ILPP2/443-1351/09-4/BA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 21 września 2009 r. (data wpływu do Biura KIP w Lesznie 7 października 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 listopada 2009 r. (data wpływu 2 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących premie pieniężne i bonusy:

* jest nieprawidłowe - w odniesieniu do premii pieniężnych stanowiących rabat obniżający wartość konkretnych dostaw udokumentowanych poszczególnymi fakturami - zmniejszający podstawę opodatkowania,

* jest prawidłowe - w odniesieniu do premii pieniężnych stanowiących wynagrodzenie za określone zachowanie nabywcy, polegające na świadczeniu usług promocyjnych, marketingowych.

W dniu 7 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących premie pieniężne i bonusy. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 30 listopada 2009 r. (data wpływu 2 grudnia 2009 r.) o doprecyzowanie stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej Spółka) prowadzi działalność w zakresie obrotu artykułami rolno-spożywczymi. Zgodnie z umowami pomiędzy Spółką a sieciami handlowymi przewidziano udzielenie premii pieniężnych i bonusów, jeżeli wartość zakupów danego odbiorcy przekroczy określoną wartość. Premia lub bonusy nie są związane z konkretną dostawą wyrobów na rzecz odbiorcy, lecz są wynikiem wszystkich dostaw wyrobów dokonanych w danym okresie. w związku z powyższym sieci handlowe wystawiają fakturę VAT zawierającą 22% podatek.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek o następujące informacje:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych od sieci handlowych faktur VAT dokumentujących udzielone premie pieniężne i bonusy.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie przedmiotowej premii pieniężnej lub bonusów za intensyfikację sprzedaży jest rodzajem wynagrodzenia za określone zachowanie się nabywcy w stosunku do sprzedawcy. Zachowanie nabywcy stanowi w tym przypadku świadczenie usługi za wynagrodzeniem na rzecz sprzedającego. Zatem pomiędzy stronami zaistniała więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy o VAT stanowi świadczenie usługi za wynagrodzeniem. w związku z tym, w przedmiotowej sytuacji świadczenie przez kontrahenta na rzecz Spółki wskazanych usług, za które wypłacane jest wynagrodzenie w formie premii za intensyfikację sprzedaży podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, tj. według 22%, stawki VAT oraz powinno być udokumentowane przez otrzymującego wystawioną fakturą. Zgodnie z art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Stanowisko Zainteresowanego oparte jest na nieodwołanych, do dnia dzisiejszego wyjaśnieniach Ministra Finansów z dnia 30 grudnia 2004 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za:

* nieprawidłowe - w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących otrzymanie premii pieniężnych stanowiących rabat obniżający wartość konkretnych dostaw udokumentowanych poszczególnymi fakturami - zmniejszający podstawę opodatkowania

* prawidłowe - w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących otrzymanie premii pieniężnych stanowiących wynagrodzenie za określone zachowanie nabywcy, polegające na świadczeniu usług promocyjnych, marketingowych.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119 (art. 8 ust. 3 ustawy).

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2 -22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Artykuł 29 ust. 4 ustawy stanowi, iż podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom (bonusy).

Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie, bądź też związane są ze świadczeniem dodatkowych usług na rzecz sprzedawcy itp.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca przyznaje sieciom handlowym premie pieniężne i bonusy, jeżeli wartość zakupów danego odbiorcy przekroczy określony pułap. Premie lub bonusy nie są związane z konkretnymi dostawami wyrobów na rzecz odbiorcy, lecz są wynikiem wszystkich dostaw wyrobów dokonanych w danym okresie.

W uzupełnieniu do wniosku Zainteresowany wskazał, że premie pieniężne są powiązane z konkretnymi dostawami odnoszącymi się do określonych towarów, bądź całości dostarczanego asortymentu. Nie ma miejsca zobowiązanie do dokonywania zakupów wyłącznie u wypłacającego premię, gdyż stoi to w sprzeczności do zapisów w "ustawie antymonopolowej", którą Wnioskodawca przestrzega. Natomiast premie są powiązane z podejmowanymi przez klientów działaniami promocyjnymi oraz marketingowymi, bądź są uzależnione od zrealizowanego poziomu zakupów towarów Spółki. Premie są rozliczane w zależności od zapisów w umowie w okresach miesięcznych, kwartalnych i rocznych. w przypadku jednej umowy premia jest uzależniona tylko i wyłącznie od osiągniętego obrotu, natomiast pozostali nabywcy mają naliczaną premię od niezależnie zrealizowanego poziomu zakupów towarów Spółki. w zależności od warunków umowy, dla części klientów premia jest różnicowana ze względu na wielkość obrotów, natomiast większość ma naliczaną premię jako procent od realizowanego faktycznego obrotu - bez żadnych warunków progowych. Premie pieniężne są wypłacane jako procent od zrealizowanych zakupów oraz/lub powiązanych z zakupionym towarem działań promocyjnych, tak więc w przypadku braku zakupów i/lub działań promocyjnych premie nie są wypłacane.

Zatem, ze złożonego wniosku wynika, iż Spółka wypłaca premie pieniężne w sytuacjach, gdy:

* bonusy i premie pieniężne są związane ze zrealizowaniem obrotu - zakupów w konkretnie określonym przedziale czasowym (roku, kwartale, miesiącu), a w zamian za udzielenie bonusów i premii pieniężnych nie ma miejsca żadne dodatkowe świadczenie na rzecz Wnioskodawcy, oraz gdy

* bonusy i premie pieniężne są związane z określonym zachowaniem nabywcy, polegającym na świadczeniu usług promocyjnych, marketingowych.

Powyższe warianty należy rozpatrywać osobno, w zależności od warunków, na jakich bonusy i premie pieniężne zostają udzielane.

W sytuacji, gdy wypłacona premia pieniężna będzie związana z konkretną dostawą (dostawami) i nie będzie wiązać się z wykonywaniem na rzecz sprzedawcy dodatkowych czynności (zobowiązanie do prowadzenia akcji o charakterze promocyjnym, marketingowym), to nawet jeżeli będzie to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jak rabat, o którym mowa w art. 29 ust. 4 ustawy. Rabat rozumieć należy, jako zniżkę od ustalonej ceny określonego towaru lub usługi, wyrażoną procentowo lub kwotowo. Rozróżnia się rabaty na przyznane przed ustaleniem ceny oraz udzielane po jej ustaleniu. Rabat udzielony w momencie wystawienia faktury (rabat transakcyjny), nie ma znaczenia dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, ponieważ kwota należna od nabywcy już go uwzględnia - dane dotyczące rabatu znajdą swoje odzwierciedlenie w wystawionej fakturze stwierdzającej dokonanie sprzedaży. Rabat udzielony po sprzedaży i wystawieniu faktury, w której dokonano pierwotnego określenia obrotu (rabat potransakcyjny), wymaga wystawienia faktury korygującej, zgodnie z uregulowaniami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), zwanym dalej rozporządzeniem.

W myśl § 13 ust. 1 rozporządzenia, w przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów określonych w art. 29 ust. 4 ustawy, podatnik udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą.

Faktura korygująca - na mocy § 13 ust. 2 rozporządzenia - powinna zawierać co najmniej:

Jak wynika z opisu sprawy przedstawionego w uzupełnieniu do wniosku, wysokość premii powiązana jest z konkretnymi dostawami, odnoszącymi się do określonych towarów, bądź całości dostarczanego asortymentu. Stanowi ona ustalony procent wielkości obrotów (zakupów) w danym okresie (roku, kwartale, miesiącu).

Odnosząc się do powyższego, można stwierdzić, że premie pieniężne wypłacone na rzecz klientów można przyporządkować do konkretnych dostaw. Bowiem obrót uprawniający ich do uzyskania gratyfikacji pieniężnych ustalany jest na podstawie wielkości faktycznie zrealizowanych zakupów dokonanych w konkretnie określonym przedziale czasowym (roku, kwartale, miesiącu). Jak podaje Wnioskodawca wysokość premii jest kształtowana jako ustalony procent od tak zrealizowanych zakupów.

Aby więc ustalić wysokość premii należnej nabywcom towarów, zsumowane muszą zostać poszczególne faktury dokumentujące konkretne dostawy, na podstawie których dokonywane będzie obliczenie premii stanowiącej w efekcie obniżenie wartości tychże poszczególnych dostaw w całym okresie rozliczeniowym objętym gratyfikacją w postaci przyznanej premii.

Wobec powyższego, w sytuacji, gdy klienci (nabywcy towarów) nie są w żaden sposób zobowiązani do świadczenia innych usług, w tym usług o charakterze promocyjnym, marketingowym, reklamowym itp. na rzecz dostawcy towarów, należy stwierdzić, iż nie będą wykonywać oni żadnych dodatkowych czynności poza zakupem towarów od dostawcy i rozliczeniu się z nim na podstawie zrealizowanego obrotu (zakupów). Oznacza to zatem, że nie będą oni świadczyć wobec dostawcy usług w rozumieniu art. 8 ustawy. Brak jest bowiem takich działań nabywców, które byłyby czynnościami dodatkowymi do jakich byliby zobligowani postanowieniami wynikającymi z umowy dotyczącej otrzymywania premii.

Reasumując, należy stwierdzić, że w przypadku, gdy w związku z wypłacaną premią pieniężną klienci (nabywcy towarów) nie są w żaden sposób zobowiązani do świadczenia innych usług, w tym usług o charakterze promocyjnym, marketingowym, reklamowym itp., premia pieniężna stanowi w istocie rabat obniżający wartość konkretnych dostaw udokumentowanych poszczególnymi fakturami - zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy - zmniejszający podstawę opodatkowania. Zatem uzyskanie przedmiotowej premii pieniężnej podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, a na podstawie przepisu § 13 ust. 1 rozporządzenia, należy w takiej sytuacji wystawić fakturę korygującą uwzględniającą wymogi wynikające z § 13 ust. 2 rozporządzenia.

Natomiast w sytuacji, gdy w zamian za udzielenie bonusów i premii pieniężnych w niektórych umowach ma miejsce świadczenie usług promocyjnych, marketingowych, zastosowanie znajdzie przepis art. 8 ust. 1 ustawy. Podkreślić należy, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pojęcie usługi, według ustawy, jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU, o której mowa w art. 8 ust. 3 ustawy. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się podatnika - nie będące dostawą towarów - na rzecz innego podmiotu.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W praktyce występują sytuacje, gdzie premia pieniężna jest wypłacana z tytułu dokonywania przez nabywcę zakupów określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie, lub też dokonywania terminowych płatności za zrealizowane dostawy w pewnym okresie i w określony sposób, a także, dodatkowo, w zamian za zobowiązanie do prowadzenia akcji o charakterze promocyjnym, marketingowym, reklamowym etc. w takiej sytuacji należy stwierdzić, że wypłacona premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem ze świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach. Świadczeniem usług jest bowiem każde zachowanie się podmiotu w wykonaniu stosunku zależności, nawet takie które niekoniecznie polega na fizycznym wykonaniu jakiejkolwiek czynności lub podjęciu działania.

Tym samym wypłacenie przedmiotowej premii pieniężnej, w sytuacji, gdy w zamian za udzielenie bonusu i premii pieniężnych w niektórych umowach ma miejsce zobowiązanie do prowadzenia akcji o charakterze promocyjnym, marketingowym - jest rodzajem wynagrodzenia za określone zachowanie się nabywcy w stosunku do sprzedawcy. Zachowanie nabywcy stanowi w tym przypadku świadczenie usługi za wynagrodzeniem na rzecz sprzedającego. Jako zapłatę za wykonaną usługę podatnik otrzymuje bonus w postaci premii pieniężnej.

Zatem pomiędzy stronami istnieje więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy stanowi świadczenie usługi za wynagrodzeniem.

W świetle powyższego, zachowanie nabywcy towarów polegające na świadczeniu usług promocyjnych, marketingowych - należy uznać za świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

W związku z tym, wypłacane premie pieniężne (bonusy) powinny być w tej sytuacji udokumentowane za pomocą faktur VAT. w przypadku, gdy premie pieniężne wypłacane są przez Wnioskodawcę - klientom (nabywcom towarów), jako świadczącym usługi, są oni zobowiązani do wystawienia faktur VAT, dokumentujących przedmiotowe transakcje - zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy.

Artykuł 86 ust. 1 ustawy stanowi, iż w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, że ustawodawca umożliwił podatnikom skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez nich zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, tj. gdy zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Stosownie do art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Biorąc pod uwagę powyższą analizę przepisów oraz przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, iż faktury VAT dokumentujące otrzymanie premii pieniężnych jako wynagrodzenia za świadczone usługi o charakterze promocyjnym, marketingowym, stanowią, zgodnie z obowiązującym prawem podatkowym, podstawę do odliczania podatku naliczonego. z prawa tego Wnioskodawca może skorzystać odliczając podatek naliczony z faktur otrzymanych od swoich klientów, pod warunkiem, że nabywane usługi będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Natomiast w sytuacji, gdy Zainteresowany (dostawca towarów) wypłaca klientom (nabywcom towarów) premie z tytułu zrealizowania określonego poziomu obrotów, a nie są oni w żaden sposób zobowiązani do świadczenia na jego rzecz innych usług, w tym usług o charakterze promocyjnym, marketingowym, stwierdzić należy, że przedmiotowe wynagrodzenia stanowią rabat obniżający wartość konkretnych dostaw udokumentowanych poszczególnymi fakturami - zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy - zmniejszający podstawę opodatkowania. a zatem, faktury VAT dokumentujące otrzymanie ww. wynagrodzeń, zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, nie stanowią podstawę do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony w nich wykazany, bowiem wystawcy faktur nie świadczą usług na rzecz Spółki. Tym samym, Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z tych faktur VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.