ILPP1/4512-1-257/16-2/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 20 kwietnia 2016 r. (data wpływu 25 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia z art. 113 ust. 9 ustawy - jest prawidłowe.

W dniu 25 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości skorzystania ze zwolnienia z art. 113 ust. 9 ustawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

1. Uwagi ogólne.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej. Wnioskodawca posiada pośredni udział w kapitale zakładowym spółki kapitałowej (dalej: "Spółka Kapitałowa"), która natomiast posiada większość udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: "Spółka Zależna").

2. Transakcja sprzedaży udziałów.

Spółka Kapitałowa oraz pozostali udziałowcy Spółki Zależnej dokonali transakcji zbycia udziałów w Spółce Zależnej na rzecz kontrahenta - podmiotu niepowiązanego (dalej: "Nabywca Udziałów").

W myśl umowy sprzedaży udziałów w Spółce Zależnej, która została zawarta pomiędzy udziałowcami Spółki Zależnej (w tym Spółką Kapitałową) a Nabywcą Udziałów, zapłata ceny sprzedaży udziałów w Spółce Zależnej następuje w taki sposób, że część wynagrodzenia jest wpłacana przez Nabywcę Udziałów na specjalny rachunek bankowy (lub kilka rachunków bankowych) (dalej łącznie jako: "Rachunek Zastrzeżony").

3. Umowa Rachunku Zastrzeżonego.

Środki zdeponowane na Rachunku Zastrzeżonym mogą służyć:

i. zabezpieczeniu ewentualnych roszczeń Nabywcy Udziałów wobec podmiotów zbywających (w tym Spółki Kapitałowej), także w zakresie korekt potransakcyjnych ceny nabycia udziałów w Spółce Zależnej wynikających m.in. ze zmiany wartości określonych aktywów oraz zobowiązań na dzień przeniesienia aktywów (dalej jako: "Kwota Zastrzeżona")

oraz

ii. wypłacie dodatkowej części wynagrodzenia podmiotom zbywającym (w tym Spółce Kapitałowej), w przypadku zrealizowania oszczędności w zakresie funkcjonowania Spółki Zależnej w terminie określonym w umowie sprzedaży udziałów (dalej jako: "Dodatkowa część wynagrodzenia").

Umowa Rachunku Zastrzeżonego przewiduje ograniczenia w dysponowaniu zdeponowanymi środkami przez posiadaczy rachunku. Niemniej jednak, po upływie określonego okresu (dalej: "Termin"), określone kwoty pieniężne zostaną zwolnione (wypłacone z przedmiotowego rachunku) na rzecz:

ii. Nabywcy Udziałów, w sytuacji, w której ziści się podstawa ewentualnych roszczeń Nabywcy Udziałów wobec podmiotów zbywających bądź nie zostaną spełnione warunki wypłaty Dodatkowej części wynagrodzenia.

4. Przeniesienie części praw i obowiązków wynikających z umowy Rachunku Zastrzeżonego.

Może zdarzyć się, że przed upływem Terminu na wypłatę środków zdeponowanych na Rachunku Zastrzeżonym, Wnioskodawca nabędzie od Spółki Kapitałowej prawo do żądania wypłaty części kwoty pieniężnej znajdującej się na Rachunku Zastrzeżonym (dalej: "Wierzytelność"), w oparciu o instytucję cesji (przelewu) wierzytelności, o której mowa w art. 509 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.).

Nabycie Wierzytelności nastąpi w ramach jednej lub kilku transakcji na podstawie porozumień zawartych pomiędzy Wnioskodawcą a Spółką Kapitałową, których przedmiotem będzie przejęcie części praw i obowiązków wynikających z umowy Rachunku Zastrzeżonego. W konsekwencji, w przypadku nieziszczenia się podstawy ewentualnych roszczeń Nabywcy Udziałów wobec podmiotów zbywających oraz / lub spełnienia warunków wypłaty Dodatkowej części wynagrodzenia, Wnioskodawcy będzie przysługiwało roszczenie do zwolnienia odpowiedniej części środków zgromadzonych na Rachunku Zastrzeżonym, proporcjonalnie do udziału (pośredniego) posiadanego przez Wnioskodawcę w Spółce Zależnej.

Wnioskodawca nabędzie Wierzytelność we własnym imieniu, na własny rachunek i na własne ryzyko. Nabycie Wierzytelności będzie miało charakter definitywny (bezwarunkowy) i bezzwrotny a zatem Spółka Kapitałowa nie będzie mogła żądać zwrotu jakichkolwiek kwot pieniężnych w przypadku ich otrzymania lub wyegzekwowania przez Wnioskodawcę. Jednocześnie, Wnioskodawca (poza zapłatą ustalonej kwoty należnej z tytułu nabycia Wierzytelności) nie będzie obowiązany do dokonania jakiegokolwiek świadczenia na rzecz Spółki Kapitałowej.

Jednocześnie Wnioskodawca zamierza nabyć Wierzytelność w celu uzyskania określonego świadczenia pieniężnego (tekst jedn.: otrzymania środków zwolnionych z Rachunku Zastrzeżonego) lub w celu jej dalszej odsprzedaży.

5. Kwota należna z tytułu nabycia Wierzytelności.

Kwota należna Spółce Kapitałowej od Wnioskodawcy, z tytułu nabycia Wierzytelności, będzie odpowiadać ekonomicznej wartości Wierzytelności, obliczonej przez Spółkę Kapitałową na podstawie posiadanych przez nią informacji (w szczególności danych dotyczących funkcjonowania Spółki zależnej), pomniejszonej o dyskonto stanowiące wynagrodzenie Wnioskodawcy z tytułu przejęcia Wierzytelności.

a) Wartość ekonomiczna Wierzytelności.

W celu oszacowania wartości rynkowej Wierzytelności, wartość nominalna Wierzytelności zostanie pomniejszona o:

i. prognozowany spadek wartości pieniądza w czasie; oraz

ii. oszacowaną kwotę odpowiadającą wartości ryzyka nieuzyskania całości kwoty zdeponowanej na Rachunku Zastrzeżonym (tekst jedn.: ryzyka zgłoszenia roszczeń przez Nabywcę Udziałów, wobec środków zgromadzonych na rachunku zastrzeżonym oraz niezaistnienia przesłanek wypłaty Dodatkowej części wynagrodzenia), (dalej jako: "Wartość ekonomiczna").

b) Dyskonto z tytułu przejęcia Wierzytelności.

Ponadto strony ustaliły, że Wnioskodawcy będzie przysługiwać wynagrodzenie, w postaci dyskonta, z tytułu przejęcia Wierzytelności. Wynagrodzenie to będzie miało stanowić dla Wnioskodawcy rekompensatę z tytułu kosztów poniesionych w związku z nabyciem Wierzytelności, w tym w szczególności:

i. kosztów administracyjnych,

ii. kosztów obsługi prawnej,

iii. udostępnienia Spółce Kapitałowej środków finansowych, itp.

Przykładowo zatem, w sytuacji gdy:

* wartość nominalna Wierzytelności będzie wynosić 100.000 zł,

* prognozowany spadek wartości nominalnej Wierzytelności, w okresie upływającym do Terminu wypłaty środków, zostanie oszacowany jako 5.000 zł,

* wartość ryzyka nieuzyskania całości kwoty zdeponowanej na rachunku zastrzeżonym skalkulowana zostanie jako 15.000 zł, natomiast

* kwota wynagrodzenia (dyskonta) zostanie ustalona w wysokości 4.000 zł,

kwota należna Spółce Kapitałowej od Wnioskodawcy, z tytułu nabycia Wierzytelności, będzie wynosiła 76.000 zł (tekst jedn.: 100.000 - 5.000 - 15.000 - 4.000).

Należy przy tym wskazać, że różnica pomiędzy Wartością ekonomiczną Wierzytelności a kwotą należną Spółce Kapitałowej - wynikająca z transakcji sprzedaży Wierzytelności - nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 150.000 zł netto. Wnioskodawca nie przewiduje przy tym dokonywania innej sprzedaży w roku podatkowym, w którym rozpoczęta zostanie działalność w zakresie nabycia Wierzytelności.

6. Działania podejmowane przez Wnioskodawcę.

W związku z planowanym nabyciem Wierzytelności, Wnioskodawca zamierza podjąć działania przygotowawcze mające na celu zawarcie tej transakcji (lub ewentualną rezygnację z nich). W szczególności, przez Wnioskodawcę wykonana zostanie analiza kalkulacji Wartości ekonomicznej Wierzytelności dokonanej przez Spółkę Kapitałową oraz analiza rentowności transakcji.

Ponadto, Wnioskodawca korzystał będzie z usług doradczych oraz prawnych, dotyczących konsekwencji dokonywanych transakcji oraz poniesie ewentualne koszty obsługi administracyjnej nabycia Wierzytelności. Natomiast w przypadku zgłoszenia roszczeń przez Nabywcę Udziałów, Wnioskodawca podejmie ewentualne czynności administracyjne i prawne zmierzające do otrzymania wypłaty środków zgromadzonych na Rachunku Zastrzeżonym.

Wnioskodawca zamierza dokonać rejestracji dla celów VAT.

W interpretacji indywidualnej z dnia 18 kwietnia 2016 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu potwierdził, że:

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku, gdy Wnioskodawca nie zrezygnuje ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy o VAT, czy usługa świadczona przez Wnioskodawcę będzie podlegała zwolnieniu od podatku, na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, gdy Wnioskodawca nie zrezygnuje ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy o VAT, usługa świadczona przez Wnioskodawcę będzie podlegała zwolnieniu od podatku na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 113 ustawy o VAT, zwolnieniu od opodatkowania podlega sprzedaż dokonywana przez tzw. "drobnych przedsiębiorców" (zwolnienie podmiotowe).

Zgodnie bowiem z art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, "zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku".

Jednocześnie, stosownie do uregulowań art. 113 ust. 9 ustawy o VAT, "zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym kwoty określonej w ust. 1".

Natomiast pojęcie sprzedaży na gruncie VAT zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 22 ustawy o VAT. Zgodnie z tą regulacją, przez sprzedaż rozumie się "odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów".

Należy przy tym zauważyć, że zastosowanie powyższego zwolnienia dla sprzedaży dokonywanej przez drobnych przedsiębiorców jest zasadą. Zwolnienie nie znajduje bowiem zastosowania jedynie w przypadku:

i. podatników spełniających przesłanki wymienione w art. 113 ust. 13 oraz w przypadku

ii. podatników, którzy zrezygnowali ze zwolnienia (pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego w odpowiednim terminie)

- zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy o VAT.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy, Wnioskodawca zaznaczył, że analizowane nabycie Wierzytelności stanowi odpłatne świadczenie usług, w odniesieniu do których podstawą opodatkowania będzie realna ekonomiczna korzyść jaka zaistnieje po stronie Wnioskodawcy w związku z nabyciem Wierzytelności, a więc stanowiąca różnicę pomiędzy faktyczną Wartością ekonomiczną wierzytelności a kwotą, jaką Wnioskodawca będzie obowiązany uiścić na rzecz Spółki Kapitałowej (stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie uznane zostało za prawidłowe w interpretacji indywidualnej z dnia 18 kwietnia 2016 r., sygn. ILPP1/4512-I-66/16-3/AP).

Zatem wartość sprzedaży dokonanej przez Wnioskodawcę, będzie równa różnicy pomiędzy Wartością ekonomiczną Wierzytelności a kwotą należną Spółce Kapitałowej z tytułu nabycia Wierzytelności. Jednocześnie, jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, przedmiotowa różnica nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty 150.000 zł netto, a Wnioskodawca nie przewiduje dokonywania innej sprzedaży w roku podatkowym, w którym rozpoczęta zostanie działalność w zakresie nabycia Wierzytelności.

Dodatkowo należy zauważyć, że w analizowanej sprawie nie znajdą zastosowania przesłanki wskazane w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT.

W związku z powyższym świadczone przez Wnioskodawcę usługi będą podlegały zwolnieniu od podatku na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy o VAT, pod warunkiem, że Wnioskodawca nie zrezygnuje ze zwolnienia dokonując zawiadomienia zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710), zwanej dalej ustawą, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150 000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

Przez sprzedaż należy rozumieć, w myśl art. 2 pkt 22 ustawy, odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Na mocy art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

W myśl art. 113 ust. 4 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9 pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności - przed dniem wykonania tej czynności.

Natomiast przepis art. 113 ust. 5 ustawy stanowi, że jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5 jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1 (art. 113 ust. 9 ustawy).

Ponadto, zgodnie z art. 113 ust. 10 ustawy, jeżeli faktyczna wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 9, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę określoną w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Jak wynika z ust. 11 ww. artykułu, podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1.

Z kolei przepis art. 113 ust. 13 ustawy stanowi, że zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:

Z powyższego wynika, że podatnik może skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie i według zasad określonych w przepisie art. 113 ustawy, pod warunkiem, że nie wykonuje czynności wymienionych w przepisie art. 113 ust. 13 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca zamierza rozpocząć działalność gospodarczą w zakresie nabycia Wierzytelności. Nabycie Wierzytelności przez Wnioskodawcę będzie stanowiło odpłatne świadczenie przez Niego usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT. Przewidywana wartość sprzedaży w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w danym roku nie przekroczy kwoty 150.000 zł. Zainteresowany nie przewiduje przy tym dokonywania innej sprzedaży w roku podatkowym, w którym rozpoczęta zostanie działalność w zakresie nabycia Wierzytelności.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy w przypadku, gdy Wnioskodawca nie zrezygnuje ze zwolnienia zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że czynność nabycia Wierzytelności w kształcie opisanym we wniosku z pewnością nie jest czynnością przewidzianą w art. 113 ust. 13 ustawy.

W konsekwencji, w przedstawionej sytuacji Wnioskodawca nie dokonując jakichkolwiek dostaw towarów lub nie wykonując jakiegokolwiek świadczenia usług, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy, będzie mógł skorzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 9 ustawy do momentu przekroczenia limitu określonego w tych przepisach. Niemniej Zainteresowany będzie mógł zrezygnować z ww. zwolnienia pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym zrezygnuje ze zwolnienia.

Podsumowując, w przypadku, gdy Wnioskodawca nie zrezygnuje ze zwolnienia od podatku VAT, zgodnie z art. 113 ust. 4 ustawy, usługa świadczona przez Wnioskodawcę będzie korzystała ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 113 ust. 9 ustawy.

Tutejszy Organ informuje ponadto, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisywanym stanie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Dotyczy to w szczególności sprawy uznania nabycia Wierzytelności przez Wnioskodawcę za odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.

Ponadto należy zauważyć, że stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie przedstawionego zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego zdarzenia przyszłego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.