ILPP1/443-973/09-4/MT - Kaucja a moment powstania obowiązku podatkowego i stawka VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 3 sierpnia 2009 r. (data wpływu 17 sierpnia 2009 r.), uzupełnionym pismem z dnia 28 października 2009 r. (data wpływu 2 listopada 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku podatkowego oraz obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 17 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie powstania obowiązku podatkowego oraz obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 28 października 2009 r. (data wpływu 2 listopada 2009 r.) o podpis, klasyfikację czynności będących przedmiotem wniosku według obowiązującej dla celów podatku od towarów i usług Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług oraz o brakującą opłatę.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca będzie dokonywać naprawy samochodów na rzecz osób poszkodowanych, ubezpieczonych w firmie ubezpieczeniowej.

Spółka rozważa wprowadzenie w przyszłości nowych zasad rozliczania transakcji dokonywanych pomiędzy Zainteresowanym, firmą ubezpieczeniową a poszkodowanymi, które obejmowałyby następujące etapy:

Zainteresowany wykazałby z tytułu świadczenia na rzecz poszkodowanych opisanych powyżej usług podatek VAT przy zastosowaniu stawki 22 %.

Przykład liczbowy.

Firma ubezpieczeniowa wykonał kalkulację wstępną kosztów naprawy, na podstawie której wartość netto wynagrodzenia za usługę naprawy wyniesie 10.000 zł. Kwotę tę firma ubezpieczeniowa uzna za "kwotę bezsporną" i przeleje ją na rachunek Wnioskodawcy jako kaucję. Spółka nie wystawia zatem w związku z otrzymaniem "kwoty bezspornej" faktury VAT zaliczkowej.

Po dokonaniu przez Spółkę naprawy okazało się, że ostateczna wysokość wynagrodzenia za naprawę wyniosła 15.000 zł (+ 22 % VAT). W związku z tym Spółka wystawiła na poszkodowanego fakturę VAT obejmującą następujące kwoty:

Wnioskodawca zamieszcza na ww. fakturze oświadczenie, że zalicza otrzymaną wcześniej kaucję (10.000 zł) na poczet należnego jej wynagrodzenia. W konsekwencji X dopłaciłby Spółce kwotę 5.000 zł stanowiącą różnicę pomiędzy łączną kwotą wynagrodzenia netto (15.000 zł) a kwotą zapłaconej wcześniej kaucji (10.000 zł). Poszkodowany zapłaciłby natomiast część wynagrodzenia równą należnemu podatkowi VAT (3.300 zł; o ile jest on zarejestrowanym podatnikiem VAT czynnym).

W przyszłości Spółka planuje dokonywać napraw na analogicznych zasadach, także we współpracy z firmami ubezpieczeniowymi innymi niż X. Spółka oświadcza, że pytania i własne stanowisko w sprawie przedstawione w dalszej części niniejszego wniosku odnosi nie tylko do rozliczeń z udziałem X, ale także do przyszłych rozliczeń z udziałem innych firm ubezpieczeniowych.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowany wskazał, że usługi naprawy pojazdów, które zamierza świadczyć, są sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 50.20 "usługi w zakresie obsługi i napraw pojazdów mechanicznych; pomoc drogowa".

Spółka wskazuje ponadto, że zgodnie z § 5 umowy Spółki przedmiotem jej działalności jest m.in. "konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych; pomoc drogowa" (wg Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD 50.20), co odpowiada klasyfikacji PKWiU wskazanej obecnie przez Wnioskodawcę.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w świetle przepisów:

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle przepisów:

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 19 ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 19 ust. 4).

W myśl art. 19 ust. 11 ustawy, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek lub ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Przepis art. 29 ust. 1 ustawy stanowi, że podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Natomiast stosownie do art. 29 ust. 2 ustawy, w przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i na inne dopłaty o podobnym charakterze.

W myśl art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

Zgodnie z § 10 ust. 1 rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji zaliczki, zadatku, przedpłaty, raty czy kaucji. Według Słownika Języka Polskiego PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005 r.:

Z przytoczonych definicji: zaliczki, zadatku, przedpłaty i raty wynika, że wiążą się one z przekazaniem kontrahentowi środków pieniężnych do jego dyspozycji, natomiast cechą charakterystyczną kaucji jest to, że może ona zostać wykorzystana tylko w ściśle określonym przypadku, tj. w razie niewykonania zobowiązania. Ustanowienie kaucji ma charakter gwarancyjny, zabezpieczający, co oznacza, że jest ona ustanowiona na wypadek, gdyby strona umowy, która złożyła kaucję nie wywiązała się z umowy. Wówczas druga strona umowy może zaspokoić się ze złożonej kaucji.

Co do zasady kaucja, nie jest zaliczana na poczet ceny i podlega zwrotowi po zrealizowaniu warunków umowy, zaś kwota ta nie jest w takim przypadku traktowana jako otrzymanie części należności, a zatem nie można uznać jej ani za zaliczkę, ani za zadatek, ani tym bardziej za przedpłatę lub ratę. Z tych względów pobrana kaucja będąca zabezpieczeniem wykonania umowy, która jest zwracana klientowi, nie jest obrotem w rozumieniu art. 29 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług i nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.

Natomiast w sytuacji, gdy wpłacona kaucja zostaje zaliczona, zgodnie z postanowieniami stron, na poczet przyszłej należności za dostawę towarów lub świadczenie usługi, bądź na poczet już wykonanej czynności, stanowi ona obrót, o którym mowa w art. 29 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem w momencie, w którym kaucja przestaje spełniać swoją funkcję, będzie rodzić obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług, w terminach przewidzianych w ustawie, stanowiąc odpowiednio część ceny, zaliczki, zadatku, raty lub przedpłaty.

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w celu zabezpieczenia wykonania warunków umowy Spółka pobiera od X "kaucję zwrotną". Zainteresowany wskazał, że kwota kaucji stanowi zabezpieczenie ewentualnych roszczeń Wnioskodawcy i będzie podlegała zwrotowi w przypadku nie wykonania przez Spółkę usługi naprawy. Po wykonaniu usługi kaucja obligatoryjnie będzie zaliczana przez Spółkę na poczet wynagrodzenia należnego jej za wykonanie usługi naprawy; oświadczenie o zaliczeniu kaucji na poczet wynagrodzenia za usługę naprawy Spółka umieści na fakturze VAT wystawionej na poszkodowanego.

Z powyższego wynika, iż wbrew stanowisku Wnioskodawcy, wpłacona przez X kwota nie ma charakteru "kaucji gwarancyjnej", lecz stanowi część należności za planowane świadczenie usług. Kontrahent dokonał tej wpłaty celem umożliwienia wykonania usługi naprawy pojazdu na rzecz ubezpieczonego.

Zatem nie występuje tu okoliczność zatrzymania przez Wnioskodawcę wpłaconej wcześniej kwoty w celu naprawienia ewentualnych szkód poniesionych z winy X, wobec tego należy ją traktować jako zapłatę za usługę. Czynność zaliczenia otrzymanej kwoty na poczet ceny sprzedaży, stanowi o jej niewątpliwie płatniczym charakterze. W każdym bowiem przypadku, gdy umowa zostanie wykonana, otrzymana kwota będzie stanowić część świadczenia (wynagrodzenia) należnego od X.

Reasumując, przyjęta kwota, zaliczona przez Wnioskodawcę na poczet świadczenia usług, jako że nosi cechy należności za usługę, stanowi obrót w rozumieniu art. 29 ustawy o podatku od towarów i usług oraz podlega opodatkowaniu. Zatem, w myśl powołanego wyżej art. 19 ust. 11 ustawy, obowiązek podatkowy w zakresie tej płatności powstanie w momencie jej otrzymania, a transakcja winna zostać udokumentowana fakturą VAT.

Dodatkowo tut. Organ informuje, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej powstania obowiązku podatkowego oraz obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej w zdarzeniu przyszłym.

Natomiast interpretacją indywidualną nr ILPP1/443-973/09-4/MT z dnia 17 listopada 2009 r. załatwiono wniosek w zakresie podatku od towarów i usług w części dotyczącej stawki podatku VAT dla usług naprawy pojazdów w zdarzeniu przyszłym.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.