ILPP2/443-2059/10-4/JK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2010 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Poznaniu 20 grudnia 2010 r., do Biura KIP w Lesznie 22 grudnia 2010 r.) uzupełnionym pismem z dnia 8 marca 2011 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Poznaniu 8 marca 2011 r., do Biura KIP w Lesznie 11 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z faktur dokumentujących poniesienie opłaty przejściowej wystawianych w latach 2008-2010 jest nieprawidłowe.

W dniu 20 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z faktur dokumentujących poniesienie opłaty przejściowej wystawianych w latach 2008-2010. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 8 marca 2011 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Poznaniu 8 marca 2011 r., do Biura KIP w Lesznie 11 marca 2011 r.) o potwierdzenie dokonania brakującej opłaty.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest producentem energii elektrycznej oraz ciepła.

W 2005 r. zawarł on z E. Spółka Akcyjna (dalej: E.) umowę o świadczenie usług przesyłowych. Niniejsza umowa została zawarta na czas określony do dnia 31 grudnia 2005 r. w związku ze sporem dotyczącym przedłużenia umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, Spółka zwróciła się z wnioskiem do Prezesa Urzędu XXX o wydanie postanowienia określającego warunki kontynuowania świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej przez E.

Prezes Urzędu XXX przychylił się do wniosku Zainteresowanego i postanowieniem z dnia 29 grudnia 2006 r. nakazał kontynuowanie przez E. świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej na jego rzecz, na warunkach określonych w umowie z 2005 r.

W związku z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2008 r. ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (dalej: Ustawa o rozwiązaniu KDT), E. O. (od 2007 r. obowiązki E. w zakresie dystrybucji energii elektrycznej przejęła E. O. - Spółka córka E. i członek grupy kapitałowej E.) począwszy od kwietnia 2008 r. obciążała Spółkę kwotą tzw. opłaty przejściowej.

Kontrakty długoterminowe, zwane dalej także KDT, zawierane były pomiędzy elektrowniami a YYY S.A. w latach 1994-1998. Celem KDT było sfinansowanie inwestycji w elektrowniach w rozwój mocy wytwórczych oraz instalacje służące ochronie środowiska. w KDT określono wielkość sprzedaży energii przez daną elektrownię, wysokość ceny i okres odbioru energii przez YYY. w związku z faktem, że stroną kontraktów było YYY - Spółka Skarbu Państwa, którą Komisja Europejska traktuje jako instytucję państwową, KDT uznane zostały za niedopuszczalną pomoc publiczną sprzeczną z Traktatem Europejskim.

Wobec powyższego, zgodnie z ustawą z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (Dz. U. Nr 130, poz. 905), zwaną dalej "Ustawą", kontrakty długoterminowe zostały zlikwidowane na podstawie dobrowolnych "umów rozwiązujących". Wytwórcy otrzymali prawo do pokrywania tzw. "kosztów osieroconych", o których mowa w art. 44 Ustawy o rozwiązaniu KDT, czyli poniesionych nakładów inwestycyjnych, które nie zostaną pokryte przychodami po rozwiązaniu KDT. Koszty osierocone są to koszty inwestycji i zobowiązań poniesione wyłącznie w przeszłości (koszty historyczne), które nie zostały jeszcze odzyskane przez inwestorów ze sprzedaży energii elektrycznej i innych usług i nie będą możliwe do odzyskania na rynku konkurencyjnym. Zgodnie z Ustawą, koszty osierocone są pokrywane w postaci zaliczek oraz korekt rocznych, uwzględniających wypłacone wytwórcy zaliczki. Środki na ten cel są pozyskiwane z opłaty przejściowej pobieranej od firm energetycznych za udostępnienie krajowego systemu elektroenergetycznego. Realizacja zapisów przedmiotowej Ustawy spowodowała, iż z dniem 1 kwietnia 2008 r., zgodnie z decyzjami Prezesa Urzędu XXX, zmianie uległy taryfy dla energii elektrycznej Operatorów Systemów Dystrybucyjnych (OSD) - czyli również E. O.

Na mocy zapisów art. 60 Ustawy, przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej od dnia 1 kwietnia 2008 r. zobowiązane zostały do zaprzestania pobierania od swoich odbiorców opłaty przesyłowej w części wynikającej ze składnika wyrównawczego stawki systemowej. Stosowana dotychczas opłata (zmienna, zależna od poziomu zużycia energii) zastąpiona została tzw. opłatą przejściową (stałą). Opłata przejściowa, o której mowa w art. 2 pkt 9 Ustawy o rozwiązaniu KDT, związana jest z zakupem od Operatora Systemu Przesyłowego (OSP) usługi udostępniania krajowego systemu elektroenergetycznego, a przeznaczona jest na pokrycie kosztów osieroconych oraz kosztów działalności Z S.A.

Do naliczania wielkości opłaty przejściowej na pokrycie tzw. kosztów osieroconych, jakie zobowiązani byli uiszczać odbiorcy energii elektrycznej, przyjmowana była moc umowna określona w umowie o świadczenie usług dystrybucyjnych.

E.O. wystawiała zatem na rzecz Wnioskodawcy faktury VAT za świadczenie usług dystrybucji, obejmujące opłatę przejściową w okresach miesięcznych, naliczając jednocześnie podatek VAT od opłaty przejściowej według 22-procentowej stawki VAT.

Zainteresowany uznał, iż nie jest zobowiązany do uiszczania opłaty przejściowej, w związku z czym nie dokonywał jej zapłaty na rzecz E. O. Spółka wystąpiła również z wnioskiem do Urzędu XXX w celu rozsądzenia sporu i wydania decyzji uzasadniającej ponoszenie kosztów opłaty przejściowej przez nią. Do dnia dzisiejszego Urzędu nie podjął w temacie sporu żadnej decyzji. Równocześnie Wnioskodawca stał na stanowisku, iż brak jest wiążącego porozumienia stron potwierdzającego wole zawarcia transakcji i jej warunków, a co za tym idzie uznał, iż usługa na jego rzecz nie została finalnie wykonana. w rezultacie Spółka nie odliczała podatku VAT z faktur dokumentujących usługi dystrybucji w części obejmującej opłatę przejściową, a także nie uznała wysokości miesięcznych opłat przejściowych za koszty uzyskania przychodów. Kwestionowane przez nią faktury dokumentujące opłaty przejściowe były w kwotach brutto (kwota netto oraz nieodliczony podatek VAT) ujmowane w księgach jako rozrachunki sporne do wyjaśnienia i nie były uwzględniane w kosztach Spółki.

Ze względu na brak reakcji ze strony Urzędu XXX, w wyniku wzajemnych negocjacji w dniu 18 sierpnia 2010 r., Zainteresowany zawarł z E. porozumienie, na mocy którego zobowiązał się zapłacić E. opłaty przejściowe za okres od 1 kwietnia 2008 r. do 10 marca 2010 r. wraz z odsetkami ustawowymi.

Wnioskodawca uiścił sporne należności w 2010 r. Spółka ujęła koszt opłat przejściowych w księgach rachunkowych w 2010 r. (wyksięgowując kwotę sporną z rozrachunków spornych i zaksięgowując kwotę opłat w wartości netto w kosztach działalności).

Zainteresowany jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT i nie jest zobowiązany do rozliczania podatku VAT tzw. strukturą sprzedaży.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

W rozliczeniu za jaki okres Spółka jest uprawniona do odliczenia podatku naliczonego VAT wynikającego z faktur dokumentujących poniesienie opłaty przejściowej, wystawianych w latach 2008-2010.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) (dalej: ustawa o VAT) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W świetle powyższej regulacji, zapewniającej podstawową zasadę neutralności podatku VAT, usankcjonowane zostało prawo dla podatnika do odliczenia podatku naliczonego VAT w stosunku do zakupu usług, które wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych.

Opłata przejściowa ponoszona przez Spółkę warunkuje uzyskanie świadczenia w postaci usługi dystrybucyjnej, która niezbędna jest w procesie zaopatrywania klientów Zainteresowanego w energię elektryczną. w związku z tym, iż nabywanie usług dystrybucyjnych wraz z opłatą przejściową służy Wnioskodawcy do świadczenia odpłatnych, opodatkowanych podatkiem VAT usług dostawy energii elektrycznej, ma on prawo do całkowitego odliczenia podatku naliczonego VAT wykazanego na fakturze dokumentującej opłatę przejściową.

Zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę.

Ponadto, na mocy art. 86 ust. 12 ustawy o VAT w przypadku otrzymania faktury, o której mowa w ust. 2 pkt 1 lit. a) lub lit. c) ustawy o VAT, przed nabyciem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel albo przed wykonaniem usługi, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem lub z chwilą wykonania usługi.

W związku z brzmieniem przywołanych przepisów, przy jednoczesnym braku ustawowej definicji, istotne jest wyjaśnienie, co należy rozumieć przez "chwilę wykonania usługi". Od wskazanego momentu liczone są bowiem terminy określające prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego.

Należy wskazać, że sama faktura nie tworzy prawa do odliczenia podatku VAT na niej wykazanego, zaś prawo do odliczenia podatku nie znajduje zastosowania w przypadku podatku, który jest należny tylko z tego powodu, że został wykazany na fakturze (Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku z dnia 14 września 2010 r., sygn. akt I SA/Gd 289/10).

W ocenie Zainteresowanego uzasadniony jest pogląd, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter, a ten zostaje określony poprzez umowne postanowienia stron. One to bowiem decydują, z chwilą dokonania jakich czynności należy uznać daną umowę za wykonaną - chyba, że chwila ta określana jest przez przepisy prawa regulujące dany rodzaj usługi. Takie stanowisko zaprezentowane zostało w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 lutego 2002 r., sygn. akt I SA/Wr 1586/97, w którym stwierdzono, że "o tym, czy dana usługa została faktycznie wykonana, decyduje jej charakter. o charakterze i o dacie wykonania decydują strony umowy cywilnoprawnej, za wyjątkiem sytuacji, gdy moment ten określa powszechnie obowiązujący przepis prawa regulujący zasady wykonywania danego rodzaju usług". Dla realizacji tego celu niezbędnym było więc uwzględnienie sposobu, w jaki strony w zawartej umowie określiły swe prawa i obowiązki dotyczące fazy zakończenia realizacji usługi. Strony umowy decydują bowiem o tym, jakie działania muszą być podjęte, aby uznać daną usługę za wykonaną.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że zgodnie z wolą obu stron zostało podpisane porozumienie, które nie tylko usankcjonowało zasadność transakcji, ale i finalnie potwierdziło wartość rozliczeń z tytułu wyświadczonej usługi. a zatem porozumienie jako element formalno-prawny stanowiło moment rzeczywistego wykonania usługi.

Reasumując, o ile między podmiotami istniał spór o konieczność uczestniczenia przez Spółkę w procesie ponoszenia rekompensaty za tzw. koszty osierocone - ponoszenia kosztów opłat przejściowych, o tyle w wyniku wzajemnych negocjacji strony wyraziły wolę doprecyzowania warunków transakcji, w szczególności element rozliczeń poprzez ostateczne określenie wynagrodzenia z tytułu świadczonej usługi. Pojawienie się tych przesłanek stanowiło przedmiotowo istotny składnik zaistniałej czynności prawnej. Tym samym Wnioskodawca uznał, iż w badanym okresie była wykonywana na jego rzecz usługa, która została zrealizowana całkowicie w dniu podpisania porozumienia, czyli w 2010 r.

W świetle okoliczności stanu faktycznego oraz uregulowań ustawy o VAT, Zainteresowany stoi na stanowisku, iż kwotę naliczonego podatku VAT może jednorazowo odliczyć w miesiącu podpisania porozumienia (w sierpniu) bądź w jednym z dwóch następujących po sobie miesiącach rozliczeniowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Kwestię kosztów osieroconych reguluje ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (Dz. U. Nr 130, poz. 905).

Ustawa ta reguluje zasady pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej, wymienionych w załączniku nr 1 do ustawy, zwanych dalej "umowami długoterminowymi", w tym zasady:

Zgodnie z art. 2 pkt 12 cyt. ustawy, przez koszty osierocone rozumie się wydatki wytwórcy niepokryte przychodami uzyskanymi ze sprzedaży wytworzonej energii elektrycznej, rezerw mocy i usług systemowych na rynku konkurencyjnym po przedterminowym rozwiązaniu umowy długoterminowej, wynikające z nakładów poniesionych przez tego wytwórcę do dnia 1 maja 2004 r. na majątek związany z wytwarzaniem energii elektrycznej.

Stosownie do przepisów art. 6 ust. 1 i 2 ww. ustawy, wytwórca po dokonaniu czynności, o której mowa w art. 4 ust. 1 (przekazanie egzemplarza umowy rozwiązującej Prezesowi Urzędu XXX - zwanego dalej "Prezesem Urzędu XXX"), otrzymuje środki na pokrycie kosztów osieroconych oraz kosztów, o których mowa w art. 44, na zasadach określonych w ustawie, chyba że złożył oświadczenie o rezygnacji z otrzymania tych środków. Przy czym łączna suma środków przekazanych wytwórcy na pokrycie kosztów osieroconych, nie może przekroczyć ustalonej dla tego wytwórcy maksymalnej wysokości tych kosztów, określonej w załączniku do ustawy.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 powołanej ustawy, Z S.A. wypłaca wytwórcy środki na pokrycie kosztów osieroconych w formie zaliczki na poczet tych kosztów za dany rok, zwanej dalej "zaliczką", oraz jako środki wynikające z dodatnich wartości korekt, o których mowa w art. 30 ust. 1 i 2 oraz art. 31 ust. 1. Sposób i formuły naliczania wypłacanych zaliczek, kwoty korekt rocznych i ostatecznych zostały określone w cyt. wyżej ustawie za pomocą odpowiednich wzorów.

Przepis art. 24 ust. 4 cyt. ustawy stanowi, iż Prezes Urzędu XXX, w drodze decyzji administracyjnej, ustala zaktualizowaną na dany rok kwotę kosztów osieroconych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu tym podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...) (art. 7 ust. 1 ustawy).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Pod pojęciem sprzedaży rozumie się - stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy - odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na podstawie art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Z powyższych przepisów wynika zatem, że energia elektryczna jest towarem a jej odpłatna dostawa jest traktowana jako sprzedaż.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest producentem energii elektrycznej oraz ciepła. w 2005 r. zawarł on z E. Spółka Akcyjna umowę o świadczenie usług przesyłowych. Umowa ta została zawarta na czas określony do dnia 31 grudnia 2005 r. w związku ze sporem dotyczącym przedłużenia umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, Spółka zwróciła się z wnioskiem do Prezesa Urzędu XXX o wydanie postanowienia określającego warunki kontynuowania świadczenia usług dystrybucji energii elektrycznej przez E. Prezes Urzędu XXX przychylił się do wniosku Zainteresowanego i postanowieniem z dnia 29 grudnia 2006 r. nakazał kontynuowanie przez E. świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej na rzecz Spółki na warunkach określonych w umowie z 2005 r.

W związku z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2008 r. ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej, E. O. (od 2007 r. obowiązki E. w zakresie dystrybucji energii elektrycznej przejęła E. O. Spółka córka E. i członek grupy kapitałowej E.), począwszy od kwietnia 2008 r. obciążała Spółkę kwotą tzw. opłaty przejściowej. Kontrakty długoterminowe, zwane dalej także KDT, zawierane były pomiędzy elektrowniami a YYY S.A. w latach 1994-1998. Celem KDT było sfinansowanie inwestycji w elektrowniach w rozwój mocy wytwórczych oraz instalacje służące ochronie środowiska. w KDT określono wielkość sprzedaży energii przez daną elektrownię, wysokość ceny i okres odbioru energii przez YYY. w związku z faktem, że stroną kontraktów było YYY - Spółka Skarbu Państwa, którą Komisja Europejska traktuje jako instytucję państwową, KDT uznane zostały za niedopuszczalną pomoc publiczną sprzeczną z Traktatem Europejskim.

Wobec powyższego, zgodnie z ustawą z dnia 29 czerwca 2007 r. o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych sprzedaży mocy i energii elektrycznej (Dz. U. Nr 130, poz. 905), zwaną dalej "Ustawą", kontrakty długoterminowe zostały zlikwidowane na podstawie dobrowolnych "umów rozwiązujących". Wytwórcy otrzymali prawo do pokrywania tzw. "kosztów osieroconych", o których mowa w art. 44 Ustawy o rozwiązaniu KDT, czyli poniesionych nakładów inwestycyjnych, które nie zostaną pokryte przychodami po rozwiązaniu KDT. Koszty osierocone są to koszty inwestycji i zobowiązań poniesione wyłącznie w przeszłości (koszty historyczne), które nie zostały jeszcze odzyskane przez inwestorów ze sprzedaży energii elektrycznej i innych usług i nie będą możliwe do odzyskania na rynku konkurencyjnym. Zgodnie z Ustawą, koszty osierocone są pokrywane w postaci zaliczek oraz korekt rocznych, uwzględniających wypłacone wytwórcy zaliczki. Środki na ten cel są pozyskiwane z opłaty przejściowej pobieranej od firm energetycznych za udostępnienie krajowego systemu elektroenergetycznego. Realizacja zapisów przedmiotowej Ustawy spowodowała, iż z dniem 1 kwietnia 2008 r., zgodnie z decyzjami Prezesa Urzędu XXX, zmianie uległy taryfy dla energii elektrycznej Operatorów Systemów Dystrybucyjnych (OSD) - czyli również E. O.

Na mocy zapisów art. 60 Ustawy, przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej od dnia 1 kwietnia 2008 r. zobowiązane zostały do zaprzestania pobierania od swoich odbiorców opłaty przesyłowej w części wynikającej ze składnika wyrównawczego stawki systemowej. Stosowana dotychczas opłata (zmienna, zależna od poziomu zużycia energii) zastąpiona została tzw. opłatą przejściową (stałą). Opłata przejściowa, o której mowa w art. 2 pkt 9 Ustawy o rozwiązaniu KDT, związana jest z zakupem od Operatora Systemu Przesyłowego (OSP) usługi udostępniania krajowego systemu elektroenergetycznego, a przeznaczona jest na pokrycie kosztów osieroconych oraz kosztów działalności Z S.A. Do naliczania wielkości opłaty przejściowej na pokrycie tzw. kosztów osieroconych, jakie zobowiązani byli uiszczać odbiorcy energii elektrycznej, przyjmowana była moc umowną określona w umowie o świadczenie usług dystrybucyjnych.

Artykuł 29 ust. 1 ustawy stanowi, iż podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Z powołanej wyżej regulacji art. 29 ust. 1 ustawy wynika, iż w sytuacji, gdy podatnik w związku z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług - otrzymuje od innego podmiotu jakiekolwiek dofinansowanie (dotację, subwencję) stanowiące dopłatę do ceny towaru lub usługi, jak np. pokrycie części ceny lub rekompensatę z powodu obniżenia ceny, stanowi ono również obok ceny uzupełniający ją element podstawy opodatkowania z tytułu tego świadczenia. Aby jednak tak było, dofinansowanie musi być bezpośrednio związane z daną dostawą towarów lub świadczeniem usług. Jeżeli taki związek bezpośredni nie występuje, dofinansowanie ogólne na pokrycie niezdefiniowanych wprost kosztów działalności nie podlega opodatkowaniu. Istotne zatem dla określenia, czy dane dotacje (subwencje) są, czy też nie są opodatkowane, będą szczegółowe warunki ich przyznawania, określające cele realizowanego w określonej formie dofinansowania.

Stosownie do przepisów art. 42 ust. 1 i ust. 5 oraz art. 46 ust. 5 ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r., środki otrzymane przez wytwórcę od Zarządcy Rozliczeń S.A. na pokrycie kosztów osieroconych nie stanowią dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy. Zatem, ustawodawca wprost, w powołanych przepisach, wykluczył możliwość uznania otrzymanych przez wytwórców środków za dotacje mające bezpośredni wpływ na cenę wytwarzanej energii elektrycznej oraz kosztów powstałych w jednostkach opalanych gazem ziemnym. Dlatego też otrzymane środki nie powiększyły obrotu wytwórców z tytułu sprzedawanej energii elektrycznej i nie spowodowały zwiększenia podstawy opodatkowania dostarczanej energii elektrycznej. Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, w przedmiotowej sprawie nie nastąpiło tym samym przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel, dlatego też nie miało miejsca nabycie/dostawa towarów.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie nabył on usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. w związku z powyższym tut. Organ wyjaśnia.

Przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się - zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zatem, dla stwierdzenia czy dana czynność, względnie brak podejmowania czynności, stanowi świadczenie usługi podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, niezbędna jest ocena przedmiotowej transakcji w kontekście całego systemu podatku VAT, a w szczególności jego głównych celów i założeń. z założenia podatek od towarów i usług jest podatkiem nałożonym na konsumpcję towarów i usług. Mimo, że podatek ten płacą wszystkie osoby zaangażowane w kolejne stadia transakcji gospodarczych, to faktyczny i ostateczny ciężar podatku spoczywa jedynie na ostatecznym konsumencie. w świetle powyższych założeń, opodatkowaniu podlegają tylko takie transakcje, w ramach których występuje możliwy do zidentyfikowania konsument towarów i usług. w związku z powyższym, zaniechanie lub tolerowanie czynności lub stanów podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywane jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi. Zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu, gdy tego rodzaju zaniechania lub znoszenia stanów przez podatnika powodują uzyskanie bezpośredniej korzyści przez płacącego. w przypadku, gdy podmiot płacący uzyskuje korzyści z pewnego rodzaju sytuacji, zobowiązanie takie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako świadczenie usługi. w przedmiotowej sprawie sytuacje zaniechania działań lub tolerowania stanów nie przyniosły bezpośredniej korzyści podmiotowi płacącemu za ich trwanie, stąd nie miało miejsca świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe oraz przywołane przepisy prawa należy stwierdzić, iż środki zapłacone przez Zainteresowanego na pokrycie kosztów osieroconych, nie stanowiły wynagrodzenia za usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca wskazał, że E. O. wystawiała na jego rzecz faktury VAT za świadczenie usług dystrybucji, obejmujące opłatę przejściową w okresach miesięcznych, naliczając jednocześnie podatek VAT od opłaty przejściowej według 22% stawki.

Kwestia dotycząca prawa do odliczenia podatku naliczonego została określona w art. 86 ustawy.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast w myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony.

Na mocy art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Jak wskazano powyżej, środki płacone przez Wnioskodawcę na pokrycie kosztów osieroconych nie stanowiły wynagrodzenia za świadczenie usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym, opłaty przejściowe które płaciła Spółka na pokrycie tzw. środków osieroconych, nie powinny być udokumentowane fakturami VAT.

Zatem w myśl art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, Zainteresowany nie ma prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących m.in. poniesienie opłaty przejściowej, wystawianych w latach 2008-2010.

Biorąc pod uwagę powyższe rozstrzygnięcie, w przedmiotowej interpretacji nie dokonano analizy przepisów dotyczących terminów rozliczeń podatku naliczonego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie tut. Organ informuje, iż powołane przez Zainteresowanego wyroki sądów administracyjnych są rozstrzygnięciami w indywidualnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się zawężają, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Ponadto tut. Organ informuje, iż w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.