ILPP2/443-1533/09-2/MR - Odliczenie podatku VAT naliczonego z tytułu zakupu lokalu użytkowego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 5 listopada 2009 r. (data wpływu 12 listopada 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu lokalu użytkowego - jest prawidłowe.

W dniu 12 listopada 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu lokalu użytkowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą o nazwie M, na podstawie zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez Prezydenta Miasta, pod numerem xx. Działalność gospodarcza Zainteresowanego została zgłoszona, w trybie art. 96 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), do rejestracji jako podatnik tego podatku. Wnioskodawca jest także prezesem zarządu oraz jedynym, tj. 100% udziałowcem Spółki z o.o. "MA" oraz prezesem zarządu i współudziałowcem w 50% Spółki z o.o. "MB". Drugim współudziałowcem tej Spółki jest żona Zainteresowanego, która jest właścicielem 50% drugiej części udziałów.

Żona Wnioskodawcy, poza udziałami w Spółce z o.o. "MB", nie prowadzi działalności gospodarczej. Zainteresowany pozostaje z żoną we wspólności majątkowej małżeńskiej.

W dniu 23 stycznia 2009 r. Wnioskodawca i jego żona zawarli (jako strona kupująca) w formie aktu notarialnego umowę przedwstępną ustanowienia odrębnej własności lokalu użytkowego i sprzedaży tego lokalu wraz ze związanym z lokalem udziałem we własności nieruchomości wspólnej (repertorium a numer). Zgodnie z § 5 ust. 1 ww. aktu notarialnego, Zainteresowany i jego żona jako kupujący zobowiązali się do zapłaty za przedmiotowy lokal ceny X zł brutto (tj. z podatkiem od towarów i usług VAT), w pięciu kolejnych ratach. Po dacie płatności każdej raty, sprzedający wystawia na rzecz obojga kupujących fakturę VAT zaliczkową.

Wnioskodawca zamierza wpisać do swojej ewidencji księgowej ww. lokal użytkowy jako środek trwały - w ramach prowadzonej działalności gospodarczej o nazwie i zadeklarować wraz z żoną, zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 3, poz. 1 z późn. zm.), że w całości będzie on jednoosobowo (tj. bez udziału żony) wykorzystywać ww. lokal do prowadzenia działalności gospodarczej i uzyskiwać z tego tytułu dochód, od którego w całości (tj. bez udziału żony) będzie odprowadzał należny podatek dochodowy od osób fizycznych. Zainteresowany zamierza oddać ten lokal użytkowy w najem Spółce z o.o. "MB", której jest jedynym ze wspólników i osiągać z tego tytułu dochód w postaci czynszu najmu w oparciu o umowę najmu i wystawione przez siebie faktury VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przedmiotowy lokal użytkowy będzie wykorzystywany w całości do wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem, wobec powyższego, Wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia całości kwoty podatku należnego o całość kwoty podatku naliczonego w oparciu o faktury wystawione przez niego najemcy, tj. Sp. z o.o. "MB" i faktury zaliczkowe sprzedającego wystawione na oboje małżonków, a także w oparciu o inne faktury, którymi dysponuje Wnioskodawca z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Ad. 2

Faktury z tytułu zakupu lokalu użytkowego powinny być wystawiane na obojga małżonków, gdyż wspólnie dokonali zakupu (zgodnie z aktem notarialnym). Wnioskodawca będzie mógł rozliczać podatek od towarów i usług w całości, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, przy czym jedynym warunkiem jest wskazanie w fakturach NIP-u Wnioskodawcy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą o nazwie M. Zainteresowany jest także prezesem zarządu oraz jedynym, tj. 100% udziałowcem Spółki z o.o. "MA" oraz prezesem zarządu i współudziałowcem w 50% Spółki z o.o. "MB". Drugim współudziałowcem tej Spółki jest żona Wnioskodawcy, która jest właścicielem 50% drugiej części udziałów. Żona Zainteresowanego, poza udziałami w tej Spółce, nie prowadzi działalności gospodarczej. Zainteresowany pozostaje z żoną we wspólności majątkowej małżeńskiej. w dniu 23 stycznia 2009 r. Wnioskodawca i jego żona zawarli (jako strona kupująca) w formie aktu notarialnego umowę przedwstępną ustanowienia odrębnej własności lokalu użytkowego i sprzedaży tego lokalu wraz ze związanym z lokalem udziałem we własności nieruchomości wspólnej. Zgodnie z zapisem w akcie notarialnym, Zainteresowany i jego żona jako kupujący zobowiązali się do zapłaty za ww. lokal w pięciu kolejnych ratach. Po dacie płatności każdej raty, sprzedający wystawia na rzecz obojga kupujących fakturę VAT zaliczkową.

Małżeństwo nie należy do żadnej kategorii wymienionej w art. 15 ust. 1 ustawy. w związku z powyższym należy przytoczyć przepisy ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.). Istotą współwłasności majątkowej małżeńskiej zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, iż każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej). w myśl art. 36 § 1 oraz § 2 ww. Kodeksu, oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku.

A zatem, każdy z małżonków może dokonywać czynności prawnych, w tym również czynności określonych w art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, samodzielnie i na własny rachunek. Podatnikiem może być każdy z małżonków jako osoba fizyczna bądź w przypadku, gdy dla celów prowadzonej działalności gospodarczej utworzą spółkę osobową - ta spółka.

Zgodnie z zapisem art. 86 ust. 1 ustawy, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4;

Faktura będąca podstawą odliczenia, winna zawierać elementy wymienione w § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.).

I tak, zgodnie z § 5 ust. 1 ww. rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

Powyższy przepis określa niezbędne minimum elementów, które powinna zawierać faktura VAT. Nie ma zatem przeszkód, aby faktura dokumentująca określoną transakcję zawierała inne, dodatkowe elementy, które nie zostały wskazane w ww. katalogu.

Biorąc po uwagę analizę powyższych przepisów stwierdzić należy, że skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego będzie przysługiwało jedynie, gdy faktury dokumentujące nabycie towarów i usług jako ich nabywcę będą wskazywały na podatnika wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ustawy. Przepisy prawa obowiązujące w zakresie wystawiania faktur i elementów, jakie winny one zawierać, nie regulują w sposób szczegółowy sytuacji, gdy towary i usługi nabywają małżonkowie, pozostający we wspólnocie majątkowej. Uznać zatem należy, że faktura VAT wystawiona na nazwisko obojga małżonków nie narusza obowiązujących przepisów prawa i nie można jej uznać za wystawioną w sposób wadliwy. Faktura taka nie powoduje również negatywnych skutków w zakresie odliczania podatku naliczonego z niej wynikającego.

W przypadku zatem, gdy małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają określony towar czy usługę, który jest używany w sposób wyłączny do celów zawodowych przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami, to współmałżonek ten, prowadzący działalność gospodarczą, korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego od nabytego towaru i usługi, pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi z tytułu prowadzonej działalności czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z treścią art. 86 ust. 1 ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Zatem, warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Z opisanego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego wynika, iż faktury zaliczkowe dotyczące przedmiotowego lokalu wystawione są na obojga małżonków. Zainteresowany zamierza w całości (bez udziału żony), wykorzystywać przedmiotowy lokal do prowadzenia działalności gospodarczej i oddać ten lokal użytkowy w najem Spółce, której jest jedynym ze wspólników i osiągać z tego tytułu dochód w postaci czynszu najmu w oparciu o umowę najmu i wystawione przez siebie faktury VAT.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca świadcząc usługę najmu będzie podatnikiem podatku VAT wówczas, gdy najem ten będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek. Jeżeli przedmiotem najmu jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, będzie ten małżonek, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej). Prawnopodatkowa podmiotowość określona ww. przepisem, jak również prawa i obowiązki określone przepisami o podatku VAT (w tym również obowiązek rozliczenia tegoż podatku) w takiej sytuacji dotyczą tylko jednego z małżonków.

W kwestii tej zwraca się uwagę, iż każdy składnik majątku małżonków objęty jest wspólnością ustawową pomiędzy małżonkami. Jednak zarząd majątkiem wspólnym każde z małżonków może wykonywać samodzielnie. w sytuacji, gdy przedmiotem umowy najmu są lokale mieszczące się w nieruchomości stanowiącej współwłasność i są one wynajmowane na cele inne niż mieszkaniowe, podatnikami podatku od towarów i usług z racji świadczonej usługi jest każdy ze współmałżonków, który podpisał umowę najmu.

Nadmienić należy przy tym, iż wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT przez jednego małżonka pozostającego we wspólności majątkowej małżeńskiej nie rodzi obowiązku podatkowego w tym podatku u drugiego małżonka.

Jeżeli zatem, przedmiotem najmu jest rzecz (lokal użytkowy) stanowiąca majątek wspólny małżonków, to zgodnie z art. 15 ustawy, podatnikiem jest ten małżonek, który dokonuje wynajmu we własnym imieniu (który jest stroną czynności prawnej), a więc - w przedmiotowej sytuacji - Wnioskodawca.

Wobec powyższego, odpowiadając na pierwsze z postawionych przez Wnioskodawcę pytań stwierdzić należy, że w przypadku, gdy małżonkowie pozostają we współwłasności małżeńskiej i nabywają dobro inwestycyjne, które jest używane w sposób wyłączny do celów zawodowych przez jednego z małżonków będących współwłaścicielami, to Wnioskodawca korzysta z prawa do odliczenia całości podatku naliczonego od towarów i usług, pod warunkiem, że występuje związek pomiędzy poniesionymi wydatkami, a wykonywanymi z tytułu prowadzonej działalności czynnościami opodatkowanymi.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. w przedmiotowej sprawie warunek ten zostanie spełniony, gdyż Wnioskodawca jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą i planuje wykorzystywać przedmiotowy lokal do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług (najem). Mając powyższe na uwadze, Zainteresowany będzie miał prawo do odliczenia całości podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych na niego i jego małżonkę, dokumentujących wpłaty zaliczek na zakup lokalu przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca podniósł również wątpliwość, czy w celu skorzystania z prawa do odliczenia w całości podatku naliczonego z faktur dokumentujących wpłacane zaliczki koniecznym jest, aby dokumenty te były wystawione tylko na Zainteresowanego, czy mogą być wystawione na obojga małżonków...

W odpowiedzi na powyższe, wyjaśnić należy, że faktura VAT dokumentująca dokonaną transakcję, tj. zakup lokalu użytkowego, musi jako nabywcę wskazywać dane Wnioskodawcy, jako podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Nie ma znaczenia czy faktura zostanie wystawiona tylko na nazwisko Wnioskodawcy, czy też zostaną umieszczone dane zarówno Wnioskodawcy, jak i jego żony, pozostających we wspólności małżeńskiej. Ustawodawca bowiem nie wiąże możliwości odliczenia podatku od towarów i usług z danymi zawartymi na fakturze VAT wystawionej dla osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, lecz ze związkiem dokonywanych zakupów ze sprzedażą opodatkowaną.

Wystawienie faktury na obojga małżonków nie pozbawi Wnioskodawcy, jako osoby prowadzącej działalność gospodarczą i wykorzystującej nabyty towar do czynności opodatkowanych, możliwości odliczenia podatku wynikającego z wystawionej faktury. Faktury VAT wystawione na nazwisko obojga małżonków potwierdzać będą poniesienie wydatków przez małżonków pozostających we wspólności ustawowej małżeńskiej, zaś zgodnie z przywołanym określeniem podatnika VAT zawartym w art. 15 ustawy, rozliczeń VAT dokonywać będzie Wnioskodawca, jako podatnik VAT.

Tutejszy Organ informuje ponadto, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem - nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - w niniejszej interpretacji rozpatrzone.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.