ILPP2/443-1200/14-7/AD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Parafii reprezentowanej przez Radcę Prawnego przedstawione we wniosku z 4 listopada2015 r. (data wpływu 6 listopada 2015 r.) uzupełnionym pismem z 27 stycznia 2015 r. (data wpływu 29 stycznia 2015 r.) oraz pismem z 25 lutego 2015 r. (data wpływu 27 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT - jest prawidłowe.

W dniu 6 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT. Wniosek uzupełniono 29 stycznia 2015 r. o doprecyzowanie przedstawionego stanu faktycznego oraz o brakującą opłatę oraz 27 lutego 2015 r. o doprecyzowanie stanu faktycznego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Parafia co najmniej od stu lat była właścicielem nieruchomości, w której skład wchodziły między innymi działki, o nr 1/1 oraz 1/4. Własność nieruchomości została wpisana na rzecz Parafii do księgi wieczystej prowadzonej przez Sąd Rejonowy w dniu 13 grudnia 1883 r. Obie działki przez wiele lat wchodziły w skład terenu Parafii. Same zaś tereny Parafii miały pierwotnie znaczenie rolne. W 1908 r. Parafia wydzierżawiła te grunty Staroście, który był obowiązany płacić Parafii czynsz oraz dostarczać płody rolne i ryby. Starosta w 1930 r. zrezygnował z dzierżawy, by Parafia mogła oddać grunty w używanie biednym mieszkańcom, dla zaspokojenia ich potrzeb żywieniowych. W dniu 1 października 1931 r. Parafia zawarła ze Związkiem Towarzystw Ogrodów Działkowych Rzeczypospolitej Polskiej kontrakt dzierżawny. Wysokość czynszu wynosiła 2,5 grosza za jeden metr kwadratowy. W ramach tego kontraktu dzierżawca podpisywał odrębne umowy dzierżawy z działkowcami. Po II wojnie światowej następca prawny Związku - Pracownicze Ogródki Działkowe - nie wypowiedział kontraktu z Parafią i nadal zawierał umowy z działkowcami. Użytkownicy działek uiszczali stosowne składki członkowskie za użytkowanie działek. Użytkowanie nie było prawem zbywalnym - działki przekazywane były użytkownikom bezpośrednio przez POD, a nie przez byłego użytkownika kolejnemu użytkownikowi. Ogródki zajmowały część działki 1/1 oraz 1/4 odpowiadającą obecnej działce 1/8 z arkusza mapy nr 8.

W okresie PRL Parafia nie miała już jednak wpływu na sposób korzystania z ww. działek. Parafia nie czerpała też żadnych korzyści, jak też pożytków, w związku z przynależnym jej prawem własności do tych terenów. Większość z działkowców, nawet wbrew regulacjom POD, zamieszkiwała na stałe swoje ogródki. Zostały na ich terenie pobudowane bez jakichkolwiek zgód i pozwoleń całoroczne domy. Uchwałą z 1993 r. zlikwidowano POD, ale dotychczasowi działkowicze nie opuścili zajmowanych gruntów, uważając się za ich samoistnych posiadaczy. Niektórzy z nich prowadzili tam działalność gospodarczą. Fakt ten był przez cały okres tolerowany przez władze miejskie, które różnorodnymi działaniami (faktycznymi i prawnymi) wydawały się legalizować istniejący stan rzeczy. Miasto meldowało mieszkańców działek oraz podjęło uchwałę o powołaniu Osiedla. Efektem tego było m.in. to, że najprawdopodobniej z początkiem lat 90-ych Miasto doprowadziło do pobudowania na części działki 1/4 drogi asfaltowej wraz z chodnikami, przylegającej do terenu byłych ogródków działkowych POD. (...). Droga ta była od lat 90-ych w gestii Zarządu Dróg Miejskich (dalej: ZDM). Miasto nie rozliczało się z Parafią z tytułu bezumownego korzystania. Pod koniec lat 90-ych z uwagi na likwidację POD Parafia podjęła kroki w celu uregulowania statusu prawnego terenu byłych działek. Odpowiedzią na to było blisko 200 pozwów posiadaczy działek o przeniesienie prawa własności w oparciu o art. 231 k.c. Wszystkie pozwy zostały oddalone lub cofnięte. Kwestia Osiedla stała się istotnym problemem społecznym dla władz lokalnych. Miasto nie było w stanie zapewnić koniecznych nieruchomości zamiennych dla tylu osób. Z drugiej strony osoby te wysuwały wobec Parafii także roszczenia oparte na przepisach o zasiedzeniu. Aby nie dopuścić do upływu terminów zasiedzenia przewidzianych przez Kodeks cywilny i tym samym nie narazić się na takie zarzuty w przyszłości, Parafia doprowadziła do zawarcia licznych umów dzierżawy gruntu z osobami korzystającymi z części ww. nieruchomości, odpowiadającej byłym ogródkom działkowym "POD, za zapłatą czynszu w symbolicznej stawce 58 zł brutto miesięcznie. Części gruntu, na których znajdowały się: ulice, okalające Osiedlę, dalej pozostawały jednak w gestii ZDM. W związku z zawartymi umowami dotyczącymi Osiedla - Parafia uzyskają status czynnego podatnika VAT. Otrzymywane bowiem kwoty czynszu są rozliczane w zakresie podatku VAT. Potwierdzeniem powyższego jest chociażby fakt, że Parafia dokonała rejestracji na VAT i otrzymała - wydane przez Naczelnika US, potwierdzenie zarejestrowania Parafii jako czynnego podatnika VAT (VAT-5). Takim podatnikiem Parafia była jeszcze przed datą 17 marca 2011 r. (data wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej). Działając m.in. na podstawie stosownych przepisów ustawy z dn. 10 kwietnia 2003 r. - o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (dalej: SziDP), Prezydent Miasta, w dniu 18 marca 2011 r. wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Przedmiotową decyzją przewidziano realizację gminnej inwestycji drogowej m.in. na części działki o nr ewidencyjnym 1/1 oraz 1/4. Właścicielem obu tych działek, jak wskazano powyżej była Parafia. Powyższą decyzją, w jej pkt V, Prezydent Miasta zatwierdził jednocześnie podział obu ww. działek. W konsekwencji, powstałe z podziału ww. dwóch działek, kolejne działki o numerach: 1/11 (wydzielona z działki nr 1/1) oraz 1/9 (wydzielona z działki nr 1/4) - z dniem 29 lipca 2011 r., z mocy prawa, przeszły na własność Miasta. Decyzja stała się prawomocna z dniem 7 kwietnia 2011 r.

Działka 1/9 to teren ulic (...). Na gruncie tym, jak już wskazano znajdowała się droga asfaltowa i chodniki. Powierzchnia tej działki wyniosła 11.316 m². Ze znajdującej się w aktach postępowania administracyjnego notatki służbowej, sporządzonej na okoliczność przeprowadzonej w dniu 4 marca 2011 r. wizji lokalnej, przez Inspektora organu prowadzącego postępowania w sprawie - wynika, że działka o nr 1/9, to "działka stanowiąca asfaltową drogę i chodnik biegnący wzdłuż ogródków działkowych".

Jeśli idzie o działkę nr 1/11, to stanowiła ona część pasa gruntu przyległego do ulicy A. Działka ta nie była zabudowana. Jej powierzchnia wyniosła 3.176 m². Jak wynika z treści ww. notatki służbowej, działka ta została opisana w następujący sposób: "Pasy gruntu porośnięte trawą wraz z drzewami rosnącymi wzdłuż ulicy A. Część działki usytuowana bliżej ogrodzeń ogródków działkowych stanowi wyjeżdżoną drogę dojazdową działek".

Powyższe opisy dotyczące obu działek znajdują nadto potwierdzenie w dokumentacji zdjęciowej, jaka znajduje się w aktach postępowania administracyjnego.

W dalszej kolejności organ wszczął postępowanie administracyjne, którego celem miało być ustalenie wysokości odszkodowania należnego Parafii za przejęte działki nr 1/11 i nr 1/9. Powołany w toku postępowania rzeczoznawca wydał opinię z dn. 13 listopada 2013 r., w której wycenił:

* działkę nr 1/9 na kwotę: XX zł

* działkę nr 1/11 na kwotę: YY zł.

W treści operatu nie znalazła się jakakolwiek informacja, czy kwoty te stanowią wartość brutto, czy może netto. Rzeczoznawca potwierdził natomiast, że "działka nr 1/9 stanowiła drogę utwardzoną asfaltem oraz chodnik utwardzony betonowymi płytami, w średnim stanie technicznym. Na podstawie dostępnych danych nie stwierdzono danych innych nakładów ani nasadzeń wieloletnich. Obecnie działka jest zagospodarowana pasem jezdni wraz z rowerową utwardzonymi asfaltem oraz chodnikiem utwardzonym betonową kostką brukową (...)".

Z kolei odnośnie działki 1/11 biegła stwierdza, że "na dzień 18 marca 2011 r., działka nr 1/11 stanowiła nieutwardzony i niezagospodarowany pas gruntu, w części usytuowanej bliżej ogrodzeń zabudowań Osiedla stanowiła wyjeżdżoną drogę dojazdową do zabudowań oraz zaplecze parkingowe. Na podstawie dostępnych danych nie stwierdzono nakładów ani nasadzeń wieloletnich. Obecnie działka stanowi pas boczny ulicy z chodnikiem utwardzony betonową kostka brukową (...)".

Biegła wskazała nadto, iż obie działki znajdowały się na terenach, które są objęte ustaleniami kilku planów zagospodarowanie przestrzennego. I tak, działka nr 1/9 była objęta ustaleniami, aż trzech planów, z których wynika że w przeważającej większości działka przeznaczona była na cele ulic i dróg pieszych, ulic dojazdowych, ulic lokalnych, infrastruktury transportowej oraz parkingów. Biegła wskazała nadto, że zgodnie z ustaleniami decyzji, wydanej przez Prezydenta Miasta w dn. 18 marca 2011 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej - przedmiotowa działka (1/9) jest przeznaczona na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie układu komunikacyjnego stanowiącego dojazd do (...), dojazd wzdłuż ulicy B oraz ulicę kategorii drogi publiczne gminne.

Podobne ustalenia poczyniła biegła, gdy idzie o działkę nr 1/11. Ona podlegała ustaleniom dwóch planów zagospodarowania przestrzennego. Z ich treści wynikało, że główne przeznaczenie tej działki to infrastruktura transportowa, ulica zbiorcza. Ona także, jak już wspominano, została poddana ustaleniom ww. decyzji z dn. 18 marca 2011 r. Powyższe ustalenia biegłej znalazły odbicie w treści decyzji wydanej w dn. 26 czerwca 2014 r. przez Dyrektora Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego, który przy tej czynności działał z upoważnienia Prezydenta Miasta jako prezydenta miasta na prawach powiatu. Jak wskazał organ: "Zgodnie z tymi planami działki nr 1/9 i 1/11 położone były w przeważającej części na trenach infrastruktury transportowej, terenach ulic i dróg pieszych o klasie technicznej L-lokalnej i Z-zbiorczej, oznaczonych symbolami kL i kZ". Idąc za biegłą, na s. 4 decyzji, organ stwierdza nadto, że "Chodnik utwardzony betonową kostką brukową oraz jezdnia asfaltowa znajdujące się na działce 1/9 nie podlegały wycenie, bowiem zgodnie z informacją przekazaną przez Zarząd Dróg Miejskich zostały wykonane ze środków publicznych". Odnosząc się do wysokości ustalonego odszkodowania należnego Parafii za działki 1/9 oraz 1/11, to w uzasadnieniu do decyzji z dn. 26 czerwca 2014 r. stwierdzono, iż: "Wartość 1 m² działki nr 1/9 wyniosła (...) zł, a działki nr 1/11 - (...) zł, natomiast wartość nieruchomości stanowiącej działki nr 1/9 i 1/11 wynosi (...) zł". W decyzji również nie wskazano, czy jest to kwota netto, czy też może brutto. Jako, że Parafia wyraziła zgodę na otrzymanie nieruchomości zamiennych, w toku prowadzonego postępowania, obowiązkiem organu było także ustalenie wartości nieruchomości zamiennych. Dla ustalenia wartości działek zamiennych organ powołał kolejnego rzeczoznawcę majątkowego.

Rzeczoznawca dokonał wyceny każdej z działek. Wartość wszystkich działek zamiennych została przez rzeczoznawcę ustalona na łączną kwotę (...) zł.

Działki zamienne zostały nabyte przez Parafię wyłącznie z myślą o wybudowaniu kościoła.

Końcowo należy wskazać, że ostatecznie w sentencji decyzji z dnia 26 czerwca 2014 r. - zostały zawarte trzy punkty oznaczone cyframi rzymskimi. Dyrektor Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego, działając z upoważnienia Prezydenta Miasta jako prezydenta miasta na prawach powiatu:

* w jej pkt I: ustalił dla Parafii odszkodowanie w wysokości (...) zł, należne Parafii w związku z wywłaszczeniem wskazanych powyżej działek o nr: 1/11 i 1/9;

* w jej pkt II: przyznał w ramach odszkodowania o którym mowa w pkt I, nieruchomości zamienne stanowiące działki o nr ewidencyjnych: 18/7, 18/11, 18/9, 1/27, 1/20 i 1/24, stanowiące dotychczas własność Miasta;

* w jej pkt II: ustalił nadto wartość nieruchomości zamiennych na kwotę (...) zł;

* w jej pkt III: zobowiązał Prezydenta Miasta (Zarząd Dróg Miejskich) do dopłaty kwoty XXX, stanowiącej różnicę między wysokością odszkodowania ustalonego w pkt I, a wartością nieruchomości zamiennych przyznanych w pkt II rzeczonej decyzji.

Decyzja stała się ostateczna z dniem 16 lipca 2014 r.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowany wskazał, że:

* Przed wydaniem działek o nr 1/11 i 1/9 - wnioskodawca i Miasto nie dokonywały jakiegokolwiek rozliczenia nakładów poniesionych na budowle znajdujące się na terenie tych działek. Wnioskodawca nie odliczał i nie mógł odliczyć podatku naliczonego chociażby z tego powodu, że wnioskodawca żadnych nadkładów nie ponosił.

* Odszkodowanie wnioskodawca otrzymał w dniu 30 lipca 2014 r.

* Nieruchomości zamienne zostały przekazane wnioskodawcy protokolarnie w dniu 30 października 2014 r. Wcześniej nieruchomości zamienne były w posiadaniu Archidiecezji.

W kolejnym uzupełnieniu wniosku w odpowiedzi na pytanie "Kiedy doszło do przeniesienia prawa własności nieruchomości zamiennych w ramach odszkodowania i dlaczego wcześniej nieruchomości zamienne były w posiadaniu Archidiecezji, a także wskazanie jaką rolę pełni Archidiecezja w przedmiotowej sprawie. Z wniosku bowiem wynika, że sprawa o odszkodowanie toczy się pomiędzy Wnioskodawcą - Parafią a Miastem..." wskazano:

1. Zgodnie z treścią decyzji z dn. 26 czerwca 2014 r. "Przeniesienie praw do powyższych nieruchomości zamiennych na rzecz Parafii nastąpi z dniem, w którym niniejsza decyzja stanie się ostateczna. Decyzja ta stanowi podstawę wpisów w księgach wieczystych". Decyzja ta została Parafii doręczona dn. 30 czerwca 2014 r. Parafia nie składała odwołania od tej decyzji, co by oznaczało, że ww. decyzja stała się ostateczna z dniem 14 lipca 2014 r. To by z kolei oznaczało, że prawo własności nieruchomości zamiennych przeszło na Parafię z upływem ww. dnia. Powyższe znajduje nadto uzasadnienie w treści przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami (vide: art. 131 ust. 5 tej ustawy).

2. Wydanie nieruchomości zamiennych na rzecz Parafii nastąpiło protokolarnie w dniu 30 października 2014 r. Na dzień przekazania do Parafii nieruchomości zamiennych, w protokole przekazania stwierdzono, iż znajdują się tam: a/ utwardzony plac; b/ wiata o powierzchni 180 m kw. i wysokości 4m; c/ wykopy oraz część fundamentów pod budowę domu parafialnego; d/ dwa rurociągi fi1000 przebiegające przez parafialny parking i przez planowany wjazd.

3. Do dnia przekazania nieruchomości zamiennych Parafii (30 października 2014 r.) - nieruchomości te pozostawały w gestii Archidiecezji. Podstawę stawiła umowa zawarta przez Miasto i Archidiecezję. Umowa ta przestała obowiązywać w dniu wydania nieruchomości zamiennych na rzecz Parafii.

4. Gdy nieruchomości były jeszcze bezpośrednio w gestii Archidiecezji, ta utworzyła na tamtym obszarze nową Parafię (B). Ta nowa Parafia rozpoczęła i prowadziła prace w zakresie budowy nowego obiektu sakralnego na nieruchomościach zamiennych (kościół i dom parafialny). To właśnie nakłady ponoszone przez tę parafię znajdowały się na nieruchomościach zamiennych na dzień ich przekazania do Parafii w dn. 30 października 2014 r.

5. Parafia nabywając nieruchomości zamienne czyniła to z zamiarem przekazania tych nieruchomości w drodze darowizny na rzecz Archidiecezji, aby ta z kolei mogła darować grunty już bezpośrednio do Parafii B. Grunty zamienne nigdy nie były nabywane przez Parafię dla celów gospodarczych.

6. Zamiarem Parafii nigdy nie było i nie będzie dokonywanie jakichkolwiek rozliczeń z tytułu nakładów ponoszonych przez parafię B na tych gruntach.

7. Parafia sama nigdy nie ponosiła, i nadal nie ponosi jakichkolwiek nakładów na grunty stanowiące nieruchomości zamienne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Kiedy powstał dla Parafii obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT z tytułu przeniesienia z mocy prawa własności obu działek na Miasto, a tym samym: kiedy najpóźniej należało wystawić fakturę VAT, i w rozliczeniu za który miesiąc i którego roku zadeklarować podatek należny.

Zdaniem Wnioskodawcy, zakładając, że wywłaszczenie Parafii z działek o nr 1/9 i nr 1/11 - podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT, należy zważyć co następuje:

W pierwszej kolejności trzeba by udzielić odpowiedzi odnośnie tego, kiedy dla Parafii powstał obowiązek podatkowy, a co za tym idzie - kiedy Parafia powinna była zadeklarować podatek do zapłaty oraz kiedy powinna była go zapłacić.

Problematyka obowiązku podatkowego została uregulowana w VATU w ten sposób, iż najpierw określono obowiązującą w tym zakresie zasadę ogólną, a następnie wprowadzono liczne wyjątki od tej zasady ogólnej. Zasada ogólna została zawarta w art. 19a ust. 1 VATU. Stanowi on, że "obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi (...)". Poprzez "chwilę dokonania dostawy" należy rozumieć - co do zasady - moment, w którym na nabywcę zostało przeniesione prawo do rozporządzania rzeczą jak właściciel. Decyduje zatem władztwo w znaczeniu ekonomicznym, a nie przeniesienie własności w sensie cywilnoprawnym. W większości przypadków obowiązek podatkowy powstanie zatem z chwilą wydania towaru nabywcy, choć nie będzie tak zawsze (zob. J. Zubrzycki, Leksykon VAT 2014, t. I, Unimex, s. 562 i nast.). Szczególne przypadki powstania obowiązku podatkowego zostały zawarte w pozostałych ustępach tegoż art. 19a VATU. Ze względu na poruszaną w niniejszej opinii problematykę, szczególnego znaczenia nabiera tutaj art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b VATU. Przepis ten stanowi, iż obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian z odszkodowanie.

Gdy jednak porównamy treść wskazanego powyżej art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b VATU i art. 7 ust. 1 pkt 1 VATU - łatwo dostrzegamy, że pierwszy przepis nie odwołuje się do przeniesienia prawa własności towarów z mocy prawa. W efekcie tegoż, mniej lub bardziej celowego, przeoczenia ze strony ustawodawcy, trzeba jednak odpowiedzieć sobie na następujące pytanie: Czy w przypadku, gdy przeniesienie prawa własności towarów następuje z mocy prawa, to należy stosować zasadę ogólną, czy też może jednak zasadę szczególną.

Wśród głosów przedstawicieli doktryny trudno znaleźć jednoznaczną i wyczerpującą odpowiedź na tak zadane pytanie. T. Michalik ograniczył się jedynie do wskazania, iż "Tymczasem przepis (...) odnosi się jedynie do przeniesienia prawa własności towarów z nakazu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu, a zatem, co ciekawe, nie dotyczy to przypadku przeniesienia prawa własności towarów z mocy prawa, co oznacza, że w takiej sytuacji obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych" (T. Michalik, VAT Komentarz, Wydanie 9, Podatkowe Komentarze BECKA, Warszawa 2013, s. 292.).

W praktyce stosowania prawa przez organy podatkowe dominuje jednak pogląd, zgodnie z którym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą, gdy decyzja ustalająca odszkodowanie - stała się ostateczna (zob. np. interpretacje indywidualne: Ministra Finansów DIS w Łodzi z dn. 31 maja 2012 r. (ILPP2/443-759/09/12-S1/AD) oraz Ministra Finansów DIS w Poznaniu z dnia 8 lipca 2010 r. (ILPP1/443-418/10-4/BD)).

Zdaniem wnioskodawcy powyższy pogląd, prezentowany przez organy, jest w pełni uzasadniony. Przemawia za tym przede wszystkim fakt, że dopiero z chwilą, gdy decyzja ustalająca odszkodowanie określi jego wartość, możliwe jest ustalenie podstawy opodatkowania. Dopiero od tego momentu znana jest wartość wywłaszczanej nieruchomości. Trudno mówić o zrealizowanej dostawie w chwili, gdy nie jest znana ostatecznie wartość nieruchomości. Po drugie, przyjęcie koncepcji zaprezentowanej przez T. Michalika, prowadziłoby do naruszenia zasady równości opodatkowania oraz - co najważniejsze - neutralności w podatku VAT. Przyjęcie, że sytuacja podatników jest tak dalece zróżnicowana, i to tylko ze względu na sposób przejścia prawa własności gruntu, musi budzić sprzeciw. Zasada równości oraz demokratycznego państwa prawa - niewątpliwie byłaby tutaj naruszona. Mając powyższe na uwadze, wnioskodawca twierdzi, za organami podatkowymi, że obowiązek podatkowy dla Parafii, powstał z chwilą uprawomocnienia się decyzji z dn. 26 czerwca 2014 r. Zatem dopiero z chwilą uprawomocnienia się decyzji ustalającej należne dla Parafii odszkodowanie, co miało miejsce w lipcu 2014 r., winna ona była rozpoznać obowiązek podatkowy w VAT. Oczywiście dotyczy to tylko takiej sytuacji, gdy ww. przesłanki wynikające z art. 15 ust. 1-2 VATU i art. 7 ust. 1 VATU - uzna się za spełnione.

Z powyższego, oraz przy założeniu że odpowiedź na pytanie nr 1 jest pozytywna, należałoby zatem wnioskować, że Parafia obowiązana była rozpoznać obowiązek podatkowy z tytułu dostawy terenów budowlanych w rozliczeniu za miesiąc lipiec 2014 r. To z kolei oznacza, iż w rozliczeniu za ten miesiąc, a więc najpóźniej do 25 sierpnia 2014 r. miała obowiązek zadeklarować i wpłacić stosowny podatek VAT od ww. transakcji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

Przez towary, według art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy.

Z przywołanego powyżej przepisu art. 7 ust. 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, zaś odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną - objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług.

Należy zauważyć, ze z przytoczonych przepisów nie wynika jednak, że odpłatność za czynność dostawy towarów lub świadczenia usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową - zapłatą może być inny towar lub usługa, albo mieszaną - zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

Zatem wynagrodzenie musi mieć konkretny wymiar, a więc być konkretną wielkością wyrażalną w pieniądzu. Dostawę można uznać za dokonaną odpłatnie, dopiero gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru. Oznacza to, że przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów nabiera odpłatnego charakteru dopiero w momencie przyznania odszkodowania i ustalenia jego wysokości.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 518), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Zgodnie z art. 131 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami w ramach odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu wywłaszczonej nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna.

Stosownie do art. 131 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, różnicę między wysokością odszkodowania ustalonego w decyzji a wartością nieruchomości zamiennej wyrównuje się przez dopłatę pieniężną.

Przeniesienie praw do nieruchomości zamiennej na rzecz osoby, której zostało przyznane odszkodowanie, następuje z dniem, w którym decyzja o wywłaszczeniu stała się ostateczna. Decyzja ta stanowi podstawę do dokonania wpisu w księdze wieczystej (art. 131 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami).

W świetle art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 687), wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Na tle powyższego należy uznać, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydana na podstawie art. 11a tej ustawy zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Należy przy tym mieć na uwadze przepis art. 11i ust. 2 ustawy, który stanowi, że w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Stosownie do art. 12 ust. 4 ww. ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

#8210; z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Na mocy art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe.

Na podstawie art. 12 ust. 4a cyt. ustawy, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Decyzję ww. wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna (art. 12 ust. 4b powołanej ustawy).

W oparciu o art. 12 ust. 5 ww. ustawy, do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18.

W myśl art. 18 ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

Z powołanych przepisów wynika zatem, że istotą wywłaszczenia jest pozbawienie lub ograniczenie m.in. prawa własności nieruchomości. Dokonuje się tego za odszkodowaniem wypłaconym na rzecz osoby (podmiotu) wywłaszczanego, co poprzedza wydanie aktu prawnego w randze decyzji. Nieruchomość objęta taką procedurą staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje organ administracji publicznej, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Z tak określonych zapisów ustawowych wynika jasno, że podmiotem podejmującym cały katalog czynności prawnych jest organ administracji. Nie wymaga się tu współdziałania, czy jakiejkolwiek innej inicjatywy ze strony podmiotu wywłaszczanego.

Jak już wskazano w interpretacji nr ILPP2/443-1200/14-5/AD z dnia 17 lutego 2015 r. z przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. Parafia natomiast w świetle opisanego stanu faktycznego, w odniesieniu do dostawy opisanej nieruchomości za odszkodowaniem, występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. Zatem powyższa czynność w świetle ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podstawowa zasada dotycząca powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług została sformułowana w art. 19a ust. 1 ustawy, zgodnie z którym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Natomiast na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Powyższa regulacja odnosi się również do sytuacji opisanej we wniosku, tzn. przeniesienia prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujące w tym zakresie regulacje prawne stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, tj. w chwili otrzymania w całości lub części odszkodowania z tytułu przeniesienia prawa własności opisanej we wniosku nieruchomości należącej do Wnioskodawcy na rzecz Miasta.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że w sentencji decyzji z dnia 26 czerwca 2014 r. Dyrektor Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego, działając z upoważnienia Prezydenta Miasta jako prezydenta miasta na prawach powiatu:

* w jej pkt I: ustalił dla Parafii odszkodowanie w wysokości (...) zł, należne Parafii w związku z wywłaszczeniem wskazanych powyżej działek o nr: 1/11 i 1/9;

* w jej pkt II: przyznał w ramach odszkodowania o którym mowa w pkt I, nieruchomości zamienne stanowiące działki o nr ewidencyjnych: 18/7, 18/11, 18/9, 1/27, 1/20 i 1/24, stanowiące dotychczas własność Miasta;

* w jej pkt II: ustalił nadto wartość nieruchomości zamiennych na kwotę (...) zł;

* w jej pkt III: zobowiązał Prezydenta Miasta (Zarząd Dróg Miejskich) do dopłaty kwoty XXX, stanowiącej różnicę między wysokością odszkodowania ustalonego w pkt I, a wartością nieruchomości zamiennych przyznanych w pkt II rzeczonej decyzji.

Powyższa decyzja (jak wynika z drugiego uzupełnienia wniosku) stała się ostateczna z dniem 14 lipca 2014 r. Na podstawie tej decyzji przeniesienie praw do powyższych nieruchomości zamiennych na rzecz Parafii nastąpi z dniem, w którym niniejsza decyzja stanie się ostateczna.

Odszkodowanie w postaci dopłaty Wnioskodawca otrzymał (jak wynika z pierwszego uzupełnienia wniosku) w dniu 30 lipca 2014 r.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że w opisanym we wniosku stanie faktycznym, obowiązek podatkowy powstał zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy, z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, tj.

* w części za którą odszkodowaniem były nieruchomości zamienne - w dniu przeniesienia prawa własności nieruchomości zamiennych, tj. w dniu 14 lipca 2014 r.

* w części w której odszkodowaniem była dopłata w gotówce - w dniu otrzymania gotówki, tj. w dniu 30 lipca 2014 r.

Zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10, art. 130c i art. 133.

Zatem w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca powinien rozliczyć ww. transakcję w deklaracji VAT-7 za miesiąc lipiec 2014 r. w terminie do 25 sierpnia 2014 r.

Odnosząc się natomiast do kwestii udokumentowania ww. transakcji należy wskazać, że jak stanowi art. 106a ustawy, przepisy Działu XI Rozdziału 1 dotyczącego faktur stosuje się do:

Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy - podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106e ust. 1 pkt 1-15 ustawy, faktura powinna zawierać:

Fakturę wystawia się nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, z zastrzeżeniem ust. 2-8 (art. 106i ust. 1 ustawy).

Wskazane zastrzeżenia art. 106i ust. 2-8 nie mają w przedmiotowej sprawie zastosowania.

Zatem biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie Parafia powinna wystawić fakturę nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano przekazania nieruchomości w zamian za odszkodowanie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Ponadto, tut. Organ informuje, że w pozostałym zakresie wniosku zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie nr ILPP2/443-1200/14-5/AD z dnia 17 lutego 2015 r.

Należy zauważyć, iż stosownie do przepisu art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu faktycznego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.