ILPP1/4512-1-339/16-8/EB - Ustalenie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku w odniesieniu do czynności udzielania pożyczek.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o. reprezentowanej przez pełnomocnika doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2016 r. (data wpływu do Izby Skarbowej w Katowicach, Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej 30 maja 2016 r., data wpływu do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie 9 czerwca 2016 r.), uzupełnionym pismami z dnia 27 czerwca 2016 r. (data wpływu 8 lipca 2016 r.), z dnia 8 lipca 2016 r. (data wpływu 8 lipca 2016 r.) oraz z dnia 11 lipca 2016 r. (data wpływu 15 lipca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* możliwości zastosowania zwolnienia od podatku w odniesieniu do czynności udzielania pożyczek,

* wskazania podstawy opodatkowania dla ww. czynności,

* momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu tych czynności

- jest prawidłowe.

W dniu 30 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku w odniesieniu do czynności udzielania pożyczek, wskazania podstawy opodatkowania dla ww. czynności oraz momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu tych czynności. Wniosek uzupełniono pismami: z dnia 27 czerwca 2016 r. o pytania dotyczące przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz własne stanowisko, z dnia 8 lipca o dowód uiszczenia dodatkowej opłaty oraz z dnia 11 lipca 2016 r. o sprostowanie błędu pisarskiego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, i w ramach wykonywania działalności gospodarczej zajmuje się kupnem i sprzedażą nieruchomości na własny rachunek oraz lokowaniem części kapitału w formie udzielanych oprocentowanych pożyczek pieniężnych. W chwili obecnej, od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, tj. 12 października 2015 r., Spółka udzieliła 4 pożyczek pieniężnych.

Udzielanie pożyczek stanowi istotny element prowadzonej działalności gospodarczej i nie ma charakteru incydentalnego, nie łączy się też z działalnością oraz każda z tych pożyczek jest oprocentowana.

Rodzaj prowadzonych działalności jest potwierdzony wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego, rodzajów prowadzonej działalności gospodarczej odpowiednio PKD 68.10.Z "kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek" oraz PKD 64.92.Z "pozostałe formy udzielania kredytów".

Spółka rozpoznaje udzielone pożyczki jako czynności zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535) t.j. z dnia 29 lipca 2011 r. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm., zwanej dalej VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 27 czerwca 2016 r.):

1. Czy w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, której istotnym elementem jest udzielanie pożyczek, dochody uzyskiwane z udzielanych pożyczek (odsetki i prowizje) będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług z zastosowaniem zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

2. W przypadku odpowiedzi twierdzącej, czy opodatkowaniu będzie podlegała wyłącznie kwota całego wynagrodzenia składającego się z odsetek i prowizji, w miesiącu ich faktycznego uzyskania.

Zdaniem Wnioskodawcy (wyrażonym w piśmie z dnia 27 czerwca 2016 r.), część prowadzonej działalności gospodarczej polegającej na udzielaniu oprocentowanych pożyczek, wypełnia przesłanki art. 15 ust. 1 i 2 VAT, gdyż ma charakter zorganizowany i ciągły (4 udzielone pożyczki w krótkim czasie od rozpoczęcia działalności Spółki) oraz jest prowadzona w celach zarobkowych (odsetki), co wywiera skutek w postaci objęcia udzielania tych pożyczek ustawą o podatku od towarów i usług, gdyż Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług od tej części działalności gospodarczej.

Dodatkowo należy wskazać, że udzielenie pożyczki jest to czynność, która należy do zakresu ustawy o podatku od towarów i usług. Na podstawie art. 5 ust. 1 VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie zaś z art. 8 ust. 1 VAT, przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 VAT. Udzielanie pożyczek stanowi zaś świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odpłatnością z tytułu udzielonej pożyczki są odsetki. Aby dana czynność została opodatkowana nie tylko musi być zakwalifikowana jako odpłatna dostawa towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju. Istotne jest także, aby została wykonana przez podmiot, który z tytułu jej dokonania będzie rozpoznany jako podatnik podatku od towarów i usług.

Ponadto dla takiego rodzaju działalności gospodarczej przewidziane jest w ustawie o podatku od towarów i usług zwolnienie z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38, który dotyczy usług udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych.

Zatem działalność Wnioskodawcy polegająca na udzielaniu pożyczek w sposób zorganizowany i ciągły, która nie ma charakteru pojedynczej, jednostkowej transakcji, będzie podlegała pod przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz będzie korzystała ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług. Zatem na Wnioskodawcy ciążył będzie obowiązek zadeklarowania uzyskiwanych wynagrodzeń w postaci odsetek i prowizji w terminie przewidzianym w art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy o podatku od towarów i usług, czyli każdorazowo z chwilą faktycznego otrzymania całości lub części wynagrodzenia w postaci odsetek i prowizji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W oparciu o art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

W efekcie, udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnianiu kapitału na wskazany w umowie okres. Czynność udzielenia pożyczki w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek lub prowizji z tytułu korzystania z cudzego kapitału traktowana jest jako świadczenie usług.

W związku z udzieloną pożyczką pobierane jest wynagrodzenie w postaci ustalonych odsetek i prowizji, czy innych opłat z tytułu udostępnionego kapitału. Opłaty te pobierane przez pożyczkodawcę są ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez pożyczkobiorcę. Zaznaczyć należy, że skoro czynność udzielenia pożyczki jest na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznana za świadczenie usług podlegające tej ustawie, zatem wszelkie opłaty związane z zawartą umową pożyczki podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Spółka jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, i w ramach wykonywania działalności gospodarczej zajmuje się kupnem i sprzedażą nieruchomości na własny rachunek oraz lokowaniem części kapitału w formie udzielanych oprocentowanych pożyczek pieniężnych. W chwili obecnej, od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, tj. 12 października 2015 r. Spółka udzieliła 4 pożyczek pieniężnych. Udzielanie pożyczek stanowi istotny element prowadzonej działalności gospodarczej i nie ma charakteru incydentalnego, nie łączy się też z działalnością oraz każda z tych pożyczek jest oprocentowana. Rodzaj prowadzonych działalności jest potwierdzony wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego, rodzajów prowadzonej działalności gospodarczej odpowiednio PKD 68.10.Z "kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek" oraz PKD 64.92.Z "pozostałe formy udzielania kredytów".

Spółka rozpoznaje udzielone pożyczki jako czynności zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535) t.j. z dnia 29 lipca 2011 r. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Zainteresowany ma w pierwszej kolejności wątpliwości dotyczące możliwości zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności udzielania pożyczek.

Należy wskazać, że usługa, którą świadczy Wnioskodawca, tj. odpłatna usługa udzielania pożyczek, stanowi realizację istniejących pomiędzy stronami stosunków cywilnoprawnych. Stosunki te składają się z dwustronnych zobowiązań stron transakcji do wykonania skonkretyzowanych świadczeń - z jednej strony świadczenia Spółki (które w tym przypadku polegają na udzieleniu pożyczki), a z drugiej strony świadczenia usługobiorcy w zamian za udostępnienie kapitału, tj. zapłaty wynagrodzenia w formie odsetek i prowizji od udzielonej pożyczki, stanowiących wynagrodzenie za wyświadczoną przez Spółkę usługę. O odpłatnym charakterze usług Zainteresowanego przesądza zatem istnienie po stronie usługobiorcy obowiązku spełnienia na rzecz Wnioskodawcy świadczenia w zamian za tę usługę, tj. zapłaty wynagrodzenia w zamian za możliwość czasowego korzystania z kapitału udostępnionego przez Spółkę. Zwrot Wnioskodawcy udostępnionego usługobiorcy kapitału nie może być traktowany jako element świadczenia należnego w zamian (wynagrodzenia) za usługę wyświadczoną przez Spółkę, gdyż nie gwarantuje on pożyczkodawcy nic ponad to, co posiadałby, gdyby danej usługi w ogóle nie wyświadczył.

Tym samym, powtórne przeniesienie na pożyczkodawcę własności środków udostępnionych w ramach usługi udostępnienia środków pieniężnych, nie przesądza o odpłatnym charakterze świadczonej usługi. Korzyść z tytułu wyświadczonej usługi zapewniają natomiast pożyczkodawcy należne mu odsetki i prowizje. Z tego względu wyłącznie kwota odsetek i prowizji stanowi świadczenie "w zamian" za świadczoną usługę, czyli zapłatę.

W związku z tym udzielanie pożyczek, o których mowa we wniosku, jest wykonywane przez Spółkę jako podatnika podatku VAT. Udzielanie pożyczek przez podatnika spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy.

W konsekwencji, na podstawie zaprezentowanych powyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, czynność udzielania przez Spółkę pożyczek stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podkreślić należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług może albo być opodatkowana właściwą stawką podatku VAT, albo może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W myśl art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Ponadto, zgodnie z zapisem art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13 nie mają zastosowania do:

Powyższe regulacje stanowią implementację do krajowego porządku prawnego zapisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/12/WE Rady. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, Państwa członkowskie zwalniają następujące transakcje: udzielanie kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy zauważyć, że skoro z powołanego wcześniej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy wynika, że zwalnia się od podatku usługi w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, to mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, należy stwierdzić, że wskazana we wniosku usługa udzielenia pożyczki stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, przy czym czynność ta korzysta ze zwolnienia od tego podatku w oparciu o ww. przepis art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Jednocześnie wątpliwości Wnioskodawcy w analizowanej sprawie dotyczą wskazania podstawy opodatkowania dla czynności udzielania pożyczek.

Na mocy art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

W myśl art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

Powołany przepis przykładowo wskazuje na koszty dodatkowe, które nawet jeśli są odrębnie pobierane (odrębnie rozliczane) między stronami czynności podstawowej (dostawy towarów czy też świadczenia usług), wchodzą do podstawy opodatkowania dla czynności podstawowej (i powinny być łącznie z nią opodatkowane). W myśl tych przepisów koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy wchodzą do podstawy opodatkowania dla danej czynności podstawowej. Przepis ten jako regułę (a nie wyjątek) uznaje więc doliczanie kosztów dodatkowych do podstawy opodatkowania czynności podstawowej. Tylko przykładowo wskazuje on na rodzaje kosztów, jakie są wliczane do podstawy opodatkowania czynności podstawowej. Z jednej strony oznacza to, że także inne koszty dodatkowe mogą być wliczane do podstawy opodatkowania czynności podstawowej. Z drugiej natomiast strony trzeba przyjąć, że powyższe świadczenia - o kosztach których przykładowo stanowi przepis - w niektórych sytuacjach mogą być potraktowane jako odrębne świadczenia.

Należy wskazać, że w przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek, podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy, stanowi zapłata, którą świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać od usługobiorcy lub osoby trzeciej, czyli inaczej określając odsetki od udzielonej pożyczki (otrzymane, jak również niezapłacone, których termin zapłaty upłynął - czyli odsetki, które stały się wymagalne) oraz prowizje stanowiące wynagrodzenie za udzielenie pożyczki.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej niejednokrotnie podkreślał w swoim orzecznictwie, że podstawę opodatkowania świadczenia usług powinna stanowić wyłącznie wartość świadczenia należnego usługodawcy w zamian za świadczoną usługę, a nie całkowita kwota otrzymana/należna od kontrahenta w związku ze świadczeniem usługi. W tym świetle, nie podlega doliczeniu do podstawy opodatkowania zwrot kwoty kapitału udostępnionego kredytobiorcy w ramach świadczenia usług udzielenia kredytów.

Zatem podstawę opodatkowania dla udzielanych przez Wnioskodawcę pożyczek stanowić będzie wynagrodzenie uzyskiwane przez Zainteresowanego, tj. odsetki i prowizje.

Ponadto Zainteresowany ma wątpliwości dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu czynności udzielania pożyczek.

Zgodnie z zasadą ogólną, zawartą w art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Na podstawie art. 19a ust. 2 ustawy, w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

Analiza przywołanych wyżej przepisów wskazuje, że przepis art. 19a ust. 1 ustawy formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Jak wynika z powyższego, dla powstania obowiązku podatkowego na zasadach ogólnych nie ma zupełnie znaczenia chwila wystawienia faktury.

Niemniej jednak - w art. 19a ust. 5 ustawy - dla niektórych usług ustawodawca w sposób szczególny określił moment powstania obowiązku podatkowego.

Z tytułu świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41, obowiązek podatkowy powstaje - w myśl art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy - z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty.

Według art. 19a ust. 6 ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z przepisów ustawy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Jednakże m.in. dla usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy, w tym dla usług udzielania pożyczek, usług w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzania gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę, przewidziano szczególny moment powstania obowiązku podatkowego. Dla ww. usług obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tego tytułu - w odniesieniu do otrzymanej kwoty - niezależnie od tego, kiedy ta zapłata nastąpi, tj. czy przed wykonaniem usługi czy też po jej wykonaniu.

Rozpoznanie obowiązku podatkowego w przypadku ww. usług nie oznacza konieczności rozliczenia podatku VAT, z uwagi na fakt zwolnienia tych usług od podatku. Jednakże moment rozpoznania obowiązku podatkowego ma w przypadku tych usług decydujące znaczenie dla celów wykazania w deklaracji podatkowej kwot obrotu z tytułu świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także ustalenia wysokości proporcji uprawniającej do proporcjonalnego odliczenia podatku naliczonego w sytuacji wystąpienia u podatnika również sprzedaży opodatkowanej.

Jak zostało wyżej wykazane czynności, w związku z którymi Spółka pobiera od pożyczkobiorców opłaty dodatkowe (odsetki, prowizje), są zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Mając zatem na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że ustawodawca zawarł szczególne unormowania w zakresie powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług dla przedmiotowych usług. Tym samym obowiązek podatkowy przy świadczeniu przez Wnioskodawcę usług w zakresie udzielania pożyczek, powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tego tytułu, w odniesieniu do otrzymanej kwoty, stosownie do art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy.

Podsumowując:

Ad. 1

Czynności udzielania przez Wnioskodawcę pożyczek, za które Zainteresowany otrzymuje wynagrodzenie w postaci odsetek i prowizji, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Ad. 2

Podstawę opodatkowania z tytułu ww. czynności stanowi wyłącznie kwota całego wynagrodzenia składającego się z odsetek i prowizji. Natomiast obowiązek wykazania w deklaracji uzyskiwanych wynagrodzeń w postaci odsetek i prowizji wystąpi w terminie przewidzianym w art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e ustawy, czyli każdorazowo z chwilą faktycznego otrzymania całości lub części wynagrodzenia w postaci odsetek i prowizji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na pisemną niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja78-79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.