ILPP2/443-1339/11-2/MR - Podatek od towarów i usług w zakresie sposobu określenia obrotu ze sprzedaży.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 12 września 2011 r. (data wpływu 19 września 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu określenia obrotu ze sprzedaży - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu określenia obrotu ze sprzedaży.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest m.in. skup i sprzedaż samochodów używanych na podstawie faktury VAT marża. Poza tym prowadzi sprzedaż opodatkowaną w całości podatkiem VAT w stawce podstawowej.

Obecnie do przychodu w systemie VAT marży ze sprzedaży Zainteresowana przyjmuje całą wartość sprzedaży pomniejszoną o podatek VAT, tj. marżę opodatkowaną w stawce podstawowej oraz wartość zakupu samochodu w stawce "zwolniona". Skutkiem takiej wyceny przychodu jest odliczenie podatku naliczonego w proporcji ustalonej zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku odliczenia podatku naliczonego wg wyliczeń metodą proporcji, zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, należy w przychodach uwzględniać całą sprzedaż fakturowaną w systemie VAT marża, tj. marżę opodatkowaną podatkiem VAT w stawce podstawowej oraz wartość nabycia pojazdu jako zwolnioną od podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawczyni, do obrotu należy przyjąć całą wartość sprzedaży, która stanowi podstawę opodatkowania. Wartość nabycia samochodu stanowi podstawę opodatkowania w stawce "zwolniona" i marża w stawce podstawowej. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług: opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zwanym dalej "podatkiem" podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W ww. ustawie są ujęte m.in. szczególne zasady w zakresie dostawy towarów używanych (art. 120 ust. 4) co ma zastosowanie w przypadku działalności prowadzonej przez Zainteresowaną. Marża stanowi różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia pomniejszoną o kwotę podatku. Dostawy towarów używanych Wnioskodawczyni rozlicza w systemie VAT marża. Zdaniem Zainteresowanej, w świetle cytowanych przepisów do obrotu należy przyjąć całą wartość sprzedaży, tj. marżę opodatkowaną stawką podstawową oraz wartość nabycia potraktować jako zwolnioną od podatku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Artykuł 15 ust. 1 ustawy stanowi, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Natomiast zgodnie z art. 120 ust. 4 ustawy, w przypadku podatnika wykonującego czynności polegające na dostawie towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika dla celów prowadzonej działalności lub importowanych w celu odprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

W myśl art. 120 ust. 1 pkt 4 ustawy, przez towary używane rozumie się ruchome dobra materialne nadające się do dalszego użytku w ich aktualnym stanie lub po naprawie, inne niż określone w pkt 1-3 oraz inne niż metale szlachetne lub kamienie szlachetne (CN 7102, 7103, 7106, 7108, 7110, 7112), (PKWiU 24.41.10.0, 24.41.20.0, ex 24.41.30.0, ex 32.12.11.0, ex 32.12.12.0 i 38.11.58.0).

Stosownie do art. 120 ust. 10 ustawy, przepisy ust. 4 i ust. 5 dotyczą dostawy towarów używanych, które podatnik nabył od:

Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje zatem stosowanie szczególnej procedury opodatkowania dostawy - między innymi - towarów używanych, polegającej na opodatkowaniu marży, czyli różnicy między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszonej o kwotę podatku. Jest to wyjątek od ogólnej reguły opodatkowania obrotu, czyli kwoty należnej z tytułu sprzedaży pomniejszonej o kwotę należnego podatku.

Ta szczególna procedura dotyczy jednak tylko dostawy towarów używanych, które podatnik nabył od osób:

* niebędących podatnikami podatku od towarów i usług,

* które wprawdzie są podatnikami podatku od towarów i usług, ale którym w stosunku do dostarczanych towarów używanych nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub które należą do kategorii drobnych przedsiębiorców, zwolnionych od podatku od towarów i usług,

* które są pośrednikami, a towar będący przedmiotem dostawy opodatkowany już był w szczególnej procedurze opodatkowania marży,

* które nie są podatnikami podatku od towarów i usług, ale są podatnikami podatku od wartości dodanej na terytorium innego państwa członkowskiego Wspólnoty Europejskiej i realizują dostawę towarów na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113 oraz regulacjom zawartym w art. 120 ust. 4 i 5 ustawy.

Wspólną cechą wszystkich przedstawionych wyżej przypadków, warunkujących zastosowanie szczególnej procedury opodatkowania marży, jest to, że we wcześniejszej fazie obrotu podmiot sprzedający używany towar pośrednikowi pozbawiony był prawa do odliczenia podatku od towarów i usług naliczonego przy jego nabyciu. Dotyczy to zarówno osób, które nie są podatnikami tego podatku i już z tego powodu pozbawione są możliwości obniżenia podatku należnego (ponieważ podatku tego nie płacą, więc nie mają czego obniżyć), jak i osób, które wprawdzie podatnikami tego podatku są, ale z różnych powodów prawo do obniżenia podatku należnego im nie przysługiwało.

Tak więc, do stosowania szczególnej procedury opodatkowania marżą uprawnieni są wszyscy podatnicy, którzy dokonują dostawy towarów nabytych w okolicznościach wymienionych w art. 120 ust. 10 ustawy.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę 1 kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Natomiast stosownie do treści § 4 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360), zwanego dalej rozporządzeniem, zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT".

Z powołanego przepisu wynika, iż ograniczony został, w porównaniu z treścią art. 106 ust. 1 ustawy, krąg podmiotów zobligowanych do dokumentowania wykonywanych przez siebie czynności za pomocą faktury VAT. Zgodnie, bowiem z tą regulacją, faktury VAT wystawiane są przez zarejestrowanych, czynnych (tzn. niekorzystających ze zwolnienia podmiotowego lub niewykonujących wyłącznie czynności zwolnionych od VAT przedmiotowo), posiadających numer identyfikacji podatkowej, podatników VAT.

Faktury takie, winny w szczególności stwierdzać dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.

Stosownie do treści art. 120 ust. 16 ustawy, podatnik, o którym mowa w ust. 4 i 5, nie może oddzielnie wykazywać na wystawianych przez siebie fakturach podatku od dostawy towarów, w przypadku gdy opodatkowaniu podlega marża.

Należy zauważyć, że zasada powyższa (niewykazywanie w wystawianych fakturach kwot podatku) dotyczy tylko sytuacji, gdy do dostawy stosowane są szczególne zasady opodatkowania (opodatkowanie na zasadach ogólnych wiąże się z obowiązkiem wystawienia faktury na ogólnych zasadach, a więc z wykazaniem podatku, który podlega odliczeniu przez nabywcę).

W tym miejscu należy wskazać przepis § 5 ust. 8 rozporządzenia, zgodnie z którym, w fakturach dokumentujących czynności, których podstawą opodatkowania jest marża, zgodnie z art. 119 lub art. 120 ustawy:

Celem udokumentowania transakcji opodatkowanych marżą wystawiany jest szczególny rodzaj faktur - faktury VAT marża (przy czym obowiązuje tu ogólna zasada, że bezwzględny obowiązek wystawiania faktur dotyczy przypadków, gdy nabywcami są podmioty inne niż osoby fizycznie nieprowadzące działalności gospodarczych; w ich przypadku obowiązek wystawienia faktury VAT marża ma miejsce wówczas, gdy zażądają oni takiej faktury).

Faktury VAT marża różnią się od "zwykłych" faktur tym, iż cena wskazana na takiej fakturze określa wartość towaru wraz z marżą podatnika (zawierającą podatek), przy czym z ceny tej nie wyodrębnia się ceny netto oraz wysokości podatku.

W zaistniałej sytuacji, Wnioskodawczyni jest obowiązana udokumentować dostawę towarów w systemie marży w szczególny sposób. Mianowicie wystawia ona fakturę oznaczoną jako "Faktura VAT marża", na podstawie § 5 ust. 8 rozporządzenia w zw. z art. 120 ust. 16 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto, w świetle art. 109 ust. 3 ustawy, podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Zgodnie z art. 120 ust. 15 ustawy, jeżeli podatnik oprócz zasad, o których mowa w ust. 4 i 5, stosuje również ogólne zasady opodatkowania, to jest on obowiązany prowadzić ewidencję zgodnie z art. 109 ust. 3, z uwzględnieniem podziału w zależności od sposobu opodatkowania; w odniesieniu do dostawy, o której mowa w ust. 4 i 5, ewidencja musi zawierać w szczególności kwoty nabycia towarów niezbędne do określenia kwoty marży, o której mowa w tych przepisach.

Zatem taki podatnik powinien w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy, ujmować kwotę nabycia towaru, kwotę zapłaconą przez nabywcę towaru, marżę bez kwoty podatku oraz podatek należny. Z powyższego wynika, że podstawą do poprawnego rozliczenia podatku należnego jest prawidłowo prowadzona ewidencja zakupu i sprzedaży, i to z niej wynikać ma podstawa opodatkowania i wysokość podatku.

Podatnik obliczając marżę, odejmuje od całkowitej kwoty sprzedaży kwotę nabycia. Ustalając zaś podstawę opodatkowania, marżę pomniejsza się o kwotę podatku należnego. Tak obliczony podatek oraz kwota, która stanowi podstawę opodatkowania, ujmowane są w ewidencji sprzedaży oraz w deklaracji VAT-7. Natomiast cena nabycia towaru używanego - jakkolwiek winna wynikać z prawidłowo prowadzonej ewidencji - nie jest uwzględniana w deklaracji VAT-7.

Uwzględniając powyższe, Wnioskodawczyni nie powinna w zaistniałej sytuacji wykazywać w składanej deklaracji podatkowej VAT-7 (będącej odzwierciedleniem prowadzonej ewidencji) jako sprzedaży zwolnionej od podatku kwoty wynikającej z ceny nabycia przedmiotowych samochodów. W deklaracji podatkowej Wnioskodawczyni wykaże wyłącznie pomniejszoną o kwotę podatku marżę jako podstawę opodatkowania oraz kwotę należnego podatku.

Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

Prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje m.in. przy nabyciu towarów i usług:

Przedmiotowy przepis wskazuje, że brak prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupionych towarów i usług, dotyczy jedynie przypadków nabycia towarów używanych, których dostawa podlega opodatkowaniu w systemie marży. Nabywca towaru nie ma bowiem prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu opodatkowania marży.

Uwzględniając powyższe, Wnioskodawczyni przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych ściśle z tymi samochodami, oczywiście w przypadku spełnienia pozytywnej przesłanki wynikającej z art. 86 ust. 1 ustawy (związku poniesionych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych) oraz niezaistnienia negatywnych przesłanek określonych w art. 88 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem jest m.in. skup i sprzedaż samochodów używanych na podstawie faktury VAT marża. Poza tym prowadzi sprzedaż opodatkowaną w całości podatkiem VAT w stawce podstawowej. Obecnie do przychodu w systemie VAT marży ze sprzedaży Zainteresowana przyjmuje całą wartość sprzedaży pomniejszoną o podatek VAT, tj. marżę opodatkowaną w stawce podstawowej oraz wartość zakupu samochodu w stawce "zwolniona". Skutkiem takiej wyceny przychodu jest odliczenie podatku naliczonego w proporcji ustalonej zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy.

Jak wynika z powyżej dokonanej analizy w przypadku sprzedaży samochodów opodatkowanych marżą wartość nabycia samochodu nie jest obrotem. Oznacza to, że skoro Wnioskodawczyni prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem VAT, oraz sprzedaż samochodów opodatkowaną marżą, gdzie obrotem jest tylko marża (opodatkowana podatkiem VAT), a ceny nabycia samochodów nie wykazuje się jako sprzedaży zwolnionej, u Zainteresowanej nie wystąpi sprzedaż niedająca, w świetle art. 90 ust. 1 ustawy, prawa do odliczenia podatku naliczonego. Tym samym pytanie dotyczące metody wyliczeń proporcji, zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy o VAT, w związku z powyższym rozstrzygnięciem, należy uznać za bezprzedmiotowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.