ILPP2/443-1390/11-2/MR

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 3 października 2011 r. (data wpływu 5 października 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku skorygowania podatku należnego w związku z wcześniejszym skorzystaniem z "ulgi za złe długi" - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku skorygowania podatku należnego w związku z wcześniejszym skorzystaniem z "ulgi za złe długi".

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w ramach, której zajmowała się pozyskiwaniem klientów dla firm telekomunikacyjnych. Była zarejestrowana jako podatnik VAT od dnia 1 grudnia 2008 r. do dnia 16 lutego 2011 r. W tym okresie, od dnia 30 września 2009 r. do dnia 15 lutego 2011 r., działalność była zawieszona z wyjątkiem okresu od dnia 13 sierpnia 2010 r. do dnia 30 listopada 2010 r. W 2009 r. Zainteresowana wystawiła faktury sprzedaży i regularnie opłacała podatek od towarów i usług. Dnia 2 maja 2009 r. oraz dnia 14 maja 2009 r. wystawiła dla głównego kontrahenta faktury sprzedaży, których kontrahent nie opłacił. Dnia 5 czerwca 2009 r. Zainteresowana wniosła do sądu pozew o zasądzenie od kontrahenta należnej jej kwoty za faktury sprzedaży. Wysoki podatek od towarów i usług oraz fakt, iż największy kontrahent nie uregulował swojego zobowiązania spowodował, iż Wnioskodawczyni zwróciła się do Urzędu Skarbowego z pismem o rozłożenie na raty podatku od towarów i usług. Zgodnie z pismem nadanym przez Urząd Skarbowy z dnia 16 lipca 2009 r. podatek od towarów i usług, został rozłożony na raty. Gdy minęło 180 dni od momentu terminu płatności faktur sprzedaży, a kontrahent dalej ich nie zapłacił, zgodnie z art. 89a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), w 2009 r. w deklaracji VAT za miesiąc grudzień Zainteresowana skorzystała z ulgi na złe długi. W 2010 r. Wnioskodawczyni złożyła do Urzędu Skarbowego zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowym 2009 PIT 36 uwzględniając wszystkie faktury sprzedaży wystawione przez nią w 2009 r. łącznie z tymi nieopłaconymi przez kontrahenta. Zainteresowana zwróciła się również z pismem do Urzędu Skarbowego o rozłożenie na raty podatku dochodowego i przeksięgowanie kwoty, która została opłacona z tytułu podatku od towarów i usług na podatek dochodowy (kwota podatku od towarów i usług opłacona przez nią za nieopłacone faktury kontrahenta w ratach do momentu skorzystania z ulgi za złe długi). Zgodnie z pismem nadanym przez Urząd Skarbowy z dnia 27 sierpnia 2010 r. podatek od towarów i usług skorygowany w deklaracji grudniowej na podstawie art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług został przeksięgowany na poczet zaległości od podatku dochodowego od osób fizycznych za 2009 r. Dnia 16 lutego 2011 r. Wnioskodawczyni zlikwidowała działalność gospodarczą, a w dniu 30 czerwca 2011 r. zakończyło się postępowanie sądowe wyrokiem zasądzającym na rzecz Zainteresowanej 63% głównej należności z faktur sprzedaży wystawionych dla kontrahenta.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w związku z wyrokiem sądu i otrzymaniem części zaległych należności oraz będąc osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej i niebędącą płatnikiem VAT Wnioskodawczyni jest zobowiązana do zapłaty podatku od towarów i usług w części wynikającej z prawomocnego wyroku sądu.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nie jest ona zobowiązana do zwrotu do Urzędu Skarbowego podatku VAT w części wynikającej z prawomocnego wyroku sądu. Zainteresowana, będąc czynnym płatnikiem podatku VAT, skorzystała z ulgi na złe długi zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, który mówi, że podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Podatnikiem podatku VAT zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą. Po uregulowaniu należności przez kontrahenta w części określonej przez wyrok sądu podatnik zobowiązany jest zgodnie z art. 89a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. Powołując się na powyższe przepisy prawa Wnioskodawczyni nie jest podatnikiem w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z powyższym, nie ma podstawy prawnej aby rozliczyć otrzymanie części należności w momencie uregulowania jej przez kontrahenta i zwiększyć tym samym podatek należny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Możliwość rozliczenia podatku należnego w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności uregulowana została przez ustawodawcę w Dziale IX Rozdziale 1a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą.

Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy, podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Artykuł 89a ust. 1a ustawy stanowi, iż nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

W myśl art. 89a ust. 2 ustawy, przepis ust. 1 stosuje się w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:

Powołane wyżej przepisy dopuszczają zatem możliwość dokonania przez podatnika korekty podatku należnego, który powstał w związku z dostawą towarów lub świadczeniem usług na terytorium kraju, w sytuacji gdy nabywca towaru bądź usługi, nie dokonał zapłaty na rzecz dostawcy.

Aby jednak podatnik mógł dokonać korekty określonej w art. 89a ust. 1 ustawy, warunki określone w art. 89a ust. 2 muszą być spełnione łącznie. Brak któregokolwiek z wymienionych warunków stanowi przesłankę do braku takiego prawa.

Na podatniku (wierzycielu) dokonującym korekty podatku należnego w ramach ulgi na złe długi ciążą liczne obowiązki związane z dokonaniem korekty. Zostały one określone w art. 89a ust. 3-6 ustawy.

Stosownie do art. 89a ust. 3 ustawy, korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin określony w ust. 2 pkt 6, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 6.

Przepis ten wprost wskazuje, że warunkiem niezbędnym dla dokonania korekty jest otrzymanie przez dłużnika zawiadomienia. Potwierdza to również art. 89b ust. 5 ustawy przewidujący, iż do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy Ordynacji podatkowej o doręczeniach.

Według art. 89a ust. 4 ustawy, w przypadku gdy po dokonaniu korekty określonej w ust. 1 należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie, podatnik, o którym mowa w ust. 1, obowiązany jest zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części.

Podatnik obowiązany jest wraz z deklaracją podatkową, w której dokonuje korekty podatku należnego określonej w ust. 1, zawiadomić o korekcie, o której mowa w ust. 1, właściwy dla podatnika urząd skarbowy wraz z podaniem kwot korekty podatku należnego (art. 89a ust. 5 ustawy).

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą w ramach, której zajmowała się pozyskiwaniem klientów dla firm telekomunikacyjnych. Była zarejestrowana jako podatnik VAT od dnia 1 grudnia 2008 r. do dnia 16 lutego 2011 r. W tym okresie, od dnia 30 września 2009 r. do dnia 15 lutego 2011 r., działalność była zawieszona z wyjątkiem okresu od dnia 13 sierpnia 2010 r. do dnia 30 listopada 2010 r. W 2009 r. Zainteresowana wystawiła faktury sprzedaży i regularnie opłacała podatek od towarów i usług. Dnia 2 maja 2009 r. oraz dnia 14 maja 2009 r. wystawiła dla głównego kontrahenta faktury sprzedaży, których kontrahent nie opłacił. Dnia 5 czerwca 2009 r. Zainteresowana wniosła do sądu pozew o zasądzenie od kontrahenta należnej jej kwoty za faktury sprzedaży. Wysoki podatek od towarów i usług oraz fakt, iż największy kontrahent nie uregulował swojego zobowiązania spowodował, iż Wnioskodawczyni zwróciła się do Urzędu Skarbowego z pismem o rozłożenie na raty podatku od towarów i usług. Zgodnie z pismem nadanym przez Urząd Skarbowy z dnia 16 lipca 2009 r. podatek od towarów i usług, został rozłożony na raty. Gdy minęło 180 dni od momentu terminu płatności faktur sprzedaży, a kontrahent dalej ich nie zapłacił, zgodnie z art. 89a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w 2009 r. roku w deklaracji VAT za miesiąc grudzień Zainteresowana skorzystała z ulgi na złe długi. W 2010 r. Wnioskodawczyni złożyła do Urzędu Skarbowego zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za rok podatkowym 2009 PIT 36 uwzględniając wszystkie faktury sprzedaży wystawione przez nią w 2009 r. łącznie z tymi nieopłaconymi przez kontrahenta. Zainteresowana zwróciła się również z pismem do Urzędu Skarbowego o rozłożenie na raty podatku dochodowego i przeksięgowanie kwoty, która została opłacona z tytułu podatku od towarów i usług na podatek dochodowy (kwota podatku od towarów i usług opłacona przez nią za nieopłacone faktury kontrahenta w ratach do momentu skorzystania z ulgi za złe długi). Zgodnie z pismem nadanym przez Urząd Skarbowy z dnia 27 sierpnia 2010 r. podatek od towarów i usług skorygowany w deklaracji grudniowej na podstawie art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług, został przeksięgowany na poczet zaległości od podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2009. Dnia 16 lutego 2011 r. Wnioskodawczyni zlikwidowała działalność gospodarczą, a w dniu 30 czerwca 2011 r. zakończyło się postępowanie sądowe wyrokiem zasądzającym na rzecz Zainteresowanej 63% głównej należności z faktur sprzedaży wystawionych dla kontrahenta. Wobec powyższego Wnioskodawczyni ma wątpliwości w kwestii ustalenia czy ma zwrócić do urzędu skarbowego podatek VAT w części wynikającej z prawomocnego wyroku sądu.

Jak wynika z powołanych przepisów w sytuacji, gdy podatnik otrzyma należność, której nieściągalność została wcześniej uprawdopodobniona, i względem której została dokonana korekta podatku w ramach "ulgi na złe długi", to ma on obowiązek odpowiednio zwiększyć podatek należny. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny zwiększa się w odniesieniu do tej części. Korekta podatku należnego nie jest zatem ostateczna. Jeśli bowiem podatnik otrzyma należność, która wcześniej została odpisana, jako nieściągalna i względem, której została dokonana korekta podatku w ramach "ulgi na złe długi", wówczas ma on obowiązek, na mocy powołanego przepisu, odpowiednio zwiększyć podatek należny.

Zatem, odnosząc przytoczony stan prawny do stanu faktycznego stwierdzić należy, iż w sytuacji, gdy uregulowano Wnioskodawczyni części zaległych należności, wówczas - po skorzystaniu "z ulgi na złe długi" - ma ona obowiązek "zwrotu" skorygowanego podatku. Obowiązek zwiększenia podatku należnego, w takim przypadku, wynika wprost z przepisu art. 89a ust. 4 ustawy. W przedmiotowej sprawie wskazać należy, iż Wnioskodawczyni będąc czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług skorzystała z "ulgi za złe długi" zatem mimo, że w chwili obecnej nie posiada statutu podatnika podatku VAT czynnego ma obowiązek zwiększenia podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym sporna należność została uregulowana, bowiem dotyczy to okresu, w którym występowała jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.