ILPP2/443-1180/10-4/JK - Możliwość wystawienia jednej faktury VAT z tytułu zakupu nieruchomości na oboje współmałżonków, prowadzących odrębne działalności gospodarcze.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 19 lipca 2010 r. (data wpływu 27 lipca 2010 r.) uzupełnionym pismem z dnia 8 października 2010 r. (data wpływu 13 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania faktur VAT na małżonków prowadzących odrębne działalności gospodarcze oraz w zakresie rozliczania podatku VAT przez Zainteresowaną z faktur na nią wystawionych - jest prawidłowe.

W dniu 27 lipca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania faktur VAT na małżonków prowadzących odrębne działalności gospodarcze. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 8 października 2010 r. (data wpływu 13 października 2010 r.) o pytanie podatkowe oraz własne stanowisko w sprawie przyporządkowane do danego pytania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni w roku 2005 nabyła wraz z małżonkiem nieruchomość, tj. grunt zabudowany. Ma ona wspólność majątkową. Zarówno Zainteresowana jak i jej małżonek są czynnymi podatnikami podatku VAT i dla potrzeb najmu prowadzą wspólną, jedną podatkową księgę przychodów i rozchodów. Zakupiona nieruchomość, po dokonanych pracach remontowych i adaptacyjnych przeznaczona została do wydzierżawienia. Zarówno przychody uzyskane z dzierżawy jak i koszty ponoszone w związku z remontami, adaptacją wydzierżawianych obiektów rozliczane są w proporcji po 50%. W momencie dokonywania zakupu Wnioskodawczyni spotkała się z odmową wystawienia faktury na imiona i nr NIP Zainteresowanej i jej małżonka. W związku z tym Wnioskodawczyni ma wątpliwość, czy postępuje prawidłowo dzieląc poniesiony koszt po połowie, ale wpisując go do księgi podatkowej w jednej pozycji. Podobnie postępuje przy odliczaniu podatku VAT naliczonego: odliczając w identycznych proporcjach z każdej faktury otrzymanej i to zarówno wystawionej wyłącznie na imię i nazwisko Zainteresowanej jak i na Wnioskodawczynię i jej małżonka.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy jest możliwość wystawienia faktury VAT na imiona obojga małżonków. Czy w przypadku wystawienia faktury wyłącznie na imię i nazwisko Wnioskodawczyni będzie prawidłowe rozliczenie podatku VAT naliczonego w 50% na Zainteresowaną, tj. czynnego podatnika podatku VAT.

Zdaniem Wnioskodawczyni, § 5 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, w ust. 1 pkt 1 pozwala na wpisanie w pozycji nabywcy imion i nazwisk więcej niż jednego kontrahenta. Zainteresowana uważa, że zaprezentowany sposób rozliczenia zakupów jest prawidłowy. Zainteresowana jest czynnym podatnikiem VAT. Rozlicza VAT należny w 50%, w związku z tym, w identycznej proporcji rozlicza podatek VAT naliczony przy zakupach.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 106 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Artykuł 106 ust. 8 ustawy stanowi, iż minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia:

Na podstawie delegacji ustawowej zawartej w powołanym artykule, Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337 z późn. zm.), zwane dalej rozporządzeniem.

Jak stanowi § 4 ust. 1 rozporządzenia, zarejestrowani podatnicy jako podatnicy VAT czynni, posiadający numer identyfikacji podatkowej, wystawiają faktury oznaczone wyrazami "FAKTURA VAT".

W myśl § 5 ust. 1 rozporządzenia, faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:

Wskazać należy również, iż uregulowanie zawarte w § 19 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia wskazuje, iż faktury i faktury korygujące są wystawiane co najmniej w dwóch egzemplarzach, przy czym oryginał otrzymuje nabywca, a kopię zatrzymuje sprzedawca. Oryginał faktury i faktury korygującej powinien zawierać wyraz "ORYGINAŁ", a kopia faktury i kopia faktury korygującej - wyraz "KOPIA".

Z treści przywołanych przepisów nie wynika zakaz wystawiania faktur na więcej niż jeden podmiot. Zatem nabywcą towaru czy usługi może być więcej niż jedna osoba, zaś dane zwarte w fakturze VAT muszą umożliwiać jednoznaczną identyfikację stron transakcji gospodarczej, zarówno po stronie nabywcy, jak i sprzedawcy.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawczyni w roku 2005 nabyła wraz z małżonkiem, do wspólności majątkowej, nieruchomość, tj. grunt zabudowany. Zarówno Zainteresowana jak i jej małżonek są czynnymi podatnikami podatku VAT i dla potrzeb najmu prowadzą wspólną, jedną podatkową księgę przychodów i rozchodów. Zakupiona nieruchomość, po dokonanych pracach remontowych i adaptacyjnych przeznaczona została do wydzierżawienia. W momencie dokonywania zakupu Wnioskodawczyni spotkała się z odmową wystawienia faktury na imiona i nr NIP Zainteresowanej i jej małżonka.

Zauważyć należy, iż małżeństwo nie należy do żadnej kategorii wymienionej w art. 15 ust. 1 ustawy. Zgodnie z uregulowaniami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.), istotą współwłasności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej jest to, iż każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

Wobec powyższego, w przypadku transakcji, w której po stronie nabywcy występują małżonkowie prowadzący odrębne działalności gospodarcze, faktura potwierdzająca dokonanie sprzedaży na ich rzecz, powinna być wystawiona na obojga małżonków jako osobnych nabywców, z których każdy identyfikowany jest oprócz imienia i nazwiska, odrębnym numerem identyfikacji podatkowej.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji 4 tego załącznika zostały wymienione usługi w zakresie wynajmowania lub dzierżawienia nieruchomości o charakterze mieszkalnym na własny rachunek, z wyłączeniem wynajmu lokali w budynkach mieszkalnych na cele inne niż mieszkaniowe (PKWiU ex 70.20.11).

Tak więc, co do zasady usługa najmu (dzierżawy) nieruchomości na cele użytkowe, podlega opodatkowaniu w myśl art. 41 ust. 1 ustawy podstawową 22% stawką podatku. Natomiast najem (dzierżawa) nieruchomości na cele mieszkalne jest zwolniony od podatku VAT.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż zarówno Zainteresowana jak i jej małżonek są czynnymi podatnikami podatku VAT i dla potrzeb najmu prowadzą wspólną, jedną podatkową księgę przychodów i rozchodów. Zakupiona nieruchomość, po dokonanych pracach remontowych i adaptacyjnych przeznaczona została do wydzierżawienia. Zarówno przychody uzyskane z dzierżawy jak i koszty ponoszone w związku z remontami, adaptacją wydzierżawianych obiektów rozliczane są w proporcji po 50%. W momencie dokonywania zakupu Wnioskodawczyni spotkała się z odmową wystawienia faktury na imiona i nr NIP Zainteresowanej i jej małżonka. W związku z tym Wnioskodawczyni ma wątpliwość, czy postępuje prawidłowo dzieląc poniesiony wydatek po połowie, odliczając podatek VAT naliczony we wskazanych proporcjach z każdej faktury otrzymanej i to zarówno wystawionej wyłącznie na imię i nazwisko Zainteresowanej jak i na Wnioskodawczynię i jej małżonka.

Zauważyć należy, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie wymienia małżonków jako odrębnej kategorii podatników. Stwarza to dla nich szczególną sytuację prawną, bowiem żaden z przepisów tej ustawy nie zabrania małżonkom prowadzenia działalności gospodarczej jako odrębnym podatnikom VAT. Nie ma przy tym przeszkód, aby pomiędzy małżonkami prowadzącymi odrębne działalności istniała ustawowa wspólność majątkowa.

Wobec powyższego podmiot świadczący usługę dzierżawy będzie podatnikiem podatku od towarów i usług wówczas, gdy dzierżawę tą będzie wykonywał we własnym imieniu i na własny rachunek. Jeżeli przedmiotem dzierżawy jest rzecz stanowiąca majątek wspólny małżonków, to podatnikiem podatku od towarów i usług, w okolicznościach wskazanych w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, będzie ten małżonek, który dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu, czyli ten, który dokonuje dzierżawy nieruchomości we własnym imieniu (jest stroną czynności prawnej). Natomiast, jeżeli małżonkowie dokonali czynności wspólnie, to każdy z nich z osobna jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W przypadku opisanym we wniosku, tj. gdy czynność opodatkowana, dotycząca majątku wspólnego, została dokonana m.in. przez jednego z małżonków, a faktura dotycząca wydatków została wystawiona na tego właśnie małżonka - Zainteresowaną, uwzględnia się 50% należności wynikającej z tej czynności.

Zgodnie z powyższym stwierdzić należy, że w przypadku wystawienia faktury wyłącznie na imię i nazwisko Wnioskodawczyni jako czynnego podatnika podatku VAT, o ile poniesione wydatki służą czynnościom podatkowanym, ma ona prawo odliczyć podatek naliczony w części jej przypadającej, tj. w wysokości 50%.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych (art. 14b § 2 ustawa - Ordynacja podatkowa). Natomiast w myśl art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Z powyższego wynika, że wniosek o wydanie interpretacji może być złożony tylko w indywidualnej sprawie zainteresowanego, nie zaś innego podmiotu. Z tych też względów z uwagi na indywidualny charakter interpretacji przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniając, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług małżonkowie nie są uznawani za jeden podmiot podatkowy, bowiem każdy z nich wykonując samodzielnie czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest odrębnym podatnikiem tego podatku, niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie o obowiązkach Zainteresowanej i jej uprawnieniach. A zatem, nie wywołuje ona skutków prawnych dla Pani męża, jak i wystawców faktur VAT, które to podmioty chcąc uzyskać interpretację indywidualną powinny wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie. W konsekwencji regulacje zawarte w art. 14k-14n ustawy - Ordynacja podatkowa nie będą miały zastosowania dla tych podmiotów.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie wystawiania faktur VAT na małżonków prowadzących odrębne działalności gospodarcze oraz w zakresie rozliczania podatku VAT przez Zainteresowaną z faktur na nią wystawionych.

Ponadto, tut. Organ informuje, iż w zakresie rozliczania podatku VAT przez małżonka Zainteresowanej z faktur wystawionych na Wnioskodawczynię w dniu 2 listopada 2010 r. zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie Nr ILPP2/443-1180/10-5/JK.

Natomiast w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów wydana została interpretacja indywidualna z dnia 22 października 2010 r. Nr ILPB1/415-855/10-4/IM.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.