ILPP2/443-1609/09-2/EN

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 17 lutego 2010 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP2/443-1609/09-2/EN

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 23 listopada 2009 r. (data wpływu 30 listopada 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług:

* jest prawidłowe - w zakresie opodatkowania usług nabycia wierzytelności,

* jest nieprawidłowe - w zakresie wysokości opodatkowania usług nabycia wierzytelności.

UZASADNIENIE

W dniu 30 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie odpłatnego świadczenia usług oraz opodatkowania nabycia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (Spółka) jest podmiotem profesjonalnie zajmującym się świadczeniem usług pośrednictwa finansowego. Przedmiot działalności Wnioskodawcy (zgodnie z umową Spółki) obejmuje m.in. pozostałe pośrednictwo pieniężne (PKD 64.19.Z) oraz pozostałą finansową działalność usługową, gdzie indziej niesklasyfikowaną, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD 64.99.Z).

W ramach swojej zarejestrowanej i rzeczywistej działalności Wnioskodawca, będący podatnikiem podatku od towarów i usług, zamierza nabyć wierzytelność od instytucji finansowej (banku) na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności. Przedmiotem transakcji będzie wierzytelność własna instytucji finansowej (banku), wynikająca z udzielonego przez nią kredytu. Zakup przez Wnioskodawcę wierzytelności sfinansowany zostanie ze środków pochodzących z pożyczki udzielonej przez osobę trzecią, a cena sprzedaży będzie niższa od nominalnej wartości wierzytelności.

W wyniku zawarcia ww. umowy przysługująca instytucji finansowej (jako cedentowi) wierzytelność przeniesiona zostanie wraz ze wszelkimi związanymi z nią prawami na Wnioskodawcę (jako cesjonariusza) w sposób definitywny (wierzytelność nie będzie podlegała zwrotowi nawet wówczas, gdyby okazało się, że dłużnik jest niewypłacalny). Poza zapłatą ceny przez Wnioskodawcę umowa ta nie będzie przewidywała dodatkowych świadczeń na rzecz cedenta (w szczególności ściągania przez Wnioskodawcę długu na rzecz drugiej strony, czy finansowania cedenta), a wszelkie wzajemne roszczenia stron wygasną wraz z zapłatą ceny przez Wnioskodawcę i przeniesieniem na niego wierzytelności. Należy również zaznaczyć, iż planowana umowa nie będzie umową o charakterze stałym, która przewidywałaby dokonywanie cesji wierzytelności na Wnioskodawcę w sposób ciągły.

Po nabyciu wierzytelności i włączeniu jej do majątku Wnioskodawca zamierza egzekwować zakupioną wierzytelność we własnym imieniu i na własny rachunek (ewentualnie wykorzystać ją do innych celów prawno-gospodarczych).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności będzie stanowiło "odpłatne świadczenie usług" objęte zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług.

Czy nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności będzie stanowiło usługę pośrednictwa finansowego, o której mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z poz. 3 załącznika Nr 4 do ww. ustawy, zwolnioną przedmiotowo od opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, nabycie przez niego wierzytelności na podstawie umowy sprzedaży w okolicznościach i na warunkach opisanych w niniejszym wniosku będzie stanowiło "odpłatne świadczenie usług" objęte zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług.

UZASADNIENIE

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym - w świetle definicji negatywnej zawartej w przepisie art. 8 ust. 1 ww. ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumieć należy każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej.

W ocenie Wnioskodawcy nie powinno budzić wątpliwości, że przelew wierzytelności na rzecz cesjonariusza będącego podmiotem profesjonalnie zajmującym się obrotem wierzytelnościami, który dokonuje danej transakcji w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej (czy to w celu windykacji wierzytelności we własnym zakresie, czy też w innym celu prawno-gospodarczym), wypełnia znamiona określone w przepisie art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, czyli stanowi odpłatne świadczenie usług objęte zakresem przedmiotowym ww. ustawy.

Za przyjęciem takiej prawno-podatkowej kwalifikacji cesji wierzytelności przemawia w szczególności orzecznictwo sądów administracyjnych.

I tak, w wyroku z dnia 17 grudnia 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu (sygn. akt I SA/Op 346/08) wskazał, że nabywanie przez spółkę wierzytelności w formie cesji bezwarunkowej w celu ich windykacji we własnym imieniu i na własny rachunek stanowi usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, przy czym - jak podkreślono - dla opodatkowania powyższej czynności bez znaczenia pozostaje fakt, iż są to wierzytelności trudne, obciążone niskim ryzykiem wypłacalności dłużnika, przeterminowane.

Na temat kwalifikacji czynności zbycia wierzytelności wypowiedział się również Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 7 stycznia 2009 r., sygn. akt II FSK 1416/07 stwierdził, iż "cesja wierzytelności jest niewątpliwie przeniesieniem prawa do wartości niematerialnych i prawnych w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 powołanej uprzednio ustawy (ustawy o podatku od towarów i usług), należy ją więc tym samym zaliczyć do kategorii usług".

Wnioskodawca wskazał, iż istota nabycia wierzytelności jako usługi polega na dokonaniu przez nabywcę wierzytelności (cesjonariusza) na rzecz zbywcy (cedenta) zapłaty za nabytą wierzytelność, w wyniku czego zbywca zostaje uwolniony od konieczności podejmowania działań mających na celu wyegzekwowanie wierzytelności od dłużnika (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 października 2007 r., sygn. akt III SA///a 1201/07). o ile czynność zbywcy, której przedmiotem jest przeniesienie na nabywcę prawa do wierzytelności, jest w zakresie podatku od towarów i usług indyferentna (sprzedaż wierzytelności własnej po stronie zbywcy nie jest usługą, lecz stanowi jedynie realizację przysługującego mu względem wierzytelności prawa własności), o tyle świadczenie podmiotu nabywającego wierzytelność (zakładając, że jest to podmiot profesjonalnie zajmujący się obrotem wierzytelnościami) należy uznać za czynność objętą zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 maja 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 4203/07, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 października 2007 r., sygn. akt III SA/Wa 1201/07; "Zakup wierzytelności podlega VAT, gdy jest usługą" Gazeta Prawna z dnia 7 października 2008 r., s. 4). Należy bowiem zauważyć, iż strony umowy sprzedaży wierzytelności (cesji) wiąże specyficzny stosunek prawny, w którym nabywca (cesjonariusz) może być uznany za usługodawcę, zaś zbywca (cedent) - będąc odbiorcą świadczenia, jakim jest uwolnienie go przez nabywcę od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ponoszeniem ryzyka ewentualnej niewypłacalności dłużnika - występuje w roli usługobiorcy.

Z faktu, iż sprzedaż wierzytelności własnej po stronie zbywcy nie jest usługą, nie można wywodzić, że usługi nie świadczy nabywca wierzytelności (por. J. Zubrzycki, "Leksykon VAT" Wrocław 2005, s. 574). w związku z tym nabycie wierzytelności przez podmiot zajmujący się skupowaniem wierzytelności i dochodzeniem ich od dłużników należy uznać za świadczenie przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy usługi w rozumieniu przepisu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę, że przedmiotem umowy, którą w ramach swojej zarejestrowanej i rzeczywistej działalności zamierza zawrzeć Wnioskodawca, będący podmiotem profesjonalnie zajmującym się świadczeniem usług pośrednictwa finansowego, ma być bezwarunkowe i definitywne nabycie wierzytelności od instytucji finansowej (banku) w celu jej egzekwowania przez Wnioskodawcę we własnym imieniu i na własny rachunek (ewentualnie wykorzystania do innych celów prawno-gospodarczych), w pełni uzasadnione i słuszne jest zakwalifikowanie planowanego nabycia wierzytelności jako "odpłatnego świadczenia usług" objętego zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług.

Ze względu na wynikającą z przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zasadę rozgraniczenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług oraz zasadę wzajemnego wykluczania tych obowiązków, uznając, że opisane w niniejszym wniosku zdarzenie przyszłe objęte będzie zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług (opodatkowane podatkiem od towarów i usług bądź zwolnione z tego podatku), należy stwierdzić, iż tym samym czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W opinii Wnioskodawcy nabycie przez niego wierzytelności na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności w okolicznościach i na warunkach opisanych w niniejszym wniosku będzie stanowiło usługę pośrednictwa finansowego, o której mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z poz. 3 załącznika Nr 4 do ww. ustawy, zwolnioną przedmiotowo od opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

UZASADNIENIE

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z poz. 3 załącznika Nr 4, od opodatkowania podatkiem od towarów i usług zwolnione są m.in. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem jednak usług ściągania długów oraz factoringu.

Opisane w niniejszym wniosku zdarzenie przyszłe należy - w ocenie Wnioskodawcy uznać za usługę pośrednictwa finansowego świadczoną na rzecz zbywcy wierzytelności, mieszczącą się w grupowaniu PKWiU 65.23.10 (według rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług), tj. usługi pośrednictwa finansowego gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalno-rentowych. Usługa ta polegać będzie na tym, że w wyniku cesji wierzytelności Wnioskodawca uwolni zbywającą własną wierzytelność instytucję finansową (bank) od konieczności prowadzenia postępowania egzekucyjnego, opóźnień związanych z egzekwowaniem wierzytelności czy też ryzyka niewypłacalności dłużnika.

Zdaniem Wnioskodawcy planowana cesja wierzytelności, w wyniku której nastąpi przeniesienie wierzytelności z majątku zbywcy (cedenta) do majątku Wnioskodawcy (nabywcy, cesjonariusza), będzie stanowiła obrót wierzytelnościami (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 29 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Op 79/09).

Zważywszy zaś, że profesjonalny obrót wierzytelnościami, polegający na zakupie wierzytelności w celu ich windykacji lub dalszej odsprzedaży, zaliczany jest do kategorii usług pośrednictwa finansowego (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 marca 2008 r., sygn. akt II FSK 65/07), opisane przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe uznać należy za usługę pośrednictwa finansowego, o której mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z poz. 3 załącznika Nr 4 do ww. ustawy. Jednocześnie - w ocenie Wnioskodawcy - nabycie przez niego wierzytelności będzie zwolnione przedmiotowo z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Zdaniem Wnioskodawcy czynności opisanych we wniosku nie można bowiem zaklasyfikować ani jako ściągania długów, ani jako faktoring.

Przeciwko uznaniu opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego za usługę ściągania długów przemawia okoliczność, iż między stronami transakcji nie wystąpią relacje typowe dla umowy o świadczenie usług ściągania długów, w szczególności po stronie Wnioskodawcy brak będzie zobowiązania do ściągania długu na rzecz innego podmiotu w zamian za wynagrodzenie, skoro po nabyciu wierzytelności i włączeniu jej do swojego majątku Wnioskodawca będzie egzekwował ją we własnym imieniu i na własny rachunek (ewentualnie wykorzysta do innych celów prawno-gospodarczych). w wyniku cesji wierzytelności nastąpi jej przeniesienie na Wnioskodawcę, który wejdzie w miejsce cedenta i z tą chwilą transakcja między Wnioskodawcą i cedentem zostanie wykonana. Po przeniesieniu wierzytelności na Wnioskodawcę stosunek cywilnoprawny między Wnioskodawcą a cedentem skończy się i cedent nie będzie miał już wpływu na dalszy byt wierzytelności. Podjęcie przez Wnioskodawcę działań zmierzających do ściągnięcia długu (wierzytelności) nie będzie już elementem transakcji z cedentem, lecz będzie realizowane w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy. w sytuacji zaś ściągania długu dla siebie, nawet gdy dług ten wynika z nabytej wcześniej wierzytelności, dany podmiot nie może być uznany za świadczącego usługę, co wyklucza traktowanie go jako podatnika - usługodawcę zgodnie z art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Pogląd ten znajduje potwierdzenie w licznych orzeczeniach sądów administracyjnych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 27 lutego 2007 r., sygn. akt i SA/Łd 1239/06; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 września 2008 r., sygn. akt III SA/Wa 783/08; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 17 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Op 346/08).

Zdaniem Wnioskodawcy, opisana we wniosku czynność nie może być również uznana za usługę faktoringu. Usługi faktoringu spośród innych usług obrotu wierzytelnościami wyróżnia występowanie stałych, ciągłych powiązań prawnych między przedsiębiorcą zbywającym wierzytelności (faktorantem) a faktorem, których podstawą są zawierane między tymi podmiotami umowy o charakterze długoterminowym, nakładające najczęściej na faktora - poza zobowiązaniem do nabycia wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży - dodatkowe obowiązki (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 4 marca 2008 r., sygn. akt III SA/GL 1417/07). Wnioskodawca podziela pogląd wyrażony w literaturze, zgodnie z którym o usługach faktoringu dla celów podatku od towarów i usług można mówić wówczas, gdy cesja wierzytelności dokonywana jest na podstawie stałej umowy, na podstawie której, poza finansowaniem zbywcy, nabywca wierzytelności pełni dodatkowe funkcje polegające na przykład na ściąganiu wierzytelności czy też inne funkcje administracyjne (por. T. Chentosz, M. Świerczewski "Usługi factoringu a VAT" Przegląd Podatkowy z 2004 r. Nr 9, s. 18). w ocenie Wnioskodawcy fakt, iż opisana we wniosku czynność stanowić ma pojedynczą transakcję cesji przemawia przeciwko uznaniu jej za usługę faktoringu.

Mając na względzie przedstawione wyżej argumenty, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nabycie przez niego wierzytelności na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności w okolicznościach i na warunkach opisanych w niniejszym wniosku będzie stanowiło usługę pośrednictwa finansowego, o której mowa w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w związku z poz. 3 załącznika Nr 4 do ww. ustawy, która jednocześnie jako usługa niepolegająca na ściąganiu długów ani niebędąca usługą faktoringu zwolniona jest od opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe - w zakresie opodatkowania usług nabycia wierzytelności oraz nieprawidłowe - w zakresie wysokości opodatkowania usług nabycia wierzytelności.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również (m.in.) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej (...).

Wierzytelność jest prawem majątkowym, będącym przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Artykuł 15 ust. 1 ustawy stanowi, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na podstawie ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zakup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub w celu dalszej ich sprzedaży mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego - sklasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w sekcji j ex (65-67). w tak pojmowanej usłudze mieści się cywilnoprawna instytucja przelewu wierzytelności (cesji) polegająca na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, iż w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę pośrednictwa finansowego, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności.

Stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 (art. 41 ust. 1 ustawy).

Jednakże zarówno w treści ustawy jak i w przepisach wykonawczych do ustawy, przewidziano opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, tj. 7%, 3% i 0% oraz zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy, zwalnia się od podatku usługi pośrednictwa finansowego - sklasyfikowane według PKWiU w sekcji j ex (65-67). z powyższego zwolnienia wyłączone zostały enumeratywnie wymienione rodzaje usług pośrednictwa finansowego - m.in. usługi ściągania długów i faktoringu (poz. 3 pkt 5 załącznika nr 4), przy czym nie wskazano symbolu PKWiU identyfikującego usługi zawierające się w tej kategorii.

Wyłączenie usług ściągania długów i faktoringu ze zwolnienia od podatku od towarów i usług zgodne jest z przepisem art. 13B (d) (3) Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich dotyczących podatków obrotowych wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku 77/388/EWG (Dz. Urz. UE I 1977.145.1 z późn. zm.), obowiązującej do dnia 31 grudnia 2006 r. Stosownie bowiem do ww. przepisu, Państwa Członkowskie zwalniają transakcje, nie naruszając innych przepisów Wspólnoty, na warunkach, które ustalają w celu zapewnienia właściwego i prostego zastosowania zwolnień od podatku i zapobieżenia oszustwom podatkowym, unikaniu opodatkowania lub nadużyciom transakcje, łącznie z negocjacjami, dotyczące depozytu i bieżących rachunków, płatności, transferów, długów, czeków i papierów wartościowych, z wyjątkiem jednakże odzyskiwania długów i faktoringu.

Ponadto, zgodnie z treścią przepisu art. 135 (1) (d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE I 2006.347.1 z późn. zm.), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., Państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Dodatkowo wskazać należy, że Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w wyroku z dnia 26 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01, definiując faktoring, o którym mowa w ww. przepisie Szóstej Dyrektywy podkreślił, iż działalność gospodarcza, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa wierzytelności, podejmując ryzyko niewywiązania się dłużnika ze zobowiązania i w zamian wystawia swojemu klientowi faktury z tytułu prowizji, stanowi odzyskiwanie długów w rozumieniu art. 13B (d) (3) tej dyrektywy i dlatego działalność ta wyłączona jest ze zwolnienia określonego w tym przepisie.

Usługi ściągania długów i faktoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady faktoring polega na tym, że faktor trudniący się zawodowo tego typu działalnością nabywa wierzytelności przysługujące przedsiębiorcy (faktorantowi) z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę.

W pojęciu usług ściągania długów i faktoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odsprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia. w tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności. Istota rozróżnienia usług (obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz faktoringu) sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów. w każdym przypadku, gdy celem działania jest przejęcie wierzytelności (długu) innego podmiotu w celu wyegzekwowania (ściągnięcia długu) - usługę tę należy opodatkować także wówczas, gdy środkiem tego celu jest nabycie cudzej wierzytelności (z ryzykiem lub bez ryzyka wypłacalności dłużnika), która to czynność mieści się w kategorii szeroko pojętego pośrednictwa finansowego.

Powyższe oznacza, że to od treści umowy i od dokonanych między stronami ustaleń zależeć będzie charakter umowy związanej z obsługą finansową.

Umowa zawarta pomiędzy cedentem a cesjonariuszem polega w takim przypadku na przelewie wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, który przejmuje wierzytelność w celu jej realizacji we własnym imieniu.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca, będący podatnikiem podatku od towarów i usług, zamierza nabyć wierzytelność od instytucji finansowej (banku) na podstawie umowy sprzedaży wierzytelności. Przedmiotem transakcji będzie wierzytelność własna instytucji finansowej (banku), wynikająca z udzielonego przez nią kredytu. Zakup przez Wnioskodawcę wierzytelności sfinansowany zostanie ze środków pochodzących z pożyczki udzielonej przez osobę trzecią, a cena sprzedaży niższa będzie od nominalnej wartości wierzytelności.

W wyniku zawarcia ww. umowy przysługująca instytucji finansowej (jako cedentowi) wierzytelność przeniesiona zostanie wraz ze wszelkimi związanymi z nią prawami na Wnioskodawcę (jako cesjonariusza) w sposób definitywny (wierzytelność nie będzie podlegała zwrotowi nawet wówczas, gdyby okazało się, że dłużnik jest niewypłacalny). Po nabyciu wierzytelności i włączeniu jej do majątku Wnioskodawca zamierza egzekwować zakupioną wierzytelność we własnym imieniu i na własny rachunek (ewentualnie wykorzystać ją do innych celów prawno-gospodarczych).

Biorąc pod uwagę powyższe unormowania oraz opisane zdarzenie przyszłe, należy stwierdzić że przedmiotowa transakcja bez wątpienia spowoduje "uwolnienie" cedenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowić będzie czynność odzyskiwania długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca, jako nabywca wierzytelności, świadczy usługę ściągania długu, z tytułu której jest podatnikiem. Jednakże ww. usługa jest wyłączona ze zwolnienia przedmiotowego, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy - na podstawie poz. 3 pkt 5 ww. załącznika, a tym samym stanowić będzie usługę opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, według 22% stawki podatku VAT, na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy.

Ponadto tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisanym zdarzeniu przyszłym oraz własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego, a które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone. Dotyczy to w szczególności kwestii opodatkowania transakcji będącej przedmiotem wniosku podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w zakresie odpłatnego świadczenia usług oraz opodatkowania nabycia wierzytelności. Natomiast w kwestii podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl