ILPP2/443-1053/12-2/EN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 11 października 2012 r. (data wpływu 15 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania kwot zwróconych opłat - jest prawidłowe.

W dniu 15 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania kwot zwróconych opłat.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi w zakresie wyceny nieruchomości, doradztwa prawnego, doradztwa gospodarczego i windykacji.

Spółka świadcząc powyższe usługi, działając w imieniu i na rzecz klientów ponosi koszty sądowe i opłaty, takie jak wpis sądowy, opłata skarbowa od pełnomocnictwa, opłata za aktualny odpis KRS, które następnie są zwracane przez jej klientów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zwrot poniesionych wydatków w imieniu i na rzecz klienta jest opodatkowany podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 oraz art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054).

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, dalej: "Ustawa VAT") opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, przez świadczenie usług, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Stosownie natomiast do art. 29 ust. 1 Ustawy VAT, co do zasady, podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej.

Zdaniem Spółki, mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane przepisy, rozważając obowiązek uwzględniania w podstawie opodatkowania VAT ponoszonych przez Spółkę kosztów i opłat sądowych, które następnie są zwracane przez jej klientów, należy przede wszystkim zdefiniować pojęcie kwoty należnej z tytułu sprzedaży.

Z powyższej regulacji wynika, iż obrotem jest kwota należna, obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy (ewentualnie osób trzecich). W opinii Spółki kwota należna powinna być definiowana, jako świadczenie bezzwrotne, definitywne i rzeczywiste z punktu widzenia usługodawcy. Jest to de facto zysk osiągany z tytułu świadczenia usług.

W przekonaniu Spółki, powyższa definicja kwoty należnej nie jest spełniona w stosunku do kosztów i opłat sądowych wskazanych w stanie faktycznym. Przedmiotowe wydatki nie stanowią, bowiem po stronie Spółki, jako usługodawcy świadczenia definitywnego, jest to jedynie zwrot kosztów poniesionych w imieniu i na rzecz klienta, jako usługobiorcy. Brak jest w stosunku do przedmiotowych opłat elementu zysku, wartości dodanej po stronie Spółki. Usługodawca ponosi koszt w imieniu i na rzecz usługobiorcy, który jest mu następnie zwracany. W rezultacie nie powstanie po stronie Spółki żadne przysporzenie majątkowe z tytułu wniesienia przedmiotowych opłat za klienta.

Przedstawione przez Spółkę stanowisko znajduje potwierdzenie w stanowiskach organów podatkowych m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 7 listopada 2011 r. (sygnatura: ILPP1/443-1078/11-2/KG), w świetle której " (...) z uwagi na fakt, że czynności opisane przez Wnioskodawcę wykonywane są przez niego na rzecz i w imieniu kontrahenta, a dokumenty świadczące o poniesieniu tych wydatków są wystawione na Wnioskodawcę działającego w imieniu kontrahenta, stosownie do treści art. 29 ust. 1 ustawy nie stanowią obrotu podlegającego podatkowi VAT. Wnioskodawca w analizowanej sprawie występuje de facto w roli pośrednika i otrzymany zwrot wydatków poniesionych na rzecz zleceniodawcy nie stanowi podstawy opodatkowania VAT, gdyż nie jest on w istocie wynagrodzeniem Wnioskodawcy za świadczenie usług (nie jest kwotą należną z tytułu sprzedaży). W konsekwencji ww. wydatki poniesione w imieniu i na rzecz klienta nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Reasumując, zwrot kosztów za poniesione przez Wnioskodawcę w imieniu i na rzecz kontrahentów opłaty skarbowe i sądowe nie stanowi podstawy opodatkowania, a co za tym idzie, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT".

Analogiczne stanowisko do powyższego zajął także Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 30 czerwca 2011 r. (sygnatura: ITPP1/443-526/11/KM), oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 13 lipca 2011 r. (sygnatura: ILPP1/443-639/11-2/KG).

Prezentowane przez Spółkę stanowisko jest tym bardziej zasadne, iż znajduje odzwierciedlenie w regulacjach unijnych.

W świetle, bowiem art. 73 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. DE L 347/1; dalej: "Dyrektywa VAT"), co do zasady, w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia.

Jednocześnie, jak stanowi art. 79 Dyrektywy VAT podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot otrzymanych przez podatnika od nabywcy lub usługobiorcy, jako zwrot wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy, a zaksięgowanych przez podatnika na koncie przejściowym.

Mając na uwadze powołane przepisy należy wskazać, iż na gruncie Dyrektywy VAT podstawą opodatkowania jest zapłata otrzymana w zamian za świadczenie usług, jako świadczenie należne, stanowiące po stronie usługodawcy "zysk" z tytułu świadczonych usług. Nie stanowi natomiast podstawy opodatkowania podatkiem VAT czynność stanowiąca zwrot wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy.

Powyższy sposób definiowania podstawy opodatkowania podatkiem VAT w rozumieniu przepisów Dyrektywy VAT znajduje potwierdzenie w orzecznictwie ETS. Trybunał w orzeczeniu w sprawie 230/87 dotyczącym Naturally Yours Cosmetics wskazał, iż wynagrodzenie musi dać się wyrazić w kategoriach pieniężnych i jako wynagrodzenie rzeczywiście otrzymane stanowi wartość subiektywną.

Reasumując zdaniem Spółki, czynność ponoszenia przez Spółkę wydatków na uiszczenie opłat i kosztów sądowych w imieniu i na rzecz klienta, nie stanowi podstawy opodatkowania podatkiem VAT. Spółka występuje, bowiem w roli pośrednika i otrzymany zwrot wydatków nie stanowi dla niej wynagrodzenia za świadczenie usług, czyli nie jest kwotą należną z tytułu sprzedaży i jako taka nie podlega opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Jak stanowi art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Ponadto zgodnie z art. 30 ust. 3 ustawy, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

Natomiast, stosownie do art. 79 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 s. 1 z późn. zm.), podstawa opodatkowania nie obejmuje następujących elementów:

Podatnik musi przedstawić dowód na rzeczywistą kwotę kosztów, o których mowa w akapicie pierwszym lit. c, i nie może odliczyć VAT, który w danym przypadku mógł zostać naliczony.

Z przytoczonej wyżej regulacji art. 79 pkt c Dyrektywy Rady wynika, iż wyłączeniu z podstawy opodatkowania podlegają kwoty otrzymane przez podatnika od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot wydatków poniesionych w imieniu i na rachunek nabywcy lub usługobiorcy. Należy jednak zaznaczyć, iż otrzymany przez podatnika zwrot wydatków poniesionych na rzecz zleceniodawcy nie stanowi podstawy opodatkowania podatkiem VAT wówczas, gdy podatnik dysponuje dowodami dokumentującymi rzeczywiste kwoty poniesionych kosztów oraz ww. dowody zostały wystawione na nabywcę (usługobiorcę), w którego imieniu i na rzecz którego poniesione zostały te wydatki.

Z opisu stanu faktycznego wynika, że Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi w zakresie wyceny nieruchomości, doradztwa prawnego, doradztwa gospodarczego i windykacji. Spółka świadcząc powyższe usługi, działając w imieniu i na rzecz klientów ponosi koszty sądowe i opłaty, takie jak wpis sądowy, opłata skarbowa od pełnomocnictwa, opłata za aktualny odpis KRS, które następnie są zwracane przez jej klientów.

W związku z powyższym Spółka ma wątpliwości czy zwrot poniesionych wydatków w imieniu i na rzecz klienta jest obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy.

Odnosząc się do powyższego stwierdzić należy, iż z uwagi na fakt, że czynności opisane przez Spółkę wykonywane są przez nią na rzecz i w imieniu klienta, to stosownie do treści art. 29 ust. 1 ustawy nie stanowią dla Spółki obrotu podlegającego podatkowi VAT. Spółka w analizowanej sprawie występuje de facto w roli pośrednika i otrzymany zwrot wydatków poniesionych na rzecz zleceniodawcy nie stanowi podstawy opodatkowania VAT, gdyż nie jest on w istocie wynagrodzeniem Spółki za świadczenie usług (nie jest kwotą należną z tytułu sprzedaży). W konsekwencji ww. wydatki poniesione w imieniu i na rzecz klienta nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, zwrot kosztów za poniesione przez Spółkę w imieniu i na rzecz klientów opłaty: za wpis sądowy, skarbowej od pełnomocnictwa, za aktualny odpis KRS nie stanowi podstawy opodatkowania, a co za tym idzie, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.