przez Wnioskodawcę instalacji wewnętrznych i przyłączy do kompleksu edukacyjno-badawczego Wnioskodawcy - na podstawie odrębnych umów. Za przekazanie sieci MPWiK zapłacić ma na rzecz Wnioskodawcy 40% wartości sieci ustalonej na podstawie kosztorysu powykonawczego. Cena ta ma zostać powiększona o należny podatek VAT, przy czym w umowie zastrzeżono, iż kwota VAT wynosić ma nie więcej niż 40% wartości sieci ustalonej w § 2 ust. 4, tj. 67.238,12 zł netto. Zarówno Wnioskodawca, jak i MPWiK są czynnymi podatnikami VAT.

W tym miejscu należy wyraźnie zaznaczyć, że stosowanie znacznych obniżek cen jest niedopuszczalne w zakresie, w jakim ma ono służyć tzw. obejściu przepisów prawa i uniknięciu opodatkowania danej czynności. Tak więc każdy zastosowany upust winien być uzasadniony ekonomicznie i prowadzić w końcowym efekcie do osiągnięcia celu jaki został wytyczony dla prowadzonej działalności.

Jak już zaznaczono powyżej, przepisy ustawy o VAT nie ograniczają podatnika w swobodzie ustalania ceny, czyli możliwa jest sprzedaż po cenie niższej (nawet znacznie) niż rzeczywista wartość danego towaru czy usługi. Jedynie w sytuacji, gdy wystąpią okoliczności, o których mowa w art. 32 ustawy, organ podatkowy może określić wysokość obrotu na podstawie wartości rynkowej pomniejszonej o kwotę podatku, ale tylko w sytuacji, gdy okaże się, że związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2 ustawy miał wpływ na ustalenie wynagrodzenia z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że zawarcie umowy w przytoczonym brzmieniu z perspektywy Wnioskodawcy podyktowane jest koniecznością uzyskania infrastruktury służącej do zaopatrywania w wodę obiektu edukacyjno-badawczego Wnioskodawcy, co umożliwi prowadzenie działalności w tym obiekcie przez Wnioskodawcę. W analizowanym przypadku, pomiędzy sprzedającym - Wnioskodawcą a kupującym - MPWiK nie istnieją powiązania, o których mowa o w art. 32 ustawy.

W konsekwencji, określając podstawę opodatkowania, Wnioskodawca powinien jako obrót przyjąć rzeczywistą kwotę należną z tytułu tej sprzedaży.

Reasumując, podstawą opodatkowania VAT transakcji sprzedaży sieci wodociągowej jest cena określona w umowie pomiędzy stronami, odpowiadająca 40% wartości sieci ustalonej na podstawie kosztorysu powykonawczego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W pozostałym zakresie dotyczącym podatku od towarów i usług wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.