ILPP2/443-1048/10-5/EN

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 5 lipca 2010 r. (data wpływu 8 lipca 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania wydatków poniesionych przez zarządcę sądowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 lipca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania wydatków poniesionych przez zarządcę sądowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca będący osobą fizyczną na postawie art. 931 § 2 k.p.c. został ustanowiony zarządcą sądowym nieruchomości postanowieniem sądu w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego przeciwko właścicielowi tej nieruchomości. Wobec przeszkód w objęciu nieruchomości w zarząd komornik wprowadził Wnioskodawcę w zarząd nieruchomości. Nieruchomość objęta w zarząd jest budynkiem magazynowo-biurowym, którego pomieszczenia są wynajmowane. Zgodnie z art. 934 k.p.c. komornik wezwał najemców do zapłaty zaległych i przyszłych należności czynszowych do rąk zarządcy sądowego, czyli Wnioskodawcy. Wnioskodawca zamierza przyjmować dochody z nieruchomości (w zasadzie sprowadzające się do czynszów najmu) i wydatkować je zgodnie z art. 940 k.p.c. w następującej kolejności:

Natomiast zgodnie z art. 94¹ k.p.c. nadwyżkę dochodów po pokryciu wydatków wymienionych w art. 940 k.p.c. za czas do dnia przejścia własności nieruchomości na nabywcę, zarządca składa na rachunek depozytowy sądu. Nadwyżkę dołącza się do ceny, która będzie uzyskana za nieruchomość (tekst jedn.: rozdysponowana będzie ona pomiędzy wierzycieli, czyli pokryje długi dłużnika - właściciela nieruchomości). Jeżeli natomiast egzekucja ulegnie umorzeniu, nadwyżkę tę otrzyma dłużnik - właściciel nieruchomości.

Wnioskodawca - zarządca sądowy nieruchomości uzyska natomiast jedynie wynagrodzenie za sprawowanie zarządu przyznane przez sąd, który weźmie pod uwagę przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia nakład pracy zarządcy oraz dochodowość nieruchomości (art. 939 § 1 k.p.c.). Należy także nadmienić, że właściciel nieruchomości nadal jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzi działalność gospodarczą i wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług oraz osiąga przychody z tej działalności. Możliwe jest również, iż właściciel tej nieruchomości może posiadać inne nieruchomości, z których osiąga przychody z najmu - w tym zakresie Wnioskodawca nie ma pewnej wiedzy na temat, czy i ile innych nieruchomości może posiadać właściciel.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Kto i jak powinien dokumentować wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na nieruchomość.

Zdaniem Wnioskodawcy, skoro podatnikiem podatku od towarów i usług jest właściciel nieruchomości, to faktury VAT powinny być wystawiane na właściciela nieruchomości jako na nabywcę (art. 106 ust. 1 ustawy o VAT). Z praktycznego punktu widzenia niektórzy sprzedawcy mogą jednakże obawiać się wystawiać faktury na właściciela nieruchomości, wobec którego prowadzone jest postępowanie egzekucyjne. W tej sytuacji Wnioskodawca może przyjąć fakturę VAT na siebie jako na nabywcę. Jednakże z uwagi na łączący Wnioskodawcę z właścicielem nieruchomości wewnętrzny stosunek prawny, powinien on refakturować te wydatki (w wysokości w jakiej zostały rzeczywiście poniesione) poprzez wystawienie faktury VAT, w której Wnioskodawca będzie sprzedawcą a właściciel nieruchomości nabywcą. Następnie zarządca przekazuje właścicielowi nieruchomości faktury VAT wystawione na niego jako odbiorcę, a właściciel nieruchomości dokonuje obliczenia podatku (uwzględniając inne swoje czynności podlegające opodatkowaniu i VAT naliczony) składa deklaracje i odprowadza należny podatek, jeżeli takowy istnieje.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zatem, każda czynność wykonywana przez podatnika, której efektem jest świadczenie na rzecz drugiego podmiotu, jest w podatku od towarów i usług traktowana jako świadczenie usługi, bowiem usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Zgodnie z art. 15 ust. 3 ustawy, za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności:

Powyższy przepis zakreśla krąg podatników podatku od towarów i usług. Okolicznością, która przesądza o wejściu w ten krąg jest samodzielne wykonywanie działalności gospodarczej. O statusie podatnika podatku od towarów i usług przesądza występowanie po stronie danego podmiotu trzech przesłanek. Są nimi:

Wszystkie te cechy dostrzec można w czynnościach wykonywanych przez sądowego zarządcę nieruchomości.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca będący osobą fizyczną został ustanowiony zarządcą sądowym nieruchomości postanowieniem sądu w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego przeciwko właścicielowi tej nieruchomości. Wobec przeszkód w objęciu nieruchomości w zarząd komornik wprowadził Wnioskodawcę w zarząd nieruchomości. Nieruchomość objęta w zarząd jest budynkiem magazynowo-biurowym, którego pomieszczenia są wynajmowane. Zgodnie z art. 934 k.p.c. komornik wezwał najemców do zapłaty zaległych i przyszłych należności czynszowych do rąk zarządcy sądowego, czyli Wnioskodawcy. Wnioskodawca zamierza przyjmować dochody z nieruchomości (w zasadzie sprowadzające się do czynszów najmu) i wydatkować je w następującej kolejności:

* koszty egzekucji wraz ze swoim wynagrodzeniem oraz zwrot własnych wydatków;

* bieżące należności pracowników zatrudnionych w nieruchomości lub w przedsiębiorstwach znajdujących się na niej i należących do dłużnika;

* bieżąco przypadające w toku zarządu alimenty przyznane wykonalnym wyrokiem sądowym od dłużnika. Uprawnienie to nie przysługuje członkom rodziny dłużnika pozostającym z nim we wspólnym gospodarstwie domowym w chwili wszczęcia egzekucji;

* bieżące należności podatkowe z nieruchomości oraz bieżące należności z tytułu ubezpieczenia społecznego ww. pracowników;

* zobowiązania związane z wykonywaniem zarządu;

* należności z tytułu ubezpieczenia nieruchomości, jej przynależności i pożytków.

Natomiast nadwyżkę dochodów po pokryciu powyższych wydatków za czas do dnia przejścia własności nieruchomości na nabywcę, zarządca składa na rachunek depozytowy sądu.

W związku z powyższym wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii, czy faktury dokumentujące wydatki związane z nieruchomością powinny być wystawione na ustanowionego przez sąd zarządcę nieruchomości czy na właściciela nieruchomości.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż wyjaśnienia wymaga kwestia czy Wnioskodawca - zarządca sądowy nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT z tytułu wynajmu nieruchomości, którą zarządza.

Wskazać w tym miejscu należy, iż ww. kwestia została wyjaśniona w interpretacji indywidualnej z dnia 7 października 2010 r. nr ILPP2/443-1048/10-2/EN dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania zarządcy sądowego za podatnika podatku VAT, w której uznano stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe i stwierdzono, że ustanowionego przez sąd zarządcę nieruchomości należy uznać za podatnika podatku od towarów i usług z tytułu wynajmu nieruchomości, a nie właściciela nieruchomości.

W interpretacji tej podkreślono, iż zarządca działa wobec osób trzecich we własnym imieniu, w związku z czym to on jest stroną umów mających za przedmiot zarządzaną nieruchomość. W pewnych przypadkach działalność ta doznaje ograniczeń, albowiem możliwość jej prowadzenia uzależniona jest od zgody właściciela nieruchomości bądź sądu. Ograniczenie to wiąże się jednak z pojęciem czynności wykraczających poza zwykły zarząd, których kwalifikacja na gruncie konkretnego przypadku ma zawsze charakter ocenny. Poza tym, gdy do udzielenia stosownej zgody już dojdzie, to także w tym przypadku "na zewnątrz", tj. wobec osób trzecich, działać będzie ustanowiony zarządca występujący pod własnym imieniem, tak jak ma to miejsce w sytuacji czynności niewykraczających poza zwykły zarząd.

Zarządca nie jest przedstawicielem właściciela, lecz działa w imieniu własnym na podstawie umocowania sądowego. Względem właściciela jest odpowiedzialny za należyte wypełnianie swoich obowiązków.

Tym samym faktury VAT dokumentujące wydatki związane z nieruchomością zarządzaną przez ustanowionego przez sąd zarządcę, powinny być wystawione nie na właściciela nieruchomości lecz na ustanowionego przez sąd zarządcę nieruchomości.

Dodatkowo tut. Organ wskazuje, iż z uwagi na fakt, że to Wnioskodawca - ustanowiony przez sąd zarządca nieruchomości - jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu wynajmu nieruchomości, który zobowiązany jest do rozliczania podatku VAT z tego tytułu, to nie ma podstaw do refakturowania na właściciela nieruchomości wydatków poniesionych na zarządzaną przez niego nieruchomość.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania wydatków poniesionych przez zarządcę nieruchomości.

Natomiast, kwestia dotycząca stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie:

* uznania zarządcy sądowego za podatnika podatku VAT z tytułu wynajmu zarządzanej nieruchomości,

* obowiązku prowadzenia rozliczeń podatku VAT przez ustanowionego przez sąd zarządcę nieruchomości,

* obowiązku udokumentowania fakturą VAT, przez zarządcę sądowego nieruchomości należności, z tytułu wynajmu tej nieruchomości,

* sposobu udokumentowania otrzymanych przez zarządcę sądowego nieruchomości należności czynszowych,

* obowiązku udokumentowania fakturą VAT wynagrodzenia z tytułu zarządu sądowego nieruchomością

została rozstrzygnięta w wydanych w dniu 7 października 2010 r. odrębnych interpretacjach indywidualnych nr ILPP2/443-1048/10-2/EN, ILPP2/443-1048/10-3/EN, ILPP2/443-1048/10 -4/EN, ILPP2/443-1048/10-6/EN, ILPP2/443-1048/10-7/EN.

Ponadto w podatku dochodowym od osób fizycznych zostały wydane odrębne interpretacje indywidualne w dniu 7 października 2010 r. nr ILPB1/415-783/10-2/IM oraz ILPB/415-783/10 -3/IM.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.