ILPP1/443-571/10-4/AI

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2010 r. (data wpływu 21 maja 2010 r.), uzupełnionym pismem z dnia 22 czerwca 2010 r. (data wpływu 23 czerwca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę. Powyższy wniosek uzupełniono pismem z dnia 22 czerwca 2010 r. o określenie, czy wniosek dotyczy stanu faktycznego czy zdarzenia przyszłego, doprecyzowanie opisu sprawy, opłatę, podpis pod oświadczeniem pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej jest zarządcą budynku przekazanego na czas nieoznaczony w trwały zarząd nieruchomości, stanowiącej własność Miasta, w którym użycza pomieszczenia biurowe jednostkom budżetowym oraz stowarzyszeniom.

Na podstawie podpisanej umowy użyczenia, MOPS wystawia noty księgowe na zasadzie ryczałtu określonego przez Prezydenta Miasta jako stawka za 1 m ^#178;. Ryczałt dotyczy pokrycia kosztów m.in. za media, tj. energię, wodę, gaz. Ośrodek nie pobiera żadnej opłaty za czynsz. Jednocześnie Wnioskodawca informuje, że dochód Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej z tytułu zwrotu kosztów utrzymania lokali w roku 2009 nie przekroczył 100 tys. zł i mieści się w limicie zwolnienia przedmiotowego VAT.

W dniu 15 czerwca 2010 r. pismem nr ILPP1/443-573/10-2/AI wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez doprecyzowanie opisu sprawy o następujące informacje:

Zainteresowany w piśmie z dnia 22 czerwca 2010 r. udzielił następujących odpowiedzi:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy jednostka budżetowa ma obowiązek płacenia podatku VAT, jeżeli dochód ten wynika z wystawionych not księgowych innym jednostkom budżetowym oraz stowarzyszeniom jako zwrot poniesionych przez MOPS kosztów utrzymania lokalu.

Zdaniem Wnioskodawcy, Miejski Ośrodek Pomocy społecznej nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT. Płatnikiem podatku VAT jest Miasto, do którego Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej odprowadza wszystkie dochody jakie otrzymuje, m.in. od wynajmujących pomieszczenia. W związku z powyższym MOPS nie powinien płacić podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się między innymi przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty (art. 2 pkt 6 ustawy).

Natomiast według art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Treść powołanego wyżej zapisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy wskazuje, że to nie odpłatność sama w sobie podlega opodatkowaniu lecz świadczenie, za które odpłatność przysługuje. Dotyczy to także podatku od nieruchomości, który nie jest ani towarem, ani usługą w rozumieniu art. 7 i art. 8 tej ustawy.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, iż ustawodawca zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy traktuje jako odpłatne świadczenie usług także nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.

Za usługi niezwiązane z prowadzonym przedsiębiorstwem należy uznać wszelkie usługi, których świadczenie odbyło się bez związku z potrzebami prowadzonej działalności gospodarczej.

Z powyższych zapisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatne świadczenie usług, a nieodpłatne ich świadczenie traktuje się jako odpłatne przy łącznym spełnieniu następujących warunków: świadczone usługi nie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami (w całości lub części).

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Z treści tego przepisu wynika więc, że podstawę opodatkowania stanowi całość należności z tytułu realizacji zawartej umowy najmu, dzierżawy.

Z opisu zawartego we wniosku wynika, iż Wnioskodawca - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej (MOPS) będący jednostką budżetową - jest zarządcą budynku (będącego własnością Miasta) przekazanego na czas nieoznaczony w trwały zarząd, w którym udostępnia jednostkom budżetowym oraz stowarzyszeniom pomieszczenia biurowe na podstawie udzielonego przez Prezydenta Miasta pełnomocnictwa Dyrektorowi MOPS w zakresie gospodarowania i zarządzania powierzonym mieniem, a także zawierania umów dotyczących użyczenia, najmu lub dzierżawy wolnych powierzchni. MOPS użycza nieodpłatnie pomieszczenia biurowe i wystawia jedynie noty księgowe na częściowe pokrycie kosztów za media, tj. energię, wodę, gaz. Stawka za 1 m ^#178; określona jest w formie ryczałtu przez Prezydenta Miasta.

Umowa użyczenia jest jedną z umów nazwanych, obok najmu i dzierżawy, regulujących zasady używania rzeczy. Zgodnie z zapisem art. 710 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Istotnymi cechami tej umowy są zatem dwa elementy: oddanie rzeczy do używania na pewien czas oraz nieodpłatność. Umowa użyczenia nie przenosi własności rzeczy.

W przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z nieodpłatną umową użyczenia, ale z odpłatnym udostępnianiem pomieszczeń biurowych, na co wskazują kwoty uzyskane w postaci należności za energię, wodę, gaz.

Z kolei umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony - zarówno wynajmującego, jak i najemcę - określone przepisami obowiązki. Jak wynika z art. 659 § 1 Kodeks cywilnego, oddanie rzeczy innej osobie do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony na podstawie umowy najmu związane jest z wzajemnym świadczeniem najemcy polegającym na zapłacie umówionego czynszu. Tak więc najem jest umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną; odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Również umowa dzierżawy nakłada na strony - zarówno na wydzierżawiającego, jak i dzierżawcę - określone przepisami obowiązki. Jak wynika bowiem z art. 693 § 1 k.c., oddanie dzierżawcy rzeczy do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony na podstawie umowy dzierżawy związane jest z wzajemnym świadczeniem dzierżawcy polegającym na zapłacie umówionego czynszu. Dzierżawa jest więc umową dwustronnie obowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wydzierżawiającego polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie dzierżawcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu.

Zatem, każda czynność wykonywana przez podatnika, której efektem jest świadczenie na rzecz drugiego podmiotu, jest w podatku od towarów i usług traktowana jako świadczenie usługi, bowiem usługą jest każde świadczenie wykonane przez podatnika w ramach działalności, które nie jest dostawą towarów. Tym samym, czynności udostępniania pomieszczeń przez Wnioskodawcę innym podmiotom podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Jak stanowi przepis art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2).

W myśl art. 96 ust. 1 ustawy podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Zauważyć przy tym należy, że ustawodawca przewidział zwolnienia od podatku od towarów i usług, tj. zwolnienie przedmiotowe (z uwagi na przedmiot dostawy lub rodzaj usługi) oraz zwolnienie podmiotowe (z uwagi na wysokość obrotów uzyskanych przez podatnika).

Pierwsze ze wskazanych zwolnień uregulowane jest zarówno w ustawie o podatku od towarów i usług, m.in. w art. 43 ust. 1, jak również w rozporządzeniu wykonawczym do tej ustawy.

I tak, stosownie do § 12 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 224, poz. 1799 z późn. zm.) - zwolnieniu podlegają usługi świadczone pomiędzy gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych, jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi, z wyjątkiem usług wymienionych w poz. 138 i 153 załącznika nr 3 do ustawy oraz usług komunikacji miejskiej.

W myśl powyższych przepisów usługi świadczone pomiędzy wymienionymi podmiotami, tj. gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych, jednostkami budżetowymi i zakładami budżetowymi (za wyjątkiem usług w zakresie rozprowadzania wody oraz usługi w zakresie gospodarki ściekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpadów, usługi sanitarne i pokrewne), korzystają ze zwolnienia przedmiotowego.

Drugie ze wskazanych zwolnień (zwolnienie podmiotowe) opisane jest w art. 113 ust. 1 ustawy. Przepis ten, zwalnia od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 50.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wliczało się kwoty podatku. Natomiast stosownie do art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Z powyższego wynika więc, iż do wskazanego limitu określonego w ww. art. 113 ust. 1 ustawy nie wlicza się obrotu korzystającego ze zwolnienia na podstawie § 12 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Z kolei, zgodnie z art. 113 ust. 5 ustawy, jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie tracił moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstawał z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlegała nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę.

Zatem, jeżeli wartość sprzedaży opodatkowanej do końca roku 2009 przekroczyła u Wnioskodawcy kwotę 50.000 zł, zwolnienie utraciło moc w momencie przekroczenia tej kwoty.

Natomiast na mocy art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 215, poz. 1666), w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) wprowadzono zmianę w ww. art. 113 ust. 1, w myśl której kwotę, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1, dla 2010 r. przyjmuje się w wysokości 100.000 zł.

Ponadto, stosownie do art. 2 ust. 2 powołanej ustawy, w 2010 r. podatnicy, u których łączna wartość sprzedaży opodatkowanej w 2009 r. była wyższa niż 50.000 zł i nie przekroczyła 100.000 zł, mogą skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy wymienionej w art. 1, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia 15 stycznia 2010 r., z zastrzeżeniem ust. 3.

Jak wskazał Wnioskodawca w uzupełnieniu do wniosku, obrót osiągnięty z tytułu zwrotu kosztów za media pomieszczeń biurowych w roku 2009 wyniósł 59.291,03 zł. Jednakże Zainteresowany nie wskazał, jaka część tej kwoty stanowi obrót z tytułu usług dokonanych na rzecz jednostek budżetowych, a jaka na rzecz innych podmiotów, w tym stowarzyszeń.

Wobec powyższego, jeżeli Wnioskodawca uzyskał w roku 2009 obrót powyżej 50.000 zł z tytułu usług wykonanych na rzecz podmiotów innych niż gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, jednostki budżetowe i zakłady budżetowe, wówczas utracił zwolnienie podmiotowe w podatku od towarów i usług i z dniem przekroczenia ww. kwoty winien zarejestrować się jako czynny podatnik VAT.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz stan prawny stwierdzić należy, iż w przypadku świadczenia usług pomiędzy jednostkami budżetowymi, gospodarstwami pomocniczymi jednostek budżetowych oraz zakładami budżetowymi, Wnioskodawca korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie § 12 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Natomiast, w przypadku świadczenia usług niekorzystających ze zwolnienia przedmiotowego, czyli świadczonych na rzecz innych podmiotów niż wyżej wskazane, w tym na rzecz stowarzyszeń, jeżeli Wnioskodawca z ich tytułu osiągnął obrót w roku 2009 w kwocie wyższej niż 50.000 zł, wówczas z dniem przekroczenia tej kwoty winien się zarejestrować jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.