ILPP1/443-394/11-4/MK - Opodatkowanie podatkiem VAT usług organizacji przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej zajęć gimnastycznych i sportowych dla osób starszych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej przedstawione we wniosku z dnia 3 marca 2011 r. (data wpływu 7 marca 2011 r.), uzupełnionym pismem z dnia 27 maja 2011 r. (data wpływu 30 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT wykonywanych usług na rzecz seniorów - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku VAT wykonywanych usług na rzecz seniorów. Dnia 30 maja 2011 r. wniosek uzupełniono o doprecyzowanie opisu stanu faktycznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej jest jednostką budżetową Gminy Miejskiej Działa w oparciu o ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.) oraz Uchwałę Rady Miejskiej Przy MOPS działają również Ośrodki Wsparcia, które zostały powołane odrębnymi Uchwałami Rady Miejskiej. Ośrodki wsparcia i MOPS posiadają wspólny numer identyfikacji podatkowej.

Jednym z ośrodków jest Dzienny Ośrodek Opiekuńczy. W ośrodku tym są świadczone usługi takie jak: opieka nad małymi dziećmi, prowadzenie świetlicy terapeutycznej oraz dowóz obiadów dla osób chorych, starszych i niepełnosprawnych.

Oprócz tych usług, realizowane są także usługi komercyjne jak na przykład:

* sprzedaż obiadów,

* zajęcia dla seniorów z elementami rehabilitacji ruchowej (tzw. usługa rehabilitacyjna).

Zajęcia prowadzone są przez pracownika jednostki (jest to nauczyciel wychowania fizycznego ze specjalnością gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna), posiadającego dodatkowo certyfikat Kinezjologii Edukacyjnej Programu Gimnastyka Mózgu (...), certyfikat PFI Proffesional Fitness Aqua Instruktor, certyfikat z aktywizacji fizycznej seniorów oraz uprawnienia instruktora N.

Zajęcia te świadczone są dla seniorów (emerytów i rencistów) i polegają na ćwiczeniach ogólnousprawniających, ćwiczeniach w wodzie oraz chodzeniu z kijkami na świeżym powietrzu (...).

Usługa obejmuje ćwiczenia określonych grup mięśniowych, rozciąganiu mięśni i więzadeł, utrzymywania ruchomości kręgosłupa i stawów, a także poprawieniu sprawności układu sercowo-naczyniowego i oddechowego, prowadzeniu zajęć pomocowych w rozwoju ruchowym, emocjonalnym i intelektualnym oraz aktywizacji naturalnych mechanizmów integracji umysł-ciało.

Dnia 30 maja 2011 r. Zainteresowany uzupełnił opis stanu faktycznego wskazując, iż usługi, które objęto zapytaniem, dotyczą jednej z placówek - ośrodka wsparcia, wchodzącego w strukturę Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, tj. Dziennego Ośrodka Opiekuńczego (zwanego dalej DOO). Dzienny Ośrodek Opiekuńczy świadczy usługi określone m.in. w art. 3, art. 50 oraz art. 51 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.).

Wnioskodawca przytoczył treść art. 3, art. 50 oraz art. 51 ww. ustawy o pomocy społecznej, oraz wskazał, iż w statucie Dziennego Ośrodka Opiekuńczego zawarte jest także określenie rodzaju zadań i usług świadczonych przez ten ośrodek wsparcia.

Zgodnie z § 5.2 Statutu, Ośrodek zapewnia również opiekę dla osób w wieku emerytalnym, osób samotnych, osób niepełnosprawnych poprzez zaspokajanie potrzeb żywieniowych, zdrowotnych, kontaktów towarzyskich, kulturalnych, rehabilitację i terapię.

Powyższe uregulowania ustawowe i statutowe wskazują, iż opisane przez Ośrodek usługi należałoby uznać za mieszczące się w pojęciu usług pomocy społecznej w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej i mające charakter usług niezbędnych dla poprawy kondycji, zdrowia i usprawnienia osób starszych lub niepełnosprawnych.

Ponadto - jak wskazał Zainteresowany - w uchwale Rady Miejskiej z dnia 31 maja 2005 r., określającej zasady odpłatności za pobyt i usługi w ośrodkach wsparcia, w tym w DOO, także jest mowa o rodzaju usług i wsparcia świadczonego przez ten ośrodek.

Z usług DOO, podobnie jak z usług innych ośrodków wsparcia wchodzących w skład MOPS, korzystają różne osoby. Usługi przyznawane są co do zasady w formie decyzji administracyjnej o przyznaniu usługi lub miejsca w DOO. Osobom takim decyzję wydaje się po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego i ujawnieniu dochodów dla celów ustalenia odpłatności albo ulgowej, albo pełnej. Są jednak osoby, które ze względów osobistych nie chcą korzystać z ulgowych świadczeń z pomocy społecznej (osoby starsze, wykształcone często nie chcą "być ciężarem dla Państwa" i unosząc się honorem nie chcą wywiadów i mimo niskich dochodów nie chcą korzystać na zasadach ulgowych z usług). Takim osobom umożliwiono skorzystanie z usług w DOO bez wywiadu i bez podawania dochodów i korzystają one wówczas z pełnopłatnych usług.

Jednakże usługi świadczone są takie same dla tych dwóch różnych kategorii osób.

Chodzi ogólnie o usprawnienie i integrację osób bez względu na wielkość dochodu. Celem wykonywania ww. zajęć nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu, ale w głównej mierze ułatwienie osobom, które z różnych względów nie chcą lub chcą korzystać z usług w drodze decyzji administracyjnej, dostępu do zajęć, spotkań oraz integrację ze środowiskiem.

Ponoszenie pełnej odpłatności daje im poczucie przynależności do miejsca, w którym lubią spędzać czas.

Wszelkie opłaty zarówno od osób obciążonych pełną odpłatnością, jak też od osób z ulgową odpłatnością są odprowadzane do budżetu Miasta. MOPS jest jednostką budżetową (a DOO wchodzi w jego struktury), a zatem nie może być instytucją zarobkową. Wszelkie koszty, w tym na przygotowanie usług, ponoszone są przez DOO ze środków z budżetu Miasta.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy usługi świadczone przez MOPS, w tym przez Ośrodek Wsparcia, w zakresie prowadzenia ćwiczeń poprawiających kondycję fizyczną, ćwiczeń w wodzie i zajęć ruchowych, należy oprocentować najwyższą stawką VAT, tj. 23%.

Zdaniem Wnioskodawcy, przyjmując, że usługi wymienione powyżej mieszczą się w PKWiU 96.04.10.0 "Usługi związane z poprawą kondycji fizycznej" należy do ich sprzedaży stosować podstawową stawkę VAT, tj. 23%. Usługi te, mimo że świadczone są przez Ośrodek Pomocy Społecznej nie korzystają ze zwolnień, ani obniżenia stawki podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług - w myśl art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Przepis art. 41 ust. 1 ustawy stanowi, że stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 146a ustawy, wprowadzonym art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. U. Nr 238, poz. 1578 z późn. zm.) oraz zmienionym art. 9 pkt 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726), w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, wprowadzonego ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476), od dnia 1 stycznia 2011 r., zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

Zgodnie z ustawą z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332), art. 43 ust. 1 pkt 22 otrzymał brzmienie "usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:".

W myśl art. 43 ust. 17 ustawy, w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 marca 2011 r., zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a), nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

Stosownie do treści art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.), pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Jak wynika z ust. 2 powołanego przepisu, zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 2 ust. 1, przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Zgodnie z art. 50 ust. 5 ww. ustawy, ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia.

Jak wynika z art. 51 ust. 1 w. ustawy, osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze lub posiłek, świadczone w ośrodku wsparcia.

Stosownie do treści ust. 2 cytowanego przepisu, Ośrodek wsparcia jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej dziennego pobytu.

Z cytowanych przepisów wynika zatem, iż ustawa o pomocy społecznej jest prawnym narzędziem regulującym zakres opieki społecznej realizowanej przez odpowiednie organy, w celu m.in. integracji ze środowiskiem osób, które z takiej pomocy mogą skorzystać. Powołane regulacje wskazują także, iż jednym z takich organów jest ośrodek wsparcia.

Z opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca jest jednostką budżetową Gminy Miejskiej, działającą w oparciu o ustawę o pomocy społecznej oraz Uchwałę Rady Miejskiej. Przy Zainteresowanym działa Ośrodek Wsparcia, który został powołany odrębnymi Uchwałami Rady Miejskiej. Jednym z ośrodków jest Dzienny Ośrodek Opiekuńczy. W ośrodku tym są świadczone usługi takie jak opieka nad małymi dziećmi, prowadzenie świetlicy terapeutycznej, oraz dowóz obiadów dla osób chorych, starszych i niepełnosprawnych. Ponadto, ośrodek realizuje także usługi komercyjne jak np. sprzedaż obiadów, zajęcia dla seniorów z elementami rehabilitacji ruchowej (tzw. usługa rehabilitacyjna). Zajęcia takie prowadzone są przez pracownika jednostki, będącego nauczycielem wychowania fizycznego ze specjalnością gimnastyki korekcyjno-kompensacyjnej, a także posiadającego dodatkowe certyfikaty. Wnioskodawca wyjaśnił jednocześnie, iż opisane usługi należy uznać za mieszczące się w pojęciu usług pomocy społecznej w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej i mające charakter niezbędnych dla poprawy kondycji, zdrowia i usprawnienie osób starszych lub niepełnosprawnych. Celem wykonywania ww. zajęć nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu, ale ułatwianie dostępu do zajęć i integracji ze środowiskiem. Ponadto, wszelkie opłaty odprowadzane są do budżetu Miasta. Wnioskodawca jest jednostką budżetową i nie jest instytucją zarobkową.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny wskazać należy, iż świadczone przez Ośrodek Wsparcia usługi rehabilitacyjne mające formę ćwiczeń poprawiających kondycję fizyczną oraz ćwiczeń w wodzie, korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Powyższe wynika z faktu, iż usługi te są - jak wskazał Wnioskodawca - usługami mieszczącymi się w pojęciu usług pomocy społecznej w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej i mają charakter usług niezbędnych dla poprawy kondycji, zdrowia i usprawnienia osób starszych. W konsekwencji, spełniona została przesłanka określona w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a) ustawy, na podstawie której możliwe jest zastosowanie zwolnienia od podatku VAT. Jednocześnie nie znajduje zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 43 ust. 17 ustawy, bowiem świadczący usługi Ośrodek Wsparcia nie wykonuje ich w celu osiągnięcia dodatkowego dochodu względem konkurencyjnych podatników nie korzystających z takiego zwolnienia. Wnioskodawca jest jednostką budżetową, a wykonywane usługi służą ułatwieniu osobom starszym integracji ze środowiskiem. Działanie takie nie ma na celu uzyskiwanie dodatkowego dochodu.

W tym miejscu organ podatkowy wyjaśnia, iż nie ma kluczowego charakteru fakt, iż część osób korzystających z takich usług to osoby, które nie są uprawnione do takich świadczeń ze względu na uzyskiwanie, wyższego niż wymagany przepisami, dochodu. Przesłanka taka ma znaczenie dla nadającego uprawnienie, bowiem to do takiego podmiotu należy ustalenie czy określona osoba może ze świadczenia skorzystać na preferencyjnych warunkach, tj. nieodpłatnie, wydając w tym zakresie stosowną decyzję administracyjną.

Reasumując, Wnioskodawcy w związku z wykonywanymi usługami rehabilitacyjnymi, obejmującymi ćwiczenia poprawiające kondycję fizyczną, ćwiczenia w wodzie oraz ćwiczenia ruchowe, przysługuje zwolnienie od podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy.

Ponadto, w sprawie będącej przedmiotem wniosku należy zwrócić uwagę, iż analiza załączników dołączonych do wniosku nie mieści się w ramach określonych w art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zgodnie z którym minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z powyższym, Minister Finansów nie jest uprawniony do oceny prawnej załączników dołączonych przez Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku.

Należy zauważyć, iż stosownie do przepisu art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Należy zatem zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie przedstawionego stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego stanu sprawy, udzielona interpretacja traci swą aktualność, tj. w szczególności gdy opisane usługi rehabilitacyjne nie są usługami pomocy społecznej lub nie są niezbędne w stosunku do podstawowych usług MOPS.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.