ILPP1/443-395/08-2/KG - Opodatkowanie VAT sprzedaży energii elektrycznej operatorowi systemu przesyłowego na cele określone w art. 9c ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o. reprezentowanej przez pełnomocnika przedstawione we wniosku z dnia 10 kwietnia 2008 r. (data wpływu 14 kwietnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży energii elektrycznej operatorowi systemu przesyłowego - jest prawidłowe.

W dniu 14 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży energii elektrycznej operatorowi systemu przesyłowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca zajmuje się obrotem energią elektryczną, pod którym to pojęciem zgodnie z art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (dalej PEU) należy rozumieć działalność gospodarczą polegającą na handlu hurtowym albo detalicznym paliwami lub energią. W art. 3 pkt 6a PEU zdefiniowano pojęcie sprzedaży jako bezpośrednią sprzedaż paliw lub energii przez podmiot zajmujący się ich wytwarzaniem lub odsprzedażą tych paliw lub energii przez podmiot zajmujący się ich obrotem. Zgodnie z przepisami PEU sprzedaż oznacza zarówno sprzedaż energii przez wytwórców jak i spółki obrotu - obejmuje więc wszystkie etapy obrotu energią elektryczną. Zgodnie z dalszymi definicjami określonymi w przepisach PEU za odbiorcę należy uznać każdego kto otrzymuje lub pobiera energię na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym, przy czym odbiorca zakupujący energię na własny użytek został zdefiniowany jako odbiorca końcowy, w odróżnieniu od tych podmiotów które zakupują energię nie w celu jej zużycia na własne potrzeby.

Zgodnie z art. 9b PEU przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją ciepła są odpowiedzialne za ruch sieciowy i zapewnienie utrzymania należących do nich sieci oraz współdziałanie z innymi przedsiębiorstwami energetycznymi i odbiorcami korzystającymi z sieci, na warunkach określonych w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 9 ust. 7 i 8 PEU. Szczegółowy zakres obowiązków przedsiębiorstw zajmujących się przesyłem bądź dystrybucją określa art. 9c PEU. Do obowiązków operatorów należy między innymi określone w art. 9c ust. 2 PEU:

Z obowiązujących przepisów wynika, iż wszelkie obowiązki związane z przesyłem, oraz koszty tego przesyłu ponosi operator systemu przesyłowego bądź dystrybucyjnego.

Jak wynika z przytoczonego art. 9c ust. 2 pkt 11 PEU - operator systemu przesyłowego jest obowiązany nie tylko dokonać zakupu energii elektrycznej, które to pojęcie zostało zdefiniowane w słowniczku ustawy, lecz także jest zobowiązany do stosowania przejrzystych i niedyskryminacyjnych procedur przy wyborze przedsiębiorstwa które dostarczy energie elektryczną w celu pokrycia strat sieciowych. Oznacza to, iż każdy przedsiębiorca mający koncesję na sprzedaż energii elektrycznej może być sprzedawcą energii na potrzeby pokrycia strat sieciowych operatorowi systemu przesyłowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż energii elektrycznej operatorowi systemu przesyłowego na cele określone w art. 9c ust. 2 pkt 11 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług według stawki podstawowej?

Zdaniem Wnioskodawcy, oceniając przedstawiony stan faktyczny na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) stwierdzić należy, iż zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT z dostawą towarów mamy do czynienia w przypadku przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Do dostaw towarów zalicza się także inne przypadki przeniesienia prawa do władania rzeczą jak właściciel, w tym przykładowo przeniesienie towarów z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, czy wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej. Istotą opodatkowania danej czynności jest ustalenie, czy zachodzą dwa istotne czynniki, powodujące powstanie obowiązku podatkowego. Pierwszym jest wydanie towarów, drugim otrzymanie wynagrodzenia za fakt wydania towarów.

W przypadku energii elektrycznej nie mamy do czynienia z wydaniem towarów w potocznym znaczeniu tego słowa, bowiem energia elektryczna jest towarem swoistym, wprowadzonym do sieci i pobieranym z sieci dystrybucyjnej przez odbiorców. Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wynika, iż o wynagrodzeniu za dostawę towarów można mówić w przypadkach, w których istnieje ścisły związek otrzymywanego wynagrodzenia opartym o reguły cywilnoprawne a wynagrodzenie może być wyrażone w pieniądzu (J. Jędrszczyk "VI Dyrektywa VAT komentarz" Warszawa 2004 rok, praca zbiorowa pod red. K. Sachsa, str. 35). Wydanie towaru nie musi wiązać się z cywilistycznym pojęciem przeniesienia własności, lecz przeniesieniem władztwa do dysponowania nad towarem - o czym rozstrzygnął Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyr. C - 320/88 uznając, iż "dostawa towarów nie ogranicza się wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy".

Jak wskazuje J. Zubrzycki "Leksykon VAT 2008 tom I" str. 21 Wrocław 2008 r. w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości "przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem będącym świadczeniem wzajemnym, dostawcę towarów lub usługodawcę musi łączyć z odbiorcą stosunek prawny, z którego wynika obowiązek dostawy towarów lub świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia (świadczenia wzajemnego) za dokonanie tych czynności, wynagrodzenie musi być wyrażalne w pieniądzu, co jednak nie oznacza, że musi mieć ono postać pieniężną, gdyż wynagrodzenie (odpłatność) jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową (zapłatą za towar lub usługę może być inny towar lub usługą), albo mieszaną (zapłatą w części pieniężna a w części rzeczowa). (...). Bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść na rzecz dostawcy towaru lub świadczącego usługę i jeżeli świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności (orzeczenie ETS z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie 102/86)".

Relatywizując powyższe na stan faktyczny sprawy, stwierdzić należy, iż sprzedaż energii w celu pokrycia strat w sieci przez operatora systemu przesyłowego spełnia wszystkie warunki do uznania za odpłatą dostawę w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Powyższe świadczenie opiera się o umowy cywilnoprawne i nie stanowi odszkodowania, bowiem nie jest zapłatą wartości utraconej energii, a spełnieniem obowiązku przez operatora zakupu z sieci energii na określony w ustawie cel. Co więcej obowiązek ten może być realizowany przez zakup energii od każdego podmiotu, który zajmuje się obrotem lub wytwarzaniem energii. Z zapisów ustawy prawo energetyczne wynika, iż zakup dokonywany przez operatora ma na celu wyeliminowanie trudności związanych z określeniem jaki podmiot i w którym momencie utracił energię elektryczną wskutek jej przesyłu i polega na wprowadzeniu ustawowego obowiązku zarezerwowania i zakupu energii wprowadzonej do sieci na potrzeby pokrycia kosztów przesyłu w postaci mogących powstać tzw. strat sieciowych.

Szczególnie jednoznacznie wynika to z faktu, iż operator może kupić energie na pokrycie strat sieciowych od dowolnie wybranego kontrahenta. W przypadku, w którym mielibyśmy do czynienia z obowiązkiem pokrycia szkody mogłoby ono dotyczyć jedynie podmiotu, który ją poniósł.

Podsumowując, oczywisty jest związek pomiędzy wynagrodzeniem a dostawą towaru, oczywiste jest także wykonanie świadczeń na podstawie stosunku cywilnoprawnego. Nie zmienia oceny przedmiotowej transakcji jej cel, który ustawodawca określił jako obowiązek zakupu energii na pokrycie strat sieciowych. Nie można uznać, iż operator systemu przesyłowego zobowiązany jest do pokrycia strat przy przesyle energii elektrycznej, bowiem w takim przypadku obowiązek wiązałby się z podmiotem, którego energia zostałaby utracona wskutek wystąpienia strat sieciowych. Z tego względu, że ustawodawca wskazuje, iż każdy może sprzedać energię na pokrycie strat sieciowych, transakcja ta stanowi dostawę towaru, który jest zużywany w określonych celach i nie ma charakteru odszkodowawczego. Z punktu widzenia podatku od towarów i usług nie jest ważny cel transakcji lecz fakt dokonania odpłatnej dostawy towarów. Związek wynagrodzenia ze sprzedaną energią wprowadzoną do sieci także jest oczywisty bowiem wielkość dostawy wyznacza ceną jednostkową i ilość dostarczonej energii na potrzeby operatora systemu przesyłowego.

Mając na uwadze powyższe zdaniem Wnioskodawcy transakcja sprzedaży energii elektrycznej operatorowi systemu przesyłowego, bez względu na cel w jakim energia jest kupowana przez tego ostatniego, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłata dostawa towaru, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT i podlega opodatkowaniu podstawową stawką podatku w wysokości 22 % (art. 41 ust. 1 ustawy o VAT).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.