ILPP1/443-479/13-4/AI

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 29 sierpnia 2013 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP1/443-479/13-4/AI

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 31 maja 2013 r. (data wpływu 3 czerwca 2013 r.), uzupełnionym pismem z dnia 22 sierpnia 2013 r. (data wpływu 26 sierpnia 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania przepisów art. 89b ustawy o VAT do rozliczeń Wnioskodawcy z kontrahentami w formie potrącenia (kompensaty) wzajemnych wierzytelności pieniężnych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 czerwca 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania przepisów art. 89b ustawy o VAT do rozliczeń Wnioskodawcy z kontrahentami w formie potrącenia (kompensaty) wzajemnych wierzytelności pieniężnych. Wniosek uzupełniono w dniu 26 sierpnia 2013 r. poprzez przedstawienie pełnomocnictwa.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca będący osobą fizyczną (dalej: Wnioskodawca, Podatnik), prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w której prowadzona jest działalność o charakterze handlowym. Podatnik rozważa także uczestnictwo w spółce osobowej prawa handlowego (spółce jawnej lub spółce komandytowej). Spółka ta, jak również Podatnik w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej będą stroną transakcji handlowych realizowanych z niezależnymi podmiotami, jak też pomiędzy nimi, w wyniku których powstawać będą należności i zobowiązania handlowe.

Intencją Podatnika jest bez wątpienia terminowe regulowanie tych zobowiązań. Niemniej, może się okazać, że niektóre z nich regulowane będą po terminie płatności wynikającym z otrzymanej faktury (lub innego dokumentu), co za tym idzie zastosowanie w takich sytuacjach może mieć przepis art. 89b ustawy o VAT (w stosunku do prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej).

Możliwe będzie jednakże, że zobowiązanie Podatnika (lub Spółki) zostanie uznane przez wierzyciela (tekst jedn.: kontrahenta) za uregulowane w wyniku przejęcia przez Podatnika (lub Spółkę) odpowiedniego zobowiązania tego wierzyciela (kontrahenta), które posiada on wobec innego podmiotu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wygaśnięcie zobowiązania Podatnika wobec jego wierzyciela, wskutek przejęcia przez niego odpowiedniego zobowiązania tego wierzyciela wobec innego podmiotu (np. w formie trójstronnej kompensaty), można uznać za uregulowanie należności w rozumieniu art. 89b ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, wygaśnięcie zobowiązania Podatnika wobec jego wierzyciela, wskutek przejęcia przez niego odpowiedniego zobowiązania tego wierzyciela wobec innego podmiotu (np. w formie trójstronnej kompensaty) można uznać za uregulowanie należności w rozumieniu art. 89b ustawy o VAT.

Ustawodawca wprowadził przepisem art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (dalej: k.c.) zasadę swobody zawierania umów, których przedmiotem są wzajemne zobowiązania. Zgodnie z treścią przedmiotowego przepisu Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego".

Z kolei na mocy art. 353 k.c. zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Kodeks cywilny ustanawia także instytucję kompensaty. Z brzmienia art. 498 k.c. wynika, że gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Kompensata (zwana także "potrąceniem") - w myśl art. 499 k.c. - zostaje dokonana przez oświadczenie złożone drugiej stronie (ma ono ponad to moc wsteczną od chwili kiedy potrącenie stało się możliwe).

Skutki na gruncie prawa cywilnego, w ramach zawartego na mocy przedstawionych norm trójstronnego porozumienia pomiędzy aktywnymi podmiotami obrotu gospodarczego, z których jednym jest Podatnik będzie skutkowało dwojako:

* Podatnik przejmując na mocy porozumienia zobowiązania swojego wierzyciela wobec podmiotu trzeciego spełni tym samym swoje zobowiązanie wobec wierzyciela;

* Spółka osobowa (której Podatnik jest wspólnikiem) przejmując na mocy porozumienia zobowiązania swojego wierzyciela wobec podmiotu trzeciego spełni tym samym swoje zobowiązanie wobec wierzyciela.

Ustawa o podatku od towarów i usług wprowadza nadrzędną zasadę wyrażoną w art. 86, na mocy której podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (ze stosownymi zastrzeżeniami) zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Ogólna zasada wyrażona w art. 86 ust. 10 pkt 1 ustawy o VAT, konstytuuje wobec podatnika VAT prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny.

Zgodnie z powyższą treścią przepisów ustawy, aby podatnik mógł skorzystać z przysługującego mu prawa, nie jest kluczowe by jego zobowiązanie wobec wierzyciela zostało wypełnione. Możliwość skorzystania z prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikającego z faktur i dokumentów celnych gwarantuje samo otrzymanie przez podatnika tychże dokumentów dokumentujących przedmiotowe transakcje handlowe.

Ustawodawca od dnia 1 stycznia 2013 r. wprowadził jednakże wyjątek od tej zasady ogólnej na mocy art. 89b ustawy o VAT. Zgodnie z treścią przedmiotowego przepisu, w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik obowiązany jest do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z faktury w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Zdaniem Wnioskodawcy w tym miejscu należy zwrócić szczególną uwagę, że ustawodawca użył słowa "nieuregulowania", a nie "zapłaty należności". Instytucja kompensaty w tym przypadku bez wątpienia wypełnia literalne brzmienie przesłanki przepisu.

Zgodnie z ewentualną intencją i pytaniem Podatnika, w ramach trójstronnych rozliczeń pomiędzy podmiotami mających wobec siebie różne zobowiązania (zarówno na pozycji handlowej dłużnika, jak i wierzyciela), mogłoby zostać wprowadzone rozwiązanie, np. trójstronna kompensata, dzięki któremu przepływ kapitału podmiotów handlowych zostałby uproszczony i przyspieszony. Porozumienie takie miałoby również racjonalny charakter z punktu widzenia ekonomiki prowadzenia działalności gospodarczej poprzez optymalizowanie przepływów pieniężnych.

Zakładając hipotetyczne zdarzenia gospodarcze, w których udział wezmą strony porozumienia trójstronnego:

* Podmiot A (Podatnik/Wnioskodawca lub spółka osobowa, w której Podatnik będzie wspólnikiem),

* Podmiot B,

* Podmiot C,

w którym to Podmiot A nabędzie od Podmiotu B towary lub usługi udokumentowane fakturą na wartość X, zaś Podmiot B będzie miał w tym momencie lub powstanie u niego w przyszłości zobowiązanie wobec Podmiotu C.

- to zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanym przypadku można wywieść konkluzje, że:

1.

podatnik może obniżyć kwotę podatku należnego VAT o kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę albo dokument celny dokumentujące transakcję (o ile towary są wykorzystywane do wykonywania przez niego czynności opodatkowanych);

2.

przejęcie przez niego zobowiązania Podmiotu B wobec Podmiotu C będzie skutkowało wygaśnięciem zobowiązania Podmiotu A wobec Podmiotu B do wysokości wartości X;

3.

w przypadku, gdy wyżej wymienione przejęcie przez Podatnika zobowiązania Podmiotu B wobec Podmiotu C nastąpi przed upływem terminu - wyrażonego w art. 89b ustawy o VAT - 150 dni od dnia upływu płatności faktury dokumentującej należność Podmiotu A wobec Podmiotu B to Podatnik nie będzie zobowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury.

Stanowisko takie zostało potwierdzone przykładowo przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 28 grudnia 2012 r. (sygn.), w której to stwierdził, że: "W przedmiotowej sprawie mowa jest o umorzeniu zobowiązania i wzajemnych wierzytelności na skutek tzw. kompensaty trójstronnej wierzytelności, której podstawą jest art. 498 Kodeksu cywilnego, dotyczący kompensaty dwustronnej. Zastosowanie tego przepisu powoduje takie same skutki podatkowe, zarówno w przypadku kompensaty dwustronnej, jak i kompensaty trójstronnej. Zgodnie z tym przepisem, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej".

W opisanym zdarzeniu przyszłym, bez wątpienia pozostaje fakt, że w przypadku, gdy Podatnik skorzysta z prawa odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego w okresie rozliczeniowym, w którym otrzymał fakturę/dokument celny dokumentującą nabycie towarów i usług wykorzystywanych do celów działalności gospodarczej, to w przypadku, gdy w ciągu 150 dni od daty upływu terminu płatności należności wynikającej z przedmiotowej faktury/dokumentu celnego złoży oświadczenie woli w drodze porozumienia trójstronnego swojemu wierzycielowi, że przejmuje jego zobowiązania odpowiadające wartości swojego długu wobec niego to nie będzie zobligowany do dokonania korekty odliczonej kwoty wynikającej z tejże faktury.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Mając na względzie powyższe należy wskazać, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów usług dostawa towarów bądź świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu, gdy mają charakter odpłatny, przy czym ustawodawca nie zdefiniował pojęcia odpłatności, jak również nie wskazał formy, w jakiej ma ona nastąpić.

Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wskazuje, że odpłatność ma miejsce, gdy:

* istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym,

* dostawcę towarów lub usługodawcę łączy z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności,

* wynagrodzenie jest wyrażalne w pieniądzu, co oznacza, że istnieje możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usług.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że wynagrodzenie (zapłata) może mieć postać zarówno świadczenia pieniężnego, jak i rzeczowego (określonego w naturze, np. zapłatą może być inny towar lub usługa) albo mieszaną - zapłata w części pieniężna, a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność.

Z opisu sprawy wynika, Wnioskodawca będący osobą fizyczną, prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, w której prowadzona jest działalność o charakterze handlowym. Podatnik rozważa także uczestnictwo w spółce osobowej prawa handlowego (spółce jawnej lub spółce komandytowej). Spółka ta, jak również Podatnik w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej będą stroną transakcji handlowych realizowanych z niezależnymi podmiotami, jak też pomiędzy nimi, w wyniku których powstawać będą należności i zobowiązania handlowe. Intencją Podatnika jest bez wątpienia terminowe regulowanie tych zobowiązań. Niemniej może się okazać, że niektóre z nich regulowane będą po terminie płatności wynikającym z otrzymanej faktury (lub innego dokumentu). Możliwe będzie jednakże, że zobowiązanie Podatnika (lub Spółki) zostanie uznane przez wierzyciela (tekst jedn.: kontrahenta) za uregulowane w wyniku przejęcia przez Podatnika (lub Spółkę) odpowiedniego zobowiązania tego wierzyciela (kontrahenta), które posiada on wobec innego podmiotu.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii uznania za uregulowanie należności, w rozumieniu art. 89b ustawy, wygaśnięcia zobowiązania Podatnika wobec jego wierzyciela, wskutek przejęcia przez niego odpowiedniego zobowiązania tego wierzyciela wobec innego podmiotu (np. w formie trójstronnej kompensaty).

W tym miejscu wskazać należy, że regulacje dotyczące potrącania wzajemnych wierzytelności, zawierają przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), dalej k.c.

I tak, zgodnie z art. 498 § 1 i 2 k.c., gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wierzytelności niższej.

W myśl art. 499 k.c., potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.

Z powyższego wynika, że wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie wierzytelności, czyli kompensację należności, następuje wtedy, gdy dwa podmioty są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, a obie wierzytelności są wymagalne.

Powyższe oznacza, że potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia poprzez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie (kompensata wierzytelności), następuje wówczas, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelności, jak i zobowiązania względem drugiej strony. Potrącenie zatem stanowi formę wzajemnej zapłaty za istniejące pomiędzy stronami zobowiązania, co pozwala na traktowanie jej na równi z zapłatą.

Mając powyższe na uwadze trzeba stwierdzić, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, a w szczególności art. 89a ustawy nie zawierają jakichkolwiek ograniczeń, co do formy zapłaty należności (z wyjątkiem np. przyśpieszonego zwrotu). Nie ma zatem przeszkód do przyjęcia, że formą zapłaty może być kompensata, jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie. Taki sposób rozliczania wzajemnych należności przedsiębiorców nie stanowi bowiem naruszenia dyspozycji zawartej w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 z późn. zm.).

Natomiast zasady rozliczenia podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności zostały określone w przepisach art. 89a i art. 89b ustawy.

Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy - w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. - podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

W myśl art. 89a ust. 1a ustawy, nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Na podstawie art. 89a ust. 2 ustawy, przepis ust. 1 stosuje się w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:

* dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;

* na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, o której mowa w ust. 1:

* wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,

* dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;

* od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona;

Mając na uwadze ww. przepisy oraz fakt, że Wnioskodawca jest dłużnikiem należy wskazać, że przepis art. 89a ustawy nie ma zastosowania do korekt dokonywanych przez Wnioskodawcę jako dłużnika. Przepis art. 89a ustawy odnosi się bowiem do korekt podatku należnego, dotyczy więc korekty dokonywanej przez kontrahenta Wnioskodawcy.

Wobec powyższego, należy przeanalizować również przepis art. 89b ustawy.

Zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy, w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Natomiast w oparciu o art. 89b ust. 1a ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności.

W przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. Przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio (art. 89b ust. 2 ustawy).

W świetle art. 89b ust. 4 ustawy, w przypadku uregulowania należności po dokonaniu korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o kwotę podatku, o której mowa w ust. 1. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części.

Jak stanowi art. 89b art. 6 ustawy, w przypadku stwierdzenia, że podatnik naruszył obowiązek określony w ust. 1, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z nieuregulowanych faktur, który nie został skorygowany zgodnie z ust. 1. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się.

Z powyższych przepisów wynika, że dłużnik ma obowiązek skorygowania całości (lub części) uprzednio odliczonego podatku naliczonego wynikającego z faktury, jeżeli nie ureguluje całości (lub części) należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Zatem, brzmienie art. 89b ustawy wskazuje, że dłużnik w sytuacji upływu 150 dni od dnia upływu terminu zapłaty za fakturę jest zobowiązany do korekty podatku naliczonego.

Należy podkreślić, że powyższe przepisy mają na celu uregulowanie sytuacji, do których dochodzi często w obrocie gospodarczym, a mianowicie, gdy kontrahent pomimo wcześniejszego zobowiązania nie uiszcza zapłaty za dostarczony towar czy też wykonaną usługę. Jest to sytuacja wyjątkowo niekorzystna dla sprzedawcy, ponieważ nie tylko traci on pieniądze, ale również jest zobowiązany do zapłaty należnego VAT, jaki powstał z tytułu dokonanej transakcji. Jednocześnie nabywca towaru lub usługi ma możliwość odliczenia podatku naliczonego. Nie ma znaczenia dla celów poboru VAT kwestia, czy podatnik otrzymał zapłatę za dostarczony nabywcy towar lub wykonaną na jego rzecz usługę. Takie nieuregulowane wierzytelności określa się mianem "złych długów".

Racjonalny ustawodawca wprowadził jednakże regulację prawną pozwalającą na zminimalizowanie negatywnych skutków jakie powstają dla sprzedawcy, w sytuacji gdy nierzetelny nabywca nie zapłaci za towar lub też wykonaną usługę. Mowa tu o instytucji noszącej nazwę "ulga za złe długi".

Skorzystanie z ulgi na złe długi przez podatnika-sprzedawcę i skorygowanie przezeń podatku należnego wiąże się bowiem z obowiązkami w zakresie korekty podatku naliczonego przez podatnika-nabywcę. Zastosowanie trybu korekty podatku powoduje de facto, że konstrukcyjnie przestaje istnieć podatek należny, przez co przestaje też faktycznie istnieć podatek naliczony, który można by odliczyć. Stąd też konieczna jest korekta podatku naliczonego. Element ten realizuje podstawową cechę podatku od towarów i usług, jaką jest jego neutralność. Tak więc warunkiem skorzystania z ulgi za złe długi jest po prostu istnienie długu.

Wskazać ponadto należy, że zakres pojęciowy zwrotu użytego w art. 89b ustawy, tj. "uregulowania należności" nie budzi wątpliwości. Jego istotą jest zaspokojenie wierzyciela, zatem należy przyjąć, że "uregulowanie" następuje z chwilą, z którą wierzyciel zostaje zaspokojony. Użyte w wyżej wymienionych regulacjach pojęcie "uregulowania" jest pojęciem szerokim (szerszym od pojęcia "zapłaty należności"). Poprzez użycie tego pojęcia dopuszcza się różne sposoby uregulowania należności dokonywane pomiędzy kontrahentami. Kwoty objętej potrąceniem nie można zatem uznać za kwotę nieuregulowaną w rozumieniu art. 89b ustawy.

Wobec powyższego, uregulowanie kwoty wynikającej z faktury wystawionej przez Kontrahenta w drodze kompensaty (potrącenia) wzajemnych należności, stanowi uregulowanie należności w rozumieniu przepisów prawa podatkowego.

Reasumując, wygaśnięcie zobowiązania Wnioskodawcy wobec jego wierzyciela, wskutek przejęcia przez Zainteresowanego odpowiedniego zobowiązania tego wierzyciela wobec innego podmiotu (np. w formie trójstronnej kompensaty) można uznać za uregulowanie należności w rozumieniu art. 89b ustawy.

Informuje się ponadto, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania przepisów art. 89b ustawy o VAT do rozliczeń Wnioskodawcy z kontrahentami w formie potrącenia (kompensaty) wzajemnych wierzytelności pieniężnych. Natomiast wniosek w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie załatwiony odrębnym pismem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl