ILPP1/4512-1-682/15-4/NS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Powiatu, przedstawione we wniosku z dnia 7 września 2015 r. (data wpływu 11 września 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 października 2015 r. (data wpływu 2 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług przekazania nieruchomości w formie darowizny - jest nieprawidłowe.

W dniu 11 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług przekazania nieruchomości w formie darowizny. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 28 października 2015 r. (data wpływu 2 listopada 2015 r.) o własne stanowisko Wnioskodawcy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Powiat podjął uchwałę w sprawie przekazania na rzecz Miasta darowizny w postaci prawa własności nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr 165, o pow. 0.77,90 ha, dla której Sąd Rejonowy Wydz. Ksiąg Wieczystych prowadzi KW nr (...).

Przedmiotowa nieruchomość stanowi drogę gminną.

Powiat nabył nieruchomość na mocy Decyzji Wojewody z dnia 27 czerwca 2012 r. Wcześniej decyzją Wojewoda odmówił przekazania przedmiotowej nieruchomości na rzecz Miasta z uwagi na fakt, że na dzień ustawowej komunalizacji, tj. 27 maja 1990 r., działka zajęta była pod drogę wojewódzką.

Uchwałą z dnia 18 czerwca 2002 r. Rada Miasta zaliczyła z dniem 1 stycznia 2003 r. ulicę do kategorii dróg gminnych. Podjęta uchwała o przekazaniu ulicy darowizną na cel publiczny w oparciu o przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami ma na celu zniesienie dualizmu w sytuacji własnościowo-prawnej przedmiotowego gruntu.

Opis przedmiotu darowizny:

6. Wnioskodawcy z tytułu nabycia nieruchomości nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego;

7. Zainteresowany nie ponosił żadnych wydatków na ulepszenie obiektów znajdujących się na gruncie będącym przedmiotem darowizny;

8. wszelkie nakłady na gruncie ponosiła Gmina, przed darowizną nieruchomości nie dojdzie zatem do rozliczenia nakładów poniesionych na tej nieruchomości, gdyż strony oświadczą w umowie darowizny, że nie mają wzajemnych roszczeń i że po akcie notarialnym będą rozliczone;

9. Wnioskodawca, jako zbywający, nie nabył przedmiotu zbycia w drodze czynności prawnej, a w trybie administracyjnym (decyzja Wojewody) i nie poniósł żadnych kosztów nabycia przedmiotowej nieruchomości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w świetle przedstawionego powyżej opisu przedmiotu darowizny określonego jako droga, Powiat będzie zwolniony od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, czyli jako dostawca terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

2. Czy jednak biorąc pod uwagę stan faktyczny istniejący na nieruchomości zwolnienie może nastąpić na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a lit. b z uwagi na fakt, że Powiat nie ponosił żadnych wydatków związanych z przedmiotową nieruchomością (nakłady na nieruchomości jako drodze gminnej ponosiło Miasto).

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

W piśmie z dnia 28 października 2015 r. - stanowiącym uzupełnienie do wniosku - Zainteresowany wskazał, że w świetle przedstawionego wyżej opisu przedmiotu darowizny określonego jako droga Powiat nie będzie zwolniony od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, czyli jako dostawca terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Ad. 2

Mając jednak na uwadze stan faktyczny nieruchomości, dokładnie opisany w części G pkt 2 wniosku, zwolnienie winno nastąpić na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a lit. b ustawy o VAT, z uwagi na fakt, że Powiat nie ponosił żadnych wydatków związanych z przedmiotową nieruchomością. Nakłady na nieruchomości w postaci przebudowanej fontanny poniosło Miasto.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W świetle przedstawionych powyżej przepisów, nieruchomość spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jej sprzedaż stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy.

Przez pojęcie "dostawy towarów", należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Interpretując zawarty w ww. artykule zwrot "przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel" należy podkreślić, że jest to czynność, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nim jak właściciel. Uznaje się przy tym, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu "prawo do rozporządzania jak właściciel" nie można interpretować jako "prawo własności". Istotny jest przede wszystkim aspekt ekonomiczny, a nie prawny transakcji, w ramach której podatnik przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania towarami jak właściciel. Akcent sformułowanej definicji położony został głównie na podkreślenie przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą w taki sposób, aby nabywca mógł nią dysponować podobnie jak właściciel.

Natomiast jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie.

Ustawodawca jednakże przewidział od powyższej reguły wyjątki, które zostały zawarte - w przypadku dostawy towarów - w art. 7 ust. 2 oraz - w przypadku świadczenia usług - w art. 8 ust. 2 ustawy.

Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

* jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

W myśl art. 7 ust. 3 ustawy, przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Zatem opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów, ich imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych, z wyjątkiem przekazania towarów spełniających warunki do uznania ich za prezenty o małej wartości lub próbki. Natomiast zużycie towarów podlega opodatkowaniu tylko wówczas, gdy dokonywane jest na rzecz podmiotów i na cele wymienione w art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy, pod warunkiem, że przysługiwało prawo do odliczania podatku naliczonego.

Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, to wszelkie przekazanie lub zużycie towarów bez wynagrodzenia (nieodpłatne przekazania), pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

Omawiany przepis jest odpowiednikiem art. 16 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE. L Nr 347, poz. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE, zgodnie z którym, za dostawę towarów uznaje się wykorzystanie przez podatnika towarów stanowiących część majątku jego przedsiębiorstwa do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników, które przekazuje nieodpłatnie lub, w ujęciu ogólnym, które przeznacza do celów innych niż prowadzona przez niego działalność, gdy VAT od powyższych towarów lub ich części podlegał w całości lub w części odliczeniu, jest uznawane za odpłatną dostawę towarów.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy wskazać, że konieczność implementacji przepisów prawa wspólnotowego do prawa krajowego wymusiła na ustawodawcy odrębne określenie statusu organów władzy publicznej.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE, zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Zatem Gmina, wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Powiat podjął uchwałę w sprawie przekazania na rzecz Miasta darowizny w postaci prawa własności nieruchomości oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka nr 165 o pow. 0.77,90 ha. Przedmiotowa nieruchomość stanowi drogę gminną. Powiat nabył nieruchomość na mocy Decyzji Wojewody z dnia 27 czerwca 2012 r. Wcześniej decyzją Wojewoda odmówił przekazania przedmiotowej nieruchomości na rzecz Miasta z uwagi na fakt, że na dzień ustawowej komunalizacji, tj. 27 maja 1990 r., działka zajęta była pod drogę wojewódzką. Uchwałą z dnia 18 czerwca 2002 r. Rada Miasta zaliczyła z dniem 1 stycznia 2003 r. ulicę do kategorii dróg gminnych. Podjęta uchwała o przekazaniu ulicy darowizną na cel publiczny w oparciu o przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami ma na celu zniesienie dualizmu w sytuacji własnościowo-prawnej przedmiotowego gruntu. Wnioskodawcy z tytułu nabycia nieruchomości nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zainteresowany nie ponosił żadnych wydatków na ulepszenie obiektów znajdujących się na gruncie będącym przedmiotem darowizny. Wszelkie nakłady na gruncie ponosiła Gmina, przed darowizną nieruchomości nie dojdzie zatem do rozliczenia nakładów poniesionych na tej nieruchomości, gdyż strony oświadczą w umowie darowizny, że nie mają wzajemnych roszczeń i że po akcie notarialnym będą rozliczone. Wnioskodawca, jako zbywający, nie nabył przedmiotu zbycia w drodze czynności prawnej, a w trybie administracyjnym (decyzja Wojewody) i nie poniósł żadnych kosztów nabycia przedmiotowej nieruchomości.

W związku z powyższym Wnioskodawca ma wątpliwości dotyczące opodatkowania podatkiem od towarów i usług przekazania nieruchomości w formie darowizny.

Wskazać należy, że stosownie do treści art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.), zwanej dalej k.c., przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Natomiast w świetle art. 890 § 1 k.c., oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego.

Powyższy wymóg koresponduje z treścią art. 158 k.c., w myśl którego, umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej własność, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do przeniesienia własności nieruchomości; zobowiązanie powinno być w akcie wymienione.

Jak wynika z powyższego, darowizna jest umową cywilnoprawną uregulowaną w tytule XXXIII Księgi trzeciej Kodeksu cywilnego, cechującą się nieodpłatnością oraz przysporzeniem majątkowym tylko jednej ze stron umowy.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że z uwagi na fakt, że darowizna nieruchomości jest niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną), dla zamierzonej czynności Powiat będzie występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Jednakże z uwagi na fakt, że Wnioskodawca nabył opisaną nieruchomość na mocy Decyzji Wojewody i w związku z tym nie przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu tej nieruchomości, czynność nieodpłatnego przekazania ww. nieruchomości w formie darowizny na rzecz Gminy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. W analizowanej sprawie nie zostaną spełnione bowiem warunki określone w art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy, dające podstawę do uznania nieodpłatnego przekazania wskazanego we wniosku towaru (nieruchomości) za czynność zrównaną z odpłatną dostawą towarów.

Podsumowując, przekazanie w formie darowizny na rzecz Gminy opisanej nieruchomości, przy nabyciu której nie przysługiwało Wnioskodawcy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w całości lub w części, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W konsekwencji powyższego, z tytułu darowizny ww. nieruchomości, Zainteresowany nie będzie zobowiązany do naliczenia podatku od towarów i usług.

Należy wskazać, że w przedstawionym we wniosku własnym stanowisku w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego Wnioskodawca twierdzi, że " (...) zwolnienie winno nastąpić na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a lit. b ustawy o VAT, z uwagi na fakt, że Powiat Gnieźnieński nie ponosił żadnych wydatków związanych z przedmiotową nieruchomością". Tut. Organ pragnie zauważyć, że pomimo identycznego skutku podatkowego dla podatnika podatku od towarów i usług (brak konieczności wykazania podatku należnego z tytułu przedmiotowej czynności) - pojęcia "nie podlega opodatkowaniu" i "zwolnione od podatku" nie są tożsame, a w rozpatrywanej sprawie ma miejsce sytuacja, w której darowizna nieruchomości nie będzie podlegać opodatkowaniu. W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.