ILPP1/443-509/11/12-S/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów - uwzględniając wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 15 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Po 725/11 - stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 21 marca 2011 r. (data wpływu 23 marca 2011 r.), uzupełnionym pismami z dnia 7 czerwca 2011 r. oraz z dnia - bez daty - (data wpływu 10 i 15 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działek gruntowych - jest prawidłowe.

W dniu 23 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży działek gruntowych. Dnia 10 i 15 czerwca 2011 r. wniosek uzupełniono o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W czerwcu 2000 r. Wnioskodawca wraz z żoną nabył grunty rolne o łącznej powierzchni 2,82 ha. Grunty te zakupiono na cele rolnicze, na powiększenie posiadanego gospodarstwa rolnego. W związku z nagłym i trwałym pogorszeniem się stanu zdrowia od roku 2005 Zainteresowany oraz małżonka zostali zmuszeni do znacznego ograniczenia działalności rolniczej na większości posiadanych gruntów.

W roku 2009 podjęli decyzję o sprzedaży części posiadanych gruntów. W tym też roku jedna z działek o powierzchni 2,48 ha została podzielona na 8 mniejszych, z których część zamierza sprzedać w najbliższym czasie. Grunty te w ewidencji mają status ziemi ornej. Dla wymienionych gruntów nie ma miejscowego planu zagospodarowania terenu i nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy.

Obecnie małżonka Wnioskodawcy jest na emeryturze, a sam Zainteresowany na rencie. Wnioskodawca wraz z małżonką nie są w stanie prowadzić całego gospodarstwa.

Dnia 10 czerwca 2011 r. Zainteresowany uzupełnił opis zdarzenia przyszłego wskazując, iż prowadzona działalność rolnicza ograniczała się do produkcji roślinnej przeznaczonej na własne potrzeby. Nie posiada statusu rolnika ryczałtowego, nie dokonywał dostaw produktów rolnych oraz nie korzystał ze zwolnienia od podatku, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy. Przedmiotowe grunty nie były udostępniane osobom trzecim.

Zainteresowany nie planuje dokonać uzbrojenia wyodrębnionych działek w przyłącza do sieci gazowej, energetycznej ani wytyczać dostępu do drogi. Wnioskodawca planuje zbyć 8 działek gruntowych.

Jak wynika z zaświadczenia Urzędu Gminy, nie istnieje studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przedmiotowego terenu.

Dotychczas Wnioskodawca nie dokonał dostawy nieruchomości gruntowych ani o charakterze rolnym, ani przeznaczonych pod zabudowę.

Wnioskodawca wskazał również, iż w związku z tym, że posiada z żoną wspólność majątkową wniosek sygnowany jest na Wnioskodawcę i nie ma potrzeby wydawania interpretacji na dwie osoby.

Dnia 15 czerwca 2011 r. Zainteresowany doprecyzował wcześniej podaną informację, wskazując, iż według załączonego do wniosku z dnia 21 marca 2011 r. zaświadczenia z Urzędu Gminy dla przedmiotowych działek nie istnieje plan zagospodarowania przestrzennego terenu, a w "Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy" działki te przeznaczone są pod obsługę produkcji rolnej i przetwórstwo.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w wyżej opisanej sytuacji Wnioskodawca będzie miał obowiązek zapłaty podatku VAT i w jakiej wysokości.

Zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym stanie sprzedaż tych działek jest zwolniona od podatku VAT.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działając z upoważnienia Ministra Finansów, wydał w dniu 1 lipca 2011 r. interpretację indywidualną nr ILPP1/443-509/11-5/MK, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe.

Pismem z dnia 11 lipca 2011 r. (data wpływu 15 lipca 2011 r.) Wnioskodawca wezwał Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu działającego w imieniu Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa i zmiany interpretacji indywidualnej z dnia 1 lipca 2011 r. nr ILPP1/443-509/11-5/MK.

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w wyniku ponownej analizy sprawy, z uwzględnieniem zarzutów przytoczonych w wezwaniu, stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji indywidualnej w przedmiotowej sprawie.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wniósł w dniu 8 września 2011 r. skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu.

Po rozpatrzeniu sprawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wydał wyrok w dniu 15 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Po 725/11, w którym uchylił zaskarżoną interpretację.

W świetle obowiązującego stanu prawnego - biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 15 grudnia 2011 r., sygn. akt I SA/Po 725/11 - stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 545, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

Artykuł 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jak stanowi art. 45 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Wyjaśnić jednocześnie należy, iż przedmiotami stosunków prawnych są dobra materialne i niematerialne. Wśród dóbr materialnych wyróżniamy m.in. rzeczy (Bednarek Małgorzata, "Mienie", "Komentarz do art. 44-55³ Kodeksu cywilnego", Zakamycze 1997, komentarz do art. 45 k.c.). Rzeczy dzieli się na nieruchomości i rzeczy ruchome (Piasecki Kazimierz, "Kodeks cywilny, Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz", Zakamycze 2003, komentarz do art. 45 k.c.).

Natomiast w myśl art. 46 § 1 ww. kodeksu, nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a jego sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Aby zatem dostawę towarów (nawet jednorazową) uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar dokonywać takich czynności wielokrotnie, a wykorzystywane przez niego towary, czy usługi zostały nabyte w celu spożytkowania ich do wykonywania tej czynności.

Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu z dnia 15 grudnia 2011 r. sygn. akt I SA/Po 725/11, wykonanie danej czynności jednorazowo, jednakże w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy nie przesądza automatycznie, że z tego powodu dany podmiot staje się podatnikiem VAT. Konieczne jest bowiem ustalenie, że w odniesieniu do tej czynności występował on w charakterze podatnika, tj. jako osoba angażująca środki podobne do wykorzystywanych przez handlowca, a nie osoba wykonująca prawo własności w stosunku do tego gruntu.

Dalej Sąd argumentuje, iż nie jest działalnością handlową sprzedaż majątku osobistego (prywatnego), który nie został nabyty w celach odsprzedaży (w celach handlowych), lecz spożytkowania w celach prywatnych. Liczba i zakres transakcji sprzedaży gruntów nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem opodatkowania, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie okoliczność, iż przed sprzedażą Zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca.

W uzasadnieniu powyższego orzeczenia Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził także, że w rozstrzygnięciu niniejszej sprawy pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10, zgodnie z którymi dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Przy spełnieniu powyższych warunków nie ma znaczenia fakt, iż podmiot dokonujący dostawy jest "rolnikiem ryczałtowym".

W tym miejscu - dla wyjaśnienia zakresu zwykłego wykonywania prawa własności - konieczne jest sięgnięcie do zapisów prawa cywilnego, tj. powołanej wcześniej ustawy - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 140 ww. Kodeksu, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Rozporządzanie rzeczą jest drugim spośród wymienionych wyraźnie w art. 140 k.c. uprawnień właściciela do rozporządzania rzeczą (ius disponendi). Podkreślić także należy, iż ustawodawca nie definiuje używanego pojęcia rozporządzenia. Nie klasyfikuje też postaci rozporządzenia. W literaturze zaś podkreśla się zazwyczaj, że chodzi o uprawnienie do wyzbycia się własności i uprawnienie do obciążania prawa własności. Wyzbycie się własności w pierwszym rzędzie obejmuje dokonywaną (inter vivos) czynność przeniesienia własności, dalej zaś czynność rozporządzenia testamentowego (...) (Edward Gniewek "Kodeks cywilny, Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 140 k.c.).

Z powyższych wyjaśnień wynika zatem, iż dokonanie sprzedaży określonej rzeczy materialnej stanowi naturalny (oczywisty, podstawowy) element wykonywania prawa własności.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca wraz z żoną w czerwcu 2000 r. nabył grunty rolne o łącznej powierzchni 2,82 ha. Grunty te zakupiono na cele rolnicze, na powiększenie posiadanego gospodarstwa rolnego. W związku z nagłym i trwałym pogorszeniem się stanu zdrowia od roku 2005 Zainteresowany oraz małżonka zostali zmuszeni do znacznego ograniczenia działalności rolniczej na większości posiadanych gruntów. W roku 2009 podjęli decyzję o sprzedaży części posiadanych gruntów. W tym też roku jedna z działek o powierzchni 2,48 ha została podzielona na 8 mniejszych, z których część Wnioskodawca zamierza sprzedać w najbliższym czasie. Grunty te w ewidencji mają status ziemi ornej. Dla wymienionych gruntów nie ma miejscowego planu zagospodarowania terenu i nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy. Natomiast w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy, działki te przeznaczone są pod obsługę produkcji rolnej i przetwórstwo. Wnioskodawca nie posiada statusu rolnika ryczałtowego, nie dokonywał dostaw produktów rolnych oraz nie korzystał ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy. Prowadzona działalność ogranicza się do produkcji roślinnej na własne potrzeby. Zainteresowany nie planuje dokonać uzbrojenia wyodrębnionych działek w przyłącza do sieci gazowej, energetycznej ani wytyczać dostępu do drogi. Przedmiotowe grunty nie były udostępniane osobom trzecim. Dotychczas Wnioskodawca nie dokonał dostawy nieruchomości gruntowych ani o charakterze rolnym, ani przeznaczonych pod zabudowę.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz opisane zdarzenie przyszłe wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie brak jest przesłanek pozwalających uznać, że dokonując dostawy przedmiotowych działek Wnioskodawca wystąpi w charakterze podatnika. Jak wcześniej wyjaśniono, aby uznać określoną sprzedaż za opodatkowaną podatkiem VAT nie wystarcza stwierdzić jedynie dostawę towarów, lecz wymagane jest określenie podmiotu dokonującego dostawy za występującego w związku ze sprzedażą jako podatnika podatku od towarów i usług. W niniejszej sprawie takich przesłanek brak. Powyższe wynika z faktu, iż sprzedaż przez rolnika nieruchomości gruntowej wykorzystywanej w działalności rolniczej, stanowi zwykłe wykonywanie prawa własności. Ponadto, sprzedający dokonuje sprzedaży działek niezabudowanych incydentalnie. Do tej pory nie dokonywał dostaw nieruchomości gruntowych o charakterze rolnym lub przeznaczonych pod zabudowę. Powodem, który skłonił Wnioskodawcę do sprzedaży gruntów był pogarszający się stan zdrowia. Wyklucza to w sprawie częstotliwą sprzedaż, a więc i sprzedaż wielokrotną, skutkującą uznaniem za działalność gospodarczą, a podmiot sprzedający za podatnika VAT (o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy). Zainteresowany nie dokonał także aktywnych działań, które mogłyby świadczyć o zamiarze profesjonalnego obrotu nieruchomościami, tj. nie podejmował jakichkolwiek starań mających na celu przygotowanie do sprzedaży gruntu, takich jak uzbrojenie działek w przyłącza do sieci energetycznej, wodnej lub gazowej oraz nie planuje innej, kolejnej sprzedaży, co stanowi o incydentalnej sprzedaży działek. Skutkiem powyższego - stosownie do zapisów orzecznictwa - transakcja zbycia działek, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Reasumując, Wnioskodawca w związku z opisaną sprzedażą działek niezabudowanych nie będzie zobowiązany odprowadzić podatku od towarów i usług od tej transakcji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji nr ILPP1/443-509/11-5/MK, tj. na dzień 1 lipca 2011 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.