ILPP1/443-339/14-2/NS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 23 kwietnia 2014 r. (data wpływu 25 kwietnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży udziału w działkach - jest prawidłowe.

W dniu 25 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania sprzedaży udziału w działkach.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Aktem notarialnym z dnia 24 sierpnia 2007 r. Wnioskodawca razem z żoną nabyli trzy działki niezabudowane zlokalizowane w G. Działki Zainteresowany i Jego żona nabyli prywatnie jako wspólność majątkową i założyli dla nich jedną księgę wieczystą.

Już w momencie nabywania działek (grunty orne V oraz VI klasy), zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej z dnia 6 października 2006 r. zatwierdzającą miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, przeznaczone one były pod tereny zabudowy mieszkaniowej (jednorodzinnej w układzie wolnostojącym).

Zakupione przez Wnioskodawcę i Jego żonę działki to:

Zainteresowany i Jego żona działki kupili dla swoich dzieci. Zamiarem Wnioskodawcy i Jego żony było wybudowanie trójki dzieci na poszczególnych działkach. Nie zamierzali sprzedawać działek. Życie niestety potoczyło się inaczej, w związku z czym Zainteresowany i Jego żona noszą się z zamiarem sprzedaży opisanych powyżej działek.

Od momentu zakupu przedmiotowych nieruchomości Wnioskodawca nie ingerował w stan fizyczny ani prawny tych nieruchomości. Nie wystąpił o pozwolenie na budowę, nie ogrodził nieruchomości ani nie próbował ich sprzedać. Przedmiotowe działki nie były udostępniane osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia itp. Grunty te nie były wykorzystywane przez Zainteresowanego w działalności gospodarczej. Z ww. nieruchomości gruntowych nie były dokonywane żadne zbiory ani sprzedaż produktów rolnych.

Przed sprzedażą działek nie zostaną poniesione żadne nakłady w celu przygotowania działek do sprzedaży. Wnioskodawca nie będzie dzielił działek, nie będzie ich scalał, nie wydzieli też drogi wewnętrznej. Zainteresowany nie poniesie żadnych nakładów finansowych przy sprzedaży działki.

Pierwszy wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej Wnioskodawca napisał wspólnie z żoną. Niestety okazuje się, że ten sam przypadek musi być rozpatrywany na każdego z małżonków z osobna. W międzyczasie Zainteresowany sprzedał działkę nr 212/66. Przed sprzedażą działek Wnioskodawca nie ingerował w ich stan, nie dzielił, nie scalał działek, nie wydzielał drogi wewnętrznej, nie zmieniał miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Aktualnie z trzech działek Zainteresowanemu pozostały dwie działki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy sprzedając przedmiotowe działki zakupione w roku 2007 Wnioskodawca będzie musiał uiścić podatek od towarów i usług.

2. Czy posiadając działki kilka lat i nie ingerując w ich stan (nie dzieląc, nie dokonując scalenia, nie wydzielając) w przypadku sprzedaży Zainteresowany będzie musiał zapłacić podatek od towarów i usług w związku ze sprzedażą działek.

3. Czy gdyby Wnioskodawca chciał kupić kolejne działki i sprzedać je po upływie ponad pięciu lat (żeby uniknąć płacenia podatku dochodowego) czy będzie musiał zapłacić podatek od towarów i usług.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Z uwagi na fakt, że Zainteresowany kupił działki w roku 2007, nie udostępniał działek osobom trzecim, nie wykorzystywał działek w działalności gospodarczej, nie dokonywał zbiorów ani nie sprzedawał produktów rolnych, zakup i sprzedaż działek nie wchodzą w zakres prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej i nie poniesie żadnych nakładów przed sprzedażą działek, Zainteresowany uważa, że nie ma podstaw aby obciążyć Go podatkiem VAT.

Ad. 2

Kupując działki prywatnie, nie na potrzeby działalności gospodarczej, Wnioskodawca uważa, że w myśl rozumienia ustawy o podatku od towarów i usług nie jest podatnikiem VAT, zatem nie ma obowiązku zapłacenia podatku w przypadku dokonywania czynności nie wchodzących w zakres Jego działalności gospodarczej.

Ad. 3

Zakup i sprzedaż działek nie wchodzą w zakres prowadzonej przez Zainteresowanego działalności gospodarczej. W związku z tym sprzedając nieruchomości nie Wnioskodawca powinien być obciążany podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary - na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie zatem z ww. przepisami grunty spełniają definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Wskazać należy, że towarem jest również udział w prawie własności lub użytkowaniu wieczystym nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.UE L Nr 347.1 z późn. zm.) państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121), dalej k.c. Ze współwłasnością mamy do czynienia wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług zarówno sprzedaż udziału we współwłasności nieruchomości na podstawie art. 198 k.c., jak i sprzedaż wspólnej nieruchomości za zgodą wszystkich współwłaścicieli na podstawie art. 199 k.c. stanowi odpłatną dostawę towarów.

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem, aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W świetle powyższych rozważań należy stwierdzić, że podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości gruntowych, jest ustalenie, czy majątek został nabyty na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności handlowej.

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, że do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie, ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem "podatnik" tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Właściwym zatem jest wykluczenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych rozważań nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej, czy zarejestrowanej działalności gospodarczej, a tylko np. wyzbywa się majątku osobistego. Dokonywanie określonych czynności incydentalnie, poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej, również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

Przyjęcie, że dany podmiot sprzedając grunt działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, czy jego działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną). Przejawem zaś takiej aktywności określonej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną może być np.: nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług deweloperskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym, na tego rodzaju aktywność "handlową" wskazywać musi ciąg powyżej przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

W rozumieniu powyższych twierdzeń pomóc mogą zapisy orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 października 2007 r., sygn. akt I FPS 3/07, w myśl którego formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, a także okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, czy w odniesieniu do konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT.

Zatem w kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku opisu sprawy Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży gruntu podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania Zainteresowanego za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpi w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Ponadto, jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

Należy również podkreślić, że ww. sprawy dotyczyły osób fizycznych, które prowadziły działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem od podatku VAT i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego, niezależne od woli tych osób, w grunt pod zabudowę.

W tym miejscu - dla wyjaśnienia zakresu zwykłego wykonywania prawa własności - konieczne jest sięgnięcie do zapisów prawa cywilnego, tj. cytowanej wyżej ustawy - Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 140 k.c., w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Rozporządzanie rzeczą jest drugim spośród wymienionych wyraźnie w art. 140 k.c. uprawnień właściciela do rozporządzania rzeczą (ius disponendi). Podkreślić także należy, że ustawodawca nie definiuje używanego pojęcia rozporządzenia. Nie klasyfikuje też postaci rozporządzenia. W literaturze zaś podkreśla się zazwyczaj, że chodzi o uprawnienie do wyzbycia się własności i uprawnienie do obciążania prawa własności. Wyzbycie się własności w pierwszym rzędzie obejmuje dokonywaną (inter vivos) czynność przeniesienia własności, dalej zaś czynność rozporządzenia testamentowego (...) (Edward Gniewek, Kodeks cywilny, Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 140 k.c.).

Z powyższych wyjaśnień wynika zatem, że dokonanie sprzedaży określonej rzeczy materialnej stanowi naturalny (oczywisty, podstawowy) element wykonywania prawa własności.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że aktem notarialnym z dnia 24 sierpnia 2007 r. Wnioskodawca razem z żoną nabyli trzy działki niezabudowane. Działki Zainteresowany i Jego żona nabyli prywatnie jako wspólność majątkową i założyli dla nich jedną księgę wieczystą. Już w momencie nabywania działek (grunty orne V oraz VI klasy), zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej z dnia 6 października 2006 r. zatwierdzającą miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, przeznaczone one były pod tereny zabudowy mieszkaniowej (jednorodzinnej w układzie wolnostojącym). Zakupione przez Wnioskodawcę i Jego żonę działki to:

Zainteresowany i Jego żona działki kupili dla swoich dzieci. Zamiarem Wnioskodawcy i Jego żony było wybudowanie trójki dzieci na poszczególnych działkach. Nie zamierzali sprzedawać działek. Życie jednak potoczyło się inaczej, w związku z czym Zainteresowany i Jego żona noszą się z zamiarem sprzedaży opisanych powyżej działek. Od momentu zakupu przedmiotowych nieruchomości Wnioskodawca nie ingerował w stan fizyczny ani prawny tych nieruchomości. Nie wystąpił o pozwolenie na budowę, nie ogrodził nieruchomości ani nie próbował ich sprzedać. Przedmiotowe działki nie były udostępniane osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia itp. Grunty te nie były wykorzystywane przez Zainteresowanego w działalności gospodarczej. Z ww. nieruchomości gruntowych nie były dokonywane żadne zbiory ani sprzedaż produktów rolnych. Przed sprzedażą działek nie zostaną poniesione żadne nakłady w celu przygotowania działek do sprzedaży. Wnioskodawca nie będzie dzielił działek, nie będzie ich scalał, nie wydzieli też drogi wewnętrznej. Zainteresowany nie poniesie żadnych nakładów finansowych przy sprzedaży działki. Aktualnie z trzech działek Zainteresowanemu pozostały dwie działki, ponieważ w międzyczasie sprzedał działkę nr 212/66. Przed sprzedażą działek Wnioskodawca nie ingerował w ich stan, nie dzielił, nie scalał działek, nie wydzielał drogi wewnętrznej, nie zmieniał miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

W kontekście powyższych rozważań istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Zainteresowany podejmował działania charakterystyczne dla profesjonalnego obrotu nieruchomościami. Ocena ta winna przy tym uwzględniać nie tylko samodzielne znaczenie poszczególnych kryteriów kwalifikacji określonych działań jako cech charakteryzujących działalność handlową, ale też brać pod uwagę całokształt tychże działań, ich wzajemne uzupełnianie się i przydatność z punktu widzenia tego rodzaju działalności gospodarczej.

Z zawartego we wniosku opisu sprawy nie wynika jakiekolwiek aktywne działanie Wnioskodawcy, które wskazywałoby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami. Zainteresowany nabył wskazane działki prywatnie jako wspólność majątkową. Od momentu zakupu tych nieruchomości Wnioskodawca nie ingerował w stan fizyczny ani prawny tych nieruchomości. Nie wystąpił o pozwolenie na budowę, nie ogrodził nieruchomości. Przedmiotowe działki nie były udostępniane osobom trzecim na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia itp. Grunty te nie były wykorzystywane przez Zainteresowanego w działalności gospodarczej. Z ww. nieruchomości gruntowych nie były dokonywane żadne zbiory ani sprzedaż produktów rolnych. Przed sprzedażą działek nie zostaną poniesione żadne nakłady w celu przygotowania działek do sprzedaży. Wnioskodawca nie będzie dzielił działek, nie będzie ich scalał, nie wydzieli też drogi wewnętrznej. Zainteresowany nie poniesie żadnych nakładów finansowych przy sprzedaży działki.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca nie będzie zatem działał jako producent, handlowiec lub usługodawca, a czynność sprzedaży udziału we współwłasności ww. działek stanowić będzie jedynie racjonalny sposób zagospodarowania posiadanego przez Zainteresowanego prywatnego majątku. Wnioskodawca sprzedając udział w nieruchomościach gruntowych będzie korzystał z przysługującego Jemu prawa do rozporządzania własnym majątkiem, zatem czynność ta nie oznacza wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Sprzedaż towaru z majątku osobistego nie ma charakteru handlowego, podlegającego opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Czynność ta oznacza bowiem działanie w sferze prywatnej, do której unormowania ustawy o podatku od towarów i usług nie mają zastosowania.

Zatem dokonując sprzedaży udziału w opisanych nieruchomościach gruntowych, Wnioskodawca będzie korzystał z przysługującego Jemu prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Brak tego statusu pozbawia Zainteresowanego cech podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, w zakresie sprzedaży ww. udziału we współwłasności działek, a dostawę tego udziału cech czynności podlegającej opodatkowaniu, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podsumowując:

Ad. 1

Sprzedając udział w działkach zakupionych w roku 2007 Wnioskodawca nie będzie musiał uiścić podatku od towarów i usług.

Ad. 2

Posiadając działki kilka lat i nie ingerując w ich stan (nie dzieląc, nie dokonując scalenia, nie wydzielając) Zainteresowany nie będzie musiał zapłacić podatku od towarów i usług w związku ze sprzedażą działek, pod warunkiem, że nie podejmie żadnych działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami.

Ad. 3

Gdyby Wnioskodawca chciał kupić kolejne działki i sprzedać je po upływie ponad pięciu lat, nie będzie musiał zapłacić podatku od towarów i usług, pod warunkiem, że nie będzie ich wykorzystywał w działalności gospodarczej oraz że nie podejmie żadnych działań, które wskazywałyby na aktywność w zakresie obrotu nieruchomościami.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.