ILPP1/443-923/09-7/MT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 maja 2009 r. (data wpływu 27 maja 2009 r.), uzupełnionym pismami z dnia 17 lipca 2009 r. (data wpływu 21 lipca 2009 r.), z dnia 11 sierpnia 2009 r. (data wpływu 14 sierpnia 2009 r.) oraz z dnia 18 sierpnia 2009 r. (data wpływu 18 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 27 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania pożyczki. Wniosek uzupełniono pismami z dnia 17 lipca 2009 r., z dnia 11 sierpnia 2009 r. oraz z dnia 18 sierpnia 2009 r. o dowód uiszczenia opłaty, pytanie w zakresie podatku od towarów i usług wraz z odpisem KRS oraz o doprecyzowanie opisanego zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza w najbliższym czasie zawrzeć umowę pożyczki jako pożyczkobiorca z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą (jako pożyczkodawcą). Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą nie ma zgłoszonego w ewidencji działalności gospodarczej przedmiotu działalności dotyczącego udzielania pożyczek, w szczególności działalności usługowej, określonej w PKWiU 65.22.10-00.90 "usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym". Pożyczka będzie przeznaczona na działalność gospodarczą pożyczkobiorcy. Zarówno pożyczkobiorca jak i pożyczkodawca są płatnikami podatku od towarów i usług.

W uzupełnieniu z dnia 18 sierpnia 2009 r. Zainteresowany wskazał, iż przedmiotowa pożyczka jest oprocentowana w wysokości 7,5% rocznie oraz klasyfikację PKWiU 65.22.10-00.90.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy udzielenie pożyczki przez podatnika podatku od towarów i usług (niezależnie od tego, czy podatnik świadczenie takich usług zawarł w zakresie swojej działalności), korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z poz. 3 do załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy, pożyczka jest umową cywilnoprawną określoną w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - art. 720 i następne. Każdy podmiot, w tym również prowadzący działalność gospodarczą, jest uprawniony do korzystania z tej instytucji prawa cywilnego, w ramach wyrażonej w Kodeksie cywilnym zasady swobody zawierania umów. Do zawierania tego rodzaju umów nie jest niezbędnym posiadanie w przedmiocie działalności gospodarczej ujętym w ewidencji działalności gospodarczej zapisów, że podmiot jest uprawniony do zawierania tego rodzaju umów cywilnoprawnych. Na podstawie art. 2 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu tym podatkiem podlega świadczenie usług, przy czym zgodnie z art. 4 pkt 2 tej ustawy, pod pojęciem usług w ujęciu tej ustawy rozumie się "usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej". W art. 8 ust. 3 powołanej ustawy postanowiono natomiast, że "usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119".

Z przepisów powyższych wynika zatem, że wykonywanie czynności, które uznawane są w statystyce publicznej za usługi, niezależnie od tego czy podatnik ma tę czynność wpisaną w zakres swojej działalności gospodarczej - podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Potwierdza to art. 5 ust. 2 ww. ustawy stanowiący, że "czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa". Wskazuje to, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszelkie czynności mieszczące się w zakresie przedmiotowym tego podatku, w tym noszące znamiona usług w rozumieniu tego podatku, o ile są realizowane przez podatnika, występującego przy ich wykonywaniu w takim charakterze. Dla opodatkowania zatem VAT określonej czynności nie ma znaczenia, czy jej rodzaj został wymieniony w ewidencji działalności gospodarczej w ramach jej zakresu przedmiotowego. Urząd Statystyczny - Ośrodek Interpretacji Standardów Klasyfikacyjnych zawieranie umów pożyczek kwalifikuje jako "usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym" (PKWiU 65.22.10-00.90). Skoro zatem tego rodzaju umowy kwalifikowane są przez upoważniony do dokonywania takich klasyfikacji urząd statystyczny - do usług finansowych, na pewno mieszczą się one w zakresie przedmiotowym opodatkowania tym podatkiem. Zgodnie natomiast z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Za działalność gospodarczą (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT) uważa się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można zidentyfikować i zaliczyć do sfery zawodowej jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy czynności te nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Jeżeli zatem osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą udzielając innym podmiotom pożyczek, wykonuje działalność usługową określoną w PKWiU 65.22.10-00.90 "Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym", a tego rodzaju działalność usługodawcza mieści się w definicji działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ww. ustawy - udzielanie tego rodzaju pożyczek, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z tym że usługi te korzystają ze zwolnienia od tego podatku (por. art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT).

Reasumując, udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług, niezależnie od tego, czy jest objęte przez niego zakresem działalności, stanowi działalność usługową określoną w PKWiU 65.22.10-00.90 "Usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym", która na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o VAT jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

Podobne stanowiska zajęli Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie - w piśmie nr IPPB2/436-425/08-4/MZ oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu - w piśmie nr ILPB2/436-102/08-4/MK. Powyższe stanowisko wyraził w piśmiennictwie podatkowym m.in. J. Zubrzycki w Leksykonie VAT 2009 (s. 722) Wydawnictwa Unimex.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Przepis art. 8 ust. 3 ww. ustawy stanowi ponadto, że usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Zgodnie § 3 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) z dnia 29 października 2008 r. (Dz. U. Nr 207, poz. 1293 z późn. zm.), do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług - do dnia 31 grudnia 2009 r. stosuje się Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług (PKWiU) wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz. U. Nr 42, poz. 264, z późn. zm.).

W myśl art. 15 ust. 1 cyt. ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2).

Jak stanowi art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, podstawowa stawka podatku wynosi 22%. Jednakże zarówno w treści ustawy o VAT jak i w przepisach wykonawczych do ustawy przewidziano czynności opodatkowane obniżonymi stawkami podatkowymi, a nawet zwolnione od podatku od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. Stosownie zaś do poz. 3 powyższego załącznika, zawierającego wykaz usług zwolnionych od podatku, zwolnione są od podatku usługi pośrednictwa finansowego Sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca zamierza w najbliższym czasie zawrzeć umowę pożyczki jako pożyczkobiorca z osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą (jako pożyczkodawcą). Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą nie ma zgłoszonego w ewidencji działalności gospodarczej przedmiotu działalności dotyczącego udzielania pożyczek, w szczególności działalności usługowej, określonej w PKWiU 65.22.10-00.90 "usługi udzielania pożyczek, świadczone poza systemem bankowym". Pożyczka będzie przeznaczona na działalność gospodarczą pożyczkobiorcy. Zarówno pożyczkobiorca jak i pożyczkodawca są płatnikami podatku od towarów i usług. Przedmiotowa pożyczka jest oprocentowana w wysokości 7,5% rocznie.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opisane zdarzenie przyszłe wskazać należy, iż "usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym" sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 65.22.10, wykonywane przez podatnika podatku VAT w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Jednocześnie usługi te korzystają ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

W przedmiotowej sprawie podkreślenia wymaga fakt, że najistotniejszym elementem pozwalającym stwierdzić jaka jest właściwa stawka podatku, jest dokonanie prawidłowej klasyfikacji towaru lub usług wg Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług obowiązującej dla celów podatku od towarów i usług. Organ podatkowy nie jest organem uprawnionym do klasyfikowania danych usług lub towarów do odpowiednich symboli PKWiU.

W świetle zasad metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług - Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1, poz. 11) - zaliczenie danego towaru lub usługi do odpowiedniego grupowania tej klasyfikacji należy do obowiązków zainteresowanego podmiotu (producenta, importera, usługodawcy). W przypadku trudności w ustaleniu przez podmiot właściwego grupowania według PKWiU w odniesieniu do sprzedawanych towarów i świadczonych usług jednostką uprawnioną do wydawania opinii klasyfikacyjnych jest Urząd Statystyczny. Opinie są wydawane na wniosek zainteresowanego podmiotu.

Biorąc powyższe pod uwagę, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe z zastrzeżeniem, że Zainteresowany w uzasadnieniu wniosku częściowo nieprawidłowo powołał podstawę prawną. Dotyczy to art. 2 ust. 1 ustawy o VAT (treść przepisu wskazuje, że w tym miejscu Wnioskodawcy chodziło o art. 5 ust. 1 ustawy o VAT) oraz art. 4 pkt 2 (ustawa z dnia 11 marca 2004 r. nie zawiera przepisu o wskazanej we wniosku treści).

Niniejszą interpretacją został załatwiony wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług. Natomiast, kwestia dotycząca zdarzenia przyszłego w podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki zostanie załatwiona odrębnym pismem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.