ILPP2/443-1740/09-2/MN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2009 r. (data wpływu 21 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług nabywanych w ramach umowy cash pooling - jest prawidłowe.

W dniu 21 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług nabywanych w ramach umowy cash pooling.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (Spółka), wraz z innymi podmiotami z grupy, zamierza zawrzeć z polskim bankiem (dalej "Bank") umowę o zarządzanie płynnością finansową, tzw. umowę cash poolingu (dalej "Umowa"). Usługa świadczona będzie przez Bank na rzecz grupy podmiotów powiązanych (dalej "Grupa"), posiadających w Banku bieżące rachunki bankowe, na których występować mogą salda dodatnie stanowiące wierzytelności Uczestników wobec Banku albo salda ujemne stanowiące długi Uczestników wobec Banku.

Celem Usługi ma być zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z Grupy poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów uczestniczących w umowie cash poolingu. Usługa cash poolingu, w której ma zamiar uczestniczyć Spółka, oparta jest na następujących założeniach:

nbspnbsp nbspnbsp - ujemne - Bank, w imieniu i na rzecz Agenta dokona przelewu środków pieniężnych stanowiących wartość salda z Rachunku Głównego Agenta na Rachunek Pomocniczy Agenta,

nbspnbspnbspnbsp - dodatnie - Bank, w imieniu i na rzecz Agenta, dokona przelewu środków pieniężnych stanowiących wartość salda z Rachunku Pomocniczego Agenta na Rachunek Główny Agenta,

* Bank, w imieniu i na rzecz Agenta dokona przelewu środków pieniężnych z Rachunku Pomocniczego Agenta na swoją rzecz, dokonując w ten sposób spłaty przez Agenta wierzytelności Banku wobec Uczestników posiadających salda ujemne. W konsekwencji, Agent wstąpi w prawa zaspokojonego wierzyciela (Banku) z tytułu wierzytelności Banku przysługujących względem Uczestników ujemnych,

* Bank, w imieniu i na rzecz Uczestników posiadających salda dodatnie na rachunkach bankowych dokona przelewu środków pieniężnych z ich rachunków na swoją rzecz, dokonując w ten sposób spłaty wierzytelności Banku wobec Agenta. W konsekwencji, Uczestnicy ci wstąpią w prawa zaspokojonego wierzyciela (Banku) z tytułu wierzytelności Banku przysługujących względem Agenta,

* Subrogacja dokonywana będzie wyłączenie na linii Agent-Uczestnik, Uczestnik-Agent, w tym sensie, że Agent będzie wstępował w prawa Banku z tytułu wierzytelności Banku wobec Uczestnika, albo Uczestnik będzie wstępował w prawa Banku z tytułu wierzytelności Banku wobec Agenta,

* Po dokonaniu powyższych czynności, salda na rachunkach wszystkich Uczestników, bez uwzględniania Rachunku Głównego Agenta będą równe zeru,

* Wszelkie nadwyżki środków pieniężnych bądź debet będą ostatecznie widoczne na Rachunku Głównym Agenta, na koniec każdego dnia roboczego;

W celu prawidłowego ujęcia skutków podatkowych dla Uczestników struktury cash poolingu niezbędne jest, w ocenie Wnioskodawcy, wskazanie na fakt, iż każdy z Uczestników struktury cash poolingu uczestniczy ponadto w funkcjonującej w ramach całej Grupy strukturze XXX (dalej "x"). Obie te struktury są bowiem ze sobą silnie powiązane.

W strukturze x funkcję Agenta pełni ten sam podmiot z siedzibą w Niemczech. Podmiot ten tworzy bank wewnętrzny (dalej "Ix"). x stanowi bank wirtualny, w ramach którego dokonywane są międzynarodowe płatności zobowiązań wszystkich spółek należących do Grupy do podmiotów trzecich, jak również wzajemne rozliczenia pomiędzy spółkami z Grupy.

Środki pieniężne z Rachunku Głównego struktury cash poolingu przelewane są na rachunek Agenta, działający w ramach banku wewnętrznego (dalej "Rachunek Agenta x"). Każdy z Uczestników cash poolingu posiada w ramach Inhouse Banku tzw. konta wewnętrzne (dalej "Rachunki Uczestników x"), na których odzwierciedlane są wszelkie wierzytelności i zobowiązania pomiędzy Uczestnikami oraz Agentem, jak również Uczestnikami a innymi podmiotami z Grupy. Całkowite saldo na Rachunkach Uczestników x odzwierciedla wierzytelność/zobowiązanie Agenta wobec Uczestników. Dzienne saldo występujące na Rachunkach Uczestników IHB stanowi podstawę kalkulacji odsetek należnych Uczestnikom/Agentowi.

Agentowi za świadczone usługi w ramach struktury x oraz za zarządzanie płatnościami wewnątrz Grupy wypłacane jest wynagrodzenie, tj. prowizja miesięczna oraz prowizja za dokonanie międzynarodowych transferów pieniężnych. Agent obciąża Uczestników wynagrodzeniem poprzez Rachunki Uczestników x.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, nabywane przez Spółkę od Banku oraz Agenta usługi cash poolingu podlegają zwolnieniu od opodatkowania podatkiem VAT jako usługi pośrednictwa finansowego, na podstawie załącznika nr 4 w związku z art. 43 ust. 1 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, zwolnione od podatku są usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy o VAT, w tym wymienione usługi pośrednictwa finansowego (sekcja J PKWiU ex 65-67).

Zdaniem Spółki, usługa cash poolingu nabywana przez nią, a świadczona w ramach struktury cash poolingu przez Bank, jak również usługa cash poolingu nabywana przez Spółkę, a świadczona w ramach struktury x przez Agenta, stanowią usługi w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów i są usługami pośrednictwa finansowego sklasyfikowanymi w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług pod numerem 65.23.10-00.00. Tym samym, są usługami pośrednictwa finansowego, objętymi zwolnieniem od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Mając na uwadze praktykę stosowaną w tym zakresie, Spółka wskazuje, że Minister Finansów w odpowiedzi z dnia 2 lipca 2004 r., na interpelację poselską nr 6005 dotyczącą kwalifikacji dla celów podatkowych porozumień o wspólnym zarządzaniu płynnością finansową przez grupę spółek, zakwalifikował usługi zarządzania płynnością wykonywane w ramach cash poolingu jako "Usługi pośrednictwa, gdzie indziej nie sklasyfikowane". Powyższa kwalifikacja została potwierdzona w późniejszej interpretacji prawa podatkowego wydanej przez Ministra Finansów w piśmie z dnia 7 września 2007 r. Nr IPP1/443-101/07-2/SM. W powyższym piśmie stwierdzono, że usługa, której celem jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych na poszczególnych rachunkach bankowych podmiotów z grupy, stanowi usługę w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów i jest usługą pośrednictwa finansowego objętą zwolnieniem od podatku VAT. Takie samo stanowisko zostało zaprezentowane również w innych interpretacjach prawa podatkowego, m.in. w piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Rzeszowie z dnia 8 stycznia 2007 r., Nr IS.II/2-443/209/06 oraz piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów z dnia 8 września 2006 r., Nr 1433/NG/GV/443-71/2006/LŚ.

W związku z tym, że zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o VAT, usługi dla celów podatku VAT są identyfikowane według klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej (z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki), Spółka wskazuje również na interpretację organu statystycznego dotyczącego umów o zarządzanie płynnością finansową. Ośrodek Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego w piśmie z dnia 11 stycznia 2007 r., Nr OK-5672/KU-6509/2006 zakwalifikował usługi cash poolingu jako "Usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane".

Ponadto, Spółka podkreśla, iż Bank świadczący usługę cash poolingu sam wystąpił z wnioskiem do Urzędu Statystycznego o dokonanie klasyfikacji statystycznej omawianej usługi i uzyskał odpowiedź potwierdzającą, iż świadczone przez Bank usługi cash poolingu stanowią "Usługi pośrednictwa, gdzie indziej niesklasyfikowane" (sekcja J PKWiU ex 65-67).

Mając na względzie powyżej wymienione przepisy, interpretacje organów podatkowych (w tym Ministra Finansów) oraz organów statystycznych, zdaniem Spółki, nabywane przez nią usługi cash poolingu, a świadczone w ramach struktury cash poolingu przez Bank, stanowią usługi pośrednictwa finansowego zwolnione od podatku VAT. Odpowiednio za zwolnione od podatku VAT, jako usługi pośrednictwa finansowego, należy uznać nabywane przez Spółkę w ramach importu usług, usługi cash poolingu świadczone przez Agenta.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...) - art. 7 ust. 1 ustawy.

Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Jak wynika z powołanych przepisów, dostawa towarów oraz świadczenie usług (za wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy) podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jedynie wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie. Jednocześnie dostawa towarów lub świadczenie usług pod tytułem odpłatnym mogą zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich odbiorcą istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119 (art. 8 ust. 3 ustawy).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca, wraz z innymi podmiotami z grupy, zamierza zawrzeć z polskim Bankiem umowę o zarządzanie płynnością finansową, tzw. umowę cash poolingu. Usługa świadczona będzie przez Bank na rzecz Grupy podmiotów powiązanych, posiadających w Banku bieżące rachunki bankowe, na których występować mogą salda dodatnie stanowiące wierzytelności Uczestników wobec Banku albo salda ujemne stanowiące długi Uczestników wobec Banku. Celem Usługi ma być zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z Grupy poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów uczestniczących w umowie cash poolingu. W strukturze będą brały udział podmioty krajowe, uczestnik z siedzibą w Niemczech oraz Agent z siedzibą w Niemczech. Pomiędzy Agentem i Uczestnikami nie występują powiązania kapitałowe typu "matka-córka", "siostra-siostra". Oferowana Uczestnikom Usługa polegać będzie na bilansowaniu (zerowaniu) sald na rachunkach bankowych poszczególnych Uczestników z wykorzystaniem Rachunku Pomocniczego Agenta. Z tytułu świadczenia usługi cash poolingu, Bankowi będzie przysługiwało wynagrodzenie w postaci prowizji miesięcznej od każdego Uczestnika, w tym Agenta.

Każdy z Uczestników struktury cash poolingu uczestniczy ponadto w funkcjonującej w ramach całej Grupy strukturze XXX. Obie te struktury są bowiem ze sobą silnie powiązane. W strukturze x funkcję Agenta pełni ten sam podmiot z siedzibą w Niemczech. Podmiot ten tworzy bank wewnętrzny ("x"). x stanowi bank wirtualny, w ramach którego dokonywane są międzynarodowe płatności zobowiązań wszystkich spółek należących do Grupy do podmiotów trzecich, jak również wzajemne rozliczenia pomiędzy spółkami z Grupy. Agentowi za świadczone usługi w ramach struktury CBIC oraz za zarządzanie płatnościami wewnątrz Grupy wypłacane jest wynagrodzenie, tj. prowizja miesięczna oraz prowizja za dokonanie międzynarodowych transferów pieniężnych. Agent obciąża Uczestników wynagrodzeniem poprzez Rachunki Uczestników x.

Zdaniem Spółki, usługa cash poolingu nabywana przez nią, a świadczona w ramach struktury cash poolingu przez Bank, jak również usługa cash poolingu nabywana przez Spółkę, a świadczona w ramach struktury x przez Agenta, stanowią usługi w zakresie kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów i są usługami pośrednictwa finansowego sklasyfikowanymi w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług pod numerem 65.23.10-00.00 "Usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane".

W przypadku świadczenia usług, bardzo istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dane świadczenie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania Rozdziału 3 "Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług":

Według art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j i 28n.

Odnosząc treść przytoczonych regulacji do sytuacji opisanej przez Spółkę należy stwierdzić, iż w przypadku świadczenia usług przez Agenta, w roli usługodawcy występować będzie podatnik posiadający siedzibę na terytorium Niemiec. Świadczone przez niego usługi sklasyfikowane zostały pod symbolem PKWiU 65.23.10-00.00 "Usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane". Zatem, miejscem świadczenia przedmiotowych usług wykonywanych przez Agenta na rzecz Spółki, będącej podatnikiem zdefiniowanym w art. 28a ustawy, zgodnie z brzemieniem art. 28b ustawy będzie terytorium Polski - miejsce gdzie Wnioskodawca, jako nabywca usługi, posiada siedzibę.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4.

Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników nieposiadających siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju.

Stosownie do art. 17 ust. 2 ustawy, przepisów ust. 1 pkt 4 i 5 nie stosuje się w przypadku świadczenia usług i dostawy towarów, od których podatek należny został rozliczony przez usługodawcę lub dokonującego dostawy towarów na terytorium kraju, z wyjątkiem świadczenia usług, do których stosuje się art. 28b, oraz dostawy gazu w systemie gazowym lub energii elektrycznej w systemie elektroenergetycznym, dla których w każdym przypadku podatnikiem jest usługobiorca lub nabywca towarów.

Przepis ust. 1 pkt 4 stosuje się, jeżeli usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b, również osoba prawna niebędąca takim podatnikiem, zarejestrowana jako podatnik VAT UE, zgodnie z art. 97 (art. 17 ust. 3 ustawy).

Zatem, nabycie usług pośrednictwa finansowego świadczonych przez Agenta nieposiadającego zarówno siedziby, jak i stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, należy uznać za import usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, podlegający opodatkowaniu na terenie kraju. Spółka, jako usługobiorca tych usług będzie zobowiązana do jego rozliczenia.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział trzy stawki preferencyjne: 7%, 3% i 0%. Ustawodawca daje także podatnikom możliwości stosowania zwolnień podatkowych.

Artykuł 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, wprowadza zwolnienie od podatku usług wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy.

W poz. 3 wskazanego wyżej załącznika wymieniono usługi pośrednictwa finansowego sklasyfikowane w sekcji J ex (65-67), z wyłączeniem:

Ponadto, ustawodawca w objaśnieniach do ww. załącznika wskazał, iż "ex" dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania.

W zamkniętym katalogu usług wyłączonych ze zwolnienia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług w poz. 3 załącznika, nie znajdują się wymienione przez Wnioskodawcę usługi.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do tej ustawy, usługi zarządzania płynnością finansową będą przedmiotowo zwolnione od podatku.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż miejscem świadczenia usług wykonywanych przez Agenta na rzecz Spółki, nieposiadającego zarówno siedziby, jak i stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju, będzie Polska. Do rozliczenia w zakresie podatku od towarów i usług tej transakcji zobowiązana będzie Spółka, jako nabywca przedmiotowych usług.

Usługi, świadczone zarówno przez Agenta, jaki i Bank na rzecz Wnioskodawcy będą korzystały ze zwolnienia od podatku, określonego w art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, ponieważ jak wskazał Zainteresowany są one sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 65.23.10-00.00 "Usługi pośrednictwa finansowego, pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane", a więc są wymienione w sekcji J ex (65-67) w poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług.

Tut. Organ zwraca jednak uwagę, iż kwestie dotyczące klasyfikacji statystycznych, nie mieszczą się w ramach określonych przepisem art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym, Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny stanowiska dotyczącego powołanej klasyfikacji statystycznej, a interpretację wydano na podstawie informacji udzielonych przez Spółkę w tym zakresie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W kwestii dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych - wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.