ILPP2/443-185/09-2/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2009 r. (data wpływu 13 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz powstania obowiązku podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 13 lutego 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego oraz powstania obowiązku podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka jest rynkowym liderem w zarządzaniu łańcuchem dostaw. Świadczy szeroki wachlarz usług logistycznych, m.in.: pozyskiwanie materiałów, kontrolę jakości produktów, pakowanie komponentów w zestawy, dystrybucję.

W ostatnim czasie Spółka zdecydowała się na wprowadzanie dodatkowych godzin pracy, między 22.00 a 24.00. Dodatkowe zmiany były początkowo zarządzane tylko okazjonalnie, z czasem stały się jednak normą. Z uwagi na fakt, że w porze nocnej w dzielnicy w której ulokowany jest zakład nie działa już komunikacja miejska, a odległość od centrum miasta jest znacząca, Wnioskodawca był zmuszony zapewniać pracownikom kończącym zmianę o godzinie 24.00 transport do domów. W tym celu zawarto umowę z firmą przewozową. O wyznaczonej godzinie pod zakład podstawiane są dwa busy, którymi chętni pracownicy są rozwożeni do wyznaczonych punktów w mieście.

Rozliczenia między Spółką a przewoźnikiem odbywają się w oparciu o wystawiane przez tego drugiego faktury VAT. Wynagrodzenie przysługujące firmie transportowej uzależnione jest od ilości przejazdów wykonanych przez busy w rozliczeniowej jednostce czasu i nie jest w żaden sposób powiązane z liczbą przewiezionych osób. Wobec powyższego, nie są pracownikom wystawiane żadne przepustki czy bilety, a i sam przewoźnik nie liczy ani nie legitymuje przewożonych osób. Z transportu może więc skorzystać każdy pracownik Spółki kończący pracę o godzinie 24.00, o ile tylko będzie miał taką potrzebę. W praktyce liczba osób korzystających z busów jest płynna i zależy od szeregu niemożliwych do przewidzenia okoliczności. Zdarza się bowiem, że pracownicy przyjeżdżają do pracy własnymi środkami transportu (np. samochodami, rowerami), wzywają taksówki, czy z jeszcze innych względów nie decydują się na przejazd busem. Spółka nie jest więc w stanie ustalić ile razy, i czy w ogóle, z przejazdów korzystali poszczególni pracownicy.

Decydując się na wprowadzenie przewozów dla pracowników, kierownictwo Spółki kierowało się analizą ekonomiczną i dbałością o jej interesy. Uznano, iż wobec zmieniającej się sytuacji na rynku pracy i rosnących trudności związanych ze znalezieniem kompetentnych kadr, w interesie Spółki leży zapewnienie transportu dla swojego personelu. W przeciwnym razie Wnioskodawca stałby się mniej atrakcyjnym pracodawcą i ryzykowałby utratę doświadczonych pracowników, którzy wobec niedogodności związanych z dojazdem z miejsca pracy do domów mogliby zdecydować się na zmianę pracodawcy. Sytuacja taka jest tym bardziej prawdopodobna z uwagi na fakt, że inne firmy ulokowane niedaleko siedziby Spółki w strefie ekonomicznej, zapewniają swoim pracownikom transport do domów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy słuszne jest stanowisko Spółki, która uważa, że przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z faktury VAT dokumentującej transakcję zakupu usługi transportowej oraz, że z tytułu organizacji przewozu nie powstaje obowiązek naliczenia podatku należnego.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawo do odliczania podatku naliczonego od podatku należnego zagwarantowane jest w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem "w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124". Zgodnie z tym przepisem, o ile nie zachodzi któryś z wyjątków wskazanych w powoływanych artykułach, decydującą kwestią dla możliwości odliczenia podatku naliczonego od należnego jest istnienie związku między nabywanymi towarami i usługami a czynnościami podlegającymi opodatkowaniu. Odnosząc te regulacje do przedmiotowego stanu faktycznego należy wykazać, że kupowane przez Spółkę usługi transportowe pozostają w związku z jej działalnością, podlegającą opodatkowaniu VAT.

Działalność Zainteresowanego polega na świadczeniu usług logistycznych i dystrybucyjnych i w całości podlega opodatkowaniu VAT. Jednocześnie wszystkie czynności wykonywane przez pracowników Spółki mają ścisły związek z jej działalnością. Obowiązki pracowników - w tym tych którzy pracują w porze nocnej - obejmują m.in.: pakowanie, prace magazynowe oraz dystrybucje produktów. Wykonywanie wszystkich tych prac byłoby niemożliwe bez zapewnienia pracownikom odpowiedniego transportu. W związku z tym, zakup usług transportowych pozostaje w związku z opodatkowaną działalnością Spółki.

Z kolei w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Art. 8 ust. 2 tej samej ustawy za odpłatne świadczenie usług uznaje również nieodpłatne świadczenie usług na rzecz pracowników, jeśli nie jest ono związane z działalnością przedsiębiorstwa podatnika, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Jak już wykazano, zakup usług transportowych jest ściśle związany z działalnością Spółki, w związku z czym warunki uznania zakupu usług transportowych za świadczenie podlegające opodatkowaniu nie są spełnione. W zakresie traktowania nieodpłatnych czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa jako nieopodatkowanych VAT istnieje obecnie bogate i konsekwentne orzecznictwo (por. m.in. wyroki NSA: z dnia 25 czerwca 2008 r., sygn. I FSK 743/07 i z dnia 25 czerwca 2008 r., sygn. l FSK 600/07 oraz wyrok WSA z dnia 17 czerwca 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 398/08 i wiele innych). Sądy w wyrokach wyraźnie wskazują, że zgodnie z polskimi przepisami nieodpłatne transakcje mogą być opodatkowane VAT wyłącznie w sytuacji, gdy nie są związane z prowadzonym przedsiębiorstwem. W konsekwencji, zapewniany pracownikom przez Spółkę transport (ściśle związany z prowadzonym przedsiębiorstwem) nie stanowi czynności opodatkowanej VAT.

Na podstawie zaprezentowanych powyżej argumentów Spółka uważa, że przysługuje jej prawo do pomniejszania podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur VAT za zakup usług transportowych. Jednocześnie należy uznać, że zakup usług transportowych nie powoduje konieczności naliczania przez Spółkę podatku VAT. Takie stanowisko znajduje poparcie w stanowiskach organów podatkowych - przykładowo w wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu indywidualnej interpretacji podatkowej z dnia 26 lutego 2008 r. (sygn. ILPP2/443-185/07-2/GZ).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części, traktuje się jak odpłatne świadczenie usług.

Z powyższego zapisu wynika, że nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów uznaje się za odpłatne świadczenie usług, jeżeli spełnione zostaną łącznie następujące warunki:

Przez świadczenie usług niezwiązanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa należy rozumieć takie świadczenie usług, które odbywa się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności.

Niedopełnienie któregokolwiek z warunków określonych w art. 8 ust. 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podlegają te usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością, a więc nie mają wpływu na przyszłe obroty przedsiębiorstwa, jego zyski, wizerunek, odbiór przez kontrahentów.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca, w związku ze zmianą godzin pracy, był zmuszony zapewnić pracownikom kończącym zmianę o godzinie 24.00 transport do domów (w dzielnicy w której działa zakład o tej porze nie działa już komunikacja miejska, a odległość od centrum miasta jest znacząca). W tym celu zawarł umowę z firmą transportową. Z transportu może skorzystać każdy pracownik. Decydując się na wprowadzenie przewozów dla pracowników, kierownictwo Spółki kierowało się analizą ekonomiczną i dbałością o jej interesy. Zdaniem Zainteresowanego, nabywane usługi transportu pracowników mają ścisły związek z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, iż transport świadczony nieodpłatnie przez pracodawcę na rzecz pracowników, pomiędzy ich miejscem zamieszkania a miejscem pracy, służy co do zasady, celom prywatnym pracowników. Decyzja wyboru środka transportu (lub lokalizacji zamieszkania) leży bowiem w gestii pracowników, a udostępnienie im dodatkowej możliwości dojazdu do/z pracy służy jedynie ich osobistym potrzebom. Powyższe ma jednak zastosowanie, gdy pracownik może korzystać z innej formy transportu. Jednakże mając na uwadze określone okoliczności, takie jak utrudnienia w znalezieniu innego odpowiedniego środka transportu oraz charakter pracy (zmienność miejsca lub czasu pracy), wymogi przedsiębiorstwa czynią koniecznym dla pracodawcy zapewnienie pracownikom transportu. Istnieją bowiem sytuacje, kiedy usługi transportowe świadczone bezpośrednio przez pracodawcę lub nabyte od podmiotu trzeciego, świadczącego tego rodzaju usługi, są jedyną możliwością dowozu pracowników do/z pracy. Wówczas, usługi te służą de facto, celom prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej, a osobiste cele i korzyści pracowników mają w takim przypadku znacznie drugorzędne w stosunku do korzyści pracodawcy (korzyści gospodarczych). Zatem w sytuacji, gdy charakter prowadzonej działalności gospodarczej wymusza na pracodawcy zapewnienie transportu pracownikom "do" lub "z" miejsca pracy, bądź też przy zmianie miejsca wykonywania pracy występują trudności w zapewnieniu innych odpowiednich środków transportu, a jedynym, racjonalnym sposobem transportu pracowników jest transport zapewniony przez pracodawcę, wówczas uznać można, że usługi te wykonywane są jedynie na potrzeby związane z prowadzoną działalnością (jeśli pracownicy nie mogą dotrzeć do miejsca pracy, przedsiębiorstwo nie może działać). Przy czym, nie ma tu znaczenia fakt, czy pracodawca przewozi pracowników własnym pojazdem, czy też zleca to innemu podmiotowi.

W przedmiotowej sprawie należy powołać się także na wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 16 października 1997 r., wydany w sprawie C-258/95 pomiędzy Juliusz Fillibeck Söhne GmbH CO.KG a Finanzamt Neustadt (Niemcy). Trybunał rozważał, czy bezpłatny dowóz pracowników na teren przedsiębiorstwa stanowi świadczenie usług za wynagrodzeniem w rozumieniu artykuł 6 (2) (b) Szóstej Dyrektywy. Trybunał wskazał, że w większości sytuacji usługi transportowe świadczone nieodpłatnie na rzecz pracowników podlegają regulacjom artykułu 6 (2) (b). Decyzja wyboru środka transportu (lub lokalizacji zamieszkania) leży bowiem w gestii pracowników, a udostępnienie im dodatkowej możliwości dojazdu do pracy służy jedynie ich potrzebom osobistym. Istnieją jednak sytuacje, w których usługi transportowe świadczone przez pracodawcę są jedyną możliwością dowozu pracowników do miejsca pracy (co miało miejsce w przedmiotowej sprawie). Wówczas, takie usługi służą celom prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej, a osobiste korzyści uzyskiwane przez pracowników mają znaczenie drugorzędne w stosunku do korzyści gospodarczych. Innymi słowy, w przypadku gdy charakter prowadzonej działalności wymusza na pracodawcy zapewnienie transportu jego pracownikom do lub z miejsca pracy, uważa się, że usługi przewozu wykonywane są jedynie na potrzeby związane z prowadzoną działalnością.

Artykuł 6 (2) (b) nie ma wówczas zastosowania.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż dowóz pracowników z miejsca pracy do domów w godzinach nocnych, należy uznać za usługę związaną z prowadzonym przedsiębiorstwem. Wnioskodawca, decydując się bowiem na zawarcie umowy z firmą transportową na odwożenie pracowników do domów, ma na celu przede wszystkim zapewnienie prowadzenia przez siebie działalności gospodarczej.

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż nieodpłatne dowozy pracowników przez Zainteresowanego, są związane z prowadzonym przedsiębiorstwem. Zatem nie zostaje spełniona jedna z przesłanek, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy i tym samym uregulowanie to nie znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie. Dlatego też usługa przewozu pracowników z miejsca pracy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w treści art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Reasumując, zakupiona usługa dowozu pracowników świadczona jest w związku z prowadzonym przedsiębiorstwem Zainteresowanego i ma związek z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług. Zatem przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego zawartej w fakturach potwierdzających nabycie usług transportowych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie dodaje się, że w zakresie stanu faktycznego dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych oraz w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.